EBIBLIYOTEKE Y'OKU ENTERNETE ya W
Omunara g'Omulanzi
EBIBLIYOTEKE Y'OKU ENTERNETE
Ekihavu
  • EBIBLIA
  • EBITABU
  • EMBUGANANO
  • w23 Omwezi gwe kumi na kabiri amap. 14-17
  • Rhuyerekezwe n’Amawazo ma Mungu oku Bilolere Amavu

Nta video eli mw'ebi oli walonza.

Orhubabalire birhagendekere bwinja amango waliri walonza evideo.

  • Rhuyerekezwe n’Amawazo ma Mungu oku Bilolere Amavu
  • Omunara gʼOmulanzi Gumenyesa Obwami bwa Yehova (gʼOkuyiga)—2023
  • Enkingo
  • Ebintu Bihuzenye
  • EBYE BIBLIA EDERHERE OKU BILOLERE OKUNYWA AMAVU
  • OWAZE BICHI BINARHUMA WANYWA, KASANZI KAHE NA TURU ZINGA ONANYWA
  • Gurhe Abakristu Banabona Amavu?
    Siimira Akalamo Esiku n’Amango!—Oyige Ebiblia omu Kuganira
Omunara gʼOmulanzi Gumenyesa Obwami bwa Yehova (gʼOkuyiga)—2023
w23 Omwezi gwe kumi na kabiri amap. 14-17
Bene-berhu basharhu bali balira omu restora. Mwene-werhu muguma ali anywa echindi chindi chinywaji amango ababo bombi bali banywa amavu. Omukozi w’omu restora ali ababaza masupa manga alerhage. Mwene-werhu orhali anywa amavu amalahira n’obukenge, amango mwene-werhu oli wanywa amavu amahema amandi.

Rhuyerekezwe n’Amawazo ma Mungu oku Bilolere Amavu

KWERI onasimira mpano zinene Yehova akuhere, onagwerhe eshukrani bulala akuhere obuhuru b’okuchishoga okuntu wakolesa ezola mpano. Ech’okusiimisa, Ebiblia ederhere oku edivayi eli mpano erhengere emwa Mungu, enashubire kuderha ntya: “Omugati gwakolerwe y’igushekesa, n’edivai enarhuma akalamo kasiimisa.” (Muh. 10:19; Zb. 104:15) Nantyo nkabaga mwabwene oku bantu baguma bahurene ebibazo eju y’amavu. Kandi abantu oku gulu lyoshi, bagwerhe amawazo marhali kuguma oku bilolere okunywa amavu. Bichi byakarhabala Abakristu barhole esimikiro zinja oku bilolere okunywa amavu?

Amango rhuli rhwarhola esimikiro, rhukwanene kuyumangira oku mawazo ma Mungu, arhali oku mawazo m’abantu barhuzungulukire. Nantyo rhwagwarha akalamo kasiimisize bwenene.

Nkabaga wabwene oku bantu banene banazigana kunywa amavu n’okunywa kuchubusya olugero. Baguma bananywa amavu bulala banawaza oku marhuma bachiyunva bamahumuka. Abandi banamanywa mpu yibarhagenderera kuwaza oku bibazo bagwerhe. Kandi bantu balebe, banawaza oku okunywa amavu manene binayerekana oku omuntu akulire changwa oku agwerhe emisi.

Aliko, Abakristu bowe banakulikira obwerekezi buyengehere b’Omulemi wabo ogwerhe obuzigire. Omufano, Mungu arhukengusize oku bilolere engaruka zinalerhwa n’okunywa amavu manene. Nkabaga rhwasomere omu chitabu cha Mezali 23:29-35, oku bilolere omuntu onalaluka n’ebibazo obulalu bunalerha.a Mwene-werhu Daniel oli mushamuka omu chihugo che Bulaya, ayibukire gurhe akalamo kage kaliri embere ayige oku bilolere Yehova n’okukolesa amahano mage. Aderhere ntya: “Naligwerhe engeso y’okunywa mavu manene, n’echola chaliri charhuma narhola esimikiro zibi. Eju y’echola, nagerere omu bintu bikomere bwenene n’eyi mbiwazako nanachiyunva kubi bwenene.”

Nka gurhe rhwakarhola esimikiro z’obwengehe oku bilolere amavu n’okuchilanga oku bibazo byakarhengerera amango omuntu amanywa amavu manene bwenene? Rhukwanene kuleka Echinwa cha Mungu chirhuyerekeze amango rhuli rhwarhola esimikiro.

Rhukwanene kumenya bichi e Biblia ederhere oku bilolere okunywa amavu n’empanvu zinarhuma baguma bamanywa.

EBYE BIBLIA EDERHERE OKU BILOLERE OKUNYWA AMAVU

Echinwa cha Mungu Ebiblia chirhalahizye kunywa oku mavu. Bobola, Ebiblia eyerekene gurhe omuntu anachiyunva amango amanywa oku divayi. Ederhere ntya: “Olye akalyo kawe n’obusiime, onanywe n’edivayi yawe n’omurhima gusiimire.” (Muh. 9:7) Kuguma n’abakozi baguma bemana ba Yehova, Yesu naye aliri anywa oku divayi mango maguma.—Mt. 26:27-29; Lu. 7:34; 1 Ti. 5:23.

Chiro akaba oku Ebiblia erhalahizye okunywa amavu, aliko elahize obulalu. Ebiblia ederhere ntya bwinja bwinja: “Mumenye mwarhamira (mwalaluka) edivayi.” (Efe. 5:18) Kandi eyerekene oku “abarhamizi . . . barhakashokola Obwami bwa Mungu.” (1 Ko. 6:10) Nechi, Yehova anashomba abananywa amavu bwenene n’abarhamizi. Ahali h’okurhola ensimikiro oku bilolere okunywa amavu nk’oku emicho yaharhulamire eyemerere, rhunasiima kujira ebi Mungu ayemerere.

Bantu baguma banawaza oku bakanywa mavu manene buzira kurhamiira. Aliko kweri, okola kuli kuchiheba omu buhanya. Amandiko mayerekene bwinja bwinja oku okuba “luganywa w’edivayi nene” kwakarhuma omulume (changwa omukazi) aheza obwira bwage haguma na Yehova. (Tit. 2:3; Mez. 20:1) Yesu naye ali hanwire oku “okunywa kukabya” kwakarhuma omuntu arhaja omu gulu lihyahya lya Mungu. (Lu. 21:34-36) Bichi byakaja byarhabala Omukristu y’arharhogera omu murhego g’oburhamizi?

OWAZE BICHI BINARHUMA WANYWA, KASANZI KAHE NA TURU ZINGA ONANYWA

Amango rhwamarhola esimikiro oku bilolere okunywa amavu, buli buhanya okufa chakujira ebi bantu banene banajira omu micho yenyu. Abakristu banakola oku bwengehe omu kusimisa Yehova oku bilolere okunywa n’okulya. Ebiblia erhuyibusize ntya: “Mube muli mwalya changwa muli mwanywa chwangwa muli mwakola echindi chintu choshi choshi, mujire ebintu byoshi oku bukuze bwa Mungu.” (1 Ko. 10:31) Hala bibazo bilebe n’amakanuni me Biblia wakawazako:

Inanywa amavu y’insiimisa abandi bantu si? Omu chitabu cha Kutoka 23:2 haderhere ntya: “Orhakwanene kukulikira bantu kamama.” Ahala Yehova aliri aha Abaizraeli omukonge oku bilolere ebintu byakarhengerera amango bamakulikira abantu barhamusiimisa. Elyola lili hano linja bwenene n’oku Bakristu bazene. Nka rhuyemerere abantu bashumika enkengero zerhu n’esimikiro zerhu oku bilolere okunywa amavu, kubuyabuya kubuyabuya rhwakaleka kulama kuguma n’oku amakanuni ma Yehova maderhere n’okuheza obwira bwerhu haguma naye.—Ro. 12:2.

Inanywa mavu manene y’abantu babona oku ngwerhe emisi? Mu micho miguma, okunywa amavu oku kahunda n’oku manywa bwenene chili chintu chiyemererwe chinali chinja. (1 Pe. 4:3) Aliko hala ebi 1 Wakorinto 16:13 erhuhebere omurhima rhujire: “Muyorhe muzene, muyorhe buzira kushaganyika omu bwemere, mugwarhe obushiru, mugwarhe n’emisi.” Aliko si kweri amavu m’akarhabala omuntu agwarhe emisi? Nanga chiro. Amavu makabihya juba juba obuhashe b’omuntu b’okuwaza bwinja n’okurhola esimikiro zinja. Bobola, okunywa mavu manene kurhayerekene oku omuntu agwerhe emisi, s’ahubwe kuyerekene oku omuntu ali chihwinja. Omu Isaya 28:7 haderhere oku olala onahehwa eju y’amavu ali muntu oli arhola esimikiro zibi.

Rhunakenera emisi erhengere emwa Yehova yirhugala kukola ebintu binja, binaheberwemo ‘okuyorha rhuzene na buzira kudundwa omu bwemere.’ (Zb. 18:32) Rhunajira ntyo omu kuchilanga oku buhanya n’okurharhola esimikiro z’akabihya obwira bwerhu haguma na Yehova. Yesu aligwerhe obwira bukomeere haguma na Yehova amango aliri hanola oku gulu, n’abantu banene balimukengere bulala aligwerhe obushiru, analiri achishoga kujira amenja.

Ka nanywa amavu yi mala ebibazo byani? Mwandisi muguma we zaburi, alirongwezwe n’eroho lichesibwa ayandike ntya: “Amango emilago enchubukire, woyo [Yehova] onantuliriza n’okunsiririza.” (Zb. 94:19) Akaba ogwerhe omulago eju yachintu chilebe, olakirire Yehova akurhabale, ahali h’okuchigunjulika amavu. Enjira nyinja yakarhuma wachiyunva orhagwerhe omulago kuli kusalira Yehova. Kandi, bantu banene babwene oku rhukahema amahano ku mwira werhu w’Omukristu okulire ekiroho omu chibaga, kwarhulerhera enyungu. Kweri, okuchihangana kulwisa ebibazo kunarhabala omuntu ahigirire kujira amenja. (Ho. 4:11) Daniel, rhwabaga rhwaganirireko embere aderhere ntya: “Naliri nalwisa omulago n’ehali y’okuchiyunva munyamagosa. Naliri nanywa amavu yimala omulago, aliko echola chechaliri chanderhera bibazo binene.” Buzinda bichi byarhabalaga Daniel? Aderhere ntya: “Nalirhegerere oku bihemere ndangalire Yehova, s’arhali okunywa amavu. Kugerera oburhabale bwa Yehova, amango njira ntyo, nagala kulwisa ebibazo byani n’okubihima.” Rhukwanene kurhegera oku Yehova ali tayari kurhurhabala, chiro n’amango ehali yerhu yamashusha oku ekomere gurhe.—Flp. 4:6, 7; 1 Pe. 5:7.

Mwali-werhu ali awaza amango ali alola oku supa ly’amavu lili ahaburhambi bwage.

Akaba onazigana kunywa amavu, wakalola akaba bikuhemere kuhindamula bintu bilebe, mangana gurhe okwanene kunywa na turu zinga onamanywa. Ochibaze ntya: ‘Hali omuntu w’omulala gwani changwa mwira wani wa hofi hofi onanshumika kunywa amavu si?’ Akaba ntyo kubili, orhegere oku oli wakuza engeso changwa echibazo orharhegerere bwinja. ‘Ka nkala nywa bwenene kulusha mira?’ Nkabaga hakaba eyi hali muntu mulebe orhagendaga anywa amavu aliko lero arhondere kumanywa bwenene. ‘Binankomerera kuleka kunywa amavu mu siku zigeke changwa zinene si?’ Akaba ntyo kubili, k’okuderha oku okunywa yabere ngeso ekomere, biyerekene oku okala onywa bwenene kulusha. Nkabaga echola chakayerekana oku okenere oburhabale bukwanene y’ogala kuhima echola chibazo.

Bulala okunywa amavu kunalerha bibazo binene, Bakristu baguma bachishogere okurhanywa amavu. Abandi bakachishoga okurhanywa amavu bulala barhasima okuntu maba omu bunu. Akaba muguma mu bera bawe achishogere oku rhanywa amavu, okwanene kumuyereka oku okengere esimikiro yage n’abuzira kumuderhaderha.

Changwa nkabaga wakabona oku buli bwengehe okugwarha olugero. Omukristu akwanene kugwarha olugero oku bilolere amavu mangana gurhe anywa. Akachiheberaho omupaka oku bilolere kangana gurhe anywa, nkabaga liguma omu boso changwa kunywa katyu katyu amango m’okulya ebilyo oku meza. Abandi bachihebereho omupaka okubilolere mavu manyabachi bakwanene kunywa nk’e divayi changwa ebyeri aliko oku lugero, aliko arhali amavu makalihire changwa amachangirwe. Amango omuntu amachihebera omupaka gw’amavu akwanene kunywa byamuyorohera kugukenga. Kandi Omukristu okulire ekiroho arhakwanene kulaga eju y‘ebyabandi bakawaza amango achishogere okurhanywa amavu n’okuntu agenderere kukenga eyola simikiro yage achishogere.

Amango rhwamarhola ensimikiro oku bilolere okunywa amavu, rhukwanene kuwaza bwenene gurhe abandi bachiyunva. Olwandiko lwa Waroma 14:21 luderhere ntya: “Kuli kwinja okurhalya enyama, okurhanywa edivayi changwa okujira echindi chintu choshi choshi chakakwaza mwene-wenyu.” Gurhe wakakolesa elila hano? Oyerekane obuzigire bw’akasisi. Nka wamarhegeera oku okunywa amavu kwa kakwaza muntu mulebe, byakakusimisa kuleka kumanywa si? Amango wamajira ntyo wanayerekana oku okengere onasiimire abandi onabalagireko kulusha oku onachilagako.—1 Ko. 10:24.

Kandi, eguvernema yakahaana esheriya oku bilolere amavu. Bihemere Omukristu akenge eyola sheriya. Ezola sheriya zakaderha oku bihemere oyeneze myaka milebe embere y’okuhwanza kunywa amavu. Changwa ezola sheriya zakabuza abantu kunywa amavu amango bali batembeza changwa amango bali bakolesa mashini malebe.—Ro. 13:1-5.

Yehova arhuhere empano zinene bwenene zinja, inguma muzo buli buhuru b’okuchishoga gurhe rhwakazikolesa. Echola chiheberwemo okuntu rhwakachishoga bichi rhwalya na bichi rhwanywa. Bobola okuntu yirhwachishoga kujage kwayerekana oku rhuli rhwakolesa bwinja obuhuru bwerhu b’okuchishoga omu kusiimisa Darha w’embingu.

a Eorganizasiyo nguma y’omu Etats-Unis elolere eby’amagala ederhere oku amango omuntu amakoomera kunywa amavu bwenene n’okuba murhamizi echola chakarhuma aba munizi, akachiniga, akafarhira abantu emisi, akafarhira emisi eba changwa mukage, akagwarha engezo z’obubaraga zibihire bwenene changwa echola chakarhuma enda yarhenga.

Eby’Abandi Banachishoga

Abakristu boshi barhachishoga kujira ebintu kuguma. Mango maguma, hali abakachishoga kunywa amavu oku lugero n’echola chakashusha oku chiyemererwe. Abadi bakachishoga okurhamanywa loshi loshi (burundu). Kandi nk’oku rhunamenyere banene banachiheberaho emipaka bowe bonyine. Birhahemere oku abantu bafasiriye abandi bulagurhe bachishogere kujira ntyo. Okulwindi lunda birharhuhemere oku rhubwire abandi bahwanze kujira ebili kuguma n’ebirhwachishogere kujira. Esimikiro abandi barholere rhurhakwanene kuzibona oku zili zibi nka zilekene n’ezerhu amango moshi zirhavunire amakanuni me Biblia, rhukwanene kuzikenga. (Ro. 14:1-6) Rhuchihangane kurhegeera oku Abakristu b’okuli banachihangana kugwarha omurhula n’obuguma.—Ro. 14:19.

    Ebitabu by’Ekihavu (2014-2025)
    Orhengemo
    Ojemo
    • Ekihavu
    • Orhumire abandi
    • Eby'osima
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Amakanuni m'Okukolesa Esite
    • Amakanuni
    • Amakanuni m'Okubika Esiri
    • JW.ORG
    • Ojemo
    Orhumire abandi