“Nadalahig ang Relihion sa Daku nga Pagkalusod sang Aton Moral”

MAKAPAKIBOT gid ining ulong-dinalan sa El Heraldo sang Bar­ranquil­la, Colombia. Apang mas talalupangdon ang naghambal sini—ang Katoliko nga Jesuita nga pari nga si Alberto Múnera, doktor sang teolohiya sa Gregorian University sang Roma. Nagkomento sia tuhoy sa pagkalusod sang moral sa Colombia.

Sia nagsiling: “Ang tanan sa Co­lom­bia Katoliko. Indi naton mapanghiwala ang kamatuoran nga ang relihion nadalahig sa daku nga pagkalusod sang aton moral. Subong isa ka teologo, ang isa nagapamangkot sang iya kaugalingon: Ano ang nagakatabo sa aton Katoliko nga relihion nga wala na ini sing supisyente nga mga elemento sa pagsakdag sa moralidad sang isa ka hubon [sang katawhan] ukon sa pagtugot sini nga makaatubang sa isa ka pagbalhin sang dag-on sa isa ka desente nga paagi, sa pagsaylo gikan sa isa ka daan nga kahimtangan padulong sa bag-o nga wala nagakalusod ang bug-os nga balayan sang katilingban?”

Sa tapos madetalye ang pamatuod sang politikal kag moral nga pagkalusod, lakip ang pagnegosyo sing droga, mga pagpatay bangod sa politika, kag ang naarmasan nga kasingki, sia namangkot: “Sin-o ang nagahimo sining mga butang? Ang mga tawo bala nga katapo sang Islamiko nga relihion ukon sang Budhismo . . . ukon mga tawo bala nga wala sing relihion? Ukon sila bala mga tawo nga nakita ninyo sa relihioso nga mga seremonya nga nagapakigbahin sa Pangalawat kag nagapangamuyo sa Aton Ginuo nga buligan sila sa pag-uswag sa ila hilikuton?”

Sa pagkamatuod, ginpadaku ni Jesus kag sang iya mga disipulo ang Cristianong paggawi subong pamatuod sang matuod nga Cristianismo, indi ang pagpakigbahin sa mga rito. Si Jesus nagsiling: “Paagi sa sining gugma ninyo sa isa kag isa, ang tanan makahibalo nga kamo mga disipulo ko.” (Juan 13:35, The Jerusalem Bible) Gugma bala kon ang isa ka Katoliko nagapatay ukon nagadumot sa iya isigkatawo, ukon nagapangawat, nagalugos, nagabinutig, ukon nagapangawti, ukon nagabaligya sing droga? Kag Cristianong gugma bala kon ang iglesia wala nagahikot sa paghupot sang iya mga katapo nga matinlo sa imoral nga mga elemento? Sa kamatuoran, ang manggaranon nga mga kriminal masami nga ginapadunggan sing magasto nga mga lubong kag sang iban pa nga relihioso nga mga seremonya.

Sa pagpatuhay, gindisiplina sang unang Cristianong kongregasyon ang dimahinulsulon nga mga makasasala nga nakahimo sing daku nga sala. Si apostol Pablo nagsulat: “Nagsulat ako sa inyo nga dili kamo magpakig-upod sa utod nga Cristiano nga may imoral nga kabuhi, ukon mahamkunon, idolatroso, ukon mapasipalahon, ukon palahubog, ukon dibunayag; bisan sa pagkaon dili kamo magpakig-upod sa mga tawo kaangay sina.” Apang, malaka lang ang isa makabati tuhoy sa ekskomunikasyon, luwas kon sa rason sang ateistiko nga politika ukon pagsikway sa doktrina.—1 Corinto 5:9-11; 6:9-11, JB.

Sa baylo nga hatagan sing takus nga igtalupangod ang edukasyon sa Biblia kag ang Cristianong bag-ong personalidad, ang Iglesia Katolika nangin kontento na sa sulod sang mga siglo sa pagpangamuyo upod sa rosarito, pagtambong sa Misa, kag pagkompisar sa pari. (Efeso 4:17-24) Ang resulta karon amo ang pagkalusod sang moral kag ang nagaluya nga pagsakdag sa iglesia. Ang Jesuita nga si Múnera nagkomento tuhoy sa kahimtangan sang Iglesia Katolika sa Co­lom­bia: “Sa amo sina nga relihion, hayag nga indi kita makaatubang sa mga kahimtangan nga ginakabuhian naton karon. Amo ini ang isa sang sadsaran nga mga kabangdanan kon ngaa ang aton Cristianismo daw nalusod gid . . . nga ang [mga Katoliko] daw indi mga Cristiano sa tanan nga bahin karon.”

Sa pagkamatuod, ang pagkalusod sa moral karon naaplikar sa katawhan sang tanan nga relihion. Madamo nga nagapaabot sing bawtismo, kasal, kag lubong sa iglesia ang padayon sa pagbinutig, sa pagpangawat, sa pagpakighilawas, kag sa pagdaya nga wala ginasilutan. Bisan ang madamo sang napamatbatan nga mga kriminal nagapangangkon nga may relihion sila—Katoliko, Protestante, Judiyo, kag iban pa. Apang, ang ila mga buhat nagapakita nga ang ila relihion napaslawan sa pagpatubas sa ila sing bag-ong personalidad. Ang balasulon sa sina amo ang kriminal mismo kag/ukon ang iya relihion nga napaslawan sa pag-impluwensia sang iya panghunahuna kag paggawi. Sa bahin nga ang kantidad mas importante sa kalidad, daku ang ginabayad sang relihion.

Subong gid ini sang gintagna ni Pablo para sa “katapusan nga mga adlaw”: “Magahupot sila sing panagway nga relihioso apang ginasikway nila ang nasulod nga gahom sini. Dili makig-upod sa mga tawo nga kaangay sina.”—2 Timoteo 3:1-5, JB.

Ang Relihion sa Tapos sang Anaw

Si Edmond kag si Jules de Gon­court, Pranses nga mga manunulat nga magkaupod sang ika-19 nga siglo, nagsulat: “Kon may Dios, ang relihion insulto sa iya sang sa ateismo.” Kag sa kamatuoran, ang dimatuod nga relihion isa ka insulto sa Manunuga sang katawhan. Apang, paagi sa paglaglag sini sang 2370 B.C.E. sa Anaw, ginpamatud-an sang Manunuga nga indi niya pagtugutan ang iya kaugalingon nga insultohan sing dayon.

Ining sadsaran nga kamatuoran wala magbalhin, bisan pa naglutaw liwat ang dimatuod nga relihion. Sa kamatuoran, sa tapos sang Anaw, nagsuklob ini sing kitaon nga mga porma nga naglipos sa bug-os nga duta sa sulod sang mga siglo. Naglapnag ini kag nalab-ot ka! Sa amon masunod nga guwa, ang amon artikulo nga “Ang Mangangayam, ang Torre, kag Ikaw!” magapaathag kon paano.

[Laragway sa pahina 9]

Ang relihion masami nga salimpapaw. Wala sini ginapunggan ang dumtanay sa rasa, krimen, kag imoralidad