SUNO KAY LUCAS

1 Madamo ang nagtinguha sa pagsulat sang tanan nga natabo, nga ginpatihan man naton.+ 2 Ginsugid man ini sa aton sang mga tawo nga nakasaksi+ kag nagabantala sang mensahe sang Dios.+ 3 Gani, labing halangdon nga Teofilo,+ gin-usisa ko ini tanan, kag namat-od man ako nga isulat ini sa imo sing pasunod. 4 Ginhimo ko ini agod mapat-od mo nga matuod gid ang mga butang nga gintudlo sa imo.+

5 Sang mga adlaw ni Herodes,*+ nga hari sang Judea, may isa ka saserdote sa grupo ni Abias*+ nga ang ngalan si Zacarias kag ang iya asawa amo si Elisabet, halin sa pamilya ni Aaron. 6 Ini nga mag-asawa matarong sa atubangan sang Dios; gintuman nila ang tanan nga kasuguan ni Jehova.* 7 Apang wala sila sing anak bangod baw-as si Elisabet, kag tigulang na sila.

8 Karon, turno na sang iya grupo+ kag sia ang nagaalagad bilang saserdote sa atubangan sang Dios, 9 suno sa kinabatasan* sang pagkasaserdote, kag sia na ang magadulot sing incienso+ sang nagsulod sia sa santuaryo ni Jehova.*+ 10 Kag ang tanan nga katawhan nagapangamuyo sa gua samtang ginadulot ang incienso. 11 Nagpakita sa iya ang anghel ni Jehova,* nga nagatindog sa tuo sang halaran sang incienso. 12 Nalisang si Zacarias sa iya nakita, kag hinadlukan sia. 13 Apang, ang anghel nagsiling sa iya: “Indi ka magkahadlok, Zacarias, kay ang imo pag-ampo ginpamatian sang Dios, kag si Elisabet nga imo asawa magabun-ag sang anak nga lalaki kag hingalanan mo sia nga Juan.+ 14 Magakalipay kamo kag magakasadya, kag madamo ang magakasadya tungod sa iya pagkabun-ag,+ 15 kay mangin halangdon sia sa atubangan ni Jehova.*+ Apang indi sia dapat mag-inom sang alak ukon sang bisan ano nga alkoholiko nga ilimnon,+ kag mapuno sia sing balaan nga espiritu antes pa sia mabun-ag,*+ 16 kag ipanumbalik niya ang madamo nga anak ni Israel kay Jehova* nga ila Dios.+ 17 Subong man, magauna sia sa iya nga may espiritu kag gahom ni Elias,+ agod ang tagipusuon sang mga amay mangin pareho sa tagipusuon sang mga anak+ kag agod buligan ang mga indi matinumanon sa pagpanghikot sing maalamon kag sa paghimo kon ano ang matarong agod ihanda ang katawhan+ para kay Jehova.”*

18 Nagsiling si Zacarias sa anghel: “Paano ini matabo, kay kami nga mag-asawa tigulang na?” 19 Nagsabat ang anghel: “Ako si Gabriel+ kag pirme ako nagatindog sa atubangan sang Dios.+ Ginpadala ako sa pagsugid sa imo sining maayong balita. 20 Apang, bangod wala ka nagpati sa akon ginsiling, indi ka makahambal tubtob sa adlaw nga matuman ang akon ginhambal sa imo. Matuman gid ini sa gintalana nga tion.” 21 Sini man nga tion, ang mga tawo nagahulat kay Zacarias, kag natingala sila nga nadugayan sia sa santuaryo. 22 Sang naggua sia, nagasenyas na lang sia sa ila, kay indi sia makahambal. Nahangpan nila nga nakakita sia sing palanan-awon sa santuaryo. Bangod nagpabilin sia nga indi makahambal, nagasenyas na lang sia sa ila. 23 Pagkatapos sang mga adlaw sang iya turno sa pag-alagad sa santuaryo, nagpauli sia.

24 Pagligad sang pila ka adlaw, si Elisabet nga iya asawa, nagbusong. Wala gid sia maggua sa ila balay sa sulod sang lima ka bulan. Nagsiling sia: 25 “Amo ini ang ginhimo ni Jehova* sa akon karon. Gintalupangod niya ako kag ginkuha ang akon kahuluy-an sa mga tawo.”+

26 Sang anom ka bulan na ang iya pagbusong, ginpadala sang Dios ang anghel nga si Gabriel+ sa isa ka siudad sang Galilea nga ginatawag Nazaret, 27 sa isa ka birhen+ nga kalaslon kay Jose halin sa panimalay ni David. Ang ngalan sang birhen amo si Maria.+ 28 Nagkadto sa iya si Gabriel, kag nagsiling sa iya: “Maayo nga adlaw, ikaw nga nahamut-an sang Dios. Si Jehova* kaupod mo.” 29 Apang natublag gid sia sa iya ginsiling, kag gintinguhaan nga hangpon kon ano ang kahulugan sini nga panamyaw. 30 Gani nagsiling ang anghel sa iya: “Maria, indi ka magkahadlok kay nahamut-an ka sang Dios. 31 Kag magabusong ka kag magabun-ag sing isa ka anak nga lalaki,+ kag hingalanan mo sia nga Jesus.+ 32 Mangin halangdon sia+ kag tawgon nga Anak sang Labing Mataas,+ kag ihatag ni Jehova* nga Dios sa iya ang trono ni David nga iya amay,+ 33 kag magahari sia sa panimalay ni Jacob sing dayon, kag ang iya Ginharian wala sing katapusan.”+

34 Apang nagsiling si Maria sa anghel: “Paano ini matabo, kay wala pa gid ako makapakighulid sa isa ka lalaki?”+ 35 Nagsabat ang anghel: “Ang balaan nga espiritu magaabot sa imo,+ kag ang gahom sang Labing Mataas magalikop sa imo. Bangod sina ang bata nga ibun-ag mo tawgon nga balaan,+ Anak sang Dios.+ 36 Ang imo paryente nga si Elisabet anom ka bulan na nga nagabusong sing anak nga lalaki, bisan pa nga tigulang na sia kag nagsiling ang mga tawo nga baw-as sia; 37 bangod wala sing ginsiling ang Dios nga indi niya matuman.”+ 38 Kag si Maria nagsiling: “Ako ulipon ni Jehova!* Kabay nga matuman sa akon ang suno sa imo ginsiling.” Kag nagbiya ang anghel sa iya.

39 Pagkatapos sadto naghimos si Maria kag nagdalidali sa pagkadto sa mabukid nga rehiyon, sa isa ka siudad sang Juda, 40 kag nagsulod sia sa balay ni Zacarias kag gintamyaw si Elisabet. 41 Pagkabati ni Elisabet sang panamyaw ni Maria, ang lapsag nagkibo sa iya taguangkan, kag si Elisabet napuno sing balaan nga espiritu, 42 kag nagsiling sia sa mabaskog nga tingog: “Ginpakamaayo ka sa tanan nga babayi, kag ginpakamaayo ang bunga sang imo taguangkan! 43 Kadungganan ko nga duawon ako sang iloy sang akon Ginuo. 44 Kay pagkabati ko sang imo panamyaw, ang lapsag sa akon taguangkan nagkibo sa daku nga kalipay. 45 Malipayon ka man kay nagpati ka sa ginsiling sa imo, bangod ang tanan nga ginsiling ni Jehova* sa imo matuman.”

46 Kag nagsiling si Maria: “Nagadayaw ako kay Jehova,*+ 47 kag indi mapunggan sang akon tagipusuon nga magkalipay sing daku sa Dios nga akon Manluluwas,+ 48 bangod nakita niya ang kubos nga kahimtangan sang iya ulipon nga babayi.+ Kay sugod karon, ang tanan nga kaliwatan magatawag sa akon nga malipayon+ 49 bangod daku gid ang ginhimo sang gamhanan nga Dios para sa akon, kag balaan ang iya ngalan,+ 50 kag wala sing katapusan ang iya kaluoy sa mga nagakahadlok sa iya.+ 51 Naghimo sia sing gamhanan nga mga buhat paagi sa iya butkon; ginpaalaplaag niya ang mga tawo nga may matinaastaason nga tagipusuon.+ 52 Ginpukan niya sa trono ang gamhanan nga mga tawo+ kag ginbayaw niya ang mga kubos;+ 53 ginbusog gid niya sang maayo nga mga butang ang mga ginagutom,+ kag ginpalakat nga wala sing dala ang mga manggaranon. 54 Ginbuligan niya ang Israel nga iya alagad. Ginhimo niya ini agod ipakita nga ginadumdom niya pirme ang iya saad nga kaluy-an niya+ 55 si Abraham kag ang iya kaliwat,*+ subong sang ginsiling niya sa aton mga katigulangan.” 56 Nagpabilin si Maria sa iya sing mga tatlo ka bulan kag pagkatapos sini nagpauli sia.

57 Nag-abot na ang tion nga inugbata ni Elisabet, kag nagbun-ag sia sing anak nga lalaki. 58 Kag ang mga kaingod kag ang iya mga paryente nakabati nga ginpakitaan sia ni Jehova* sing daku nga kaluoy, kag nagkasadya sila upod sa iya.+ 59 Sang ikawalo nga adlaw, nagduaw sila sa pagtuli sa bata,+ kag hingalanan kuntani nila sia nga Zacarias pareho sa iya amay. 60 Apang ang iya iloy nagsiling: “Indi! Tawgon sia nga Juan.” 61 Kag nagsiling sila: “Wala gid ikaw sing paryente nga may amo sina nga ngalan.” 62 Gani nagsenyas sila sa amay sang bata kon ano ang luyag niya nga itawag sa bata. 63 Kag nangayo sia sang tapitapi nga kahoy kag nagsulat: “Tawgon sia nga Juan.”+ Bangod sini, natingala sila tanan. 64 Sa gilayon, nagtikab ang iya baba kag nakahambal sia,+ kag nagdayaw sa Dios. 65 Kag hinadlukan ang tanan nila nga kaingod, kag ini nga hitabo nangin topiko sa bug-os nga mabukid nga rehiyon sang Judea. 66 Kag ang tanan nga nakabati nagtalupangod sini sa ila tagipusuon, nga nagasiling: “Mangin ano gid ayhan ini nga bata?” Kay ang gahom ni Jehova* yara gid sa iya.

67 Kag ang iya amay nga si Zacarias napuno sing balaan nga espiritu, kag nagpanagna: 68 “Dayawon si Jehova,* nga Dios sang Israel,+ bangod gintalupangod niya ang iya katawhan kag ginluwas sila.+ 69 Kag nagbangon sia sing sungay sang kaluwasan*+ para sa aton sa panimalay ni David nga iya alagad.+ 70 Amo sini ang ginsaad niya paagi sa iya balaan nga mga manalagna sang una.+ 71 Nagsaad sia nga luwason kita sa aton mga kaaway kag sa tanan nga nagadumot sa aton.+ 72 Kaluy-an niya kita suno sa ginsaad niya sa aton mga katigulangan kag dumdumon niya ang iya balaan nga katipan.+ 73 Amo ini ang ginsaad niya kay Abraham nga aton katigulangan.+ 74 Pagkatapos nga luwason niya kita sa aton mga kaaway, hatagan niya kita sing pribilehiyo sa paghimo sing sagrado nga pag-alagad sa iya nga wala sing kahadlok, 75 agod mangin mainunungon kag matarong kita sa bug-os naton nga kabuhi. 76 Apang ikaw, anak ko, tawgon ka nga manalagna sang Labing Mataas, kay magauna ka kay Jehova* sa paghanda sang iya mga dalan,+ 77 sa paghatag sing ihibalo sa iya katawhan agod maluwas sila paagi sa pagpatawad sa ila mga sala,+ 78 bangod sa mapinalanggaon nga kaluoy sang aton Dios. Bangod sini nga kaluoy, makakita kita sang kapawa halin sa kahitaasan nga nagasilak kaangay sang pamanagbanag, 79 sa paghatag sing kapawa sa mga nagapungko sa kadulom kag sa landong sang kamatayon.+ Ina nga kapawa magapakita sa aton kon ano ang aton himuon agod matigayon ang paghidait.”

80 Kag ang bata nagdaku kag nangin mabakod sa espiritu, kag nagpabilin sia sa kamingawan tubtob nga nag-abot ang tion nga magbantala sia sa katawhan sang Israel.

2 Sadto nga panahon, nagmando si Cesar* Augusto nga magparehistro ang bug-os nga emperyo.* 2 (Ining nahauna nga pagparehistro natabo sang si Quirinio amo ang gobernador sang Siria.) 3 Kag ang tanan nga tawo nagpauli sa lugar nga ila natawhan agod magparehistro. 4 Gani, si Jose+ naghalin sa Galilea, sa siudad sang Nazaret, kag nagkadto sa Judea, sa siudad ni David, nga ginatawag Betlehem,+ bangod katapo sia sang panimalay kag pamilya ni David. 5 Naglakat sia agod magparehistro upod kay Maria, nga sadto nga tion asawa na niya+ kag manugbata na.+ 6 Samtang didto sila, nag-abot ang tion nga mabata na sia. 7 Kag nagbun-ag sia sing anak nga lalaki, ang panganay,+ kag ginputos niya sia sing mga lampin kag ginpahigda sa pasungan,+ bangod wala na sing kuarto para sa ila sa dalayunan.

8 Sa amo nga lugar may mga manugbantay sang karnero nga nagaistar sa latagon kag nagabantay sang ila mga panong sa bug-os nga gab-i. 9 Kag hinali lang nga nagpakita sa ila ang anghel ni Jehova.* Nagsanag ang ila palibot bangod sang himaya ni Jehova,* gani hinadlukan gid sila. 10 Apang ang anghel nagsiling sa ila: “Indi kamo magkahadlok, kay ginapahayag ko sa inyo ang maayong balita nga magahatag sing daku nga kalipay sa tanan nga tawo. 11 Kay karon nga adlaw sa siudad ni David,+ natawo ang isa nga magaluwas sa inyo,+ nga amo ang Cristo nga Ginuo.+ 12 Kag amo ini ang tanda nga makilala ninyo sia: Makita ninyo ang lapsag nga naputos sing mga lampin kag nagahigda sa pasungan.” 13 Kag hinali lang nga may nagbuylog sa anghel nga madamo nga langitnon nga kasuldadusan+ nga nagadayaw sa Dios kag nagasiling: 14 “Dayawon ang Dios sa langit, kag sa duta may paghidait ang mga tawo nga nahamut-an sang Dios.”*

15 Sang nagbiya sa ila ang mga anghel pakadto sa langit, ang mga manugbantay sang karnero nagsinilingay: “Makadto kita subong sa Betlehem kag tan-awon naton ang nahanabo didto suno sa ginpahayag ni Jehova* sa aton.” 16 Kag dalidali sila nga nagkadto kag nakita nila si Maria kag si Jose, kag ang lapsag nga nagahigda sa pasungan. 17 Sang nakita nila ini, ginsugid nila ang ginpahayag sa ila nahanungod sa bata. 18 Kag natingala sila sa ginsugid sa ila sang mga manugbantay sang karnero, 19 apang wala ginkalimtan ni Maria ang ila ginsiling, kag ginbinagbinag niya sing maayo ang kahulugan sini.+ 20 Dayon nagbalik sa ila panong ang mga manugbantay sang karnero, nga nagahimaya kag nagadayaw sa Dios tungod sang tanan nga ila nabatian kag nakita, suno gid sa ginsugid sa ila.

21 Sang ikawalo nga adlaw, sang tion na sa pagtuli sa iya,+ ginhingalanan nila sia nga Jesus, ang ngalan nga gintawag sa iya sang anghel antes pa sia ginpanamkon.+

22 Kag sang nag-abot ang tion sang pagputli sa ila suno sa Kasuguan ni Moises,+ gindala nila ang bata sa Jerusalem agod ipresentar sia kay Jehova,* 23 subong sang nasulat sa Kasuguan ni Jehova:* “Ang tagsa ka panganay nga lalaki mangin balaan kay Jehova.”*+ 24 Kag naghalad sila suno sa ginsiling sang Kasuguan ni Jehova:* “isa ka paris sang tukmo ukon duha ka gamay pa nga pating.”+

25 Kag sa Jerusalem may isa ka tawo nga si Simeon, kag ini nga tawo matarong kag diosnon. Nagahulat sia sang tion nga lipayon sang Dios ang Israel,+ kag ang balaan nga espiritu yara sa iya. 26 Dugang pa, ginpahayag sang Dios sa iya paagi sa balaan nga espiritu nga indi sia mapatay tubtob indi pa niya makita ang Cristo ni Jehova.* 27 Paagi sa pagtuytoy sang espiritu, nagsulod sia sa templo, kag sang gindala ang bata nga si Jesus sang iya mga ginikanan sa sulod agod himuon sa iya ang ginapatuman sang Kasuguan,+ 28 ginkugos niya ang bata kag gindayaw ang Dios kag nagsiling: 29 “Karon, Soberanong Ginuo, mahimo na nga mapatay sing mahidaiton+ ang imo ulipon suno sa imo ginpahayag, 30 kay nakita ko na ang imo paagi sang pagluwas+ 31 nga gin-aman mo agod makita sang tanan nga tawo,+ 32 isa ka kapawa+ sa pagkuha sang tabon sa mga pungsod+ kag isa ka himaya sa imo katawhan nga Israel.” 33 Kag ang amay kag iloy sang bata natingala sa ginhambal ni Simeon tuhoy sa iya. 34 Ginpakamaayo man sila ni Simeon, kag nagsiling sia kay Maria, nga iloy sang bata: “Ginpadala sang Dios ini nga bata, kag bangod sa iya ang iban mapukan+ kag ang iban bayawon sa Israel.+ Bisan pa ipakita sang Dios ang mga tanda nga sia kaupod niya, madamo ang magahambal batok sa iya+ 35 (isa ka malaba nga espada ang magalapos sa imo*),+ agod mapadayag ang pangatarungan sang madamo nga tagipusuon.”

36 Kag may manalagna nga si Ana, nga anak nga babayi ni Fanuel, sang tribo ni Aser. Ini nga babayi tigulang na, kag nagpangabuhi kaupod sa iya bana sing pito ka tuig halin sang makasal sila,* 37 kag balo sia nga nagaedad na sing 84 ka tuig. Wala gid sia nagapalya sa pagsimba, pagpuasa kag pag-ampo adlaw kag gab-i sa templo. 38 Kag sa amo gid nga tion, nagpalapit sia sa ila kag nagpasalamat sa Dios kag naghambal tuhoy sa bata sa tanan nga nagahulat sa Dios sa pagluwas sa Jerusalem.+

39 Gani sang natuman nila ang tanan nga butang suno sa Kasuguan ni Jehova,*+ nagbalik sila sa ila kaugalingon nga siudad sa Nazaret+ sang Galilea. 40 Kag ang bata nagdaku kag nagbakod, kag labi nga nag-alam, kag padayon nga nahamuot ang Dios sa iya.+

41 Kinabatasan sang iya mga ginikanan nga magkadto kada tuig sa Jerusalem sa kapiestahan sang Paskua.*+ 42 Kag sang 12 ka tuig na sia, nagtaklad sila sa Jerusalem para sa kapiestahan+ suno sa naandan na nila. 43 Sang natapos ang kapiestahan kag sang nagapauli na sila, ang bata nga si Jesus nagpabilin sa Jerusalem, kag wala ini matalupangdan sang iya mga ginikanan. 44 Naghunahuna sila nga yara lang sia sa mga kaupdanan nila nga nagalakbay. Sang isa na ka adlaw ang ila pagpanglakaton, ginpangita nila sia sa ila mga paryente kag mga kilala. 45 Apang sang wala nila sia makita, nagbalik sila sa Jerusalem kag ginpangita sia sing maayo. 46 Pagkatapos sang tatlo ka adlaw nakita nila sia sa templo, nga nagapungko kaupod sa mga manunudlo kag nagapamati kag nagapamangkot sa ila. 47 Apang ang tanan nga nagapamati sa iya nahayanghag gid sa iya paghangop kag sa iya mga sabat.+ 48 Sang nakita sia sang iya mga ginikanan natingala gid sila, kag ang iya iloy nagsiling sa iya: “Anak, ngaa ginhimo mo ini sa amon? Ginkulbaan gid kami sang imo amay sa pagpangita sa imo.” 49 Apang nagsiling sia sa ila: “Ngaa ginpangita gid ninyo ako? Wala bala kamo makahibalo nga dapat yara ako sa balay sang akon Amay?”+ 50 Apang, wala nila mahangpan ang iya ginsiling sa ila.

51 Kag nagdulhog sia upod sa ila kag nagbalik sa Nazaret, kag padayon sia nga nagpasakop* sa ila.+ Subong man, ini tanan gintipigan sang iya iloy sa iya tagipusuon.+ 52 Kag si Jesus nagdaku, kag labi nga nag-alam kag ginkahamut-an sang Dios kag sang mga tawo.

3 Sang ika-15 nga tuig sang paggahom ni Tiberio Cesar, sang si Poncio Pilato ang gobernador sang Judea, si Herodes*+ ang manugdumala sang distrito* sang Galilea, si Felipe nga iya utod ang manugdumala sang distrito sang Iturea kag Traconite, kag si Lisanias ang manugdumala sang distrito sang Abilinia, 2 sang panahon sang mataas nga saserdote nga si Anas kag ni Caifas,+ nabaton ni Juan+ nga anak ni Zacarias ang mensahe sang Dios samtang didto sia sa kamingawan.+

3 Gani nagkadto sia sa tanan nga duog sa palibot sang Jordan, nga nagabantala sang bawtismo subong simbulo sang paghinulsol para sa kapatawaran sang mga sala,+ 4 subong sang ginsulat sa libro ni Isaias nga manalagna: “May nagasinggit sa kamingawan: ‘Ihanda ang dalan ni Jehova!* Tadlunga ang iya mga dalan.+ 5 Ang tanan nga nalupyakan tampukan, kag ang tanan nga bukid kag bakulod patagon; ang likuon nga mga dalan mangin tadlong, kag ang kudolkudol nga mga dalan mangin matapan; 6 kag makita sang tanan nga tawo ang pagluwas sang Dios.’”*+

7 Gani, nagsiling sia sa mga tawo nga nagkadto agod magpabawtismo sa iya: “Kamo nga mga kaliwat sang mga man-ug, sin-o ang nagpaandam sa inyo sa pagpalagyo sa adlaw sang kasingkal sang Dios?+ 8 Kon amo, ipakita ninyo sa inyo mga buhat nga nagahinulsol kamo. Indi kamo magsiling sa inyo kaugalingon, ‘Amay namon si Abraham.’ Kay ginasiling ko sa inyo nga ang Dios may gahom sa paghimo bisan sa sini nga mga bato nga mga anak ni Abraham. 9 Sa pagkamatuod, ang wasay handa na sa pag-utod sa gamot sang mga kahoy. Gani ang tanan nga kahoy nga wala nagapamunga sing maayo nga bunga pudlon kag ihaboy sa kalayo.”+

10 Kag ang mga tawo nagpamangkot sa iya: “Kon amo, ano ang himuon namon?” 11 Nagsabat sia: “Ang tawo nga may duha ka bayo* maghatag sa tawo nga wala sing bayo, kag ang tawo nga may pagkaon maghatag sa tawo nga wala sing pagkaon.”+ 12 Bisan ang mga manugsukot sing buhis nagkadto sa iya agod magpabawtismo,+ kag nagpamangkot sa iya: “Manunudlo, ano ang himuon namon?” 13 Nagsiling sia: “Indi kamo magsukot sing sobra sa balayran nga buhis.”+ 14 Ang mga soldado nagpamangkot man sa iya: “Ano ang himuon namon?” Kag nagsabat sia: “Indi paggamuha* ukon indi pag-isumbong sing sayop ang bisan sin-o,+ kundi mangin kontento kamo sa inyo probisyon.”*

15 Bangod ang mga tawo nagapaabot sa Cristo, ang tanan nagahunahuna tuhoy kay Juan, “Sia ayhan ang Cristo?”+ 16 Si Juan nagsiling sa mga tawo: “Ginabawtismuhan ko kamo sa tubig, apang may isa nga magakari nga mas gamhanan sangsa akon, kag indi ako takus sa paghubad sa mga higot sang iya mga sandalyas.+ Sia magabawtismo sa inyo sa balaan nga espiritu kag sa kalayo.+ 17 Nagauyat sia sing pala nga ginagamit sa pagpahangin agod tinluan sing maayo ang iya linasan kag tipunon ang trigo sa iya bodega, apang sunugon niya ang upa sa kalayo nga indi mapalong.”

18 Naghatag man sia sang madamo pa nga laygay kag nagpadayon sa pagpahayag sing maayong balita sa mga tawo. 19 Apang ginsabdong ni Juan si Herodes nga manugdumala sang distrito, bangod ginpangasawa niya si Herodias nga asawa sang iya magulang, kag bangod sang tanan nga kalautan nga ginhimo ni Herodes. 20 Naghimo si Herodes sang isa pa ka kalautan: Ginbilanggo niya si Juan.+

21 Sa tapos mabawtismuhan ang tanan nga tawo, ginbawtismuhan man si Jesus.+ Samtang nagapangamuyo sia, ang langit nabuksan+ 22 kag ang balaan nga espiritu nagkunsad sa iya kaangay sang salampati, kag may nabatian sila nga tingog halin sa langit: “Ikaw ang akon Anak, ang hinigugma; ginakahamut-an ko ikaw.”+

4 Dayon si Jesus naghalin sa Jordan. Ginhatagan sia sang Dios sing balaan nga espiritu kag gintuytuyan sia sang espiritu sa kamingawan+ 2 sa sulod sang 40 ka adlaw, kag didto ginsulay sia sang Yawa.+ Sa sulod sina nga mga adlaw wala sia magkaon, gani gingutom sia. 3 Kag ang Yawa nagsiling sa iya: “Kon ikaw anak sang Dios, sugua ining bato nga mangin tinapay.” 4 Apang si Jesus nagsabat sa iya: “Nasulat na, ‘Ang tawo indi mabuhi sa tinapay lamang.’”+

5 Gani gindala niya sia sa mataas nga duog kag ginpakita sa iya sing makadali ang tanan nga ginharian sang kalibutan.+ 6 Dayon ang Yawa nagsiling sa iya: “Ihatag ko sa imo ini tanan nga awtoridad kag ang ila himaya, bangod ining tanan nga ginharian akon,+ kag ihatag ko ini bisan kay sin-o nga luyag ko. 7 Gani, kon maghimo ka sing isa ka buhat sang pagsimba sa akon, mangin imo ini tanan.” 8 Nagsabat si Jesus: “Nasulat na, ‘Si Jehova* nga imo Dios ang dapat mo simbahon, kag sia lamang ang hatagan mo sing sagrado nga pag-alagad.’”+

9 Dayon gindala niya sia sa Jerusalem kag ginbutang sia sa ibabaw sang pader sang templo kag ginsilingan sia: “Kon ikaw anak sang Dios, maglumpat ka,+ 10 kay nasulat na, ‘Suguon niya ang iya mga anghel agod amligan ka,’ 11 kag ‘Sal-on ka nila, agod indi makaigo sa bato ang imo tiil.’”+ 12 Nagsabat si Jesus: “Nasiling na, ‘Indi mo pag-ibutang sa pagtilaw+ si Jehova* nga imo Dios.’” 13 Pagkatapos sang tanan nga pagsulay, nagbiya ang Yawa kag naghulat sang isa pa ka maayo nga kahigayunan.+

14 Si Jesus nagbalik sa Galilea+ kag yara sa iya ang espiritu sang Dios. Kag ang mga tawo sa sina nga lugar nagasugid sing maayo nga butang tuhoy sa iya. 15 Nagpanudlo man sia sa ila mga sinagoga, kag gindayaw sia sang tanan.

16 Dayon nagkadto sia sa Nazaret,+ sa iya gindak-an nga siudad, kag suno sa iya kinabatasan sa Adlaw nga Inugpahuway, nagsulod sia sa sinagoga,+ kag nagtindog sia agod magbasa sang Kasulatan. 17 Gani ginhatag sa iya ang linukot nga ginsulat sang manalagna nga si Isaias. Ginbukad niya ini kag ginpangita ang bahin diin nasulat: 18 “Ang espiritu ni Jehova* yara sa akon, kay ginhaplas niya ako sa pagpahayag sing maayong balita sa mga imol. Ginpadala niya ako sa pagbantala sing kahilwayan sa mga bihag kag sa pagpasag-uli sing panan-aw sa mga bulag, sa paghilway sa mga ginapigos,+ 19 sa pagbantala sing tuig nga nahamut-an+ ni Jehova.”* 20 Pagkatapos sini, ginlukot niya ang tulun-an, gin-uli ini sa alagad kag nagpungko; kag ang tanan sa sinagoga nagtulok gid sa iya. 21 Dayon nagsiling sia sa ila: “Karon ining kasulatan nga bag-o lang ninyo nabatian natuman.”+

22 Gindayaw sia sang tanan kag natingala gid sila sa iya matahom nga mga pulong,+ kag nagsiling sila: “Indi bala anak sia ni Jose?”+ 23 Nagsiling sia sa ila: “Pat-od gid nga ipatuhoy ninyo sa akon ini nga pinamulong, ‘Manugbulong, ayuha ang imo kaugalingon. Nabatian namon ang imo ginhimo sa Capernaum,+ gani himua man ini diri sa imo kaugalingon nga lugar.’” 24 Gani nagsiling sia: “Sa pagkamatuod nagasiling ako sa inyo nga wala sing manalagna nga ginabaton sa iya kaugalingon nga lugar.+ 25 Halimbawa, sang panahon ni Elias, may daku nga tiggulutom sa bug-os nga duog+ bangod wala mag-ulan sa sulod sang tatlo ka tuig kag anom ka bulan. Madamo ang balo nga babayi sadto sa Israel, 26 apang si Elias wala ginpadala sa ila, kundi sa balo nga babayi lamang sa Sarepta sa duta sang Sidon.+ 27 Kag sang panahon ni Eliseo nga manalagna, may madamo nga aruon sa Israel, apang wala sing isa nga gin-ayo sa ila, kundi si Naaman lamang nga Sirianhon.”+ 28 Ang tanan nga tawo sa sinagoga naakig gid pagkabati nila sini,+ 29 kag nagtindog sila kag gindala sia sa gua sang siudad, agod ihulog sia sa pil-as sang bukid nga nahamtangan sang ila siudad. 30 Apang nag-agi sia sa tunga nila kag nagpadayon sa paglakat.+

31 Dayon nagdulhog sia sa siudad sang Capernaum nga sakop sang Galilea. Nagpanudlo sia sa ila sa Adlaw nga Inugpahuway,+ 32 kag nahayanghag sila sa iya paagi sang pagpanudlo,+ kay nagahambal sia nga may awtoridad. 33 Kag sa sinagoga may isa ka tawo nga ginsudlan sang demonyo, kag nagsinggit sia sa mabaskog nga tingog:+ 34 “Ngaa ginagamo mo kami, Jesus nga Nazaretnon?+ Nagkari ka bala agod laglagon kami? Nakahibalo gid ako kon sin-o ka, ikaw ang Balaan sang Dios.”+ 35 Apang ginsaway ni Jesus ang malaut nga espiritu, nga nagasiling: “Maghipos ka, kag maggua sa iya!” Kag sang gintumba sang demonyo ang tawo sa ila atubangan, naggua ini sa iya nga wala sia mahalitan. 36 Bangod sini, ang tanan nga tawo nahalawhaw gid, kag nagsinilingay sila: “Ano ini nga sahi sang panghambal? Kay may awtoridad sia kag gahom sa pagmando sa mga demonyo, kag nagagua sila!” 37 Gani ang balita tuhoy sa iya padayon nga naglapnag sa bug-os nga palibot.

38 Paghalin niya sa sinagoga, nagkadto sia sa balay ni Simon. Ang ugangan nga babayi ni Simon may mataas nga hilanat, kag ginpangabay nila si Jesus nga buligan sia.+ 39 Gani, nagpalapit sia kag nagtindog sa iya tupad kag ginpatahaw niya ang iya hilanat, kag nadula ini. Nagbangon sia gilayon kag nag-alagad sa ila.

40 Apang sang nakatunod na ang adlaw, gindala sang tanan ang ila mga masakiton sa iya. Gintungtong niya sa ila ang iya mga kamot kag nag-ayo sila.+ 41 Naggua man ang mga demonyo halin sa madamo nga tawo, kag nagasinggit sila: “Ikaw ang Anak sang Dios.”+ Apang ginsaway niya sila, kag wala niya sila gintugutan nga maghambal,+ kay nakahibalo sila nga sia amo ang Cristo.+

42 Sang kaagahon na, nagkadto sia sa isa ka baw-ing nga lugar.+ Apang ginpangita sia sang mga tawo kag sang makita sia, nagpakiluoy sila sa iya nga indi sia magbiya sa ila. 43 Apang nagsiling sia sa ila: “Dapat ko man ibantala ang maayong balita sang Ginharian sang Dios sa iban nga mga siudad, kay tungod sini ginpadala ako.”+ 44 Gani, nagpadayon sia sa pagbantala sa mga sinagoga sa Judea.

5 Sang isa ka higayon sang nagatindog sia sa higad sang linaw sang Genesaret,*+ nagdinaguso sa iya ang mga tawo sa pagpamati sa pulong sang Dios. 2 May nakita sia nga duha ka sakayan sa higad sang linaw, apang ang mga mangingisda nakapanaug na kag nagahugas sang ila mga pukot.+ 3 Nagsakay sia sa isa sa mga sakayan, kag ginpangabay niya si Simon, nga tag-iya sining sakayan, nga ipalayo ini diutay. Dayon nagpungko sia sa sakayan kag nagpanudlo sa mga tawo. 4 Pagkatapos sia makapanudlo, nagsiling sia kay Simon: “Pakadtua ninyo ang sakayan sa madalom kag iladlad ang inyo mga pukot agod makakuha kamo sang isda.” 5 Apang nagsabat si Simon: “Instruktor, sa bug-os nga gab-i nangabudlay kami kag wala kami sing nakuha,+ apang bangod ginsiling mo, iladlad ko ang mga pukot.” 6 Kag sang ginhimo nila ini, nakakuha sila sang madamo gid nga isda. Sa katunayan, nagisi ang ila mga pukot.+ 7 Gani ginsenyasan nila ang ila mga kaupod sa pihak nga sakayan nga magpalapit agod buligan sila. Ginpuno nila sang isda ang duha ka sakayan, amo nga halos malunod na ini. 8 Sang nakita ini ni Simon Pedro, nagluhod sia sa atubangan ni Jesus, kag nagsiling: “Ginuo, palayo ka sa akon, kay ako makasasala nga tawo.” 9 Bangod sang madamo nga isda nga nakuha nila, nahalawhaw gid sia kag ang tanan nga kaupod niya, 10 kag subong man ang mga kaupod ni Simon nga sanday Santiago kag Juan, nga mga anak ni Zebedeo.+ Apang si Jesus nagsiling kay Simon: “Indi ka na magkahadlok. Kutob karon magapangisda ka sang buhi nga mga tawo.”+ 11 Gani, ginpahigad nila ang mga sakayan sa baybayon, kag ginbayaan nila ang tanan nga butang kag nagsunod sa iya.+

12 Sang isa pa ka higayon samtang yara sia sa isa sa mga siudad, may isa ka lalaki nga puno sang aro! Sang nakita niya si Jesus, naghapa sia kag nagpakiluoy sa iya: “Ginuo, kon luyag mo gid, matinluan mo ako.”+ 13 Gani, gintandog niya sia kag nagsiling: “Luyag ko! Magmatinlo ka.” Gilayon nga nag-ayo sia sa iya aro.+ 14 Dayon ginsugo niya ang tawo nga indi gid manugid kay bisan sin-o. Nagsiling sia: “Kundi magkadto ka sa saserdote kag magpatan-aw sa iya, kag maghalad ka sing dulot para sa imo pag-ayo, suno sa ginsugo ni Moises,+ bilang pamatuod sa ila.”+ 15 Apang ang balita tuhoy sa iya naglapnag pa gid, kag madamo nga mga tawo ang nagkadto sa iya agod magpamati kag agod ayuhon niya ang ila balatian.+ 16 Apang, masami sia nga nagakadto sa kamingawan agod magpangamuyo.

17 Isa sadto ka adlaw sang nagapanudlo sia, nagapungko man didto ang mga Fariseo kag ang mga manunudlo sang Kasuguan nga halin sa tagsa ka baryo sang Galilea kag Judea kag halin sa Jerusalem; kag ginhatagan sia ni Jehova* sang gahom sa pagpang-ayo.+ 18 May mga lalaki nga nag-abot nga may ginayayungan nga isa ka paralitiko sa teheras, kag nagtinguha sila nga mapasulod sia kag mabutang sa atubangan ni Jesus.+ 19 Apang bangod sang madamo nga mga tawo indi nila sia mapasulod. Gani, nagsaka sila sa atop, kag paagi sa gin-ukab nga atop gintunton nila ang teheras sa tunga sang mga tawo sa atubangan ni Jesus. 20 Sang nakita niya ang ila pagtuo, nagsiling sia: “Lalaki, ginpatawad na ang imo mga sala.”+ 21 Dayon ang mga escriba kag ang mga Fariseo naghambalanay: “Sin-o ini nga nagapasipala? Sin-o ang makapatawad sang mga sala luwas lamang sa Dios?”+ 22 Apang sang nahantop ni Jesus ang ila ginahunahuna, nagsiling sia: “Ano ang inyo ginahunahuna sa inyo tagipusuon? 23 Ano bala ang mas mahapos, ang magsiling, ‘Ginapatawad na ang imo mga sala,’ ukon ang magsiling, ‘Bangon ka kag maglakat’? 24 Pamatud-an ko sa inyo nga ang Anak sang tawo may awtoridad sa duta sa pagpatawad sing mga sala—” nagsiling sia sa paralitiko: “Bangon ka, dalha ang imo teheras kag magpauli.”+ 25 Gani nagbangon sia sa atubangan nila, gindala ang iya hiligdaan, kag nagpauli nga nagahimaya sa Dios. 26 Kag ang tanan natingala gid, kag ginhimaya nila ang Dios, kag hinadlukan sila. Nagsiling sila: “Wala pa gid kami makakita sing subong sini!”

27 Pagkatapos sini, naggua sia kag nakita niya ang manugsukot sing buhis nga si Levi nga nagapungko sa balayaran sang buhis, kag nagsiling sia sa iya: “Mangin sumulunod ko.”+ 28 Gani nagtindog si Levi, ginbayaan niya ang tanan nga butang kag nagsunod sa iya. 29 Dayon naghiwat si Levi sang daku nga sinalusalo sa balay niya para kay Jesus, kag may madamo nga manugsukot sing buhis kag iban pa nga nagakaon* upod sa ila.+ 30 Bangod sini ang mga Fariseo kag ang ila mga escriba nagkumod sa iya mga disipulo, nga nagasiling: “Ngaa nagakaon kamo kag nagainom upod sa mga manugsukot sing buhis kag mga makasasala?”+ 31 Nagsiling si Jesus sa ila: “Ang mga mapagros wala nagakinahanglan sing manugbulong, kundi ang mga masakiton.+ 32 Wala ako nagkari sa pagtawag sa mga matarong, kundi sa mga makasasala agod maghinulsol sila.”+

33 Nagsiling sila sa iya: “Ang mga disipulo ni Juan pirme nagapuasa kag nagapangamuyo sing hanuot kag amo man ang mga disipulo sang mga Fariseo, apang ang imo mga disipulo nagakaon kag nagainom lang.”+ 34 Nagsabat si Jesus: “Mapapuasa bala ninyo ang mga abyan sang nobyo samtang kaupod nila sia? 35 Apang, magaabot gid ang adlaw nga ang nobyo+ kuhaon sa ila; kag magapuasa sila sa amo nga mga adlaw.”+

36 Nagsugid man sia sa ila sang ilustrasyon: “Wala sing tawo nga nagagunting sang inugtukap halin sa bag-o nga bayo agod itukap sa daan nga bayo. Kon himuon niya ini, gision sang bag-o nga tukap ang daan nga bayo kag ang tukap halin sa bag-o nga bayo indi bagay sa daan nga bayo.+ 37 Wala sing tawo nga nagabutang sing bag-o nga alak sa daan nga panit nga mga suludlan. Kon himuon niya ini, busdikon sang bag-o nga alak ang panit nga mga suludlan kag ang alak mauyang kag ang panit nga mga suludlan maguba. 38 Sa baylo, ang bag-o nga alak dapat ibutang sa bag-o nga panit nga mga suludlan. 39 Wala sing tawo nga luyag mag-inom sang bag-o nga alak kon natilawan na niya ang daan, kay masiling sia, ‘Ang daan maayo.’”

6 Sang isa ka adlaw nga inugpahuway, nag-agi sia sa kaumhan sang trigo, kag ang iya mga disipulo nagpangutol sang mga uhay sang trigo,+ kag ginligis nila ini sa ila mga kamot kag ginkaon.+ 2 Bangod sini ang pila sa mga Fariseo nagsiling: “Ngaa ginahimo ninyo ang wala ginatugot sang kasuguan sa Adlaw nga Inugpahuway?”+ 3 Apang si Jesus nagsabat: “Wala gid bala ninyo mabasahi ang ginhimo ni David sang gingutom sia kag ang iya mga kaupdanan?+ 4 Nagsulod sia sa balay sang Dios kag ginhatag sa iya ang mga tinapay nga gindulot sa Dios* kag ginkaon niya ini kag ginhatagan niya ang mga lalaki nga kaupod niya. Wala ginatugot sang kasuguan nga kaunon ini ni bisan sin-o kundi sang mga saserdote lamang.”+ 5 Kag nagsiling pa sia sa ila: “Ang Anak sang tawo Ginuo sang Adlaw nga Inugpahuway.”+

6 Sang isa pa ka adlaw nga inugpahuway,+ nagsulod sia sa sinagoga kag nagpanudlo. May isa ka tawo didto nga naitus* ang tuo nga kamot.+ 7 Ginpanilagan sing maayo sang mga escriba kag mga Fariseo si Jesus kon bala mang-ayo sia sa Adlaw nga Inugpahuway, agod masumbong nila sia. 8 Apang bisan nakahibalo sia sang ila ginahunahuna,+ nagsiling sia sa tawo nga naitus* ang kamot: “Magtindog ka kag magkadto sa tunga.” Kag nagtindog sia kag nagpatunga. 9 Dayon si Jesus nagsiling sa ila: “May ipamangkot ako sa inyo, ano ang ginatugot sang kasuguan nga himuon sa Adlaw nga Inugpahuway, ang paghimo sing maayo ukon ang paghimo sing makahalalit, ang pagluwas sang kabuhi* ukon ang pagpatay sini?”+ 10 Gintulok niya sila tanan, kag nagsiling sia sa tawo: “Untaya ang imo kamot.” Gin-untay niya ang iya kamot, kag nag-ayo ini. 11 Apang naakig gid sila, kag naghambalanay sila kon ano ang himuon nila kay Jesus.

12 Isa ka adlaw sadto, nagkadto sia sa bukid agod mangamuyo.+ Kag nagpangamuyo sia sa Dios sa bug-os nga gab-i.+ 13 Sang masunod nga adlaw, gintawag niya ang iya mga disipulo kag nagpili sia sa ila sang 12, nga gintawag man niya nga mga apostoles:+ 14 Si Simon, nga ginhingalanan man niya nga Pedro, si Andres nga iya utod, si Santiago, si Juan, si Felipe,+ si Bartolome, 15 si Mateo, si Tomas,+ si Santiago nga anak ni Alfeo, kag si Simon nga ginatawag “ang makugi,” 16 si Judas nga anak ni Santiago, kag si Judas Iscariote, nga nangin traidor.

17 Kag nagdulhog sia kaupod nila kag nagdulog sa matapan nga lugar, kag nagkadto didto ang iya madamo nga mga disipulo, kag ang madamo nga mga tawo halin sa bug-os nga Judea kag Jerusalem kag sa baybayon nga rehiyon sang Tiro kag Sidon agod mamati sa iya kag agod ayuhon niya sila sa ila balatian. 18 Bisan ang mga ginatublag sang mga demonyo nag-ayo. 19 Kag ang tanan nga tawo nagatinguha sa pagtandog sa iya, bangod ang gahom nagagua sa iya+ kag nagaayo sa ila tanan.

20 Kag nagtulok sia sa iya mga disipulo kag nagsiling:

“Malipayon kamo nga mga imol, kay inyo ang Ginharian sang Dios.+

21 “Malipayon kamo nga mga ginagutom karon, kay busgon kamo.+

“Malipayon kamo nga mga nagahibi karon, kay magakadlaw kamo.+

22 “Malipayon kamo kon ginadumtan kamo sang mga tawo,+ kag kon ginasikway nila kamo,+ ginapakahuy-an, kag ginapakamalaut* ang inyo ngalan tungod sa Anak sang tawo. 23 Magkasadya kamo sa sina nga adlaw kag magtumbo sa kalipay, kay daku ang inyo padya sa langit, kay amo man sina ang ginhimo sang ila mga katigulangan sa mga manalagna.+

24 “Apang makaluluoy kamo nga mga manggaranon,+ kay natigayon na ninyo ang bug-os nga paglipay.+

25 “Makaluluoy kamo nga mga busog karon, kay gutumon kamo.

“Makaluluoy kamo nga nagakadlaw karon, kay magalalaw kamo kag magahibi.+

26 “Makaluluoy kamo kon ang tanan nga tawo magdayaw sa inyo,+ kay amo man sina ang ginhimo sang ila mga katigulangan sa butig nga mga manalagna.

27 “Apang nagasiling ako sa inyo nga nagapamati sa akon: Padayon nga higugmaa ang inyo mga kaaway, himui sing maayo ang mga nagadumot sa inyo,+ 28 pakamaayuha ang mga nagapakamalaut sa inyo, ipangamuyo ang mga nagainsulto sa inyo.+ 29 Kon may magtampa sa imo sa guya, itaya man ang pihak mo nga guya; kag kon may magkuha sang imo kunop, indi paghawiri ang imo nasulod nga bayo.+ 30 Hatagi ang bisan sin-o nga nagapangayo sa imo,+ kag kon may magkuha sang imo mga pagkabutang, indi ini pagbawia.

31 “Subong man, himua ninyo sa inyo isigkatawo ang luyag ninyo nga himuon nila sa inyo.+

32 “Kon ginahigugma ninyo ang mga nagahigugma lamang sa inyo, ano ang kaayuhan sini sa inyo? Kay bisan ang mga makasasala nagahigugma sa mga nagahigugma sa ila.+ 33 Kag kon ginahimo ninyo ang maayo sa mga nagahimo sang maayo sa inyo, ano ang kaayuhan sini sa inyo? Bisan ang mga makasasala nagahimo man sini. 34 Kag kon ginapahulam* ninyo ang mga ginalauman ninyo nga makabayad sa inyo, ano ang kaayuhan sini sa inyo?+ Bisan ang mga makasasala nagapahulam sa mga makasasala kag nagalaum nga mabayaran sila sang bug-os nga kantidad. 35 Sa baylo, padayon nga higugmaa ang inyo mga kaaway kag maghimo sing maayo kag magpahulam nga wala nagalaum nga bayaran;+ kag padyaan kamo sing daku, kag mangin anak kamo sang Labing Mataas, kay sia mainayuhon sa mga indi mapinasalamaton kag mga malauton.+ 36 Mangin maluluy-on kamo, subong nga ang inyo Amay maluluy-on.+

37 “Dugang pa, untati ninyo ang paghukom, kag indi gid kamo paghukman;+ kag untati ninyo ang pagpakamalaut, kag indi gid kamo pagpakamalauton. Padayon kamo nga magpatawad,* kag patawaron* kamo.+ 38 Himua nga kinabatasan ang paghatag sa iban, kag sila magahatag sa inyo.+ Ibubo nila sa inyo sabak ang bug-os nga sukob nga nadasok, nauyog, kag nagaawas. Kay kon ano nga talaksan ang ginagamit ninyo sa iban, amo man nga talaksan ang gamiton nila sa inyo.”

39 Nagsugid man sia sang mga ilustrasyon sa ila: “Makatuytoy bala ang bulag sa isa pa ka bulag? Indi bala mahulog sila nga duha sa buho?+ 40 Ang estudyante* indi labaw sa iya manunudlo, apang ang bisan sin-o nga nahanas sing maayo mangin kaangay sang iya manunudlo. 41 Gani, ngaa ginatalupangod mo ang dagami sa mata sang imo utod, apang wala mo ginatalupangod ang balayan sa imo mata?+ 42 Paano mo masiling sa imo utod, ‘Utod, ipakuha sa akon ang dagami sa imo mata,’ samtang ikaw mismo wala nagatalupangod sa balayan sa imo mata? Salimpapaw! Kuhaa anay ang balayan sa imo mata, agod makakita ka sing maayo sa pagkuha mo sing dagami sa mata sang imo utod.

43 “Kay wala sing maayo nga kahoy nga nagapamunga sang malain, kag wala sing malain nga kahoy nga nagapamunga sang maayo.+ 44 Kay ang tagsa ka kahoy makilala sa bunga sini.+ Halimbawa, ang tawo wala nagapamupo sang igos* ukon ubas sa tunukon nga mga tanom. 45 Ang maayo nga tawo nagapagua sang maayo nga butang halin sa maayo nga bahandi sang iya tagipusuon, apang ang malain nga tawo nagapagua sang malain nga butang halin sa iya malain nga bahandi; kay sa kabuganaan sang tagipusuon nagahambal ang iya baba.+

46 “Gani, ngaa ginatawag ninyo ako ‘Ginuo! Ginuo!’ apang wala ninyo ginahimo ang akon ginasiling?+ 47 Ipakita ko sa inyo kon sin-o ang kaangay sang tawo nga nagakari sa akon kag nagapamati kag nagatuman sang akon ginatudlo:+ 48 Kaangay sia sang tawo nga nagtukod sang balay. Nagkutkot sia sing madalom kag ginpasad ang sadsaran sini sa igang. Kag sang nagbaha, naghampak ang suba sa amo nga balay apang wala ini mag-uyog, kay natukod ini sing maayo.+ 49 Sa pihak nga bahin, ang tawo nga nagapamati kag wala nagatuman+ kaangay sang tawo nga nagtukod sang balay nga wala sing sadsaran. Ang suba naghampak sa sini, kag gilayon nga natumba ini, kag naguba sing bug-os ang amo nga balay.”

7 Pagkatapos niya mahambal ang tanan nga dapat niya ihambal sa mga tawo, nagsulod sia sa Capernaum. 2 Sadto nga tion, ang pinalangga nga ulipon sang isa ka opisyal sang mga soldado nagamasakit kag nagatagumatayon.+ 3 Pagkabati niya tuhoy kay Jesus, ginsugo niya ang pila ka gulang sang mga Judiyo nga pangabayon si Jesus nga magkari kag ayuhon ang iya ulipon. 4 Nagkadto sila kay Jesus kag nagpakiluoy sa iya: “Takus sia nga buligan mo, 5 kay ginahigugma niya ang aton pungsod kag ginpatindugan niya kami sang sinagoga.” 6 Gani nag-upod si Jesus sa ila. Apang sang malapit na sia sa balay, ginsugo sang opisyal sang mga soldado ang iya mga abyan nga sugataon sia kag silingan: “Ginuo, indi na pagpabudlayi ang imo kaugalingon, kay indi ako takus nga kadtuan mo sa akon balay.+ 7 Amo gani nga wala ako nagkadto sa imo. Apang magsugo ka lang, kag ang akon alagad magaayo. 8 Kay ako man yara sa idalom sang awtoridad sang iban, kag may sakop nga mga soldado, kag nagamando sa isa, ‘Lakat ka!’ kag nagalakat sia, kag sa isa pa, ‘Kari ka!’ kag nagakari sia, kag sa akon ulipon, ‘Himua ini!’ kag ginahimo niya ini.” 9 Pagkabati sini ni Jesus, natingala gid sia sa iya, kag nagbalikid sia sa mga tawo nga nagasunod sa iya kag nagsiling: “Ginasiling ko sa inyo, wala pa ako sing nakita sa Israel nga may subong sini kadaku nga pagtuo.”+ 10 Pagbalik sa balay sang mga ginsugo niya, nakita nila nga nag-ayo na ang ulipon.+

11 Pagkatapos sini nagkadto sia sa siudad sang Nain, kag kaupod niya ang iya mga disipulo kag ang madamo gid nga mga tawo. 12 Sang malapit na sia sa gawang sang siudad, nasugata niya ang madamo nga tawo kag may patay sila nga ginayayungan pagua sa siudad. Ang patay bugtong nga anak nga lalaki+ sang isa ka balo nga babayi. 13 Sang nakita sang Ginuo ang balo, naluoy sia sa iya,+ kag nagsiling sia sa iya: “Indi ka na maghibi.”+ 14 Kag nagpalapit sia kag gintandog ang teheras nga ginahamyangan sang patay agod magdulog ang mga nagadala sini. Dayon nagsiling sia: “Pamatan-on, nagasiling ako sa imo, bangon ka!”+ 15 Kag ang patay nagbangon kag naghambal, kag gintugyan sia ni Jesus sa iya iloy.+ 16 Hinadlukan sila tanan, kag ginhimaya nila ang Dios, nga nagasiling: “Nagkari sa aton ang isa ka gamhanan nga manalagna,”+ kag “Gintalupangod sang Dios ang iya katawhan.”+ 17 Kag ini nga balita tuhoy sa iya naglapnag sa bug-os nga Judea kag sa tanan nga lugar sa palibot sini.

18 Ini tanan ginsugid sang mga disipulo ni Juan sa iya.+ 19 Gani ginpatawag ni Juan ang duha sa iya mga disipulo kag ginpadala sila sa Ginuo agod pamangkuton sia: “Ikaw bala ang Isa nga Magaabot,+ ukon may iban pa?” 20 Pag-abot nila sa iya, ang mga lalaki nagsiling: “Ginpadala kami ni Juan nga Manugbawtismo agod pamangkuton ka, ‘Ikaw bala ang Isa nga Magaabot, ukon may iban pa?’” 21 Sa sina gid nga tion gin-ayo niya ang mga masakiton,+ ang mga may malubha nga balatian, ang mga ginsudlan sang malaut nga mga espiritu, kag ang mga bulag agod makakita sila. 22 Nagsabat sia sa ila: “Magbalik kamo kay Juan kag sugiri ninyo sia sang inyo nakita kag nabatian: Ang mga bulag nakakita,+ ang mga piang nakalakat, ang mga aruon nag-ayo, ang mga bungol nakabati,+ ang mga patay nabanhaw, kag ang mga imol nakabati sing maayong balita.+ 23 Malipayon ang tawo nga wala masandad sa akon.”+

24 Sang nakahalin na ang mga mensahero ni Juan, si Jesus nagsiling sa mga tawo tuhoy kay Juan: “Ano ang luyag ninyo makita sang nagkadto kamo sa kamingawan? Isa ka tabun-ak nga ginahapayhapay sang hangin?+ 25 Ano ang luyag ninyo makita sang nagkadto kamo didto? Isa ka tawo nga nagasuksok sing malum-ok nga mga bayo?*+ Ang mga nagasuksok sing matahom nga bayo kag masulhay sing pangabuhi yara sa mga balay sang mga hari. 26 Gani, ano ang luyag ninyo makita sang nagkadto kamo didto? Isa ka manalagna? Huo, nagasiling ako sa inyo, labaw pa sa isa ka manalagna.+ 27 Sia ang ginapatuhuyan sang nasulat: ‘Ipadala ko ang akon mensahero nga magauna sa imo,* kag ihanda niya ang imo dalan.’+ 28 Nagasiling ako sa inyo, wala pa gid sing natawo nga labaw pa kay Juan, apang ang tawo nga kubos sa Ginharian sang Dios labaw pa sa iya.”+ 29 (Pagkabati sini sang tanan nga tawo kag sang mga manugsukot sing buhis nga ginbawtismuhan ni Juan,+ ginpahayag nila nga matarong ang Dios. 30 Apang ang mga Fariseo kag ang mga sampaton sa Kasuguan nga wala ginbawtismuhan ni Juan nagsikway sang laygay* sang Dios sa ila.)+

31 “Gani, kay sin-o ko ipaanggid ang mga tawo sini nga kaliwatan, kag sin-o ang kaangay nila?+ 32 Kaangay sila sa mga bata nga nagapungko sa tiendahan kag nagatawag sa iban kag nagasiling: ‘Nagtokar kami sing plawta para sa inyo, apang wala kamo magsaot; naghaya kami, apang wala kamo maghibi.’ 33 Subong man, si Juan nga Manugbawtismo wala nagakaon sing tinapay ukon nagainom sing alak,+ apang nagasiling kamo: ‘May demonyo sia.’ 34 Ang Anak sang tawo nagakaon kag nagainom, apang nagasiling kamo: ‘Sobra sia ka palakaon* kag palainom sing alak, abyan sang mga manugsukot sing buhis kag sang mga makasasala!’+ 35 Apang, ang kaalam ginapamatud-an nga matarong paagi sa mga resulta sini.”+

36 Isa ka Fariseo ang padayon nga nag-agda kay Jesus nga magkaon sa iya balay. Gani nagkadto sia kag nagkaon didto. 37 Nabalitaan sang isa ka babayi nga kilala sa siudad subong makasasala nga nagakaon* si Jesus sa balay sang Fariseo. Gani nagkadto sia didto kag nagdala sang isa ka suludlan nga alabastro nga may unod nga mahamot nga lana.+ 38 Nagpalapit ang babayi sa tiilan ni Jesus, kag naghibi sia kag ginbasa sang luha ang tiil ni Jesus, kag ginpahiran ini sang iya buhok. Ginhalukan man niya ang tiil ni Jesus kag ginbubuan ini sing mahamot nga lana. 39 Pagkakita sini sang Fariseo nga nag-agda sa iya, naghunahuna sia: “Kon ini nga tawo isa gid ka manalagna, mahibaluan niya nga ang nagatandog sa iya isa ka makasasala nga babayi.”+ 40 Apang nagsiling si Jesus sa iya: “Simon, may ihambal ako sa imo.” Nagsabat sia: “Manunudlo, ano ina?”

41 “Duha ka tawo ang may utang sa isa ka manugpautang; ang isa nakautang sang 500 ka denario,* kag ang isa pa 50. 42 Sang indi sila makabayad, ginpatawad niya sila sing bug-os. Gani, sin-o sa ila nga duha ang magahigugma sa iya sing labi?” 43 Nagsabat si Simon: “Sa banta ko ang isa nga mas daku ang utang.” Nagsiling sia sa iya: “Husto ang imo sabat.” 44 Dayon nagbalikid sia sa babayi kag nagsiling kay Simon: “Nakita mo bala ini nga babayi? Nagsulod ako sa imo balay kag wala mo ako paghatagi sing tubig nga ihinaw sa akon mga tiil. Apang ginhinawan sini nga babayi ang akon mga tiil sang iya luha kag ginpahiran ini sang iya buhok. 45 Wala mo ako ginhalukan, apang wala untat nga ginhalukan sini nga babayi ang akon mga tiil sugod sang pag-abot ko. 46 Wala mo ginbubuan sing lana ang akon ulo, apang ginbubuan sini nga babayi ang akon mga tiil sing mahamot nga lana. 47 Bangod sini, nagasiling ako sa imo, bisan pa ini nga babayi nakahimo sing madamo* nga sala, ginapatawad ini.+ Bangod sini, nagapakita sia sing daku nga gugma. Apang ang tawo nga ginapatawad sa diutay nga mga sala nagapakita sing diutay lang nga gugma.” 48 Dayon nagsiling sia sa babayi: “Ang imo mga sala ginapatawad.”+ 49 Ang mga nagakaon kaupod niya naghunahuna: “Sin-o ini nga tawo nga nagapatawad bisan sang mga sala?”+ 50 Apang nagsiling sia sa babayi: “Ang imo pagtuo nagluwas sa imo;+ lakat ka nga may paghidait.”

8 Wala madugay pagkatapos sadto, naglibot sia sa mga siudad kag mga baryo, nga nagabantala sing maayong balita sang Ginharian sang Dios.+ Kaupod niya ang 12 ka apostoles 2 kag ang pila ka babayi nga ginhilway niya sa malaut nga mga espiritu kag gin-ayo niya sa ila mga balatian: Si Maria nga gintawag Magdalena, nga ginhilway niya sa pito ka demonyo; 3 si Juana+ nga asawa ni Cuza nga tulugyanan ni Herodes sang iya panimalay; si Susana; kag ang madamo pa nga babayi, nga nag-alagad sa iya kag sa mga apostoles paagi sa paggamit sang ila mga pagkabutang.+

4 Sang nagtipon ang madamo nga tawo kag ang mga tawo nga nag-upod sa iya halin sa nagkalainlain nga siudad, naghambal sia paagi sa isa ka ilustrasyon:+ 5 “Isa ka manugsab-ug ang naglakat sa pagsab-ug sang iya binhi. Samtang nagasab-ug sia, ang iban nga binhi nagtupa sa higad sang dalan kag gintapaktapakan, kag gintuka sang mga pispis.+ 6 Ang iban nagtupa sa kabatuhan, kag sang magtubo ini, nalaya ini kay mamala ang duta.+ 7 Ang iban pa nagtupa sa tunga sang tunukon nga mga tanom, kag ginlumos ini sang tunukon nga mga tanom nga nagtubo sing dungan sa sini.+ 8 Apang ang iban nagtupa sa maayo nga duta, kag sang nagtubo ini, nagpamunga ini sing 100 ka pilo.”+ Samtang ginahambal niya ini nga mga butang, nagsiling sia sing mabaskog: “Ang makabati magpamati sing maayo.”+

9 Ginpamangkot sia sang iya mga disipulo kon ano ang kahulugan sini nga ilustrasyon.+ 10 Nagsiling sia: “Ginhatagan kamo sing paghangop sa sagrado nga mga likom sang Ginharian sang Dios, apang para sa iban ilustrasyon+ lamang ini, amo kon ngaa bisan pa nagatulok sila, indi sila makakita, kag bisan pa nagapamati sila, indi sila makahangop.+ 11 Amo ini ang kahulugan sang ilustrasyon: Ang binhi amo ang pulong sang Dios.+ 12 Ang nagtupa sa higad sang dalan amo ang mga nakabati, apang nag-abot ang Yawa kag gin-agaw ang pulong sa ila tagipusuon agod indi sila magpati kag maluwas.+ 13 Ang nagtupa sa kabatuhan amo ang mga nagbaton sang pulong nga may kalipay pagkabati nila sini, apang wala ini sing gamot. Nagpati sila sing makadali, apang pag-abot sang pagtilaw, nagbiya sila.+ 14 Tuhoy sa nagtupa sa tunga sang tunukon nga mga tanom, amo ini ang mga nakabati, apang bangod nadaug sang mga kabalaka kag nawili sa manggad+ kag kalipayan sini nga kabuhi,+ nalumos sila sing bug-os kag ang ila bunga wala nagagulang.+ 15 Tuhoy sa nagtupa sa maayo nga duta, amo ini ang mga nakabati sang pulong nga may maayo nga tagipusuon,+ nga nagahupot sini kag nagapamunga samtang nagabatas.+

16 “Wala sing tawo nga nagasindi sang suga kag dayon ginatakluban ini sang suludlan ukon ginabutang ini sa idalom sang hiligdaan, kundi ginabutang niya ini sa tulungtungan, agod ang mga nagasulod makakita sang kapawa.+ 17 Kay wala sing bisan ano nga tinago nga indi mabuyagyag, ukon bisan ano nga nalipdan sing maayo nga indi mabuyagyag kag indi madayag.+ 18 Gani, talupangda ninyo kon paano kamo nagapamati, kay ang may paghangop makabaton sing dugang nga paghangop,+ apang ang wala sing paghangop, bisan ang ginahunahuna niya nga yara sa iya kuhaon.”+

19 Nagkadto sa iya ang iya iloy kag ang iya mga utod,+ apang indi sila makapalapit sa iya bangod sang madamo nga tawo.+ 20 Apang, may nagsiling sa iya: “Ang imo iloy kag ang imo mga utod yara sa gua, kag luyag nila nga makita ka.” 21 Nagsabat sia: “Ini sila nga nagapamati sa pulong sang Dios kag nagatuman sini amo ang akon iloy kag akon mga utod.”+

22 Isa sadto ka adlaw, nagsakay sia kag ang iya mga disipulo sa isa ka sakayan, kag nagsiling sia sa ila: “Matabok kita sa pihak sang linaw.” Gani nagpanakayon sila.+ 23 Samtang nagapanakayon sila, natulugan sia. Kag nag-abot ang mabaskog nga unos sa linaw, kag ginkapan sang tubig ang sakayan kag nabutang sila sa katalagman.+ 24 Gani nagpalapit sila sa iya kag ginpukaw sia, nga nagasiling: “Instruktor, Instruktor, mapatay na kita!” Amo nga nagbangon sia kag ginsaway ang hangin kag ang nagaalimbukad nga balod. Nagkanay kag naglinong ini.+ 25 Dayon nagsiling sia sa ila: “Diin ang inyo pagtuo?” Apang hinadlukan sila kag natingala, kag nagpinamangkutanay: “Sin-o gid bala ini? Kay ginamanduan niya bisan ang hangin kag balod, kag nagatuman ini sa iya.”+

26 Kag nagdungka sila sa rehiyon sang mga taga-Gerasa,+ nga yara sa tabok sang Galilea. 27 Sang pagtakas ni Jesus, ginsugata sia sang isa ka tawo halin sa siudad. Ini nga tawo ginsudlan sang demonyo, kag madugay na nga wala nagasuksok sang bayo, kag wala nagapuyo sa balay kundi sa mga lulubngan.*+ 28 Sang nakita niya si Jesus, nagsinggit sia kag naghapa sa iya atubangan, kag nagsinggit sia sing mabaskog: “Ngaa ginagamo mo ako, Jesus, nga Anak sang Labing Mataas nga Dios? Nagapakiluoy ako sa imo, indi ako pagpaantusa.”+ 29 (Kay ginsugo ni Jesus ang indi matinlo nga espiritu nga maggua sa tawo. Ginsudlan sia sini sa madamo nga higayon.*+ Pirme sia ginagapos sing mga kadena sa kamot kag sa tiil kag ginabantayan, apang ginapamugto niya ang mga gapos kag sa impluwensia sang demonyo nagadalagan sia pakadto sa baw-ing nga mga duog.) 30 Si Jesus nagpamangkot sa iya: “Ano ang imo ngalan?” Nagsabat sia: “Lehiyon,”* kay madamo nga demonyo ang nagsulod sa iya. 31 Kag padayon sila nga nagapakiluoy sa iya nga indi sila pagtabugon pakadto sa kadadalman.+ 32 May daku nga panong sang mga baboy+ nga nagapanginaon sa bukid, gani nagpakiluoy sila sa iya nga tugutan sila nga magsulod sa mga baboy, kag gintugutan niya sila.+ 33 Gani ang mga demonyo naggua sa tawo kag nagkadto sa mga baboy, kag ang mga baboy nagdinaguso sa pil-as kag nahulog sa linaw kag nagkalalumos. 34 Apang sang nakita sang mga manugbantay sang mga baboy ang natabo, nagpalagyo sila kag ginbalita ini sa siudad kag sa kaumhan.

35 Dayon nagkadto ang mga tawo sa pagtan-aw sang natabo. Nagkadto sila kay Jesus kag nakita nila ang tawo nga ginsudlan anay sang mga demonyo, nga napanaptan na kag may husto nga panghunahuna, nga nagapungko sa tiilan ni Jesus, kag hinadlukan sila. 36 Ginsugid sa ila sang mga nakakita sini kon paano nag-ayo ang tawo nga ginsudlan sang mga demonyo. 37 Gani ginpangabay sia sang mga taga-Gerasa nga maghalin didto, kay hinadlukan gid sila. Amo nga nagsakay si Jesus sa sakayan kag naghanda sa pagpanakayon. 38 Apang, ang tawo nga ginsudlan anay sang mga demonyo padayon nga nagpakiluoy nga mag-upod sa iya, apang ginpalakat niya ang tawo, kag ginsilingan:+ 39 “Pauli ka, kag isugid ang ginhimo sang Dios sa imo.” Gani, naglakat sia kag ginbalita sa bug-os nga siudad ang ginhimo ni Jesus sa iya.

40 Pagbalik ni Jesus sa Galilea, gin-abiabi sia sing maayo sang mga tawo, kay sila tanan nagapaabot sa iya.+ 41 Kag nag-abot si Jairo, nga isa ka nagadumala nga opisyal sang sinagoga. Naghapa sia sa tiilan ni Jesus kag nagpakiluoy nga magkadto sia sa iya balay,+ 42 kay nagatagumatayon ang iya bugtong nga anak nga babayi nga mga 12 anyos ang edad.

Sang nagapakadto si Jesus didto, nagdinaguso sa iya ang madamo nga tawo. 43 May isa ka babayi, nga ginatagasan sing dugo+ sa sulod sang 12 ka tuig, kag wala sing makapaayo sa iya.+ 44 Nagpalapit sia sa likod kag gintandog ang sidsid sang iya bayo,+ kag gilayon nga nag-untat ang pagtagas sang iya dugo. 45 Gani si Jesus nagsiling: “Sin-o ang nagtandog sa akon?” Sang nagsiling ang tanan nga wala sila makatandog sa iya, si Pedro nagsiling: “Instruktor, ang mga tawo nagaginutok kag nagadinaguso sa imo.”+ 46 Apang si Jesus nagsiling: “May nagtandog sa akon, kay nabatyagan ko nga may gahom+ nga naggua sa akon.” 47 Sang nahibaluan sang babayi nga indi na niya matago ang iya ginhimo, nagpalapit sia nga nagakurog kag naghapa sa atubangan niya kag ginsugid niya sa atubangan sang tanan kon ngaa gintandog niya si Jesus kag kon paano nga nag-ayo sia gilayon. 48 Apang nagsiling si Jesus sa iya: “Anak, ang imo pagtuo nag-ayo sa imo. Lakat ka nga may paghidait.”+

49 Samtang nagahambal pa sia, ang isa ka tiglawas sang nagadumala nga opisyal sang sinagoga nag-abot kag nagsiling: “Ang imo anak nga babayi patay na; indi na pagtublaga ang Manunudlo.”+ 50 Pagkabati sini, ginsilingan sia ni Jesus: “Indi ka magkahadlok, magtuo ka lang, kag maluwas sia.”+ 51 Sang nag-abot sia sa balay, wala sia sing gintugutan nga magsulod upod sa iya luwas kanday Pedro, Juan, Santiago, kag ang mga ginikanan sang dalagita. 52 Apang nagahinibi ang tanan nga tawo kag nagapukpok sang ila dughan sa kasubo bangod napatay ang dalagita. Gani nagsiling sia: “Indi na kamo maghibi,+ kay wala sia mapatay kundi nagakatulog lang.”+ 53 Bangod sini ginkadlawan nila sia nga may pagyaguta, kay nahibal-an nila nga patay na ang dalagita. 54 Apang gin-uyatan niya sia sa kamot kag nagsiling: “Inday, bangon ka!”+ 55 Kag nabuhi+ ang dalagita* kag nagbangon gilayon,+ kag nagsugo sia nga hatagan sing pagkaon ang dalagita. 56 Kag ang iya mga ginikanan nahayanghag, apang ginsilingan niya sila nga indi gid pag-isugid kay bisan sin-o ang natabo.+

9 Gintawag niya ang 12 ka apostoles kag ginhatagan sila sing gahom kag awtoridad sa pagtabog sa tanan nga demonyo+ kag sa pag-ayo sang mga balatian.+ 2 Kag ginpadala niya sila sa pagbantala sing Ginharian sang Dios kag sa pagpang-ayo, 3 kag nagsiling sia sa ila: “Indi kamo magdala sang bisan ano sa inyo pagpanglakaton, bisan sungkod ukon balunan sang pagkaon, ukon tinapay ukon kuarta;* indi kamo magdala sang duha ka bayo.*+ 4 Kon mag-abot kamo sa isa ka lugar, magdayon kamo sa balay sang nagabaton sa inyo tubtob nga maghalin kamo sa sina nga lugar.+ 5 Kon wala sing magbaton sa inyo, itaktak ang yab-ok sa inyo mga tiil paghalin ninyo sa sina nga siudad subong paandam sa ila.”+ 6 Gani nagkadto sila sa mga baryo, nga nagabantala sing maayong balita kag nagapang-ayo bisan diin.+

7 Nabatian ni Herodes* nga manugdumala sang distrito* ang tanan nga natabo, kag naligban gid sia bangod ang iban nagsiling nga si Juan ginbanhaw,+ 8 apang ang iban nagsiling nga nagpakita si Elias, kag ang iban pa gid nagsiling nga nabanhaw ang isa sa mga manalagna sang una.+ 9 Nagsiling si Herodes: “Ginpapugutan ko sing ulo si Juan.+ Kon amo, sin-o ini nga tawo nga madamo ako sing nabatian tuhoy sa iya?” Gani luyag gid niya nga makita sia.+

10 Pagbalik sang mga apostoles, ginsugiran nila si Jesus sang tanan nila nga ginhimo.+ Dayon ginpaupod niya sila kag nagkadto sila nga silahanon lang sa siudad nga ginatawag Betsaida.+ 11 Apang pagkahibalo sini sang mga tawo, nagsunod sila sa iya. Gin-abiabi niya sila sing maayo kag naghambal sia sa ila tuhoy sa Ginharian sang Dios, kag gin-ayo niya ang mga nagakinahanglan ayuhon.+ 12 Nagahingapos na ang adlaw. Ang 12 ka apostoles nagpalapit sa iya kag nagsiling: “Palakta ang mga tawo, agod makakadto sila sa mga baryo kag sa kaumhan sa palibot kag makapangita sing dalayunan kag makabakal sing pagkaon, bangod yari kita sa baw-ing nga lugar.”+ 13 Apang nagsiling sia sa ila: “Hatagi ninyo sila sing pagkaon.”+ Nagsiling sila: “May yara kita lima lang ka tinapay kag duha ka isda, luwas lang kon maglakat kami kag magbakal sing pagkaon para sa ila.” 14 Mga 5,000 ang lalaki sa ila. Apang nagsiling sia sa iya mga disipulo: “Papungkua sila nga nagrupo sing mga tag-50.” 15 Kag ginhimo nila ini kag ginpapungko sila tanan. 16 Ginkuha niya ang lima ka tinapay kag duha ka isda, dayon nagtangla sia sa langit kag nagpangamuyo. Dayon gintipiktipik niya ini kag ginhatag sa mga disipulo agod mapanagtag sa mga tawo. 17 Gani nagkaon sila tanan kag nabusog, kag gintipon nila ang nabilin nga mga tinipik,+ 12 ini ka alat.

18 Isa ka adlaw, samtang nagapangamuyo si Jesus nga isahanon, nagpalapit sa iya ang iya mga disipulo, kag ginpamangkot niya sila: “Sin-o ako suno sa mga tawo?”+ 19 Nagsabat sila: “Si Juan nga Manugbawtismo, apang ang iban nagasiling si Elias, kag ang iban pa gid nagasiling, isa sa mga manalagna sang una nga nabanhaw.”+ 20 Dayon nagsiling sia sa ila: “Kamo naman, sin-o ako suno sa inyo?” Si Pedro nagsabat: “Ang Cristo sang Dios.”+ 21 Kag ginsilingan niya sila nga indi gid ini pag-isugid bisan kay sin-o,+ 22 apang nagsiling sia: “Ang Anak sang tawo dapat mag-antos sing tuman kag sikwayon sang mga gulang kag sang puno nga mga saserdote, kag sang mga escriba. Pagapatyon+ sia kag sa ikatlo nga adlaw pagabanhawon.”+

23 Kag nagsiling sia sa tanan: “Kon ang bisan sin-o luyag magsunod sa akon, ipanghiwala niya ang iya kaugalingon+ kag pas-anon ang iya usok sang pag-antos* adlaw-adlaw, kag padayon nga magsunod sa akon.+ 24 Kay ang bisan sin-o nga luyag magluwas sang iya kabuhi* madula niya ini, apang ang bisan sin-o nga madula ang iya kabuhi* tungod sa akon magaluwas sini.+ 25 Ano gid bala ang mapulos sang isa ka tawo kon maangkon niya ang bug-os nga kalibutan apang madula ang iya kabuhi ukon mahalitan sia?+ 26 Kay ang bisan sin-o nga nagakahuya sa akon kag sa akon mga pulong, ikahuya sia sang Anak sang tawo kon mag-abot sia sa iya himaya kag sa himaya sang iya Amay kag sang balaan nga mga anghel.+ 27 Sa pagkamatuod nagasiling ako sa inyo, ang iban nga nagatindog diri makakita sang Ginharian sang Dios+ sa wala pa sila mapatay.”

28 Mga walo ka adlaw pagkatapos niya ini nahambal, gin-upod niya sanday Pedro, Juan, kag Santiago kag nagtaklad sa bukid agod magpangamuyo.+ 29 Kag samtang nagapangamuyo sia, nagbaylo ang dagway sang iya nawong kag ang iya bayo nagsanag sa kaputi. 30 Kag may nakita sila nga duha ka tawo nga nagapakighambal sa iya; sila amo sanday Moises kag Elias. 31 Nagpakita sila sa mahimayaon nga dagway kag naghambalanay tuhoy sa pagtaliwan ni Jesus nga mahanabo sa Jerusalem.+ 32 Si Pedro kag ang mga kaupod niya natulugan, apang pagbugtaw nila, nakita nila si Jesus sa iya himaya+ kag ang duha ka lalaki nga nagatindog kaupod niya. 33 Kag sang manughalin na ang duha ka lalaki, si Pedro nagsiling kay Jesus: “Instruktor, maayo nga yari kami diri. Gani mahimo kami sang tatlo ka tolda, isa para sa imo, isa para kay Moises, kag isa para kay Elias.” Apang wala sia makahibalo sang iya ginahambal. 34 Samtang ginahambal niya ini, may nag-abot nga panganod kag naglikop sa ila, kag hinadlukan gid sila. 35 Dayon may tingog+ nga nabatian halin sa panganod, nga nagasiling: “Ini ang akon Anak, ang isa nga pinili.+ Magpamati kamo sa iya.”+ 36 Kag sang nabatian nila ang tingog, nakita nila nga nagaisahanon na lang si Jesus. Apang naghipos lang sila kag wala manugid kay bisan sin-o sadto nga tion sang ila nakita.+

37 Sang madason nga adlaw, sang nagdulhog sila sa bukid, ginsugata sia sang madamo nga tawo.+ 38 Kag may isa ka tawo nga nagsinggit gikan sa kadam-an, nga nagasiling: “Manunudlo, nagapakiluoy ako sa imo nga tan-awon mo ang akon anak nga lalaki, kay sia gid lang ang akon anak.+ 39 Ginasudlan sia sang isa ka demonyo, kag hinali sia nga nagasinggitan, kag ginapakombulsion sia sini kag ginapabura ang iya baba, kag indi ini luyag maggua sa iya bisan pa sa tapos nga nahalitan sia. 40 Nakiluoy ako sa imo mga disipulo nga tabugon ini, apang indi sila makasarang.” 41 Nagsabat si Jesus: “Wala sing pagtuo kag balingag nga kaliwatan,+ tubtob san-o ako magaupod sa inyo kag magabatas sa inyo? Dalha diri ang imo anak.”+ 42 Apang sang nagapalapit pa lang sia, ginlampos sang demonyo ang bata sa duta kag ginpakombulsion. Apang, ginsaway ni Jesus ang demonyo kag gin-ayo ang bata nga lalaki kag ginhatag sia sa iya amay. 43 Kag tanan sila nahayanghag sa daku nga gahom sang Dios.

Samtang nagakatingala sila sa tanan niya nga ginhimo, nagsiling sia sa iya mga disipulo: 44 “Magpamati kamo sing maayo kag dumduma ninyo ining akon isiling, kay ang Anak sang tawo itugyan* sa kamot sang mga tawo.”+ 45 Apang wala nila mahangpan ang iya ginasiling. Sa katunayan, nalipdan ini sa ila agod indi nila mahangpan, kag nahadlok man sila nga magpamangkot sa iya tuhoy sini.

46 Nagbinaisay sila kon sin-o ang pinakamataas sa ila.+ 47 Nahibaluan ni Jesus ang ila ginahunahuna, gani ginpatindog niya ang isa ka bata sa tupad niya, 48 kag nagsiling sa ila: “Ang bisan sin-o nga nagabaton sini nga bata tungod sa akon ngalan nagabaton man sa akon; kag ang bisan sin-o nga nagabaton sa akon nagabaton man sa Isa nga nagpadala sa akon.+ Kay ang nagagawi nga kubos sa tunga ninyo amo ang mataas.”+

49 Si Juan nagsiling: “Instruktor, nakita namon ang isa ka tawo nga nagatabog sang mga demonyo paagi sa imo ngalan kag ginpunggan namon sia, bangod wala sia nagasunod sa imo upod sa amon.”+ 50 Apang si Jesus nagsiling sa iya: “Indi ninyo sia pagpunggi, kay ang indi batok sa inyo dampig sa inyo.”

51 Sang nagahilapit na ang tion sang iya pagkayab,+ determinado sia nga magkadto sa Jerusalem. 52 Gani nagpadala sia sang mga mensahero agod mag-una sa iya. Kag nagkadto sila sa isa ka baryo sang mga Samaritano agod maghanda para sa iya. 53 Apang wala nila sia ginbaton,+ bangod determinado sia nga magkadto sa Jerusalem. 54 Sang nakita ini sang iya mga disipulo nga sanday Santiago kag Juan,+ nagsiling sila: “Ginuo, luyag mo bala nga magtawag kami sing kalayo gikan sa langit agod laglagon sila?”+ 55 Apang nagbalikid sia kag ginsabdong sila. 56 Gani nagkadto sila sa iban nga baryo.

57 Samtang nagalakat sila sa dalan, may nagsiling sa iya: “Masunod ako sa imo bisan diin ka makadto.” 58 Apang nagsiling si Jesus sa iya: “Ang mga ido nga talunon may lungib kag ang mga pispis sa langit may pugad, apang ang Anak sang tawo wala man lang sing matulugan.”+ 59 Kag nagsiling sia sa isa pa: “Mangin sumulunod ko.” Ang lalaki nagsiling: “Ginuo, tuguti ako nga maglakat anay kag ilubong ang akon amay.”+ 60 Apang nagsiling sia sa iya: “Pabay-i ang mga patay+ sa paglubong sang ila mga patay, apang lakat ka kag ipahayag bisan diin ang Ginharian sang Dios.”+ 61 Kag may isa pa nga nagsiling: “Magasunod ako sa imo, Ginuo, apang tuguti ako anay nga magpaalam sa akon panimalay.” 62 Nagsiling si Jesus sa iya: “Wala sing tawo nga nagaarado kag nagabalikid+ ang takus sa Ginharian sang Dios.”+

10 Pagkatapos sadto, ang Ginuo nagpili sang 70 pa gid kag ginpadala sila sing tagduhaduha+ sa pag-una sa iya sa tagsa ka siudad kag lugar nga kadtuan niya. 2 Dayon nagsiling sia sa ila: “Sa pagkamatuod, madamo ang alanyon, apang diutay lamang ang mangangani. Gani, pakiluoy kamo sa Agalon sang alanyon nga magpadala sia sang mga mangangani sa iya alanyon.+ 3 Lakat kamo! Ginapadala ko kamo subong sang mga kordero sa tunga sang mga lobo.+ 4 Indi kamo magdala sang puyopuyo sang kuarta ukon balunan sing pagkaon ukon sandalyas,+ kag indi ninyo pagtamyawa ang bisan sin-o* sa dalan. 5 Kon magsulod kamo sa isa ka balay, magsiling kamo anay: ‘Kabay nga may paghidait sa sini nga balay.’+ 6 Kag kon may tawo didto nga mahidaiton, ang inyo paghidait magapabilin sa iya. Apang kon wala, magabalik ini sa inyo. 7 Gani magdayon kamo sa sina nga balay.+ Kauna ninyo kag imna ang ila ginaaman,+ kay ang mamumugon takus sa iya suhol.+ Indi kamo magsaylosaylo sing dalayunan.

8 “Bisan diin man nga siudad kamo magsulod kag ginabaton nila kamo, kauna ninyo ang ginahanda sa inyo 9 kag ayuha ang mga nagamasakit didto kag isiling sa ila: ‘Ang Ginharian sang Dios malapit na.’+ 10 Apang kon magsulod kamo sa isa ka siudad kag indi nila kamo pagbatunon, gua kamo sa malapad nga mga dalan sini kag magsiling: 11 ‘Bisan ang yab-ok sang inyo siudad nga nagtapik sa amon mga tiil, ginataktak namon batok sa inyo.+ Apang, hibalua ninyo ini nga ang Ginharian sang Dios malapit na.’ 12 Nagasiling ako sa inyo nga sa Adlaw sang Paghukom, ang silot sa Sodoma mas mamag-an pa sangsa sina nga siudad.+

13 “Makaluluoy ka, Corazin! Makaluluoy ka, Betsaida! Kay kon ang mga milagro nga ginhimo sa inyo ginhimo sa Tiro kag Sidon, madugay na kuntani sila naghinulsol paagi sa pagpanapot sing sako kag pagpungko sa abo.+ 14 Gani, sa Adlaw sang Paghukom ang silot sa Tiro kag Sidon mas mamag-an pa sangsa inyo. 15 Kag ikaw, Capernaum, makadto ka bala sa langit? Indi! Makadto ka sa Lulubngan!*

16 “Ang nagapamati sa inyo nagapamati man sa akon.+ Kag ang nagasikway sa inyo nagasikway man sa akon. Gani, ang nagasikway sa akon nagasikway man sa Iya nga nagpadala sa akon.”+

17 Kag ang 70 nagbalik nga malipayon, nga nagasiling: “Ginuo, paagi sa paggamit sang imo ngalan, bisan ang mga demonyo nagtuman sa amon.”+ 18 Gani, nagsiling sia sa ila: “Nakita ko si Satanas nga nahulog na+ kaangay sang kilat halin sa langit. 19 Ginhatagan ko kamo sing awtoridad sa pagtasak sa mga man-ug kag sa mga iwiiwi, kag sing kusog sa paglutos sa tanan nga gahom sang kaaway,+ kag wala gid sing makahalit sa inyo. 20 Apang, indi kamo magkalipay bangod gintuman kamo sang mga espiritu, kundi magkalipay kamo bangod ang inyo ngalan nasulat na sa langit.”+ 21 Sadto man nga tion, napuno sia sang kalipay kag balaan nga espiritu, gani nagsiling sia: “Ginadayaw ko ikaw sing dayag, Amay, Ginuo sang langit kag duta, kay gintago mo sing maayo ini nga mga butang sa mga maalam kag sa mga may tinun-an+ kag ginpahayag ini sa mga bata. Huo, O Amay, kay amo ini ang imo kabubut-on.+ 22 Ang tanan gintugyan sang akon Amay sa akon, kag wala sing nakakilala sa Anak kundi ang Amay, kag wala sing nakakilala sa Amay kundi ang Anak,+ kag ang bisan sin-o nga luyag sang Anak nga magpaathag tuhoy sa iya.”+

23 Dayon nagbalikid sia sa iya mga disipulo kag ginsilingan sila nga silahanon lang: “Malipayon ang mga mata nga nakakita sang mga butang nga inyo nakita.+ 24 Kay nagasiling ako sa inyo, madamo nga manalagna kag mga hari ang naghandum nga makita ang mga butang nga inyo nakita apang wala nila ini makita,+ kag naghandum nga mabatian ang mga butang nga inyo nabatian apang wala nila ini mabatii.”

25 Isa ka lalaki nga sampaton sa Kasuguan ang nagtindog agod tilawan sia kag nagpamangkot: “Manunudlo, ano ang dapat ko himuon agod mapanubli ang kabuhi nga wala sing katapusan?”+ 26 Nagsabat si Jesus: “Ano ang nasulat sa Kasuguan? Ano ang nahangpan mo sa imo nabasa?” 27 Nagsabat sia: “‘Higugmaa si Jehova* nga imo Dios sa bug-os mo nga tagipusuon kag sa bug-os mo nga kalag* kag sa bug-os mo nga kusog kag sa bug-os mo nga hunahuna’+ kag ‘ang imo isigkatawo subong sang imo kaugalingon.’”+ 28 Nagsiling sia sa iya: “Husto ang imo sabat; padayuna ang paghimo sini kag matigayon mo ang kabuhi.”+

29 Apang bangod luyag pamatud-an sang lalaki nga matarong sia,+ nagpamangkot sia kay Jesus: “Sin-o gid ang akon isigkatawo?” 30 Nagsabat si Jesus: “Isa ka tawo ang nagdulhog halin sa Jerusalem pakadto sa Jerico. Ginbanggaan sia sang mga kawatan kag ginkuha ang iya mga bayo kag pagkabutang. Ginbakol nila sia kag ginbiyaan nga halos patay na. 31 Natabuan man nga may isa ka saserdote nga nagdulhog sa amo nga dalan, apang pagkakita sa iya, naglikaw sia sa pihak sang dalan. 32 May isa ka Levinhon nga nagdulhog man sa amo nga lugar kag pagkakita sa iya, naglikaw sia sa pihak sang dalan. 33 Apang may isa ka Samaritano+ nga nag-agi man sa amo nga dalan, kag pagkakita sa iya, naluoy sia. 34 Gani ginpalapitan niya sia kag ginbubuan niya ang iya mga pilas sing lana kag alak kag ginbugkusan ini. Dayon ginpasakay niya sia sa asno nga iya ginasakyan kag gindala sia sa isa ka dalayunan kag gin-atipan sia. 35 Sang madason nga adlaw, nagkuha sia sang duha ka denario,* ginhatag ini sa tag-iya sang dalayunan, kag nagsiling: ‘Atipana sia, kag kon kulangon pa ini, bayaran ko ikaw pagbalik ko.’ 36 Sa banta mo, sin-o sa tatlo ang nagpakita nga isigkatawo+ sia sang tawo nga ginbanggaan sang mga kawatan?” 37 Nagsabat sia: “Ang nagpakita sang kaluoy sa iya.”+ Gani, si Jesus nagsiling sa iya: “Lakat ka, kag himua man ini.”+

38 Nagpadayon sila sa paglakat kag nagsulod sa isa ka baryo. Gin-abiabi sia didto ni Marta+ sa iya balay. 39 May utod man sia nga si Maria, nga nagpungko sa tiilan sang Ginuo kag padayon nga nagapamati sa iya ginatudlo.* 40 Apang, masako si Marta sa pag-atipan sa madamo nga hilikuton. Gani, nagpalapit sia sa iya kag nagsiling: “Ginuo, balewala lang bala sa imo nga ginapabay-an ako sang akon utod sa pagpanghikot sing isahanon? Gani silinga sia nga magbulig sa akon.” 41 Nagsabat ang Ginuo: “Marta, Marta, nagakabalaka ka gid sa madamo nga butang. 42 Indi naton kinahanglan ang madamo. Bisan isa lang tuman na. Ginpili ni Maria ang maayo nga bahin,*+ kag indi ini pagkuhaon sa iya.”

11 Pagkatapos niya makapangamuyo sa isa ka lugar, ang isa sa iya mga disipulo nagsiling sa iya: “Ginuo, tudlui kami magpangamuyo, kaangay sang pagtudlo ni Juan sa iya mga disipulo.”

2 Gani nagsiling sia: “Kon magpangamuyo kamo, magsiling kamo: ‘Amay, pakabalaanon ang imo ngalan.+ Magkari ang imo Ginharian.+ 3 Hatagi kami sang pagkaon sa tagsa ka adlaw suno sa kinahanglan namon.+ 4 Kag patawara kami sang amon mga sala,+ kay ginapatawad man namon ang tanan nga nakasala* sa amon;+ kag indi pagtuguti nga madaug kami sang pagsulay.’”+

5 Dayon nagsiling sia: “Pananglitan, may isa sa inyo nga may abyan kag magakadto ka sa iya sa tungang-gab-i kag magasiling sa iya, ‘Abyan, pahulama ako sang tatlo ka tinapay, 6 bangod nag-abot ang isa sa akon mga abyan halin sa pagpanglakaton kag wala ako sing mahanda sa iya.’ 7 Apang ang yara sa sulod magasabat: ‘Indi na ako pagtublaga. Ang puertahan natrangkahan na, kag nagahigda na ako upod sa akon kabataan. Indi na ako makabangon kag makahatag sa imo.’ 8 Nagasiling ako sa inyo, pat-od nga mabangon sia kag hatagan ang iya abyan sang bisan ano nga iya ginakinahanglan, indi bangod abyan niya sia, kundi bangod sa iya padayon nga pagpamilit.+ 9 Gani, nagasiling ako sa inyo, padayon kamo sa pagpangayo,+ kag kamo pagahatagan; padayon kamo sa pagpangita, kag kamo makakita; padayon kamo sa pagpanuktok, kag kamo pagabuksan.+ 10 Kay ang tanan nga nagapangayo makabaton,+ kag ang tanan nga nagapangita makakita, kag ang tanan nga nagapanuktok pagabuksan. 11 Sa pagkamatuod, sin-o nga amay sa inyo nga kon pangayuan sang iya anak sang isda, hatagan niya sia sang man-ug sa baylo sang isda?+ 12 Ukon kon mangayo sia sang itlog, hatagan niya sia sang iwiiwi? 13 Gani, kon kamo nga mga makasasala makahibalo maghatag sing maayo nga regalo sa inyo mga anak, daw ano pa gid ang Amay sa langit! Ihatag gid niya ang balaan nga espiritu sa mga nagapangayo sa iya!”+

14 Sang ulihi, gintabog niya ang demonyo nga nagsulod kag nagpaapa sa isa ka tawo.+ Sang naggua ang demonyo, ang tawo nakahambal, kag natingala ang mga tawo.+ 15 Apang ang pila sa ila nagsiling: “Nagatabog sia sang mga demonyo paagi kay Beelzebub,* ang manuggahom sang mga demonyo.”+ 16 Kag agod tilawan sia, ang iban nagpangayo sang tanda+ sa iya halin sa langit. 17 Sang nahibaluan niya ang ila ginahunahuna,+ nagsiling sia sa ila: “Ang tanan nga ginharian nga nabahinbahin mahapay, kag ang panimalay nga nabahinbahin mapukan. 18 Sing kaanggid, kon si Satanas nabahinbahin man, paano makatindog ang iya ginharian? Kay nagasiling kamo nga nagatabog ako sang mga demonyo paagi kay Beelzebub. 19 Kon nagatabog ako sang mga demonyo paagi kay Beelzebub, paagi kay sin-o sila ginatabog sang inyo mga sumulunod? Gani ipakita sang inyo mga sumulunod nga sala kamo. 20 Apang kon nagatabog ako sang mga demonyo paagi sa tudlo sang Dios,+ ang Ginharian sang Dios nag-abot kag wala ninyo ini matalupangdi.+ 21 Kon ang makusog nga tawo nga kompleto sa hinganiban nagabantay sang iya balay, wala sing makakuha sang iya mga pagkabutang. 22 Apang kon salakayon sia kag lutuson sang isa nga mas makusog sangsa iya, kuhaon sina nga tawo ang tanan niya nga ginasaligan nga hinganiban, kag bahinbahinon ang mga butang nga ginkuha sa iya. 23 Ang indi dampig sa akon batok sa akon, kag ang wala nagapanipon upod sa akon nagapalapta.+

24 “Kon ang demonyo makagua sa tawo, magalibot sia sa mga lugar nga wala sing tubig sa pagpangita sing palahuwayan, kag sang wala sia sing makita, magasiling sia, ‘Mabalik ako sa balay nga akon ginhalinan.’+ 25 Kag pagbalik niya, makita niya nga ang balay matinlo kag nadekorasyunan. 26 Dayon malakat sia kag manghagad sang pito pa ka demonyo nga malaut pa sa iya, kag pagsulod nila, magaistar sila didto. Gani ang kahimtangan sini nga tawo mangin malain pa sangsa una.”

27 Sang nahambal niya ini, may isa ka babayi sa kadam-an nga nagsinggit: “Malipayon ang nagpanganak kag nagpasuso sa imo!”+ 28 Apang nagsiling sia: “Mas malipayon ang mga nagapamati sa pulong sang Dios kag nagatuman sini!”+

29 Sang nagtipon ang mga tawo, nagsiling sia: “Ini nga kaliwatan isa ka malaut nga kaliwatan; nagapangita ini sang isa ka tanda, apang wala sing tanda nga ihatag sa sini nga kaliwatan luwas sa tanda ni Jonas.+ 30 Kay subong nga si Jonas+ nangin tanda sa mga taga-Ninive, ang Anak sang tawo mangin tanda man sa sini nga kaliwatan. 31 Sa Adlaw sang Paghukom, ang rayna sang bagatnan+ banhawon upod sa mga tawo sini nga kaliwatan kag pakamalauton sila, kay nagkari sia halin sa malayo nga duta agod magpamati sa kaalam ni Solomon. Apang ang isa nga labaw pa kay Solomon yari diri.+ 32 Sa Adlaw sang Paghukom, ang mga taga-Ninive mabanhaw upod sini nga kaliwatan kag pakamalauton nila ini nga kaliwatan, kay naghinulsol sila bangod sa ginbantala ni Jonas,+ apang ang isa nga labaw pa kay Jonas yari diri. 33 Sa tapos magsindi sang suga, wala ini ginabutang sa talaguan ukon sa idalom sang alat,* kundi sa ibabaw sang tulungtungan+ agod ang mga nagasulod makakita sang kapawa. 34 Ang imo mata amo ang suga sang lawas. Kon ang imo mata nakapukos,* ang imo bug-os nga lawas masanag* man; apang kon ini mahisaon,* ang imo lawas madulom man.+ 35 Gani, magbantay ka nga ang kapawa nga yara sa imo indi kadudulman. 36 Gani, kon ang imo bug-os nga lawas masanag kag wala gid sing bahin nga madulom, mangin masanag ini kaangay sang suga nga nagahatag sang kasanag sa imo.”

37 Pagkatapos niya ini mahambal, may isa ka Fariseo nga nag-agda sa iya nga magkaon sa iya balay. Gani nag-upod sia kag nagkaon. 38 Apang, nakibot ang Fariseo sang nakita niya nga wala sia manghinaw* antes magkaon.+ 39 Ang Ginuo nagsiling sa iya: “Kamo nga mga Fariseo, ginatinluan ninyo ang gua lang nga bahin sang kopa kag pinggan, apang ang sulod sang inyo tagipusuon puno sang kakagod kag kalautan.+ 40 Mga indi makatarunganon! Indi bala nga ang isa nga naghimo sang gua amo man ang naghimo sang sulod? 41 Apang, maghatag kamo sing dulot tungod sa kaluoy* paagi sa paghatag sing tinagipusuon. Kon himuon ninyo ini, mangin matinlo kamo. 42 Makaluluoy kamo nga mga Fariseo, bangod nagahatag kamo sang ikanapulo sang hierbabuena kag sang ruda* kag sang iban pa nga tanom sa hardin,*+ apang ginapatumbayaan ninyo ang katarungan kag ang gugma sa Dios! Ini dapat ninyo himuon, apang indi pagpatumbayai ang katarungan kag ang gugma sa Dios.+ 43 Makaluluoy kamo nga mga Fariseo, bangod luyag ninyo magpungko sa nahauna* nga mga pulungkuan sa mga sinagoga kag luyag ninyo tamyawon sa mga tiendahan!+ 44 Makaluluoy kamo, bangod kaangay kamo sang mga lulubngan* nga wala sing tanda+ nga ginatapakan lang sang mga tawo nga wala makahibalo!”

45 Nagsabat ang isa sa mga sampaton sa Kasuguan: “Manunudlo, ginainsultuhan mo man kami sa imo ginhambal.” 46 Gani nagsiling sia: “Makaluluoy man kamo nga mga sampaton sa Kasuguan, bangod nagahimo kamo sing mga pagsulundan nga kaangay sang mabug-at nga lulan nga ginapapas-an sa mga tawo, apang kamo mismo indi luyag magtandog sini bisan sang inyo tudlo!+

47 “Makaluluoy kamo, bangod ginatukod ninyo ang mga lulubngan* sang mga manalagna, apang ang inyo mga katigulangan ang nagpatay sa ila!+ 48 Nakahibalo gid kamo sang ginhimo sang inyo mga katigulangan, apang ginaugyunan ninyo sila, kay ginpatay nila ang mga manalagna+ apang kamo ang nagatukod sang ila mga lulubngan. 49 Bangod sini, ang Dios sa iya kaalam nagsiling man: ‘Ipadala ko sa ila ang mga manalagna kag mga apostoles, kag patyon nila kag hingabuton ang iban sa ila, 50 gani ini nga kaliwatan sukton tungod sang naula nga dugo sang tanan nga manalagna halin sang pagtukod sa kalibutan,+ 51 halin sa dugo ni Abel+ tubtob sa dugo ni Zacarias, nga ginpatay sa ulot sang halaran kag sang balay.’*+ Huo, ginasiling ko sa inyo, sukton ini sa sini nga kaliwatan.

52 “Makaluluoy kamo nga mga sampaton sa Kasuguan, bangod ginkuha ninyo ang yabi sa ihibalo. Kamo mismo wala magsulod, kag ginabalabagan ninyo ang mga nagasulod!”+

53 Gani sang naggua sia didto, gindugukan sia sang mga escriba kag sang mga Fariseo kag ginpaulanan sing pamangkot, 54 agod madakop nila sia paagi sa iya ginahambal.+

12 Sadto nga tion, sang nagadinugok man ang linibo ka tawo amo nga nagakatapakan nila ang tiil sang iban, naghambal sia una sa iya mga disipulo: “Mag-andam kamo sa lebadura sang mga Fariseo, nga amo ang pagkasalimpapaw.+ 2 Apang wala sing bisan ano nga nalipdan sing maayo nga indi mahibaluan, kag wala sing likom nga indi mabuyagyag.+ 3 Gani, ang ginasiling ninyo sa madulom mabatian sa masanag, kag ang ginahutik ninyo sa inyo hulot ibantala halin sa mga atop sang balay. 4 Dugang pa, nagasiling ako sa inyo, mga abyan ko,+ indi kamo mahadlok sa mga makapatay sang lawas kag sa tapos sini wala na sing mahimo.+ 5 Apang ipakita ko sa inyo kon sin-o ang inyo kahadlukan: Kahadluki ang Isa nga may awtoridad indi lamang sa pagpatay, kundi sa paghaboy man sa Gehenna*+ pagkatapos sini. Huo, nagasiling ako sa inyo, kahadluki ninyo ining Isa.+ 6 Indi bala ang lima ka maya ginabaligya sa duha ka sensilyo nga diutay sing balor?* Apang, wala sing isa sa ila ang malipatan* sang Dios.+ 7 Bisan ang buhok sa inyo ulo naisip niya tanan.+ Indi kamo magkahadlok; mas importante pa kamo sangsa madamo nga maya.+

8 “Gani, nagasiling ako sa inyo, ang tanan nga nagakilala sa akon sa atubangan sang mga tawo,+ kilalahon man sang Anak sang tawo sa atubangan sang mga anghel sang Dios.+ 9 Apang ang nagapanghiwala sa akon sa atubangan sang mga tawo ipanghiwala man sa atubangan sang mga anghel sang Dios.+ 10 Kag ang tanan nga nagahambal batok sa Anak sang tawo mapatawad, apang ang nagapasipala sa balaan nga espiritu indi mapatawad.+ 11 Kon dalhon nila kamo sa atubangan sang mga pagtinipon sang mga tawo,* mga opisyal sang panguluhan, kag mga awtoridad, indi kamo magkabalaka kon ano ang inyo ihambal ukon kon paano ninyo ini ihambal sa pagpangapin sa inyo kaugalingon,+ 12 kay ang balaan nga espiritu magatudlo sa inyo sa sina gid nga tion sang dapat ninyo ihambal.”+

13 May isa ka tawo sa kadam-an nga nagsiling sa iya: “Manunudlo, silinga ang akon utod nga partihan niya ako sang iya palanublion.” 14 Nagsiling sia sa iya: “Lalaki, sin-o ang nagtangdo sa akon subong hukom ukon manughusay sa inyo nga duha?” 15 Dayon nagsiling sia sa mga tawo: “Magbantay kag mag-andam kamo sa tanan nga sahi sang kakagod,*+ kay bisan pa ang tawo madamo sing pagkabutang, indi ini makahatag sa iya sang kabuhi.”+ 16 Kag nagsugid sia sa ila sang isa ka ilustrasyon: “Ang duta sang isa ka manggaranon nga tawo madamo sing patubas. 17 Gani naghunahuna sia, ‘Ano ang himuon ko kay wala na ako sing mabutangan sang akon patubas?’ 18 Nagsiling sia, ‘Amo ini ang himuon ko:+ Gub-on ko ang akon mga bodega kag magpatindog sang dalagku pa, kag didto ko ibutang ang tanan ko nga patubas kag pagkabutang, 19 kag isiling ko sa akon kaugalingon:* “Madamo na nga pagkabutang ang natipon mo* para sa palaabuton nga tinuig; magpatawhay ka, magkaon, mag-inom, kag magpangalipay.”’ 20 Apang ang Dios nagsiling sa iya, ‘Ikaw nga indi makatarunganon, karon nga gab-i kuhaon nila ang imo kabuhi.* Gani, sin-o ang magapanag-iya sang mga butang nga gintipon mo?’+ 21 Amo man sina ang nagakatabo sa tawo nga nagatipon sang bahandi para sa iya kaugalingon apang indi manggaranon sa Dios.”+

22 Dayon nagsiling sia sa iya mga disipulo: “Bangod sini nagasiling ako sa inyo, untati ninyo ang pagkabalaka sa inyo kabuhi* kon ano ang inyo kaunon ukon isuksok.+ 23 Kay ang kabuhi* mas importante sangsa pagkaon kag ang lawas mas importante sangsa bayo. 24 Tan-awa ninyo ang mga uwak: Wala sila nagasab-ug sing binhi ukon nagaani; wala sila sing kamalig ukon bodega; apang ginapakaon sila sang Dios.+ Indi bala mas importante pa kamo sangsa mga pispis?+ 25 Sin-o sa inyo ang makadugang sang iya kabuhi bisan isa lang ka maniko* paagi sa pagkabalaka? 26 Gani, kon indi ninyo ina mahimo, ngaa mabalaka kamo sa iban pa nga mga butang?+ 27 Tan-awa ninyo kon paano nagatubo ang mga liryo: Wala sila nagapangabudlay ukon nagahabol sang ila bayo; apang nagasiling ako sa inyo nga bisan si Solomon, sa bug-os niya nga pagkahalangdon, wala makasuksok sing bayo nga kaangay sang isa sa ila.+ 28 Kon ginapapanaptan sang Dios kaangay sini ang mga tanom sa latagon nga yari karon kag buas idap-ong sa pugon, daw ano pa gid nga panaptan niya kamo, kamo nga diutay sing pagtuo! 29 Gani untati na ninyo ang tuman nga pagkabalaka+ kon ano ang inyo kaunon kag kon ano ang inyo imnon; 30 kay ini tanan amo ang mga butang nga maukod nga ginahimud-usan sang mga pungsod sa kalibutan, apang nahibaluan sang inyo Amay nga kinahanglan ninyo ini nga mga butang.+ 31 Sa baylo, padayon nga pangitaa ang iya Ginharian, kag ini nga mga butang idugang sa inyo.+

32 “Indi magkahadlok, diutay nga panong,+ kay ang Ginharian ginhatag sa inyo sang inyo Amay.+ 33 Ibaligya ang inyo pagkabutang, kag maghatag kamo sing dulot tungod sa kaluoy.*+ Maghimo kamo sing mga puyopuyo sang kuarta nga wala nagadaan, isa ka indi mahubsan nga bahandi sa langit,+ diin wala sing kawatan nga nagapalapit ukon sing sapatsapat nga nagapang-ut-ot. 34 Kay kon diin ang inyo bahandi, didto man ang inyo tagipusuon.

35 “Magpanapot kamo kag maghanda*+ kag pasigaha ang inyo mga suga,+ 36 kag mangin kaangay kamo sang mga tawo nga nagahulat sa pagbalik sang ila agalon+ halin sa punsion sa kasal,+ agod kon mag-abot sia kag magpanuktok, mabuksan nila sia gilayon. 37 Malipayon ang mga ulipon nga masapwan sang agalon nga nagabantay sa iya pag-abot! Sa pagkamatuod nagasiling ako sa inyo, magapanapot* sia kag pakan-on sila sa lamesa kag magapalapit sia kag serbehan sila. 38 Kag kon mag-abot sia sa ikaduha nga pagbantay* ukon bisan sa ikatlo,* kag masapwan sila nga handa, malipayon sila! 39 Apang hibalua ninyo nga kon ang tagbalay nakahibalo kon ano nga oras magaabot ang kawatan, kuntani magabantay gid sia agod indi pagsudlon sang kawatan ang iya balay.+ 40 Maghanda man kamo, bangod sa oras nga wala ninyo ginapaabot, ang Anak sang tawo magaabot.”+

41 Dayon si Pedro nagsiling: “Ginuo, ginahambal mo bala ini nga ilustrasyon para lang sa amon ukon para man sa tanan?” 42 Kag ang Ginuo nagsiling: “Sin-o gid bala ang matutom nga tulugyanan,* ang isa nga mainandamon,* nga itangdo sang iya agalon sa pagdumala sa iya hubon sang mga alagad* agod padayon nga maghatag sa ila sang bastante nga pagkaon sa nagakaigo nga tion?+ 43 Malipayon ina nga ulipon nga sa pag-abot sang iya agalon masapwan sia nga nagahimo sini! 44 Sa pagkamatuod nagasiling ako sa inyo, tangduan niya sia sa pagdumala sa tanan niya nga pagkabutang. 45 Apang kon ang ulipon maghunahuna, ‘Ang akon agalon madugayan pa sa pagbalik,’ kag bunalon niya ang mga alagad nga lalaki kag babayi, kag magkaon sia, mag-inom, kag magpahubog,+ 46 ang agalon sina nga ulipon magaabot sa adlaw nga wala niya ginapaabot kag sa oras nga wala niya mahibalui, kag silutan sia sing mabug-at gid kag ibutang sia sa lugar sang mga indi matutom. 47 Kag ina nga ulipon, nga nakahangop sang kabubut-on sang iya agalon apang wala maghanda ukon maghimo sang iya ginsugo* pagabunalon sing madamo nga beses.+ 48 Apang ang ulipon nga wala makahangop kag gani naghimo sang mga butang nga takus sa mga lapdos pagabunalon sing pila lamang. Sa pagkamatuod, ang ginhatagan sing madamo, madamo man ang pangayuon sa iya, kag ang gintugyanan sing madamo, labi pa sangsa kinaandan ang pangayuon sa iya.+

49 “Nagkari ako sa pagpasiga sing kalayo sa duta, kag kon nagasiga na ini, ano pa ang luyag ko? 50 Sa pagkamatuod, may bawtismo nga ibawtismo sa akon, kag indi gid ako mapahamtang kon indi pa ini matapos!+ 51 Nagahunahuna bala kamo nga nagkari ako sa pagdala sing paghidait sa duta? Nagasiling ako sa inyo, indi sang paghidait, kundi sang pagbinahinbahin.+ 52 Kay halin karon ang lima sa isa ka panimalay mabahinbahin, ang tatlo batok sa duha kag ang duha batok sa tatlo. 53 Mabahinbahin sila, ang amay batok sa anak nga lalaki kag ang anak nga lalaki batok sa amay, ang iloy batok sa anak nga babayi kag ang anak nga babayi batok sa iloy, ang ugangan nga babayi batok sa iya umagad nga babayi kag ang umagad nga babayi batok sa iya ugangan nga babayi.”+

54 Nagsiling man sia sa mga tawo: “Kon makita ninyo nga nagagal-um sa katundan, nagasiling kamo gilayon, ‘May maabot nga bagyo,’ kag matabo ini. 55 Kag kon makita ninyo nga nagahuyop ang habagat, nagasiling kamo, ‘Magasingkal ang init,’ kag matabo ini. 56 Mga salimpapaw, makahibalo kamo maghatag sing kahulugan sa dagway sang duta kag langit, apang ngaa indi kamo makahibalo sang kahulugan sini nga tion?+ 57 Ngaa indi kamo mismo ang maghukom kon ano ang matarong? 58 Halimbawa, kon nagapakadto ka sa isa ka manuggahom upod sa imo kasumpong sa kasuguan, tinguhai nga makighusay sa iya samtang sa dalan pa kamo agod indi ka niya pag-isumbong sa hukom, kag itugyan ka sang hukom sa opisyal sang korte, kag bilangguon ka sang opisyal sang korte.+ 59 Nagasiling ako sa imo, indi gid ikaw makagua didto tubtob nga mabayaran mo ang katapusan nga sensilyo.”*

13 Sadto nga tion, may mga tawo didto nga nagsugid sa iya tuhoy sa mga taga-Galilea nga ginpapatay ni Pilato samtang nagahalad sa templo. 2 Nagsiling sia sa ila: “Nagahunahuna bala kamo nga ini nga mga taga-Galilea mas makasasala sangsa iban nga mga taga-Galilea bangod natabo ini sa ila? 3 Indi gid! Apang ginasiling ko sa inyo, kon indi kamo maghinulsol, kamo tanan mapatay man.+ 4 Ukon nagahunahuna man bala kamo nga ang 18 nga napatay sang narumpagan sila sang torre sa Siloam mas makasasala sangsa iban nga nagaistar sa Jerusalem? 5 Indi gid! Apang ginasiling ko sa inyo, kon indi kamo maghinulsol, kamo tanan mapatay man pareho sa ila.”

6 Dayon ginsugid niya ini nga ilustrasyon: “May isa ka tawo nga may kahoy nga higuera nga natanom sa iya ulubasan. Ginkadtuan niya ini agod tan-awon kon may bunga ini apang wala sia sing nakita.+ 7 Gani nagsiling sia sa manug-atipan sang ulubasan, ‘Tatlo ka tuig na nga nagakadto ako agod tan-awon kon may bunga ini nga higuera, apang wala ako sing nakita. Pudla ini! Ngaa magpabilin ini sa duta kon wala man lang ini nagapamunga?’ 8 Nagsabat sia, ‘Agalon, pabay-i lang ini anay sa isa pa ka tuig kay kutkutan ko ang palibot sini kag abonohan. 9 Kon magpamunga ini, maayo; apang kon indi, pudla ini.’”+

10 Sang isa ka Adlaw nga Inugpahuway, nagpanudlo sia sa isa sa mga sinagoga. 11 May isa ka babayi didto nga ginpamasakit sang demonyo sa sulod sang 18 ka tuig. Nagasiuktot sia kag indi makatindog sing tadlong. 12 Sang nakita sia ni Jesus, gintawag niya sia kag ginsilingan: “Babayi, hilway ka na sa imo balatian.”+ 13 Kag gintungtong ni Jesus ang iya mga kamot sa iya, kag gilayon nga nakatindog sia sing tadlong kag naghimaya sa Dios. 14 Apang naakig gid ang nagadumala nga opisyal sang sinagoga bangod nagpang-ayo si Jesus sa Adlaw nga Inugpahuway. Nagsiling sia sa mga tawo: “May anom ka adlaw sa pagtrabaho;+ gani magkadto kamo sa sina nga mga adlaw agod ayuhon kamo, kag indi sa Adlaw nga Inugpahuway.”+ 15 Apang, nagsabat sa iya ang Ginuo: “Mga salimpapaw,+ indi bala nga sa Adlaw nga Inugpahuway ginahubaran ninyo ang inyo baka ukon ang inyo asno kag ginaguyod agod paimnon?+ 16 Indi bala ining babayi nga anak ni Abraham nga gingapos ni Satanas sa sulod sang 18 ka tuig, dapat hubaran sa Adlaw nga Inugpahuway?” 17 Sang ginsiling niya ini, nahuy-an ang tanan nga nagapamatok sa iya. Apang nagkasadya gid ang tanan nga tawo tungod sa makatilingala nga mga butang nga ginhimo niya.+

18 Gani nagsiling pa sia: “Ano ang kaangay sang Ginharian sang Dios, kag sa ano ko ini ipaanggid? 19 Kaangay ini sang binhi sang mustasa nga ginkuha kag gintanom sang tawo sa iya hardin, kag nagtubo ini kag nangin isa ka kahoy, kag ang mga pispis sa langit nagpamugad sa mga sanga sini.”+

20 Nagsiling pa gid sia: “Sa ano ko ipaanggid ang Ginharian sang Dios? 21 Kaangay ini sang lebadura nga ginkuha kag ginsamo sang isa ka babayi sa tatlo ka dalagku nga sukob* sang harina tubtob nga nagkumbo ang bug-os nga linamas.”+

22 Samtang nagapakadto si Jesus sa Jerusalem, nag-agi sia sa mga siudad kag mga baryo kag nagpanudlo sa mga tawo. 23 May tawo nga namangkot sa iya: “Ginuo, diutay lamang bala ang maluwas?” Nagsiling sia sa ila: 24 “Magpanikasog kamo sing lakas sa pagsulod sa makitid nga puertahan,+ kay nagasiling ako sa inyo, madamo ang magatinguha sa pagsulod apang indi makasarang. 25 Kon nakapangtrangka na sang puertahan ang agalon sang panimalay, magatindog lang kamo sa gua kag magapanuktok sa puertahan, nga nagasiling, ‘Ginuo, buksi kami.’+ Apang magasabat sia: ‘Wala ako makakilala sa inyo.’ 26 Kag magasiling kamo, ‘Nagkaon kami kag nag-inom kaupod mo, kag nagpanudlo ka sa amon mayor nga mga dalan.’+ 27 Apang magasiling sia sa inyo, ‘Wala ako makakilala sa inyo. Palayo kamo sa akon, tanan kamo nga nagahimo sing kalautan!’ 28 Didto magahibi kamo kag magapabagrot sang inyo mga ngipon kon makita ninyo sanday Abraham, Isaac, Jacob, kag ang tanan nga manalagna sa Ginharian sang Dios, apang kamo yara sa gua.+ 29 Magaabot ang mga tawo halin sa sidlangan kag katundan, kag halin sa aminhan kag bagatnan, kag magakaon sa lamesa sa Ginharian sang Dios. 30 Kag may mga ulihi nga mauna, kag may mga nauna nga maulihi.”+

31 Sadto gid nga tion, may pila ka Fariseo nga nagpalapit kag nagsiling sa iya: “Maghalin ka diri, kay luyag ni Herodes nga patyon ka.” 32 Nagsabat sia: “Lakat kamo kag isiling sa sinang ido nga talunon, ‘Nagatabog ako sang mga demonyo kag nagapang-ayo karon nga adlaw kag buas, kag sa ikatlo nga adlaw matapos ko na ang akon hilikuton.’ 33 Apang, dapat ako magpadayon sa akon paglakbay karon nga adlaw kag sa buas, kag sa masunod nga adlaw, kay indi mahimo* nga ang isa ka manalagna mapatay sa gua sang Jerusalem.+ 34 Jerusalem, Jerusalem, ikaw nga nagapatay sang mga manalagna kag nagabato sang mga ginpadala sa imo!+ Makapila nga gintinguhaan ko nga tipunon ang imo mga anak kaangay sang isa ka munga nga nagatipon sang iya mga piso sa idalom sang iya mga pakpak! Apang indi ninyo luyag ini.+ 35 Ang inyo balay pabay-an sa inyo.+ Nagasiling ako sa inyo, indi na ninyo ako makita tubtob magsiling kamo: ‘Pakamaayuhon ang isa nga nagakari sa ngalan ni Jehova!’”*+

14 Sang isa ka Adlaw nga Inugpahuway, nagkaon si Jesus sa balay sang isa sa mga lider sang mga Fariseo, kag ginpanilagan nila sia sing maayo. 2 Didto may isa ka tawo sa atubangan niya nga nagapalanghubawhubaw ang lawas.* 3 Gani ginpamangkot ni Jesus ang mga sampaton sa Kasuguan kag ang mga Fariseo: “Ginatugot bala sang kasuguan ang pagpang-ayo sa Adlaw nga Inugpahuway ukon wala?”+ 4 Apang naghipos lang sila. Gani gintungtong niya ang iya kamot sa iya kag gin-ayo sia. Dayon ginpalakat niya sia. 5 Kag nagsiling sia sa ila: “Sin-o sa inyo ang indi gilayon magkuha sang iya anak ukon baka kon mahulog ini sa bubon+ sa Adlaw nga Inugpahuway?”+ 6 Wala sila makasabat.

7 Sang nakita niya nga ang mga gin-agda nagapili sang mga pulungkuan nga para sa dungganon nga mga bisita,+ nagsugid sia sa ila sang isa ka ilustrasyon: 8 “Kon may mag-agda sa imo sa punsion sa kasal, indi ka magpungko sa pulungkuan nga para sa dungganon nga mga bisita.+ Basi may gin-agda sia nga mas dungganon pa sa imo. 9 Dayon ang nag-agda sa inyo magapalapit kag magasiling sa imo, ‘Ihatag ina nga pulungkuan sa sini nga tawo.’ Gani mahuy-an ka kag magasaylo sa pulungkuan para sa pinakakubos nga mga bisita. 10 Apang kon gin-agda ka, magpungko ka sa pulungkuan para sa mga pinakakubos, agod kon mag-abot ang nag-agda sa imo, magasiling sia sa imo, ‘Abyan, magsaylo ka sa pulungkuan para sa mga dungganon.’ Gani mapadunggan ka sa atubangan sang tanan nga bisita.+ 11 Kay ang tanan nga nagapakataas sang iya kaugalingon paubson, kag ang nagapaubos sang iya kaugalingon pakataason.”+

12 Nagsiling man sia sa nag-agda sa iya: “Kon maghanda ka sang panyaga ukon panihapon, indi pag-agdaha ang imo mga abyan ukon ang imo mga utod ukon ang imo mga paryente ukon ang imo mga kasilingan nga manggaranon. Basi agdahon ka man nila, kag mabaton mo ang imo balos. 13 Apang kon maghanda ka sang sinalusalo, agdaha ang imol, ang baldado, ang piang, ang bulag;+ 14 kag mangin malipayon ka, bangod wala sila sing ibalos sa imo. Kay mabaton mo ang imo balos sa pagkabanhaw+ sang mga matarong.”

15 Pagkabati sa sini sang isa man nga gin-agda, nagsiling sia kay Jesus: “Malipayon ang magakaon* sa Ginharian sang Dios.”

16 Nagsiling si Jesus sa iya: “May isa ka tawo nga naghanda sang engrande nga panihapon,+ kag madamo ang iya gin-agda. 17 Sa tion sang panihapon ginsugo niya ang iya ulipon nga tawgon na ang mga gin-agda, ‘Kari kamo, kay handa na ang panihapon.’ 18 Apang tanan sila nagpamalibad.+ Ang nahauna nagsiling sa iya, ‘Nakataba ako sang uma kag kinahanglan nga kadtuan ko ini kag tan-awon; gani pasensiaha lang anay ako.’ 19 Ang isa pa nagsiling, ‘Nakabakal ako sang lima ka paris nga baka kag malakat ako agod tan-awon ini; gani pasensiaha lang anay ako.’+ 20 Ang isa pa gid nagsiling, ‘Bag-o lang ako makasal kag bangod sini, indi ako makakadto.’ 21 Gani nagbalik ang ulipon kag ginsugid ini sa iya agalon. Kag ang agalon sang panimalay naakig kag nagsiling sa iya ulipon, ‘Magkadto ka sa mayor nga mga dalan kag sa mga alagyan sang siudad, kag dalha diri ang imol kag baldado kag bulag kag piang.’ 22 Sang ulihi nagsiling ang ulipon, ‘Agalon, natuman ko na ang imo ginsugo, apang may lugar pa.’ 23 Ang agalon nagsiling sa ulipon, ‘Magkadto ka sa mga dalan kag sa mga alagyan, kag pilita sila sa pagkari agod mapuno ang akon balay.+ 24 Kay nagasiling ako sa inyo, wala gid sing bisan isa sa mga tawo nga gin-agda ko ang makatilaw sang akon ginhanda nga panihapon.’”+

25 Sang nagpadayon sia sa paglakbay, madamo nga tawo ang nag-upod sa iya. Ginbalikid niya sila kag ginsilingan: 26 “Kon ang bisan sin-o luyag nga mangin disipulo ko dapat higugmaon niya ako sing labaw pa sa* iya amay, iloy, asawa, mga anak, mga utod nga lalaki, mga utod nga babayi, kag bisan sa iya kaugalingon nga kabuhi.*+ Kon indi, indi sia mangin disipulo ko.+ 27 Ang bisan sin-o nga wala nagapas-an sang iya usok sang pag-antos* kag wala nagasunod sa akon indi mangin akon disipulo.+ 28 Halimbawa, sin-o sa inyo nga luyag magtukod sang torre ang wala anay nagapungko kag nagasuma sang gasto agod mahibaluan kon bala may bastante sia nga inugpahuman sa sini? 29 Kay kon indi, basi sadsaran lang ang mapasad niya apang indi niya mapatapos ini, kag ang tanan nga makakita sini magayaguta sa iya. 30 Magasiling sila: ‘Ini nga tawo nagsugod sa pagtukod apang wala makapatapos.’ 31 Ukon sin-o nga hari ang makig-away sa isa pa ka hari nga indi anay magpungko kag makigsapol sa iban kon bala masarangan niya atubangon upod sa iya 10,000 ka soldado ang kaaway niya nga hari nga may 20,000 ka soldado? 32 Kon indi niya masarangan, magapadala sia sang mga embahador kag makighidait samtang malayo pa ang kaaway. 33 Sa amo man, wala sing bisan sin-o sa inyo nga indi magbiya sang tanan niya nga pagkabutang ang mangin akon disipulo.+

34 “Sa pagkamatuod, ang asin maayo. Apang kon ang asin indi na maparat, paano ini mapaparat liwat?+ 35 Indi na ini magamit para sa duta ukon sa abono. Ginahaboy ini sang mga tawo. Ang makabati magpamati sing maayo.”+

15 Ang tanan nga manugsukot sing buhis kag mga makasasala padayon nga nagtipon sa iya agod magpamati sa iya.+ 2 Kag ang mga Fariseo kag mga escriba nagkumod: “Ini nga tawo nagabaton sa mga makasasala kag nagakaon upod sa ila.” 3 Dayon ginsugid niya ini nga ilustrasyon sa ila: 4 “Sin-o sa inyo nga may 100 ka karnero, nga kon madula ang isa, ang indi magbiya sang 99 sa kamingawan kag pangitaon ang isa nga nadula tubtob makita niya ini?+ 5 Kag kon makita niya ini, pas-anon niya ini kag magkalipay sia. 6 Kag sa iya pagpauli, tawgon niya ang iya mga abyan kag mga kasilingan, kag silingan sila, ‘Magkalipay kamo upod sa akon, kay nakita ko ang akon karnero nga nadula.’+ 7 Sing kaanggid, nagasiling ako sa inyo, may daku pa nga kalipay sa langit tungod sa isa ka makasasala nga nagahinulsol+ sangsa 99 ka matarong nga indi kinahanglan maghinulsol.

8 “Ukon sin-o nga babayi nga may napulo ka sensilyo nga drakma,* nga kon madula ang isa ka drakma,* ang indi magsindi sang suga kag magsilhig sang iya balay kag magpangita sing maayo tubtob makita niya ini? 9 Kag kon makita niya ini, tawgon niya ang iya mga abyan* kag mga kasilingan kag silingan sila, ‘Magkalipay kamo upod sa akon, kay nakita ko na ang akon nadula nga drakma.’* 10 Sing kaanggid, nagasiling ako sa inyo, nagakalipay ang mga anghel sang Dios tungod sa isa ka makasasala nga nagahinulsol.”+

11 Dayon nagsiling sia: “May isa ka tawo nga may duha ka anak nga lalaki. 12 Kag ang manghod nagsiling sa iya amay, ‘Amay, ihatag sa akon ang akon parte sa imo pagkabutang.’ Gani ginpartida niya sa ila ang iya pagkabutang. 13 Pagligad sang pila ka adlaw, gintipon sang manghod ang tanan niya nga pagkabutang kag naglakat sa malayo nga lugar kag didto gin-uyangan niya ang iya pagkabutang paagi sa patuyang nga pagkabuhi. 14 Sang naubos niya gasto ang tanan niya nga kuarta, natabo ang tuman nga tiggulutom sa amo nga lugar, kag nagpamigado sia. 15 Nagpakiluoy pa gani sia sa isa ka pumuluyo sa amo nga lugar nga hatagan sia sang trabaho kag ginpadala niya sia sa iya uma sa pagsagod sing mga baboy.+ 16 Ginhandum pa niya nga kaunon ang mga bunga sang kahoy nga algarroba nga ginakaon sang mga baboy agod mabusog sia, apang wala sang naghatag sa iya sang bisan ano nga pagkaon.

17 “Sang nakamarasmas sia, nagsiling sia, ‘Ang ginasuhulan nga mga tawo sang akon amay madamo sing pagkaon, samtang ako diri daw mapatay sa gutom! 18 Makadto ako sa akon amay kag silingan ko sia: “Amay, nakasala ako sa langit kag sa imo. 19 Indi na ako takus tawgon nga imo anak. Kabiga na lang ako nga isa sang imo ginasuhulan nga mga tawo.”’ 20 Gani nagpauli sia kag nagkadto sa iya amay. Samtang malayo pa sia, nakita sia sang iya amay. Naluoy gid ang iya amay sa iya, gani nagdalagan sia kag ginhakos ang iya anak* kag mapinalanggaon nga ginhalukan. 21 Kag ang anak nagsiling sa iya, ‘Amay, nakasala ako sa langit kag sa imo.+ Indi na ako takus tawgon nga imo anak.’ 22 Apang ang amay nagsiling sa iya mga ulipon, ‘Dali! dalha ninyo diri ang pinakamaayo nga malaba nga bayo, kag ipasuksok sa iya, kag suksuki man sia sang singsing kag sandalyas. 23 Kag ihawa ninyo ang ginpatambok nga tinday nga baka, kag magkaon kita kag magselebrar, 24 kay ining akon anak napatay apang nabuhi liwat;+ nadula sia kag nakita.’ Kag nagkinasadya sila.

25 “Sa amo nga tion, didto sa uma ang magulang niya nga anak. Sang nagpauli sia kag malapit na lang sa balay, nabatian niya ang musika kag sinaot. 26 Gani gintawag niya ang isa sa mga alagad kag ginpamangkot kon ano ang natabo. 27 Nagsabat sia, ‘Nag-abot ang imo utod, kag ang imo amay nag-ihaw sang ginpatambok nga tinday nga baka, bangod nagbalik sia sa iya nga maayo sing panglawas.’* 28 Apang naakig sia kag indi sia magsulod. Gani naggua ang iya amay kag gin-uloulohan sia. 29 Nagsiling sia sa iya amay, ‘Tan-awa bala, tinuig na ako nga nagapaulipon sa imo kag wala gid ako maglapas sa imo sugo. Apang bisan kaisa wala mo ako ginhatagan sing tinday nga kanding agod magkinasadya kami sang akon mga abyan. 30 Apang sang nag-abot ining imo anak nga nagpatuyang sang imo pagkabutang upod sa makihilawason nga mga babayi, gin-ihawan mo sia sang ginpatambok nga tinday nga baka.’ 31 Kag nagsiling sia sa iya, ‘Anak ko, kaupod mo ako pirme, kag ang tanan nga butang nga akon imo. 32 Apang dapat kita magselebrar kag magkalipay, kay ang imo utod napatay apang nabuhi; nadula sia kag nakita.’”

16 Nagsiling pa sia sa iya mga disipulo: “May isa ka manggaranon nga tawo nga may tulugyanan* nga ginsumbong nga nagausik sang iya mga pagkabutang. 2 Gani gintawag niya sia kag ginsilingan, ‘Ano ining nabatian ko tuhoy sa imo? Hatagi ako sang rekord sang akon pagkabutang, kay pahalinon ko na ikaw.’ 3 Naghunahuna ang tulugyanan, ‘Ano ang himuon ko, kay pahalinon na ako sang akon agalon? Indi ako makasarang sang mabug-at nga trabaho, kag nahuya ako magpakilimos. 4 Ah, nahibaluan ko na kon ano ang akon himuon agod kon pahalinon na ako, may makadtuan ako nga magabaton sa akon sa ila balay.’ 5 Gani ginpatawag niya ang tanan nga may utang sa iya agalon. Nagsiling sia sa nahauna, ‘Pila ang imo utang sa akon agalon?’ 6 Nagsabat sia, ‘Isa ka gatos ka sukob* nga lana sang olibo.’ Nagsiling sia sa iya, ‘Yari ang imo nasulat nga kasugtanan, pungko ka kag isulat 50 lang.’ 7 Dayon nagsiling sia sa isa pa, ‘Ikaw, pila ang imo utang?’ Nagsiling sia, ‘Isa ka gatos ka dalagku nga sukob* sang trigo.’ Nagsiling sia sa iya, ‘Yari ang imo nasulat nga kasugtanan kag isulat 80 lang.’ 8 Kag gindayaw sang agalon ang indi matarong nga tulugyanan bangod maalamon ang ginhimo niya;* kay ang mga anak sini nga sistema sang mga butang* mas maalam sangsa mga anak sang kapawa+ kon paano makig-angot sa iban.

9 “Nagasiling man ako sa inyo: Magpakig-abyan kamo paagi sa manggad sining indi matarong nga kalibutan+ agod kon maubos ini, batunon nila kamo sa mga balay nga wala sing katapusan.+ 10 Ang matutom sa gamay nga butang matutom man sa dalagku nga butang, kag ang indi matutom sa gamay nga butang indi man matutom sa dalagku nga butang. 11 Gani, kon indi kamo matutom sa manggad sining indi matarong nga kalibutan, sin-o ang magasalig sa inyo sang matuod nga manggad? 12 Kag kon indi kamo matutom sa pagkabutang nga iya sang iban, sin-o ang magahatag sa inyo sang pagkabutang nga para sa inyo?+ 13 Wala sing suluguon nga makapaulipon sa duha ka agalon, kay dumtan niya ang isa kag higugmaon ang isa, ukon unungan niya ang isa kag tamayon ang isa. Indi kamo makapaulipon sa Dios kag sa Manggad.”+

14 Pagkabati sini sang mga Fariseo, nangyam-id sila kay mahigugmaon sila sa kuarta.+ 15 Gani, nagsiling sia sa ila: “Ginapakamatarong ninyo ang inyo kaugalingon sa mga tawo,+ apang nahibaluan sang Dios ang yara sa inyo tagipusuon.+ Kay ang ginapakataas sang mga tawo makangilil-ad sa mata sang Dios.+

16 “Ang mga tagna sang Kasuguan kag sang mga Manalagna ginpahayag tubtob sang panahon ni Juan. Sugod sadto, ginabantala ang maayong balita sang Ginharian sang Dios, kag ang tanan nga sahi sang tawo nagatinguha gid sa pagsulod sa sini.+ 17 Sa pagkamatuod, mas mahapos pa nga madula ang langit kag duta sangsa indi matuman ang bisan isa ka bahin sang letra sang Kasuguan.+

18 “Ang bisan sin-o nga magdiborsio sa iya asawa kag magpangasawa sang iban nagapanghilahi, kag ang magpangasawa sa sini nga babayi nagapanghilahi.+

19 “May isa ka manggaranon nga tawo nga ang iya bayo purpura* kag linen kag nagapangabuhi sia sing masulhay adlaw-adlaw. 20 Kag ang imol nga si Lazaro pirme ginadala sa iya gawang. Puno sang katol ang iya lawas. 21 Luyag niya makakaon bisan sang mga usik nga nagakahulog sa lamesa sang manggaranon nga tawo. Ang mga ido nagapalapit kag nagadilap sang iya mga katol. 22 Sang ulihi, napatay ang imol nga tawo kag gindala sia sang mga anghel sa tupad* ni Abraham.

“Ang manggaranon nga tawo napatay man kag ginlubong. 23 Sang nagaantos sia sa Lulubngan,* nagtangla sia kag nakita niya si Abraham sa malayo kag si Lazaro sa iya tupad.* 24 Gani nagsinggit sia, ‘Amay nga Abraham, kaluy-i ako kag sugua si Lazaro nga itum-oy sa tubig ang punta sang iya tudlo kag pabugnawan ang akon dila, kay nagaantos ako sa sining nagadabdab nga kalayo.’ 25 Apang si Abraham nagsiling, ‘Anak, dumduma nga sang nagakabuhi pa ikaw, nabaton mo ang maayo nga mga butang, samtang nabaton ni Lazaro ang malain nga mga butang. Apang karon ginalugpayan sia diri, samtang ikaw nagaantos. 26 Luwas pa sina, may daku nga kadadalman nga ginbutang sa ulot naton, gani ang luyag magsaylo dira indi makatabok halin diri kag wala man sing makatabok diri halin dira.’ 27 Kag nagsiling sia, ‘Amay, kon amo sina, ginapangabay ko nga ipadala mo sia sa balay sang akon amay, 28 kay may lima pa ako ka utod nga lalaki, agod mapanaksihan niya sila sing maayo agod indi sila makakadto sa sini nga lugar sang pag-antos.’ 29 Apang si Abraham nagsiling, ‘Yara sa ila ang mga sinulatan ni Moises kag sang mga Manalagna. Dapat nila pamatian ina.’+ 30 Kag nagsiling sia, ‘Indi, amay nga Abraham, apang kon may isa nga nabanhaw nga magkadto sa ila, magahinulsol sila.’ 31 Apang nagsiling sia sa iya, ‘Kon indi sila magpamati kay Moises+ kag sa mga Manalagna, indi man sila gihapon magpamati bisan pa may isa nga mabanhaw nga magkadto sa ila.’”

17 Nagsiling sia sa iya mga disipulo: “Indi malikawan nga magaabot ang mga butang nga mangin kabangdanan sang pagkasandad sang mga tawo. Apang, makaluluoy ang isa nga mangin kabangdanan sini! 2 Maayo pa sa iya nga higtan sa liog sing galingan nga bato kag itagbong sa dagat sangsa mapasandad niya ang isa sining mga kubos.+ 3 Mag-andam kamo. Kon makasala ang imo utod sa imo, sabdunga sia.+ Kag kon maghinulsol sia, patawara sia.+ 4 Bisan pa kon makasala sia sa imo sing pito ka beses kada adlaw kag magbalik sia sa imo sing pito ka beses, nga nagasiling, ‘Nagahinulsol ako,’ kinahanglan patawaron mo sia.”+

5 Nagsiling ang mga apostoles sa Ginuo: “Dugangi ang amon pagtuo.”+ 6 Kag nagsiling ang Ginuo: “Kon may pagtuo kamo nga subong kadaku sang binhi sang mustasa, makasiling kamo sa sining kahoy nga sicamino, ‘Gabuta ang imo kaugalingon kag magsaylo sa dagat!’ kag magatuman ini sa inyo.+

7 “Kon may ulipon kamo nga nagaarado ukon nagabantay sang panong, pagpauli niya halin sa uma magasiling bala kamo sa iya, ‘Dali diri, magkaon ka na’? 8 Sa baylo, indi bala magasiling kamo sa iya, ‘Handai ako sang panihapon, kag magpangwagkus ka kag serbehi ako tubtob makatapos ako kaon kag inom, kag pagkatapos sini makakaon ka na kag makainom’? 9 Indi bala nga wala ninyo ginapasalamatan ang ulipon tungod ginhimo lang niya ang iya katungdanan? 10 Sing kaanggid, pagkatapos nga mahimo ninyo ang ginsugo sa inyo, magsiling kamo: ‘Mga ulipon lang kami. Ginhimo lang namon ang amon katungdanan.’”+

11 Samtang nagapakadto sia sa Jerusalem, nag-agi sia sa ulot sang Samaria kag Galilea. 12 Kag sang nagapasulod sia sa isa ka baryo, nakita sia sang napulo ka lalaki nga aruon, apang nagtindog lang sila sa malayo.+ 13 Kag nagsinggit sila: “Jesus, Instruktor, maluoy ka sa amon!” 14 Sang nakita niya sila, nagsiling sia sa ila: “Magkadto kamo sa mga saserdote kag magpatan-aw sa ila.”+ Dayon, samtang nagalakat sila, nag-ayo sila.+ 15 Sang nakita sang isa sa ila nga nag-ayo sia, nagbalik sia, kag ginhimaya ang Dios sa mabaskog nga tingog. 16 Naghapa sia sa tiilan ni Jesus, kag nagpasalamat sa iya. Isa sia ka Samaritano.+ 17 Nagsiling si Jesus: “Indi bala napulo ang gin-ayo? Diin na ang siam? 18 Ngaa wala magbalik ang iban agod maghimaya sa Dios luwas sa sini nga tawo nga taga-iban nga pungsod?” 19 Nagsiling sia sa iya: “Tindog ka kag maglakat; ang imo pagtuo nag-ayo sa imo.”+

20 Sang ginpamangkot sia sang mga Fariseo kon san-o magaabot ang Ginharian sang Dios,+ nagsabat sia: “Indi tanan makatalupangod sang pag-abot sang Ginharian sang Dios; 21 kag ang mga tawo indi makasiling, ‘Tan-awa ninyo diri!’ ukon, ‘Tan-awa ninyo didto!’ Kay ang Ginharian sang Dios yara sa tunga ninyo.”*+

22 Dayon nagsiling sia sa iya mga disipulo: “Magaabot ang tion nga magahandum kamo nga makita ang isa sa mga adlaw sang Anak sang tawo, apang indi ninyo ini makita. 23 Kag ang mga tawo magasiling sa inyo, ‘Tan-awa ninyo didto!’ ukon, ‘Tan-awa ninyo diri!’ Indi kamo maggua ukon magsunod sa ila.+ 24 Kay subong nga ang kirab sang kilat nagapasanag sa isa ka bahin sang langit tubtob sa isa pa ka bahin sini, amo man ang mga adlaw+ sang Anak sang tawo.+ 25 Apang, dapat mag-antos anay sia sing tuman kag sikwayon sini nga kaliwatan.+ 26 Dugang pa, ang adlaw sang Anak sang tawo+ kaangay sang natabo sang adlaw ni Noe:+ 27 Ang mga tawo nagakaon, nagainom, nagapangasawa, kag nagapamana tubtob sa adlaw nga nagsulod si Noe sa arka,+ kag dayon nag-abot ang Baha kag naglaglag sa ila tanan.+ 28 Kaangay man ini sang natabo sang adlaw ni Lot:+ Ang mga tawo nagakaon, nagainom, nagabakal, nagabaligya, nagatanom, kag nagatukod sang mga balay. 29 Apang sang adlaw nga naggua si Lot sa Sodoma, nag-ulan sang kalayo kag asupre halin sa langit kag naglaglag sa ila tanan.+ 30 Amo man ini ang matabo sa adlaw nga ipahayag ang Anak sang tawo.+

31 “Sa sina nga adlaw, ang yara sa atop sang balay indi na magsulod pa sa iya balay sa pagkuha sang iya pagkabutang, kag subong man ang yara sa uma, indi na magpauli sa pagkuha sang iya pagkabutang. 32 Dumduma ninyo ang asawa ni Lot.+ 33 Ang bisan sin-o nga luyag magluwas sang iya kabuhi* madula niya ini, apang ang bisan sin-o nga madulaan sini magatipig sini.+ 34 Nagasiling ako sa inyo, sa sina nga gab-i may duha ka tawo sa isa ka hiligdaan; ang isa kuhaon, apang ang isa ibilin.+ 35 May duha ka babayi nga nagagaling sa isa ka galingan; ang isa kuhaon, apang ang isa ibilin.” 36* —— 37 Gani nagpamangkot sila: “Diin, Ginuo?” Nagsabat sia: “Kon diin ang patay nga lawas, didto man nagatipon ang mga agila.”+

18 Dayon nagsugid si Jesus sa iya mga disipulo sang isa ka ilustrasyon tuhoy sa kinahanglanon nga magpangamuyo sila pirme kag indi magpangampo,+ 2 nga nagasiling: “Sa isa ka siudad may isa ka hukom nga wala sing kahadlok sa Dios kag wala sing pagtahod sa tawo. 3 Sa sina man nga siudad, may isa ka balo nga babayi nga nagabalikbalik sa iya kag nagasiling, ‘Pat-ura nga makatigayon ako sing katarungan sa akon kasumpong sa kasuguan.’ 4 Sa malawig nga tion indi niya luyag nga magbulig sa iya, apang sang ulihi naghunahuna sia, ‘Bisan pa wala ako nagakahadlok sa Dios ukon nagatahod sa kay bisan sin-o nga tawo, 5 pat-uron ko nga makatigayon sing katarungan ining balo agod indi na sia magbalikbalik kag gamuhon ako kay natak-an na ako sa iya.’”+ 6 Kag ang Ginuo nagsiling: “Pamatii ninyo ang ginsiling sang hukom, bisan pa indi sia matarong! 7 Kon amo, indi bala hatagan sang Dios sing katarungan ang iya mga pinili nga nagapanawag sa iya adlaw kag gab-i?+ Mangin mapailubon man sia sa ila.+ 8 Nagasiling ako sa inyo, hatagan niya sila gilayon sing katarungan. Apang, kon mag-abot ang Anak sang tawo, makakita gid bala sia sini nga pagtuo* sa duta?”

9 Nagsugid pa sia sing ilustrasyon nga nagapatuhoy sa mga nagahunahuna nga matarong sila kag nagakabig sa iban nga wala sing pulos. Nagsiling sia: 10 “May duha ka tawo nga nagkadto sa templo agod magpangamuyo, ang isa Fariseo kag ang isa manugsukot sing buhis. 11 Ang Fariseo nagtindog kag nagpangamuyo sing hipos, ‘O Dios ko, nagapasalamat ako sa imo nga indi ako kaangay sang iban nga tawo, nga nagapangilkil, indi matarong, makihilahion, ukon kaangay sining manugsukot sing buhis. 12 Makaduha ako nagapuasa kada semana; kag nagahatag ako sang ikanapulo sang tanan ko nga natigayon.’+ 13 Apang ang manugsukot sing buhis, nga nagatindog sa malayo, indi gani magtangla sa langit kundi nagpukpok sang iya dughan, nga nagasiling, ‘O Dios ko, maluoy ka sa akon nga makasasala.’+ 14 Nagasiling ako sa inyo, ini nga tawo nagpauli sa iya balay nga mas matarong sangsa sina nga Fariseo.+ Bangod ang nagapakataas sang iya kaugalingon paubson, apang ang nagapaubos sang iya kaugalingon pakataason.”+

15 Gindala man sa iya sang mga tawo ang ila mga lapsag agod matandog niya sila, apang sang makita ini sang mga disipulo, ginsaway nila sila.+ 16 Apang, ginpangabay ni Jesus nga dalhon sa iya ang mga lapsag, kag nagsiling sia: “Pabay-i ang mga bata nga magpalapit sa akon, kag indi sila pagpunggi kay ang Ginharian sang Dios ila sang mga kaangay nila.+ 17 Sa pagkamatuod nagasiling ako sa inyo, ang bisan sin-o nga indi magbaton sang Ginharian sang Dios subong sang isa ka bata indi gid makasulod sa sini.”+

18 Ang isa sa mga manugdumala nagpamangkot sa iya: “Maayo nga Manunudlo, ano bala ang dapat ko himuon agod mapanubli ang kabuhi nga wala sing katapusan?”+ 19 Si Jesus nagsabat: “Ngaa ginatawag mo ako nga maayo? Wala sing isa nga maayo, kundi ang Dios lamang.+ 20 Nahibaluan mo ang mga sugo: ‘Indi ka magpanghilahi,+ indi ka magpatay,+ indi ka magpangawat,+ indi ka magsaksi sing binutig,+ padunggi ang imo amay kag ang imo iloy.’”+ 21 Kag nagsiling sia: “Ginatuman ko ini tanan halin sang bata pa ako.” 22 Sang nabatian ini ni Jesus, nagsiling sia sa iya, “May isa pa ka butang nga dapat mo himuon: Ibaligya ang tanan mo nga pagkabutang kag ipanagtag ang kuarta sa mga imol, kag makatigayon ka sing bahandi sa langit; kag kari ka, mangin sumulunod ko.”+ 23 Pagkabati niya sini, nagkasubo sia, kay manggaranon gid sia.+

24 Gintulok sia ni Jesus kag nagsiling: “Mabudlay gid para sa mga may kuarta nga magsulod sa Ginharian sang Dios!+ 25 Mas mahapos pa para sa kamelyo nga maglusot sa buho sang dagom sangsa manggaranon nga tawo nga magsulod sa Ginharian sang Dios.”+ 26 Ang mga nakabati sini nagpamangkot: “May maluwas pa bala?”+ 27 Nagsabat sia: “Ang mga butang nga imposible sa tawo posible sa Dios.”+ 28 Apang si Pedro nagsiling: “Ginbiyaan namon ang tanan kag nagsunod sa imo.”+ 29 Nagsiling sia sa ila: “Sa pagkamatuod nagasiling ako sa inyo, wala sing bisan sin-o nga nagbiya sang balay ukon asawa ukon mga utod ukon mga ginikanan ukon mga anak tungod sa Ginharian sang Dios+ 30 ang indi makabaton sa sini nga tion sing mas madamo pa, kag sa palaabuton nga sistema sang mga butang* sing kabuhi nga wala sing katapusan.”+

31 Dayon gintawag niya ang 12 ka apostoles kag ginsilingan sila: “Mataklad kita sa Jerusalem, kag ang tanan nga ginsulat sang mga manalagna tuhoy sa Anak sang tawo matuman.*+ 32 Itugyan sia sa mga Gentil+ kag yagutaon+ kag pakahuy-an kag duplaan.+ 33 Kag sa tapos sia lapdusan, patyon nila sia,+ apang sa ikatlo nga adlaw banhawon sia.”+ 34 Apang, wala ini mahangpan sang mga apostoles, kay ginlipod sa ila ang kahulugan sang iya ginhambal.

35 Sang malapit na si Jesus sa Jerico, may isa ka bulag nga nagapungko kag nagapakilimos sa higad sang dalan.+ 36 Sang nabatian niya nga nagaagi ang madamo nga tawo, namangkot sia kon ano ang nagakatabo. 37 Nagsiling sila sa iya: “Nagalabay si Jesus nga Nazaretnon!” 38 Gani nagsinggit sia: “Jesus, Anak ni David, maluoy ka sa akon!” 39 Kag ginpahipos sia sang mga tawo nga yara sa unahan, apang nagsinggit pa gid sia sing mabaskog: “Anak ni David, maluoy ka sa akon!” 40 Dayon nagdulog si Jesus kag nagsugo nga dalhon ang bulag sa iya. Sang yara na sia, ginpamangkot sia ni Jesus: 41 “Ano ang luyag mo nga himuon ko sa imo?” Nagsabat sia: “Ginuo, luyag ko makakita.” 42 Nagsiling si Jesus sa iya: “Makakita ka na; ang imo pagtuo nag-ayo sa imo.”+ 43 Kag sa gilayon nakakita sia, kag nagsunod sia sa iya,+ nga nagahimaya sa Dios. Sang nakita ini sang mga tawo, nagdayaw man sila sa Dios.+

19 Si Jesus nagsulod kag nag-agi sa Jerico. 2 Didto may isa ka tawo nga manggaranon nga ang ngalan Zaqueo. Sia ang puno nga manugsukot sing buhis. 3 Luyag gid niya makita si Jesus, apang bangod manubo sia indi niya sia makita, kay napalibutan si Jesus sang mga tawo. 4 Gani nagdalagan sia sa unhan kag nagsaka sa kahoy nga sicomoro agod makita niya si Jesus kay didto sia maagi. 5 Pag-agi ni Jesus, nagtangla sia kag nagsiling sa iya: “Zaqueo, magpanaug ka sing dalidali, kay madayon ako sa imo balay karon nga adlaw.” 6 Gani dalidali sia nga nagpanaug kag gin-abiabi si Jesus sing malipayon. 7 Sang nakita nila ini, nagkumod sila tanan: “Nagdayon sia sa balay sang isa ka makasasala.”+ 8 Apang nagtindog si Zaqueo kag nagsiling: “Ginuo, ihatag ko sa mga imol ang katunga sang akon pagkabutang. Kag ibalik ko ang apat ka pilo sa kay bisan sin-o nga ginkilkilan ko.”*+ 9 Gani, si Jesus nagsiling sa iya: “Karon nga adlaw ang kaluwasan nag-abot sa sini nga panimalay, bangod anak man sia ni Abraham. 10 Kay ang Anak sang tawo nagkari sa pagpangita kag sa pagluwas sa nadula.”+

11 Samtang nagapamati ang mga disipulo, nagsugid sia sang isa pa ka ilustrasyon, kay naghunahuna sila nga kon malapit na sia sa Jerusalem, ang Ginharian sang Dios magaabot gilayon.+ 12 Gani, nagsiling sia: “May isa ka dungganon nga tawo nga magalakbay sa malayo nga lugar+ agod mangin hari kag dayon magabalik sia. 13 Gintawag niya ang napulo sa iya mga ulipon kag ginhatagan sila sing napulo ka mina* kag ginsilingan sila, ‘Magnegosyo kamo tubtob magbalik ako.’+ 14 Apang ang iya mga kasimanwa indi luyag sa iya. Gani nagpadala sila sang mga embahador sa lugar nga ginkadtuan niya agod magsiling, ‘Indi namon luyag nga ini nga tawo mangin hari namon.’

15 “Sang nabaton na niya ang pagkahari,* nagbalik sia kag ginpatawag ang mga ulipon nga ginhatagan niya sing kuarta* agod hibaluon kon pila ang ila naginansia.+ 16 Gani ang nahauna nagpalapit kag nagsiling, ‘Ginuo, ang imo mina nakaginansia sing napulo ka mina.’+ 17 Nagsiling sia sa iya, ‘Dalayawon gid ang ginhimo mo, maayo nga ulipon! Bangod nangin matutom ka sa gamay nga butang, hatagan ko ikaw sing awtoridad sa napulo ka siudad.’+ 18 Ang ikaduha nag-abot kag nagsiling, ‘Ginuo, ang mina nga ginhatag mo sa akon nakaginansia sing lima ka pilo.’+ 19 Nagsiling man sia sa iya, ‘Magdumala ka sa lima ka siudad.’ 20 Apang ang isa pa ka ulipon nag-abot kag nagsiling, ‘Ginuo, yari ang imo mina. Ginputos ko ini sa tela. 21 Kay nahadlok ako sa imo bangod estrikto ka; ginakuha mo ang wala mo ginpatago, kag ginaani mo ang wala mo ginsab-ug.’+ 22 Nagsiling sia sa iya, ‘Malaut nga ulipon, hukman ko ikaw tungod sa imo ginsiling. Indi bala nahibaluan mo nga estrikto ako nga tawo kag ginakuha ko ang wala ko ginpatago kag ginaani ang wala ko ginsab-ug?+ 23 Gani ngaa wala mo ginpatago ang akon kuarta* sa bangko? Agod pag-abot ko, makuha ko ini nga may saka.’

24 “Nagsiling sia sa mga nagatindog sa malapit, ‘Kuhaa ninyo ang mina sa iya kag ihatag ini sa ulipon nga may napulo ka mina.’+ 25 Apang nagsiling sila sa iya, ‘Ginuo, may napulo na sia ka mina!’— 26 ‘Nagasiling ako sa inyo, ang may yara, hatagan sing dugang, apang ang wala, bisan ang yara sa iya kuhaon pa.+ 27 Subong man, dalha ninyo diri ang akon mga kaaway nga indi luyag nga maghari ako sa ila kag pamatya sila sa atubangan ko.’”

28 Pagkahambal niya sini, nag-una sia sa pagtaklad pakadto sa Jerusalem. 29 Kag sang malapit na sia sa Betfage kag Betania sa Bukid sang mga Olibo,+ ginpadala niya ang duha sa iya mga disipulo.+ 30 Nagsiling sia: “Kadto kamo sa baryo nga yara sa unhan, kag pagsulod ninyo didto, makita ninyo ang isa ka tinday nga asno nga nagaid, nga wala pa sing tawo nga nakasakay. Hubari ninyo ini kag dalha diri. 31 Apang kon may magpamangkot sa inyo, ‘Ngaa ginahubaran ninyo ina?’ Amo ini ang isiling ninyo, ‘Kinahanglan ini sang Ginuo.’” 32 Gani naglakat ang duha ka disipulo kag nakita nila ang tinday nga asno suno gid sa ginsiling niya sa ila.+ 33 Apang samtang ginahubaran nila ini, ginpamangkot sila sang mga tag-iya sini: “Ngaa ginahubaran ninyo ang tinday nga asno?” 34 Nagsabat sila: “Kinahanglan ini sang Ginuo.” 35 Kag gindala nila ang tinday nga asno kay Jesus, kag ginhapinan nila ini sang ila mga kunop kag ginpasakay si Jesus sa sini.+

36 Samtang nagalabay sia, ginahumlad nila ang ila mga kunop sa dalan.+ 37 Sang malapit na sia sa nagapadulhog nga dalan halin sa Bukid sang mga Olibo, ang mga disipulo nagkasadya kag nagdayaw sa Dios sa mabaskog nga tingog bangod sa mga milagro nga ila nakita. 38 Nagsinggit sila: “Pakamaayuhon ang isa nga nagakari subong Hari sa ngalan ni Jehova!* Paghidait sa langit, kag himaya sa kahitaasan!”+ 39 Apang, may mga Fariseo nga nagsiling sa iya: “Manunudlo, pahipusa ang imo mga disipulo.”+ 40 Apang nagsabat sia: “Nagasiling ako sa inyo, kon maghipos sila, ang mga bato magasinggit.”

41 Sang malapit na sia sa Jerusalem, gintan-aw niya ang siudad kag ginhibian ini.+ 42 Nagsiling sia: “Kon nahangpan mo lang kuntani ang mga butang nga magahatag sa imo sing paghidait, apang karon nalipdan ini sa imo mga mata.+ 43 Bangod magaabot ang mga adlaw nga palibutan ka sang imo mga kaaway sang mataliwis nga mga usok kag kibunon* ka.+ 44 Laglagon ka nila kag ang imo mga anak,+ kag wala gid sing mabilin sa imo bisan isa ka bato sa ibabaw sang isa ka bato,+ bangod wala mo mahangpan ang tion sa pag-usisa sa imo.”

45 Dayon nagsulod sia sa templo kag gintabog ang mga nagabaligya didto.+ 46 Nagsiling sia sa ila: “Nasulat na, ‘Ang akon balay tawgon nga balay nga palangamuyuan,’+ apang ginahimo ninyo ini nga kueba sang mga kawatan.”+

47 Padayon sia nga nagpanudlo sa templo adlaw-adlaw. Apang ang puno nga mga saserdote kag ang mga escriba kag ang mga pangulo sang mga tawo nangita sing paagi nga patyon sia;+ 48 apang wala sila makakita sing paagi, kay ang mga tawo kaupod niya pirme bangod nawili sila sa pagpamati sa iya.+

20 Isa ka adlaw, samtang nagapanudlo sia sa templo kag nagapahayag sang maayong balita, nagpalapit sa iya ang puno nga mga saserdote kag ang mga escriba upod ang mga gulang. 2 Nagsiling sila sa iya: “Sugiri kami kon ano ang imo awtoridad sa paghimo sini nga mga butang? Ukon sin-o ang naghatag sa imo sini nga awtoridad?”+ 3 Nagsabat sia: “Mamangkot man ako sa inyo, kag sabta ninyo ako: 4 Ang awtoridad bala ni Juan sa pagbawtismo halin sa langit ukon sa mga tawo?” 5 Naghambalanay sila: “Kon magsiling kita, ‘Sa langit,’ masiling sia, ‘Ti, ngaa wala kamo magpati sa iya?’ 6 Apang kon magsiling kita, ‘Sa mga tawo,’ batuhon kita sang mga tawo, kay nagapati sila nga si Juan isa ka manalagna.”+ 7 Gani, nagsabat sila nga wala sila makahibalo kon diin ini naghalin. 8 Nagsiling si Jesus sa ila: “Indi ko man kamo pagsugiran kon ano ang akon awtoridad sa paghimo sini nga mga butang.”

9 Dayon nagsugid sia sa mga tawo sini nga ilustrasyon: “May isa ka tawo nga nagtanom sang mga ubas sa iya ulubasan.+ Ginpaagsa niya ini sa mga mangunguma, kag naglakat sia sa iban nga pungsod sa malawig nga tion.+ 10 Sang tion na sa pagpamupo, ginpakadto niya ang isa ka ulipon sa mga agsador agod kuhaon ang iya parte sa patubas sang ulubasan. Apang, ginbunal sia sang mga agsador kag ginpalakat nga wala sing dala.+ 11 Dayon ginpakadto niya sa ila ang isa pa ka ulipon. Apang ginbunal man nila sia, ginpakahuy-an, kag ginpalakat nga wala sing dala. 12 Ginpakadto pa gid niya ang ikatlo nga ulipon; ginsakit man nila sia kag gintabog. 13 Gani nagsiling ang tag-iya sang ulubasan, ‘Ano ang akon himuon? Pakadtuon ko ang akon hinigugma nga anak.+ Ayhan tahuron nila sia.’ 14 Pagkakita sa iya, nagsiling ang mga agsador, ‘Amo ini ang manunubli. Patyon naton sia, agod mangin aton ang palanublion.’ 15 Gani ginguyod nila sia pagua sa ulubasan kag ginpatay.+ Ano ang himuon sa ila sang tag-iya sang ulubasan? 16 Magakari sia kag pamatyon ini nga mga agsador kag ipaagsa ang ulubasan sa iban.”

Pagkabati sini, nagsiling sila: “Indi gid ina matabo!” 17 Gintulok niya sila kag nagsiling: “Kon amo, ano ang kahulugan sini nga kasulatan: ‘Ang bato nga ginsikway sang mga manunukod nangin ang pinakaimportante nga pamusod nga bato’?*+ 18 Ang tawo nga mahulog sa sini nga bato mabali.+ Kag ang tawo nga mahulugan sini madugmok.”

19 Sadto gid nga tion, ang mga escriba kag ang puno nga mga saserdote nagtinguha sa pagdakop sa iya kay nahangpan nila nga sila ang ginatumod niya sa ilustrasyon,+ apang nahadlok sila sa mga tawo. 20 Ginpanilagan nila sia sing maayo, kag nagpadala sila sang mga tawo nga sekreto nila nga ginsuhulan nga magpakunokuno nga matarong, agod madakop nila sia paagi sa iya ginahambal+ kag matugyan nila sia sa panguluhan kag sa gobernador.* 21 Ginpamangkot nila sia: “Manunudlo, nahibaluan namon nga tampad ka kag nagatudlo sing husto kag wala ka sing ginapasulabi, kundi nagatudlo ka sang dalanon sang Dios suno sa kamatuoran: 22 Ginatugot bala sang kasuguan ang pagbayad naton sing buhis sa Cesar* ukon ginadumili ini?” 23 Apang nahibaluan niya ang ila padihot, gani nagsiling sia sa ila: 24 “Ipakita ninyo sa akon ang denario.* Kay sin-o dagway kag ngalan ang makita diri?” Nagsabat sila: “Iya sang Cesar.” 25 Nagsiling sia sa ila: “Gani, ihatag ninyo sa Cesar ang mga butang nga iya sang Cesar,+ apang sa Dios ang mga butang nga iya sang Dios.”+ 26 Wala nila sia madakop sa iya ginhambal sa atubangan sang mga tawo. Apang natingala sila sa iya sabat, gani naghipos na lang sila.

27 May nagpalapit sa iya+ nga pila ka Saduceo. Ini nga mga tawo wala nagapati sa pagkabanhaw.+ 28 Nagpamangkot sila: “Manunudlo, si Moises nagsulat sa aton, ‘Kon ang utod sang isa ka tawo mapatay nga wala sing anak, dapat pangasaw-on sang iya utod ang iya balo agod makapanganak sila para sa iya utod nga napatay.’+ 29 May pito ka mag-utod nga lalaki. Nangasawa ang kamagulangan, apang napatay sia nga wala sing anak. 30 Gani ginpangasawa sang ikaduha ang balo apang napatay man sia. 31 Amo man ang natabo sa ikatlo. Ginpangasawa sang pito ka mag-ulutod ang balo apang tanan sila napatay nga wala sing anak. 32 Sang ulihi, napatay man ang babayi. 33 Gani, sa pagkabanhaw, sin-o sa ila ang mangin bana niya? Kay sila nga pito napamana niya.”

34 Nagsabat si Jesus: “Ang mga anak sini nga sistema sang mga butang* nagapangasawa kag nagapamana, 35 apang ang mga takus sa pagkabanhaw kag sa pagtigayon sing kabuhi sa palaabuton nga sistema sang mga butang indi na magpangasawa ukon magpamana.+ 36 Sa pagkamatuod, indi na sila mapatay, kay kaangay sila sang mga anghel, kag bangod banhawon sila, mangin mga anak sila sang Dios. 37 Bisan gani si Moises, sang ginsaysay niya ang tuhoy sa tunukon nga kahoykahoy, nagpamatuod nga ang mga patay banhawon sang gintawag niya si Jehova* nga ‘Dios ni Abraham kag Dios ni Isaac kag Dios ni Jacob.’+ 38 Dios sia sang mga buhi, kag indi sang mga patay, kay para sa iya* buhi sila tanan.”+ 39 Nagsabat ang pila ka escriba: “Manunudlo, husto gid ang imo ginsiling.” 40 Gani wala na sila nangisog sa pagpamangkot sa iya.

41 Kag nagpamangkot sia sa ila: “Ngaa nagasiling sila nga ang Cristo anak ni David?+ 42 Kay si David mismo nagsiling sa libro sang mga Salmo, ‘Si Jehova* nagsiling sa akon Ginuo: “Pungko ka sa akon tuo 43 tubtob mahimo ko ang imo mga kaaway nga palatungan sang imo mga tiil.”’+ 44 Gani, gintawag sia ni David nga Ginuo; gani paano nga sia anak niya?”

45 Dayon, samtang nagapamati ang tanan nga tawo, nagsiling sia sa iya mga disipulo: 46 “Mag-andam kamo sa mga escriba nga luyag magdayandayan nga may malaba nga mga bayo kag luyag nila tamyawon sila sang mga tawo sa mga tiendahan kag luyag nila magpungko sa nahauna* nga mga pulungkuan sa mga sinagoga kag sa mga pulungkuan nga para sa dungganon nga mga bisita sa mga sinalusalo,+ 47 kag ginapanguha nila ang pagkabutang sang mga balo nga babayi* kag nagapangamuyo sila sing malawig agod magpakitakita. Magabaton sila sing mas mabug-at nga silot.”

21 Sang nagatan-aw sia, nakita niya ang mga manggaranon nga nagahulog sang ila amot sa mga bahandian.+ 2 Nakita man niya ang isa ka imol nga balo nga babayi nga naghulog sing duha lang ka sensilyo.*+ 3 Nagsiling sia: “Sa pagkamatuod nagasiling ako sa inyo nga ining imol nga balo nga babayi naghulog sing kapin pa sangsa ila tanan.+ 4 Kay sila tanan naghulog sang ila amot gikan sa kon ano lang ang sobra sa ila manggad, apang sia bisan pa imol, naghulog sang tanan niya nga palangabuhian.”+

5 Sang ulihi, sang nagahambal ang iban tuhoy sa kon paano ang templo nadekorasyunan sing matahom nga mga bato kag sing mga butang nga gindulot sa Dios,+ 6 nagsiling sia: “Tuhoy sining mga butang nga inyo nakita subong, magaabot ang mga adlaw nga wala gid sing bisan isa ka bato diri nga mabilin sa ibabaw sang isa ka bato nga indi marumpag.”+ 7 Dayon nagpamangkot sila sa iya: “Manunudlo, san-o bala ini matabo, kag ano bala ang tanda nga matabo na ini?”+ 8 Nagsiling sia: “Mag-andam kamo nga indi kamo mapatalang,+ kay madamo ang magakari nga nagagamit sang akon ngalan kag magasiling, ‘Ako amo sia,’ kag, ‘Ang gintalana nga tion malapit na.’ Indi kamo magsunod sa ila.+ 9 Kag kon makabati kamo sang mga inaway kag mga kinagamo, indi kamo magkahadlok. Kay dapat anay ini matabo, apang indi pa mag-abot gilayon ang katapusan.”+

10 Dayon nagsiling sia sa ila: “Magailinaway ang mga pungsod+ kag subong man ang mga ginharian.+ 11 May mabaskog nga mga linog, kag sa nagkalainlain nga lugar may kakulang sa pagkaon kag mga balatian;+ kag ang mga tawo makakita sing makahaladlok nga mga talan-awon. Makakita sila sing dalagku nga mga tanda halin sa langit.

12 “Apang sa wala pa ini matabo, dakpon kamo kag hingabuton sang mga tawo,+ kag itugyan kamo sa mga sinagoga kag mga bilangguan. Dalhon kamo sa atubangan sang mga hari kag mga gobernador tungod sa akon ngalan.+ 13 Magaresulta ini sa inyo pagpanaksi. 14 Gani indi ninyo anay paghunahunaa kon paano kamo magpangapin,+ 15 kay hatagan ko kamo sing kaalam sa pagsabat nga indi mapamatukan ukon masuay sang tanan nga nagapamatok sa inyo.+ 16 Kag itugyan* kamo bisan sang inyo mga ginikanan kag mga utod kag mga paryente kag mga abyan, kag mangin kabangdanan sila sang kamatayon sang iban sa inyo,+ 17 kag dumtan kamo sang tanan nga tawo bangod sa akon ngalan.+ 18 Apang, wala sing isa ka buhok sa inyo ulo ang madula.+ 19 Paagi sa inyo pagbatas, matipigan ninyo ang inyo kabuhi.*+

20 “Apang kon makita ninyo nga ang Jerusalem ginalibutan sang kasuldadusan,+ hibalua ninyo nga ang paghapay sa iya malapit na.+ 21 Sa amo nga tion, ang mga yara sa Judea dapat magpalagyo sa mga bukid,+ ang mga yara sa sulod sang Jerusalem maggua, kag ang mga yara sa kaumhan indi na magsulod sa iya, 22 bangod amo ini ang mga adlaw sang pagpatuman sang hustisya* agod matuman ang tanan nga nasulat. 23 Makaluluoy ang mga nagabusong kag ang mga nagapasuso sang lapsag sa sina nga mga adlaw!+ Kay may daku nga pag-antos sa duta kag pagsilot sa sini nga katawhan. 24 Kag pamatyon sila paagi sa espada kag dalhon nga bihag sa tanan nga pungsod;+ kag ang Jerusalem tasakon sang mga pungsod* tubtob matuman ang gintalana nga mga tion sang mga pungsod.*+

25 “Subong man, may mga tanda sa adlaw kag sa bulan kag sa mga bituon.+ Ang mga pungsod sa duta malisang kag indi mahibaluan ang himuon bangod sang pagdinaguhob sang nagaalimbukad nga dagat. 26 Ang mga tawo magakapunaw sa kahadlok kag sa pagpaabot sa mga butang nga mahanabo sa duta, kay ang gamhanan nga mga butang sa langit magatay-ug. 27 Dayon makita nila ang Anak sang tawo+ nga nagakari sa panganod nga may gahom kag daku nga himaya.+ 28 Apang kon magsugod nga mahanabo ini, magtindog kamo kag ihangad ang inyo ulo, bangod malapit na ang pagtubos sa inyo.”

29 Dayon nagsugid sia sang isa ka ilustrasyon sa ila: “Talupangda ninyo ang kahoy nga higuera kag ang iban pa nga mga kahoy.+ 30 Kon makita ninyo nga nagapanalingsing na ini, mahibaluan ninyo nga malapit na ang tingadlaw. 31 Sing kaanggid, kon makita ninyo nga nagakahanabo ini, mahibaluan ninyo nga malapit na ang Ginharian sang Dios. 32 Sa pagkamatuod nagasiling ako sa inyo nga ini nga kaliwatan indi gid magtaliwan tubtob mahanabo ini tanan.+ 33 Ang langit kag duta magataliwan, apang ang akon mga pulong indi gid magtaliwan.+

34 “Apang mag-andam kamo nga ang inyo tagipusuon indi gid mabug-atan sang sobra nga pagkaon kag sobra nga pag-inom+ kag mga kabalaka sa kabuhi,+ kag ina nga adlaw magaabot sa inyo sing hinali 35 subong sang siod.+ Kay magaabot ini sa tanan nga nagaistar sa bug-os nga duta. 36 Gani, magpadayon kamo nga nagamata+ kag nagaampo sa tanan nga tion+ agod magmadinalag-on kamo sa pagpalagyo sa sining tanan nga butang nga mahanabo kag sa pagtindog sa atubangan sang Anak sang tawo.”+

37 Kon adlaw nagapanudlo sia sa templo, apang kon gab-i nagagua sia kag nagatener sa Bukid sang mga Olibo. 38 Kag ang tanan nga tawo aga pa nagakadto sa templo sa pagpamati sa iya.

22 Malapit na+ ang Kapiestahan sang Tinapay nga Wala sing Lebadura nga ginatawag Paskua.+ 2 Bangod nahadlok sila sa mga tawo,+ ang puno nga mga saserdote kag ang mga escriba nagpangita sing pinakamaayo nga paagi kon paano nila sia mapapatay.+ 3 Kag nagsulod si Satanas sa tagipusuon ni Judas nga ginatawag Iscariote, nga isa sa 12 ka apostoles.+ 4 Gani nagkadto si Judas sa puno nga mga saserdote kag sa mga kapitan sang templo kag nagpakigsapol sa ila kon paano si Jesus matugyan* sa ila.+ 5 Nalipay sila kag nagsugot sa paghatag sa iya sing kuarta nga pilak.+ 6 Nagsugot man sia, gani nagpangita sia sing kahigayunan sa pagluib sa iya nga indi mahibaluan sang mga tawo.

7 Nag-abot na ang adlaw sang Kapiestahan sang Tinapay nga Wala sing Lebadura. Sa sina nga adlaw, dapat sila maghalad sang sapat para sa Paskua;+ 8 gani ginsugo ni Jesus si Pedro kag si Juan: “Lakat kamo kag maghanda agod makakaon kita sang panihapon sa Paskua.”+ 9 Nagpamangkot sila: “Diin mo luyag nga ihanda namon ini?” 10 Nagsabat sia: “Sa pagsulod ninyo sa siudad, may tawo nga nagadala sang tibod sang tubig nga magasugata sa inyo. Sunod kamo sa iya sa balay nga sudlan niya.+ 11 Kag silingan ninyo ang agalon sang panimalay, ‘Ang Manunudlo nagasiling sa imo: “Diin ang kuarto para sa bisita nga akon pagakaunan sang panihapon sa Paskua upod sa akon mga disipulo?”’ 12 Kag ipakita niya sa inyo ang daku nga kuarto sa ibabaw, nga nasangkapan. Didto ihanda ninyo ini.” 13 Gani naglakat sila kag natabo ang suno gid sa ginsiling ni Jesus sa ila, kag naghanda sila para sa Paskua.

14 Gani pag-abot sang tion, nagkaon sia upod sa mga apostoles.+ 15 Kag nagsiling sia sa ila: “Ginahandum ko gid ang pagkaon sini nga panihapon sa Paskua upod sa inyo sa wala pa ako mag-antos; 16 kay nagasiling ako sa inyo, indi na ako magkaon sini liwat tubtob ang tanan nga butang matuman sa Ginharian sang Dios.” 17 Kag gindaho niya ang isa ka kopa, dayon nagpasalamat sia sa Dios kag nagsiling: “Kuhaa ninyo ini, kag mag-inom kamo sa sini, 18 kay nagasiling ako sa inyo, kutob karon, indi na ako mag-inom sini nga alak tubtob mag-abot ang Ginharian sang Dios.”

19 Nagkuha man sia sang tinapay,+ nagpasalamat, kag gintipiktipik ini, kag ginhatag sa ila, nga nagasiling: “Ini nagakahulugan sang akon lawas,+ nga ginahatag para sa inyo.+ Padayon ninyo nga himua ini sa pagdumdom sa akon.”+ 20 Pagkatapos nila panihapon, nagkuha man sia sang kopa kag nagsiling: “Ini nga kopa nagakahulugan sang bag-o nga katipan+ pasad sa akon dugo,+ nga ibubo tungod sa inyo.+

21 “Apang, nagasiling ako sa inyo: Ang magaluib sa akon kaupod ko sa lamesa.+ 22 Ang Anak sang tawo mapatay suno sa ginpat-od na;+ apang, makaluluoy ang tawo nga magaluib sa iya!”+ 23 Gani nagpamangkutanay sila kon sin-o ayhan sa ila ang magahimo sini.+

24 Nagbaisay man sila kon sin-o ang pinakamataas sa ila.+ 25 Apang nagsiling sia sa ila: “Ang mga hari sang mga pungsod nagapakaginuo sa ila mga sakop, kag ang mga may awtoridad sa ila ginatawag nga mga Manugbulig.+ 26 Apang, indi kamo dapat mangin subong sina.+ Kundi ang pinakamataas sa inyo dapat mangin kaangay sang kamanghuran,+ kag ang nagapanguna mangin kaangay sang nagaalagad. 27 Kay sin-o ang mas mataas, ang nagakaon* sa lamesa ukon ang nagaalagad? Indi bala ang nagakaon* sa lamesa? Apang ako mismo ang nagaalagad sa inyo.+

28 “Apang, gin-unungan ninyo ako+ sa akon mga pagtilaw;+ 29 kag nagapakigkatipan ako sa inyo para sa isa ka ginharian,+ subong nga ang akon Amay nagpakigkatipan sa akon, 30 agod magkaon kamo kag mag-inom sa akon lamesa sa akon Ginharian,+ kag magpungko sa mga trono+ sa paghukom sa 12 ka tribo sang Israel.+

31 “Simon, Simon, nagsiling si Satanas nga luyag niya nga ayagon kamo tanan kaangay sang trigo.+ 32 Apang nag-ampo ako nga kabay nga indi magluya ang imo pagtuo;+ kag kon makapanumbalik ka na, pabakura ang pagtuo sang imo mga kauturan.”+ 33 Nagsiling si Pedro: “Ginuo, handa ako sa pag-upod sa imo sa bilangguan kag sa kamatayon.”+ 34 Apang nagsiling sia: “Nagasiling ako sa imo, Pedro, sa wala pa makapamalo ang manok karon nga adlaw, tatlo ka beses nga magasiling ka nga wala ka makakilala sa akon.”+

35 Ginpamangkot niya sila: “Sang ginpalakat ko kamo kag ginsilingan nga indi magdala sing puyopuyo sang kuarta kag balunan sang pagkaon kag sandalyas,+ ginkulang bala kamo?” Nagsabat sila: “Wala!” 36 Dayon nagsiling sia sa ila: “Apang karon, ang bisan sin-o nga may puyopuyo sang kuarta kag balunan sang pagkaon dapat magdala sini, kag ang bisan sin-o nga wala sing espada dapat magbaligya sang iya kunop kag magbakal sing espada. 37 Kay nagasiling ako sa inyo nga dapat matuman ang ginsulat tuhoy sa akon, nga nagasiling, ‘Ginkabig sia nga isa sang mga malinapason.’+ Kay ang tanan tuhoy sa akon nagakatuman na.”+ 38 Kag nagsiling sila: “Ginuo, may duha ka espada diri.” Nagsabat sia: “Puede na ina.”

39 Paghalin niya didto, nagkadto sia sa Bukid sang mga Olibo suno sa naandan niya, kag nagsunod man sa iya ang iya mga disipulo.+ 40 Pag-abot niya didto, nagsiling sia sa ila: “Padayon kamo nga magpangamuyo agod indi kamo masulay.”+ 41 Nagkadto sia sa uluunhan,* dayon nagluhod sia kag nagpangamuyo, 42 nga nagasiling: “Amay, kon luyag mo, kuhaa sa akon ini nga kopa. Apang, indi ang akon kabubut-on ang matuman kundi ang imo.”+ 43 Dayon nagpakita sa iya ang isa ka anghel halin sa langit kag ginpabakod sia.+ 44 Apang sa daku nga kasakit, padayon sia nga nagpangamuyo sing hanuot pa gid;+ kag ang iya balhas nangin kaangay sang dugo nga nagatupa sa duta. 45 Pagkatapos niya makapangamuyo, nagtindog sia kag nagkadto sa mga disipulo. Nakita niya sila nga nagakatulog kay kinapoy sila bangod sang kasubo.+ 46 Nagsiling sia sa ila: “Ngaa nagakatulog kamo? Bangon kamo kag padayon nga magpangamuyo agod indi kamo masulay.”+

47 Samtang nagahambal pa sia, nag-abot ang madamo nga mga tawo. Si Judas, nga isa sa 12 ka apostoles, ang nagapanguna sa ila. Nagpalapit sia kay Jesus kag ginhalukan sia.+ 48 Apang nagsiling si Jesus sa iya: “Judas, ginaluiban mo bala ang Anak sang tawo paagi sa isa ka halok?” 49 Pagkakita sang mga kaupod ni Jesus kon ano ang matabo, nagpamangkot sila: “Ginuo, lab-on na bala namon sila sang espada?” 50 Ginlabo sang isa sa ila ang ulipon sang mataas nga saserdote kag nautas ang iya tuo nga dulunggan.+ 51 Apang nagsiling si Jesus: “Husto na ina.” Gintandog niya ang dulunggan sang ulipon kag gin-ayo ini. 52 Dayon nagsiling si Jesus sa puno nga mga saserdote kag sa mga kapitan sang templo kag sa mga gulang nga nagkadto didto sa pagdakop sa iya: “Nagkari bala kamo nga may mga espada kag mga inuglampos sa pagdakop sa akon subong isa ka kawatan?+ 53 Adlaw-adlaw kaupod ninyo ako sa templo+ apang wala ninyo ako gindakop.+ Apang ini ang inyo tion kag sang isa nga may awtoridad sang kadudulman.”+

54 Gindakop nila si Jesus+ kag gindala sa balay sang mataas nga saserdote; apang si Pedro nagsunod sa uluunhan.+ 55 Sang nagdabok sing kalayo ang mga tawo sa tunga sang luwang kag nagpinungko, si Pedro nag-upod man sa ila.+ 56 Apang nakita sang isa ka alagad nga babayi si Pedro nga nagapungko malapit sa dabok. Ginhimutaran niya sia kag nagsiling: “Ini nga tawo kaupod man niya.” 57 Apang nagpanghiwala sia, nga nagasiling: “Babayi, wala ako makakilala sa iya.” 58 Wala magdugay, nakita sia sang isa pa ka tawo nga nagsiling: “Isa ka man sa ila.” Apang si Pedro nagsiling: “Lalaki, indi ako isa sa ila.”+ 59 Pagligad sang mga isa ka oras, isa pa ka tawo ang nag-insister: “Pat-od gid nga ini nga tawo kaupod niya, kay taga-Galilea sia!” 60 Apang si Pedro nagsiling: “Lalaki, wala ako makahibalo sang imo ginasiling.” Kag sa gilayon, samtang nagahambal pa sia, nagpamalo ang manok. 61 Nagbalikid ang Ginuo kag nagtulok kay Pedro, kag nadumduman ni Pedro ang ginsiling sang Ginuo sa iya: “Sa wala pa makapamalo ang manok karon nga adlaw, ipanghiwala mo ako sing tatlo ka beses.”+ 62 Gani naggua sia kag naghilibion gid.

63 Ginyaguta si Jesus+ kag ginsumbag sang mga tawo nga nagabantay sa iya.+ 64 Gintabunan nila ang iya nawong kag padayon nga nagsiling sa iya: “Manalagna! Pakta kon sin-o ang nagsumbag sa imo.” 65 Kag madamo pa nga pasipala ang ginsiling nila sa iya.

66 Pagkaaga, nagtipon ang katilingban sang mga gulang sang katawhan, lakip ang puno nga mga saserdote kag mga escriba,+ kag gindala nila sia sa ila Sanhedrin,* nga nagasiling: 67 “Sugiri kami kon ikaw ang Cristo.”+ Apang nagsiling sia sa ila: “Bisan sugiran ko kamo, indi man kamo gihapon magpati. 68 Kag kon pamangkuton ko kamo, indi man kamo gihapon magsabat. 69 Apang, halin karon ang Anak sang tawo+ magapungko sa tuo sang gamhanan nga Dios.”+ 70 Bangod sini nagsiling sila tanan: “Kon amo, ikaw bala ang Anak sang Dios?” Nagsiling sia sa ila: “Kamo mismo ang nagsiling sina.” 71 Nagsiling sila: “Kinahanglan pa bala naton ang dugang nga testimonya? Kay kita mismo nakabati sang iya ginsiling.”+

23 Gani nagtindog sila tanan, kag gindala sia kay Pilato.+ 2 Dayon ginsumbong nila sia.+ Nagsiling sila: “Ginapatalang sini nga tawo ang amon pungsod, ginadumili niya ang pagbayad sing buhis sa Cesar,+ kag ginasiling niya nga sia ang Cristo, ang hari.”+ 3 Gani ginpamangkot sia ni Pilato: “Ikaw bala ang Hari sang mga Judiyo?” Nagsabat sia: “Ikaw mismo ang nagsiling sina.”+ 4 Dayon nagsiling si Pilato sa puno nga mga saserdote kag sa mga tawo: “Wala ako sing nakita nga sala sa sini nga tawo.”+ 5 Apang nag-insister gid sila: “Paagi sa iya ginatudlo nagkinagamo ang bug-os nga Judea, halin sa Galilea tubtob diri.” 6 Pagkabati sini ni Pilato, nagpamangkot sia kon bala taga-Galilea si Jesus. 7 Sang mapat-od niya nga halin sia sa lugar nga sakop ni Herodes,*+ ginpadala niya sia kay Herodes, nga sadto nga tion, didto man sa Jerusalem.

8 Pagkakita ni Herodes kay Jesus, nalipay gid sia, kay madugay na nga luyag niya nga makita si Jesus bangod madamo sia sing nabatian tuhoy sa iya,+ kag nagalaum sia nga makita ang paghimo ni Jesus sing milagro. 9 Gani madamo sia sing ginpamangkot sa iya, apang wala gid sia magsabat.+ 10 Pirme nagatindog ang puno nga mga saserdote kag ang mga escriba kag maakigon nga ginasumbong sia. 11 Gintamay sia ni Herodes kag sang iya mga soldado,+ kag ginyaguta nila sia+ paagi sa pagpasul-ob sa iya sing matahom nga bayo kag dayon ginbalik sia kay Pilato. 12 Sadto gid nga adlaw, nangin mag-abyan si Herodes kag si Pilato, kay antes sini nagakontrahanay sila.

13 Ginpatawag ni Pilato ang puno nga mga saserdote, ang mga manugdumala, kag ang katawhan 14 kag ginsilingan sila: “Gindala ninyo sa akon ini nga tawo nga ginasumbong ninyo nga nagasugyot sa mga tawo nga magrebelde. Gin-usisa ko sia sa atubangan ninyo mismo apang wala ako sing nakita nga basihan sang inyo mga panumbungon sa iya.+ 15 Bisan si Herodes wala man sing nakita nga sala sa iya, amo nga ginpabalik niya sia sa aton, kag wala sia sing nahimo nga takus sa kamatayon. 16 Gani silutan ko sia+ kag buy-an.” 17* —— 18 Apang nagsinggit ang mga tawo: “Patya sia, kag buy-i si Barabas!”+ 19 (Ini nga tawo nabilanggo bangod sang pagrebelde nga natabo sa siudad kag bangod sang pagpatay.) 20 Nakighambal liwat si Pilato sa ila, kay luyag niya buy-an si Jesus.+ 21 Apang nagsinggit sila: “Ibutang sia sa usok! Ibutang sia sa usok!”*+ 22 Sa ikatlo nga higayon, nagsiling sia sa ila: “Ngaa? Ano bala nga sala ang nahimo sini nga tawo? Wala ako sing nakita sa iya nga takus sa kamatayon; gani silutan ko sia kag buy-an.” 23 Apang nagpadayon sila sa pagsinggit sing mabaskog nga patyon sia.* Kag bangod sini ginhatag ni Pilato ang ila ginapangayo.+ 24 Gani nagpamatbat si Pilato suno sa ila ginapangayo. 25 Ginbuy-an niya ang tawo nga ila ginpangayo, nga nabilanggo bangod sang pagrebelde kag pagpatay, apang gintugyan niya si Jesus suno sa luyag nila.

26 Sang ginadala nila si Jesus, ginpilit nila si Simon nga taga-Cirene, nga nagalabay halin sa iya uma, nga pas-anon ang usok sang pag-antos* kag ginpasunod sia kay Jesus.+ 27 Madamo nga tawo ang nagasunod sa iya, upod ang mga babayi nga nagapukpok sang ila dughan sa kasubo kag nagahilibion tungod sa iya. 28 Nagbalikid si Jesus sa mga babayi kag nagsiling: “Mga anak nga babayi sang Jerusalem, indi na kamo maghibi tungod sa akon. Kundi maghibi kamo tungod sa inyo kaugalingon kag tungod sa inyo mga anak;+ 29 kay magaabot ang mga adlaw nga ang mga tawo magasiling, ‘Malipayon ang mga babayi nga baw-as, nga wala makapamata kag wala makapasuso!’+ 30 Kag magasiling sila sa mga bukid, ‘Tiphagi kami!’ kag sa mga bakulod, ‘Tabuni kami!’+ 31 Kon ginahimo nila ini samtang hilaw pa ang kahoy, ano pa gid ayhan kon laya na ini?”

32 Gindala man nila ang duha ka kriminal nga pagapatyon upod sa iya.+ 33 Pag-abot nila sa lugar nga ginatawag Bagol,+ ginlansang nila sia sa usok. May duha ka kriminal sa iya tupad, ang isa sa iya tuo kag ang isa sa iya wala.+ 34 Apang si Jesus nagsiling: “Amay, patawara sila, kay wala sila makahibalo sang ila ginahimo.” Kag nagpagabutgabot* sila agod partidahon ang iya mga bayo.+ 35 Ang mga tawo nagatindog nga nagatan-aw. Apang ginyaguta sia sang mga manugdumala. Nagsiling sila: “Ginluwas niya ang iban, gani kon sia gid man ang Cristo nga ginpili kag ginpadala sang Dios, dapat luwason niya ang iya kaugalingon.”+ 36 Ginyaguta sia bisan sang mga soldado. Ginpalapitan nila sia kag gintunghulan sang maaslom nga alak+ 37 kag ginsilingan: “Kon ikaw ang Hari sang mga Judiyo, luwasa ang imo kaugalingon.” 38 May ginbutang man sila nga tapi sa ibabaw sang iya ulo nga nasulatan: “Amo ini ang Hari sang mga Judiyo.”+

39 Ginpasipalahan man sia sang isa sa mga kriminal nga yara sa usok:+ “Indi bala ikaw ang Cristo? Luwasa ang imo kaugalingon kag kami man!” 40 Apang ginsabdong sia sang isa pa ka kriminal: “Wala ka gid bala mahadlok sa Dios, karon nga ginasilutan ka man? 41 Nagakaigo lang nga silutan kita bangod sang ginhimo naton; apang ini nga tawo wala sing nahimo nga malain.” 42 Dayon nagsiling sia: “Jesus, dumduma ako kon magsulod ka sa imo Ginharian.”+ 43 Nagsiling si Jesus sa iya: “Sa pagkamatuod ginasiling ko sa imo karon nga adlaw, mangin kaupod ko ikaw sa Paraiso.”+

44 Mga ikan-om na ang oras,* apang nagdulom ang bug-os nga duta tubtob sang ikasiam nga oras,*+ 45 bangod ang adlaw wala nagsilak; dayon ang kurtina sang santuaryo+ napihak sa tunga.+ 46 Kag nagsinggit si Jesus sing mabaskog kag nagsiling: “Amay, ginatugyan ko sa imo ang akon espiritu.”+ Pagsiling niya sini, napatay sia.*+ 47 Bangod nakita sang opisyal sang mga soldado ang natabo, ginhimaya niya ang Dios. Nagsiling sia: “Matuod gid nga matarong ini nga tawo.”+ 48 Sang nakita sang mga tawo nga nagtipon didto ang natabo, nagpauli sila nga ginapukpok ang ila dughan sa kasubo. 49 Ang tanan nga nakakilala kay Jesus, lakip ang mga babayi nga nag-upod sa iya halin sa Galilea, nagatindog sa malayo kag nakita man nila ang natabo.+

50 May isa ka maayo kag matarong nga tawo nga ang ngalan Jose. Katapo sia sang Konseho.*+ 51 (Wala sia mag-ugyon sa ila plano tuhoy kay Jesus.) Nagaistar sia sa Arimatea, isa ka siudad sa Judea, kag nagahulat sia sang Ginharian sang Dios. 52 Nagkadto sia kay Pilato kag nagpangayo sing pahanugot sa paglubong kay Jesus. 53 Ginkuha niya ang bangkay+ kag ginsamburan sing maayo nga klase sang linen. Dayon ginhamyang niya ini sa lulubngan* nga ginguhab sa igang,+ nga wala pa gid malubngan. 54 Adlaw sadto sang paghanda+ para sa Adlaw nga Inugpahuway+ kag nagahilapit na ang kasisidmon. 55 Apang ang mga babayi nga nag-upod sa iya halin sa Galilea nagsunod, kag gintan-aw nila ang lulubngan* kag nakita nila kon paano ginhamyang ang iya bangkay.+ 56 Dayon nagpauli sila kag naghanda sing mahamot nga mga tanom kag mahamot nga mga lana. Apang, nagpahuway sila sa Adlaw nga Inugpahuway+ suno sa Kasuguan.

24 Apang sang nahauna nga adlaw sang semana, aga pa sila nagkadto sa lulubngan.* Dala nila ang ila ginhanda nga mahamot nga mga tanom.+ 2 Apang nakita nila nga napaligid na ang bato nga nagatabon sa lulubngan,*+ 3 kag sang nagsulod sila, wala nila makita ang bangkay ni Ginuong Jesus.+ 4 Samtang nagapalibog sila nahanungod sini, hinali nga nagpakita sa ila ang duha ka lalaki nga may bayo nga nagabadlak. 5 Hinadlukan ang mga babayi kag nagduko na lang sila, gani nagsiling ang mga lalaki sa ila: “Ngaa ginapangita ninyo sa mga patay ang isa nga buhi?+ 6 Wala sia diri, kay ginbanhaw na sia. Dumduma ang ginhambal niya sa inyo sang didto pa sia sa Galilea. 7 Nagsiling sia nga ang Anak sang tawo dapat itugyan sa makasasala nga mga tawo kag patyon sa usok apang banhawon sa ikatlo nga adlaw.”+ 8 Dayon nadumduman nila ang iya ginsiling,+ 9 kag naghalin sila sa lulubngan* kag ginbalita ini sa 11 ka apostoles kag sa iban pa nga mga disipulo.+ 10 Sila amo sanday Maria Magdalena, Juana, kag Maria nga iloy ni Santiago. Ginsugid man ini sang iban pa nga mga babayi nga kaupod nila sa mga apostoles. 11 Apang, ang ila ginsugid daw wala sing pulos para sa ila, kag wala sila magpati sa mga babayi.

12 Apang si Pedro nagtindog kag nagdalagan sa lulubngan,* kag sang magduko sia kag magsid-ing, mga tela nga linen na lang ang nakita niya. Gani naglakat sia nga natingala sa natabo.

13 Sina nga adlaw, may duha ka disipulo nga nagalakbay pakadto sa isa ka baryo nga ginatawag Emaus, nga mga pito ka milya* ang kalayuon sa Jerusalem, 14 kag ginahambalan nila ang tanan nga natabo.

15 Sang nagahambalanay sila, si Jesus nagpalapit kag naglakat upod sa ila, 16 apang wala nila sia makilala.+ 17 Nagpamangkot sia sa ila: “Ano ang ginabaisan ninyo samtang nagalakat kamo?” Kag nagdulog sila nga nagapangasubo. 18 Si Cleopas, nga isa sa duha ka disipulo, nagsabat: “Dumuluong ka bala sa Jerusalem amo nga wala ka makahibalo* sang mga nagakatabo didto?” 19 Nagsiling sia sa ila: “Tuhoy sa ano?” Nagsiling sila sa iya: “Tuhoy kay Jesus nga Nazaretnon,+ nga isa ka manalagna nga gamhanan sa buhat kag pulong sa atubangan sang Dios kag sang tanan nga tawo;+ 20 kag kon paano sia gintugyan sang amon puno nga mga saserdote kag mga manugdumala agod pamatbatan sia sing kamatayon+ kag ilansang sa usok. 21 Apang naglaum kami nga sia amo na ang magaluwas sang Israel.+ Kag dugang pa, ikatlo nga adlaw na karon sugod sang matabo ini. 22 Natingala man kami sa ginsugid sang pila ka babayi nga kaupod namon. Aga pa sila nagkadto sa lulubngan*+ 23 apang wala nila makita ang iya bangkay. Nagsugid man sila nga may nakita sila nga mga anghel, nga nagsiling nga buhi si Jesus. 24 Kag ang iban sa amon nagkadto sa lulubngan,*+ kag nakita nila nga matuod ang ginsiling sang mga babayi, ugaling wala nila makita si Jesus.”

25 Gani nagsiling sia sa ila: “O mga buangbuang kag matig-a sing tagipusuon! Ngaa wala kamo dayon nagapati sa tanan nga ginhambal sang mga manalagna? 26 Indi bala kinahanglan nga ang Cristo mag-antos sini+ agod himayaon sia?”+ 27 Kag ginpaathag niya sa ila ang ginasiling sang bug-os nga Kasulatan tuhoy sa iya, sugod sa ginsulat ni Moises kag sang tanan nga mga Manalagna.+

28 Sang malapit na sila sa baryo nga kaladtuan nila, daw mapadayon pa sia sa paglakbay. 29 Apang ginhawiran nila sia, nga nagasiling: “Diri ka na lang anay sa amon, kay sirom na.” Gani nagsulod sia sa balay agod magpabilin upod sa ila. 30 Sang nagakaon sia* upod sa ila, ginkuha niya ang tinapay kag nagpangamuyo. Dayon gintipiktipik niya ini kag ginhatag sa ila.+ 31 Kag nahangpan nila kon sin-o gid sia kag nakilala sia; apang nadula sia sa ila panulok.+ 32 Nagsinilingay sila: “Indi bala natandog gid ang aton tagipusuon sang ginabuksan* niya sa aton ang Kasulatan samtang nagalakat kita sa dalan?” 33 Sadto gid nga tion nagtindog sila kag nagbalik sa Jerusalem. Didto naabtan nila ang 11 ka apostoles kag ang iban pa nga mga disipulo nga nagatipon, 34 kag nagasiling: “Matuod gid nga nabanhaw ang Ginuo, kag nagpakita sia kay Simon!”+ 35 Dayon ginsugid sang duha ang natabo sa dalan kag kon paano nila sia nakilala sang gintipiktipik niya ang tinapay.+

36 Samtang ginahambalan nila ini, hinali nga nagpakita si Jesus sa ila kag ginsilingan sila: “Kabay pa nga may paghidait kamo.”+ 37 Apang bangod kinugmat sila kag hinadlukan, naghunahuna sila nga nakakita sila sang anghel.* 38 Gani nagsiling sia sa ila: “Ngaa hinadlukan kamo, kag ngaa nagapangduhaduha kamo? 39 Tan-awa ninyo ang akon mga kamot kag mga tiil, kay ako gid ini; tanduga ninyo ako kag tan-awa, kay ang espiritu wala sing unod kag mga tul-an apang ako may yara subong sang nakita ninyo.” 40 Sang ginsiling niya ini, ginpakita niya sa ila ang iya mga kamot kag mga tiil. 41 Apang sa ila daku nga kalipay kag katingala, daw indi sila makapati sa ila nakita. Gani nagpamangkot sia: “May pagkaon bala kamo diri?” 42 Ginhatagan nila sia sing sinugba nga isda, 43 kag ginkuha niya ini kag ginkaon sa atubangan nila.

44 Dayon nagsiling sia sa ila: “Amo ini ang ginhambal ko sa inyo sang kaupod pa ninyo ako,+ agod matuman ang tanan nga ginsulat tuhoy sa akon sa Kasuguan ni Moises, sa sinulatan sang mga Manalagna, kag sa mga Salmo.”+ 45 Kag ginbuksan niya ang ila hunahuna agod mahangpan nila ang kahulugan sang Kasulatan,+ 46 kag nagsiling sia sa ila, “Ang Kasulatan nagasiling nga ang Cristo magaantos kag mabanhaw sa ikatlo nga adlaw,+ 47 kag paagi sa iya ngalan, ang paghinulsol+ ibantala halin sa Jerusalem+ tubtob sa tanan nga pungsod agod mapatawad ang mga sala.+ 48 Mangin mga saksi kamo sini nga mga butang.+ 49 Kag ipadala ko sa inyo ang ginsaad sang akon Amay. Apang pabilin kamo sa siudad tubtob makabaton kamo sang gahom halin sa langit.”+

50 Gindala sila ni Jesus sa Betania, kag ginbayaw niya ang iya mga kamot kag ginpakamaayo sila. 51 Samtang ginapakamaayo niya sila, ginbiyaan niya sila kag nagpaibabaw padulong sa langit.+ 52 Nagyaub* sila sa iya kag nagbalik sa Jerusalem nga may daku nga kalipay.+ 53 Kag pirme sila nagakadto sa templo sa pagdayaw sa Dios.+