Kapitulo 40

Pagdugmok sa Ulo sang Man-ug

Palanan-awon 15—Bugna 20:​1-10

Tema: Ang pagtagbong kay Satanas sa kadadalman, ang Paggahom sa Isa ka Libo ka Tuig, ang katapusan nga pagtilaw sa katawhan, kag ang pagkalaglag ni Satanas

Tion sang katumanan: Kutob sang katapusan sang dakung kapipit-an tubtob sa kalaglagan ni Satanas

¹ Madumduman mo bala ang una nga tagna sa Biblia? Ginhambal ini ni Jehova nga Dios sang magsiling sia sa man-ug: “Butangan ko sing kaawayon sa tunga mo kag sang babayi kag sa tunga sang imo kaliwat kag sang iya kaliwat. Sia magadugmok sang imo ulo kag dugmukon mo ang iya tikod.” (Genesis 3:15) Ang katumanan karon sina nga tagna malapit na sa talipuspusan sini! Nasubay na naton ang maragtas sang pagpakig-away ni Satanas batok sa langitnon nga tulad-babayi nga organisasyon ni Jehova. (Bugna 12:​1, 9) Ang dutan-on nga binhi sang Man-ug, upod ang relihion sini, politika, kag daku nga negosyo, mapintas nga naghingabot sa binhi sang babayi, si Jesucristo kag ang iya 144,000 ka hinaplas nga mga sumulunod, diri sa duta. (Juan 8:​37, 44; Galacia 3:​16, 29) Isa ka masakit nga kamatayon ang ginpahanabo ni Satanas kay Jesus. Apang nangin subong ini sang pilas sa tikod, kay ginbanhaw sang Dios ang iya matutom nga Anak sang ikatlo nga adlaw.​—Binuhatan 10:​38-40.

² Kamusta naman ang Man-ug kag ang iya binhi? Sang mga 56 C.E. nagsulat si apostol Pablo sing malaba nga sulat sa mga Cristiano sa Roma. Sa paghinakop sini, ginpalig-on niya sila nga nagasiling: “Nian ang Dios sang paghidait magadugmok sa madali kay Satanas sa idalom sang inyo mga tiil.” (Roma 16:20) Indi ini bagras lamang. Dugmukon si Satanas! Gingamit diri ni Pablo ang Griego nga tinaga, syn·triʹbo, nga nagakahulugan sing pilason tubtob sa daw haleya nga kahimtangan, tasakon, laglagon sing bug-os paagi sa pagdugmok. Tuhoy sa tawhanon nga binhi sang Man-ug, natalana ini nga magabaton sing daku nga kalalat-an sa adlaw sang Ginuo, nga ang talipuspusan sini matabo sa dakung kapipit-an sa bug-os nga pagdugmok sa Babilonia nga Daku kag sa politikal nga mga sistema sang kalibutan, upod ang ila pinansial kag militar nga mga sakop. (Bugna, kapitulo 18 kag 19) Paagi sa sini, tapuson ni Jehova ang kaawayon sa ulot sang duha ka binhi. Ang Binhi sang babayi sang Dios magadaug batok sa dutan-on nga binhi sang Man-ug, kag ina nga binhi madula na!

Gintagbong si Satanas sa Kadadalman

³ Ano, nian, ang nagahulat kay Satanas kag sa iya mga demonyo? Ginasugiran kita ni Juan: “Nian nakita ko ang anghel nga nagakunsad gikan sa langit nga may yabi sang kadadalman kag daku nga kadena sa iya kamot. Kag gindakop niya ang dragon, yadtong dumaan nga man-ug, nga amo ang Yawa kag Satanas, kag gingapos sia sing isa ka libo ka tuig. Kag gintagbong sia sa kadadalman kag gintakpan ini kag ginpat-inan sa ibabaw niya, agod nga indi na niya pagdayaan ang mga pungsod, tubtob nga matapos ang isa ka libo ka tuig. Sa tapos sini kinahanglan sia paghubaran sa malip-ot nga tion.”​—Bugna 20:​1-3.

⁴ Sin-o ining anghel? Pat-od nga may daku sia nga gahom agod madaug niya ang puno nga kaaway ni Jehova. Sia may “yabi sang kadadalman kag daku nga kadena.” Wala bala ini nagapahanumdom sa aton sang nauna nga palanan-awon? Huo gali, ang hari sang mga apan gintawag nga “anghel sang kadadalman”! (Bugna 9:11) Gani makita naton diri liwat ang Puno nga Manugbindikar ni Jehova, ang ginhimaya nga si Jesucristo, nga nagapanghikot. Ining arkanghel nga nagtagbong kay Satanas gikan sa langit, nga naghukom sa Babilonia nga Daku, kag naglaglag sa “mga hari sang duta kag sa ila mga hangaway” sa Armagedon pat-od nga indi magpahigad agod ipahimo sa mas manubo nga anghel ang pagtagbong kay Satanas sa kadadalman!​—Bugna 12:​7-9; 18:​1, 2; 19:​11-21.

⁵ Sang gintagbong ang daku nga mapula nga dragon gikan sa langit, ginpatuhuyan sia subong ang “dumaan nga man-ug, nga ginatawag nga Yawa kag Satanas, nga nagadaya sa bug-os napuy-an nga duta.” (Bugna 12:​3, 9) Karon, sa tion nga sia dakpon na kag itagbong sa kadadalman, ginalaragway sia liwat subong “ang dragon, ang dumaan nga man-ug, nga amo ang Yawa kag Satanas.” Ining malaut nga manunukob, manugdaya, manugpasipala, kag manugpamatok kadenahan kag itagbong “sa kadadalman,” nga takpan kag pat-inan sing maayo, ‘agod nga indi na niya madaya ang mga pungsod.’ Ining pagtagbong kay Satanas magadugay sing isa ka libo ka tuig, nga sa amo nga tion ang iya impluwensia sa katawhan mangin subong sang isa ka bilanggo nga yara sa madalom nga bartolina. Bug-os nga kuhaon sang anghel sang kadadalman si Satanas gikan sa bisan ano nga pagpakig-angot sa Ginharian sang pagkamatarong. Daw ano nga paumpaw para sa katawhan!

⁶ Ano ang matabo sa mga demonyo? Sila man ‘ginatigana sa paghukom.’ (2 Pedro 2:4) Si Satanas ginatawag nga “Beelzebub nga prinsipe sang mga demonyo.” (Lucas 11:​15, 18; Mateo 10:25) Bangod sang ila madugay na nga pagpakighimbon kay Satanas, indi bala takus sila sa amo man nga paghukom? Ang kadadalman madugay na nga ginakahadlukan sang mga demonyo; sang isa ka okasyon sang gin-atubang sila ni Jesus, “nagpakiluoy sila sa iya nga indi niya pagtabugon sila pa kadadalman.” (Lucas 8:31) Apang kon matagbong na si Satanas sa kadadalman, pat-od nga ang iya mga anghel itagbong man kaupod niya. (Ipaanggid ang Isaias 24:​21, 22.) Sa tapos sang pagtagbong kay Satanas kag sa iya mga demonyo sa kadadalman, ang Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom ni Jesucristo magasugod.

⁷ Mangin aktibo bala si Satanas kag ang iya mga demonyo samtang sa kadadalman sila? Ti, dumduma ang mapula nga pito-ulo nga sapat nga mapintas nga “amo anay, apang wala na karon, kag manugguwa na gikan sa kadadalman.” (Bugna 17:8) Samtang sa kadadalman ini, ‘wala na’ ini. Indi ini makapanghikot, indi makahulag, daw patay sa bisan ano nga katuyuan. Subong man, tuhoy kay Jesus, si apostol Pablo nagsiling: “ ‘Sin-o ang magapanaug sa kadadalman?’ kon sayuron, sa pagpasaka kay Cristo gikan sa mga patay.” (Roma 10:7) Samtang didto sa kadadalman, si Jesus patay.a Nian, makatarunganon nga ihinakop nga si Satanas kag ang iya mga demonyo mangin sa isa ka daw patay nga kahimtangan nga wala sing ginahimo sa sulod sang isa ka libo ka tuig sang ila pagpabilin sa kadadalman. Daw ano ka maayong balita para sa mga nagahigugma sa pagkamatarong!

Mga Hukom sa Sulod sang Isa ka Libo ka Tuig

⁸ Sa tapos sang isa ka libo ka tuig, si Satanas paguwaon sa kadadalman sa malip-ot nga tion. Ngaa? Antes sabton ini, ginapatalupangod liwat sa aton ni Juan ang pamuno sina nga tion. Aton mabasa: “Nian nakita ko ang mga trono, kag may mga nagalingkod sa sini, kag ginhatagan sila sing gahom sa paghukom.” (Bugna 20:​4a) Sin-o ining mga nagalingkod sa trono kag nagagahom sa langit upod sa ginhimaya nga si Jesus?

⁹ Sila ang “mga balaan” nga ginlaragway ni Daniel nga nagagahom sa Ginharian upod sa Isa nga “kaangay sang anak sang tawo.” (Daniel 7:​13, 14, 18) Amo man sila ang 24 ka gulang nga nagalingkod sa langitnon nga mga trono sa atubangan gid ni Jehova. (Bugna 4:4) Nagalakip sila sa 12 ka apostoles, nga ginsaaran ni Jesus: “Sa pagtuga liwat, kon ang Anak sang tawo maglingkod sa iya mahimayaon nga trono, kamo nga nagasunod sa akon magalingkod man sa napulog-duha ka trono, nga nagahukom sa napulog-duha ka tribo sang Israel.” (Mateo 19:28) Nagalakip man sila kay Pablo, subong man sa taga-Corinto nga mga Cristiano nga nagpabilin nga matutom. (1 Corinto 4:​8; 6:​2, 3) Nagalakip man sila sa mga katapo sang kongregasyon sang Laodicea nga nagdaug.​—Bugna 3:21.

¹⁰ Ang mga trono​—144,000 tanan—​ginhanda para sa sining hinaplas nga mga mandadaug nga “ginbakal gikan sa mga tawo subong nga nahauna nga mga bunga sa Dios kag sa Kordero.” (Bugna 14:​1, 4) “Huo,” padayon ni Juan, “nakita ko ang mga kalag sang mga ginpamatay sa wasay tungod sang pagpanaksi nila nahanungod kay Jesus kag tungod sang paghambal nila nahanungod sa Dios, kag ang mga wala magsimba sa sapat nga mapintas ukon sa iya larawan kag wala magbaton sang pat-in sini sa ila mga agtang ukon sa ila mga kamot.” (Bugna 20:​4b) Lakip sa sina nga mga hari, nian, amo ang hinaplas nga Cristianong mga martir nga antes sini, sa pagbukas sang ikalima nga pat-in, namangkot kay Jehova kon daw ano sia kadugay maghulat tubtob itimalos niya ang ila dugo. Sadto nga tion, ginhatagan sila sing malaba nga panapton nga maputi kag ginsilingan nga maghulat sa diutay pa nga tion. Apang karon gintimalos na sila paagi sa paghapay sa Babilonia nga Daku, paglaglag sang Hari sang mga hari kag Ginuo sang mga ginuo sa mga pungsod, kag pagtagbong kay Satanas sa kadadalman.​—Bugna 6:​9-11; 17:​16; 19:​15, 16.

¹¹ Ini bala tanan nga 144,000 ka harianon nga mga hukom pisikal nga “ginpamatay sa wasay”? Mahimo nga ang pila sa ila literal nga ginwasay. Apang, wala sing duhaduha nga ining ekspresyon gintuyo agod maglakip sa tanan nga hinaplas nga mga Cristiano nga nagbatas sing pagkamartir sa nanuhaytuhay nga paagi.b (Mateo 10:​22, 28) Sa pagkamatuod, luyag ni Satanas nga sila tanan pamatyon sa wasay, apang, sa kamatuoran, indi tanan sang hinaplas nga kauturan ni Jesus napatay subong mga martir. Madamo sa ila ang napatay sa balatian ukon katigulangon. Apang, ina sila nalakip man sa grupo nga nakita karon ni Juan. Ang kamatayon nila tanan, sa isa ka kahulugan, mahalaron. (Roma 6:​3-5) Dugang pa, wala sing bisan sin-o sa ila ang bahin sang kalibutan. Busa, sila tanan gindumtan sang kalibutan kag, sa epekto, nangin patay sa panulok sini. (Juan 15:​19; 1 Corinto 4:13) Wala sing bisan sin-o sa ila ang nagasimba sa sapat nga mapintas ukon sa larawan sini, kag sang napatay sila, wala sing bisan sin-o sa ila ang may pat-in sang sapat. Sila tanan napatay subong mga mandadaug.​—1 Juan 5:​4; Bugna 2:​7; 3:​12; 12:11.

¹² Karon nagakabuhi liwat ining mga mandadaug! Si Juan nagareport: “Kag nagkabuhi sila liwat kag naghari kaupod kay Cristo sing isa ka libo ka tuig.” (Bugna 20:​4c) Nagakahulugan bala ini nga ining mga hukom wala pagbanhawa tubtob nalaglag ang mga pungsod kag natagbong sa kadadalman si Satanas kag ang iya mga demonyo? Indi. Ang kalabanan sa ila buhi gid, kay nagsakay sila kaupod ni Jesus batok sa mga pungsod sa Armagedon. (Bugna 2:​26, 27; 19:14) Sa pagkamatuod, ginpakita ni Pablo nga ang ila pagkabanhaw magasugod sa tapos gid sang pagsugod sang presensia ni Jesus sang 1914 kag ang iban sa ila banhawon nga una sa iban. (1 Corinto 15:​51-54; 1 Tesalonica 4:​15-17) Busa, ang ila pagbalik sa kabuhi natabo sa sulod sang isa ka hut-ong sang tion samtang ginabaton sang kada isa sa ila ang regalo nga kabuhi nga dimamalatyon sa langit.​—2 Tesalonica 1:​7; 2 Pedro 3:​11-14.

¹³ Ang ila paghari kag paghukom magadugay sing isa ka libo ka tuig. Literal bala ini nga isa ka libo ka tuig, ukon tamdon bala naton ini sing simbuliko subong isa ka wala sing latid, malawig nga hut-ong sang tion? Ang “linibolibo” mahimo magkahulugan sing isa ka daku, wala sing latid nga numero, subong sang sa 1 Samuel 21:11. Apang “ang isa ka libo” diri literal, kay makatlo ini nga nagalutaw sa Bugna 20:​5-7 subong “ang isa ka libo ka tuig.” Gintawag ni Pablo ining tion sang paghukom nga “isa ka adlaw” sang magsiling sia: “Nagtangdo sia sing isa ka adlaw nga hukman niya ang napuy-an nga duta sa pagkamatarong.” (Binuhatan 17:31) Sanglit ginasugiran kita ni Pedro nga ang isa ka adlaw kay Jehova isa ka libo ka tuig, nagakaigo nga ining Adlaw sang Paghukom literal nga isa ka libo ka tuig.c​—2 Pedro 3:8.

Ang Iban nga mga Patay

¹⁴ Apang, sin-o ang hukman sining mga hari nga hukom kon, subong sang ginasal-ot diri ni apostol Juan, “(ang iban nga mga patay wala mabuhi tubtob nga natapos ang isa ka libo ka tuig)”? (Bugna 20:​5a) Sa liwat, ang ekspresyon nga “mabuhi” dapat hangpon suno sa konteksto. Ining ekspresyon may nanuhaytuhay nga kahulugan sa nanuhaytuhay nga mga kahimtangan. Halimbawa, si Pablo nagsiling tuhoy sa iya hinaplas nga mga masigka-Cristiano: “Ginbuhi kamo sang Dios sang patay kamo sa inyo mga paglapas kag mga sala.” (Efeso 2:1) Huo, ang hinaplas sang espiritu nga mga Cristiano “ginbuhi,” bisan sang nahaunang siglo, kay ginpakamatarong sila pasad sa ila pagtuo sa halad ni Jesus.​—Roma 3:​23, 24.

¹⁵ Sing kaanggid, ang mga saksi ni Jehova sa wala pa ang Cristianong panahon ginpakamatarong subong mga abyan sang Dios; kag si Abraham, si Isaac, kag si Jacob ginhambal nga “nagakabuhi” bisan pa patay sila sa pisikal. (Mateo 22:​31, 32; Santiago 2:​21, 23) Apang, sila kag ang tanan nga iban pa nga banhawon, subong man ang dakung kadam-an sang matutom nga iban nga mga karnero nga makalampuwas sa Armagedon kag ang mga anak nga matawo sa ila sa bag-ong kalibutan, dapat nga himpiton pa. Himuon ini ni Cristo kag sang iya kaupod nga mga hari kag mga saserdote sa sulod sang isa ka libo ka tuig nga Adlaw sang Paghukom, pasad sa halad nga gawad ni Jesus. Sa katapusan sinang Adlaw, “ang iban nga mga patay” “mabuhi” sa kahulugan nga sila mangin himpit nga mga tawo. Subong makita pa naton, dapat sila makapasar sa katapusan nga pagtilaw, apang atubangon nila ina nga pagtilaw subong nahimpit na nga mga tawo. Kon makapasar sila sa pagtilaw, ideklarar sila sang Dios nga takus nga mabuhi sing dayon, nga matarong sa pinakabug-os nga kahulugan sini. Maeksperiensiahan nila ang bug-os nga katumanan sang saad: “Ang mga matarong magapanag-iya sang duta, kag magapuyo sa sini sing dayon.” (Salmo 37:29) Daw ano ka makalilipay nga palaabuton ang nagahulat sa matinumanon nga katawhan!

Ang Nahauna nga Pagkabanhaw

¹⁶ Bilang pagbalik karon sa mga “nabuhi kag naghari kaupod kay Cristo,” si Juan nagsulat: “Ini amo ang nahauna nga pagkabanhaw.” (Bugna 20:​5b) Paano ini nahauna? Ini “nahauna nga pagkabanhaw” tuhoy sa tion, kay ang makaeksperiensia sini amo ang “nahauna nga mga bunga sa Dios kag sa Kordero.” (Bugna 14:4) Nahauna man ini sa pagkaimportante, kay ang mga may bahin sa sini mangin kaupod nga mga hari ni Jesus sa iya langitnon nga Ginharian kag magahukom sa nabilin nga bahin sang katawhan. Bilang katapusan, nahauna ini sa kalidad. Luwas kay Jesucristo, ang mga binanhaw sa nahauna nga pagkabanhaw amo lamang ang mga tinuga nga ginsambit sa Biblia nga nakabaton sing pagkadimamalatyon.​—1 Corinto 15:​53; 1 Timoteo 6:16.

¹⁷ Daw ano ka ginpakamaayo nga palaabuton para sa sining mga hinaplas! Si Juan nagasiling: “Malipayon kag balaan ang may bahin sa nahauna nga pagkabanhaw; sa ila sini wala sing gahom ang ikaduha nga kamatayon.” (Bugna 20:​6a) Subong sang ginsaad ni Jesus sa mga Cristiano sa Smirna, ining mga mandadaug nga may bahin sa “nahauna nga pagkabanhaw” wala sing katalagman nga mahalitan sang “ikaduha nga kamatayon,” nga nagakahulugan sing kalaglagan nga wala sing paglaum nga banhawon. (Bugna 2:​11; 20:14) Ang ikaduha nga kamatayon “wala sing gahom” sa sini nga mga mandadaug, kay magasul-ob sila sing pagkadimadinulunton kag pagkadimamalatyon.​—1 Corinto 15:53.

¹⁸ Daw ano sila ka tuhay sa mga hari sang duta sa tion sang paggahom ni Satanas! Sa pinakamalawig, naggahom ini sila sing 50 ukon 60 ka tuig lamang, kag ang kalabanan sa ila pila ka tuig lamang. Madamo sa ila ang nagpigos sa katawhan. Kon ano man ang matuod, paano makabenepisyo sing dayon ang mga pungsod sa idalom sang nagabaylobaylo nga mga manuggahom upod sa nagabaylobaylo nga mga pagsulundan? Sa kabaliskaran, si Juan nagasiling tuhoy sa bag-o nga mga manuggahom sang duta: “Mangin mga saserdote sila sang Dios kag ni Cristo, kag magahari sila kaupod niya sing isa ka libo ka tuig.” (Bugna 20:​6b) Upod kay Jesus, magahuman sila sing isa ka gobierno lamang sa sulod sang isa ka libo ka tuig. Ang ila pag-alagad subong mga saserdote, nga ginaaplikar ang bili sang himpit nga tawhanon nga halad ni Jesus, magatib-ong sang matinumanon nga katawhan padulong sa espirituwal, moral, kag pisikal nga kahimpitan. Ang ila pag-alagad subong mga hari magaresulta sa pagtukod sing isa ka bug-os globo nga katilingban sang katawhan nga nagapabanaag sang pagkamatarong kag pagkabalaan ni Jehova. Bilang mga hukom sa sulod sang isa ka libo ka tuig, sila, upod kay Jesus, mahigugmaon nga magatuytoy sa katawhan padulong sa tulumuron nga kabuhi nga wala sing katapusan.​—Juan 3:16.

Ang Katapusan nga Pagtilaw

¹⁹ Sa katapusan sang Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom, ang bug-os nga duta mangin kaangay na sa orihinal nga Eden. Mangin isa ini ka paraiso. Indi na magakinahanglan ang himpit nga katawhan sing mataas nga saserdote agod magpatunga para sa ila sa Dios, kay ang tanan nga agi sang Adamiko nga sala mapanas na kag malaglag na ang katapusan nga kaaway, ang kamatayon. Matuman na sang Ginharian ni Cristo ang katuyuan sang Dios sa pagtuga sing isa ka kalibutan nga may isa ka gobierno. Sa sini nga punto, ‘itugyan [ni Jesus] ang ginharian sa iya Dios kag Amay.’​—1 Corinto 15:​22-26; Roma 15:12.

²⁰ Tion na karon para sa katapusan nga pagtilaw. Magatindog bala ang nahimpit nga kalibutan sang katawhan sa iya integridad, kabaliskaran sang nahauna nga mga tawo sa Eden? Ginasugiran kita ni Juan sang natabo: “Kag sa tapos sang isa ka libo ka tuig, si Satanas pagabuy-an gikan sa iya bilangguan, kag magaguwa sia sa paglimbong sa mga pungsod sa apat ka pamusod sang duta, ang Gog kag Magog, sa pagtipon sa ila sing tingob nga sa inaway. Ang ila kadamuon subong sang balas sang dagat. Kag nagsaka sila sa kalaparan sang duta kag ginlibutan nila ang kampo sang mga balaan kag ang hinigugma nga siudad.”​—Bugna 20:​7-9a.

²¹ Ano ang matabo sa katapusan nga panikasog ni Satanas? Limbungan niya “ang mga pungsod sa apat ka pamusod sang duta, ang Gog kag Magog,” kag tuytuyan sila padulong sa “inaway.” Sin-o ang posible nga magaapin kay Satanas sa tapos sang isa ka libo ka tuig sang makalilipay kag makapalig-on nga teokratiko nga paggahom? Ti, indi pagkalimti nga napatalang ni Satanas ang himpit nga si Adan kag si Eva samtang malipayon sila nga nagakabuhi sa Paraiso sang Eden. Kag napatalang man niya ang langitnon nga mga anghel nga nakakita sang malain nga mga resulta sang orihinal nga pagrebelde. (2 Pedro 2:4; Judas 6) Gani indi kita makibot nga ang iban sang himpit nga mga tawo mahaylo sa pagsunod kay Satanas bisan sa tapos sang makalilipay nga isa ka libo ka tuig nga paggahom sang Ginharian sang Dios.

²² Ginatawag sang Biblia ining mga rebelde nga “mga pungsod sa apat ka pamusod sang duta.” Wala ini nagakahulugan nga ang katawhan mabahinbahin liwat sa pungsudnon nga mga kahimusan. Ginapakita lamang sini nga ini sila magapain sang ila kaugalingon gikan sa matarong kag matutom nga katawhan ni Jehova, kag nagapakita gihapon sing malain nga espiritu nga ginapakita sang mga pungsod karon. Sila “magapadugi sing malain nga pahito,” subong sang ginhimo ni Gog sang Magog sa tagna ni Ezequiel, sa tuyo nga laglagon ang teokratiko nga gobierno sa duta. (Ezequiel 38:​3, 10-12) Busa, ginatawag sila nga “Gog sang Magog.”

²³ Ang kadamuon sang mga magabuylog kay Satanas sa iya pag-alsa mangin “subong sang balas sang dagat.” Daw ano kadamo ina? Wala sing kadamuon nga gintagna. (Ipaanggid ang Josue 11:​4; Hukom 7:12.) Ang katapusan nga kabilugan nga kadamuon sang mga rebelde nasandig sa kon ano ang reaksion sang tagsa ka indibiduwal sa mga paglimbong ni Satanas. Apang, wala sing duhaduha nga ini mangin daku nga numero, kay batyagon nila nga tuman ang kabaskugon nila sa pagdaug sa ‘kampo sang mga balaan kag sa hinigugma nga siudad.’

²⁴ Ang “hinigugma nga siudad” amo gid ang siudad nga ginsambit sang ginhimaya nga si Jesucristo sa iya mga sumulunod sa Bugna 3:​12 kag ginatawag niya ‘ang siudad sang akon Dios, ang bag-ong Jerusalem, nga nagapanaug halin sa langit gikan sa akon Dios.” Sanglit isa ini ka langitnon nga organisasyon, paano ini ‘malibutan’ sang dutan-on nga mga puwersa? Sa paagi nga ila ginalibutan “ang kampo sang mga balaan.” Ang kampo yara sa guwa sang siudad; busa, “ang kampo sang mga balaan” nagarepresentar sa mga tawo sa duta nga yara sa guwa sang langitnon nga lokasyon sang Bag-ong Jerusalem nga matutom nga nagasakdag sa gobierno nga kahimusan ni Jehova. Kon salakayon sang mga rebelde sa idalom ni Satanas ang mga matutom, kabigon ini ni Ginuong Jesus nga isa ka pagsalakay batok sa iya. (Mateo 25:​40, 45) Tinguhaan sang “mga pungsod” nga laglagon ang tanan nga nahimo sang langitnon nga Bag-ong Jerusalem sa paghimo sang duta nga isa ka paraiso. Gani sa pagsalakay sa “kampo sang mga balaan,” ginasalakay man nila “ang hinigugma nga siudad.”

Ang Linaw nga Kalayo kag Asupre

²⁵ Magmadinalag-on ayhan ining katapusan nga panikasog ni Satanas? Sa pagkamatuod indi​—subong nga ang pagsalakay ni Gog sang Magog batok sa espirituwal nga Israel sang aton adlaw indi man magmadinalag-on! (Ezequiel 38:​18-23) Maathag nga ginalaragway ni Juan ang resulta: “Apang nahulog ang kalayo gikan sa langit kag naglamon sa ila. Kag ang Yawa nga nagadaya sa ila gintagbong sa linaw nga kalayo kag asupre, nga didto ang sapat nga mapintas kag ang manalagna nga dimatuod.” (Bugna 20:​9b-10a) Sa baylo nga itagbong lamang sa kadadalman, sini nga tion si Satanas, ang orihinal nga Man-ug, dugmukon, pulbuson, laglagon sing bug-os subong nga sa kalayo.

²⁶ Napatalupangod na namon nga “ang linaw nga kalayo kag asupre” indi mahimo nga isa ka literal nga duog sang pag-antos. (Bugna 19:20) Kon si Satanas magaantos didto sing kasakitan sing dayon, ginahuptan sia ni Jehova nga buhi. Apang, ang kabuhi isa ka regalo, indi isa ka silot. Ang kamatayon amo ang silot sa sala, kag suno sa Biblia, ang mga patay indi makabatyag sing kasakit. (Roma 6:​23; Manugwali 9:​5, 10) Dugang pa, mabasa naton sa ulihi nga ang kamatayon, upod sa Hades, itagbong sa sini man nga linaw nga kalayo kag asupre. Sa pagkamatuod, ang kamatayon kag Hades indi makaantos sing kasakit!​—Bugna 20:14.

²⁷ Ini tanan nagapabakod sa pagtamod nga ang linaw nga kalayo kag asupre simbuliko. Dugang pa, ang pagsambit sa kalayo kag asupre nagapahanumdom sang natabo anay sa dumaan nga Sodoma kag Gomorra, nga ginlaglag sang Dios bangod sang ila daku nga kalautan. Sang mag-abot ang ila tion, “ginpaulan ni Jehova sa Sodoma kag sa Gomorra ang asupre kag kalayo gikan kay Jehova gikan sa langit.” (Genesis 19:24) Ang natabo sa duha ka siudad gintawag nga “hudisyal nga silot sang kalayo nga dayon.” (Judas 7) Apang, yadtong duha ka siudad wala mag-antos sing dayon nga pag-antos. Sa baylo, nadula sila, napanas sing bug-os, upod sa ila malaut nga mga pumuluyo. Yadto nga mga siudad wala na karon, kag wala sing bisan sin-o ang makasiling sing pat-od kon sa diin sila nahamtang.

²⁸ Nahisanto sa sini, ginapaathag gid sang Biblia ang kahulugan sang linaw nga kalayo kag asupre: “Ini amo ang ikaduha nga kamatayon, ang linaw nga kalayo.” (Bugna 20:14) Maathag nga pareho ini sa Gehena nga ginsambit ni Jesus, isa ka duog nga sa diin ang malauton ginalaglag, wala ginapaantos sing dayon. (Mateo 10:28) Isa ini ka kompleto, bug-os nga kalaglagan nga wala sing paglaum nga banhawon. Sa amo, samtang may yara mga yabi para sa kamatayon, Hades, kag kadadalman, wala sing yabi nga ginsambit sa pagbukas sa linaw nga kalayo kag asupre. (Bugna 1:​18; 20:1) Indi na sini mabuy-an ang iya mga bihag.​—Ipaanggid ang Marcos 9:​43-47.

Ginapaantos sa Adlaw kag Gab-i sing Dayon

²⁹ Nagapatuhoy sa Yawa subong man sa sapat nga mapintas kag sa manalagna nga dimatuod, ginasugiran kita karon ni Juan: “Kag paantuson sila sa adlaw kag gab-i tubtob sa wala sing katubtuban.” (Bugna 20:​10b) Ano ang kahulugan sini? Subong nasambit na, indi makatarunganon silingon nga ang mga simbulo, subong sang sapat nga mapintas kag manalagna nga dimatuod, subong man ang kamatayon kag Hades, mag-antos sa literal nga paagi. Busa, wala kita sing rason sa pagpati nga si Satanas magaantos sing dayon. Laglagon sia.

³⁰ Ang Griegong tinaga nga gingamit diri para sa “pagpaantos,” ba·sa·niʹzo, nagakahulugan una sa tanan sing “sa pagtilaw (sa mga metal) paagi sa bato nga tililawan.” “Sa pagpamangkot paagi sa paggamit sing pagpaantos” amo ang ikaduha nga kahulugan. (The New Thayer’s Greek-English Lexicon of the New Testament) Sa konteksto, ang paggamit sining Griego nga tinaga nagapakita nga ang matabo kay Satanas mangin, sing dayon, subong isa ka bato nga tililawan sang hulusayon tuhoy sa pagkatadlong kag pagkamatarong sang paggahom ni Jehova. Ina nga hulusayon sang paggahom subong soberano mahusay sing dayon. Indi na kinahanglan pa liwat nga tilawan ang bisan ano nga hangkat sa pagkasoberano ni Jehova sa sulod sang malawig nga tion agod mapamatud-an nga sayop ini.​—Ipaanggid ang Salmo 92:​1, 15.

³¹ Dugang pa, ang naangot nga tinaga nga ba·sa·ni·stesʹ, “manugpaantos,” ginagamit sa Biblia agod mangahulugan sing “manugbilanggo.” (Mateo 18:​34, Kingdom Interlinear) Nahisanto sa sini, si Satanas bilangguon sa linaw nga kalayo sing dayon; indi na gid sia pagbuy-an. Bilang katapusan, sa Griegong Septuagint, nga kilala gid ni Juan, ang naangot nga tinaga nga baʹsa·nos ginagamit sa pagpatuhoy sa kahuy-anan nga nagadul-ong sa kamatayon. (Ezequiel 32:​24, 30) Nagabulig ini sa aton sa paghangop nga ang silot nga mabaton ni Satanas makahuluya, isa ka dayon nga kamatayon sa linaw nga kalayo kag asupre. Ang iya mga binuhatan mapatay upod sa iya.​—1 Juan 3:8.

³² Sa liwat, wala ginasambit ang mga demonyo sa sining bersikulo. Buy-an bala sila upod kay Satanas sa katapusan sang isa ka libo ka tuig kag magabaton sing silot nga kamatayon nga dayon upod sa iya? Ang pamatuod nagasabat sing huo. Sa parabola sang mga karnero kag mga kanding, si Jesus nagsiling nga ang mga kanding magataliwan “sa kalayo nga wala sing katapusan nga gin-aman sa Yawa kag sa iya mga anghel.” (Mateo 25:41) Ang ekspresyon nga “kalayo nga wala sing katapusan” pat-od nga nagapatuhoy sa linaw nga kalayo kag asupre nga sa diin itagbong si Satanas. Ang mga anghel sang Yawa gintagbong gikan sa langit upod sa iya. Mahimo gid nga sila nagkadto sa kadadalman upod sa iya sa pamuno sang Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom. Sing nagakahisuno, nian, laglagon man sila upod sa iya sa linaw nga kalayo kag asupre.​—Mateo 8:29.

³³ Sa sining paagi, ang katapusan nga detalye sang tagna nga narekord sa Genesis 3:​15 matuman. Kon itagbong na si Satanas sa linaw nga kalayo, mangin patay sia subong sang man-ug nga ang ulo sini gindugmok sang salsalon nga tikod. Sia kag ang iya mga demonyo madula sing dayon. Wala na sing dugang pa nga pagsambit sa ila sa tulun-an sang Bugna. Karon nga sila nalaglag na sa matagnaon nga paagi, ginapatalupangod sang espiritu ni Jehova ang butang nga makawiwili gid sa mga nagaapresyar sa dutan-on nga paglaum: Ano ang mangin resulta sa katawhan sang langitnon nga paggahom sang “Hari sang mga hari” kag sang “mga pinanawag kag pinili kag matutom upod sa iya”? (Bugna 17:14) Bilang sabat, ginabalik kita liwat ni Juan sa pamuno sang Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom.

[Mga footnote]

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

1. Paano padayon nga natuman ang una nga tagna sa Biblia?

2. Paano gindugmok ang Man-ug, kag ano ang matabo sa dutan-on nga binhi sang Man-ug?

3. Ano ang ginasugid sa aton ni Juan nga matabo kay Satanas?

4. Sin-o ang anghel nga may yabi sang kadadalman, kag paano naton nahibaluan?

5. Paano ang anghel sang kadadalman nagapakig-angot kay Satanas nga Yawa, kag ngaa?

6. (a) Ano ang pamatuod nga ang mga demonyo magakadto man sa kadadalman? (b) Ano karon ang magasugod, kag ngaa?

7. (a) Ano ang kahimtangan ni Satanas kag sang iya mga demonyo samtang sa kadadalman sila, kag paano naton nahibaluan? (b) Pareho bala ang Hades kag ang kadadalman? (Tan-awa ang footnote.)

8, 9. Ano karon ang ginasugid sa aton ni Juan nahanungod sa mga nagalingkod sa mga trono, kag sin-o sila?

10. (a) Paano karon ginalaragway ni Juan ang 144,000 ka hari? (b) Pasad sa nasugid na sa aton ni Juan, sin-o ang ginalakip sang 144,000 ka hari?

11. (a) Paano naton hangpon ang ekspresyon nga “ginpamatay sa wasay”? (b) Ngaa masiling nga ang tanan sang 144,000 napatay sa isa ka mahalaron nga kamatayon?

12. Ano ang ginareport ni Juan nahanungod sa 144,000 ka hari, kag san-o mahanabo ang ila pagkabanhaw?

13. (a) Paano naton dapat tamdon ang isa ka libo ka tuig nga sa tion sini magagahom ang 144,000, kag ngaa? (b) Paano gintamod ni Papias nga taga-Hierapolis ang isa ka libo ka tuig? (Tan-awa ang footnote.)

14. (a) Ano nga pinamulong ang ginsal-ot ni Juan nahanungod sa “ang nabilin nga mga patay”? (b) Paano ang ginhambal ni apostol Pablo nagahatag sing kapawa sa termino nga ‘nabanhaw’?

15. (a) Ano ang kahimtangan sang mga saksi ni Jehova sa wala pa ang Cristianong panahon sa atubangan sang Dios? (b) Paano ang iban nga mga karnero ‘nabanhaw,’ kag san-o nila panag-iyahan ang duta sa pinakabug-os nga kahulugan?

16. Paano ginalaragway ni Juan ang pagkabanhaw nga naeksperiensiahan sang mga nagagahom subong mga hari kaupod ni Cristo, kag ngaa?

17. (a) Paano ginalaragway ni Juan ang ginpakamaayo nga paglaum sang hinaplas nga mga Cristiano? (b) Ano ang “ikaduha nga kamatayon,” kag ngaa “wala [ini] sing gahom” sa 144,000 ka mandadaug?

18. Ano karon ang ginasiling ni Juan tuhoy sa bag-o nga mga manuggahom sang duta, kag ano ang ila mahimo?

19. Ano ang mangin kahimtangan sang duta kag sang katawhan sa katapusan sang Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom, kag ano karon ang ginahimo ni Jesus?

20. Ano ang ginasugid sa aton ni Juan nga mahanabo kon tion na para sa katapusan nga pagtilaw?

21. Para sa iya katapusan nga panikasog, ano ang himuon ni Satanas, kag ngaa indi kita makibot nga ang iban magasunod kay Satanas bisan sa tapos sang Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom?

22. (a) Ano ang ginapakita sang ekspresyon nga “mga pungsod sa apat ka pamusod sang duta”? (b) Ngaa ginatawag ang mga rebelde nga “Gog sang Magog”?

23. Ano ang ginapakita sang kamatuoran nga ang kadamuon sang mga rebelde “subong sang balas sang dagat”?

24. (a) Ano “ang hinigugma nga siudad,” kag paano ini malibutan? (b) Ano ang ginarepresentar sang “kampo sang mga balaan”?

25. Paano ginalaragway ni Juan ang resulta sang pagsalakay sang mga rebelde sa “kampo sang mga balaan,” kag ano ang mangin kahulugan sini para kay Satanas?

26. Ngaa indi mahimo nga “ang linaw nga kalayo kag asupre” isa ka literal nga duog sang pag-antos?

27. Paano ang natabo sa Sodoma kag Gomorra nagabulig sa aton sa paghangop sang termino nga linaw nga kalayo kag asupre?

28. Ano ang linaw nga kalayo kag asupre, kag paano ini indi kaangay sang kamatayon, Hades, kag sang kadadalman?

29, 30. Ano ang ginasiling ni Juan nahanungod sa Yawa subong man sa sapat nga mapintas kag sa manalagna nga dimatuod, kag paano ini hangpon?

31. Paano ang duha ka Griegong mga tinaga nga naangot sa isa ka tinaga nga nagakahulugan sing “pagpaantos” nagabulig sa aton sa paghangop sang silot nga mabaton ni Satanas nga Yawa?

32. Ano nga silot ang mabaton sang mga demonyo, kag paano naton nahibal-an?

33. Anong katapusan nga detalye sang Genesis 3:​15 ang matuman, kag ano karon nga butang ang ginapatalupangod sang espiritu ni Jehova kay Juan?

Kapitulo 41

Ang Adlaw sang Paghukom sang Dios—Ang Makalilipay nga Resulta Sini!

Palanan-awon 14—Bugna 20:​11–​21:​8

Tema: Ang kabilugan nga pagkabanhaw, Adlaw sang Paghukom, kag ang mga pagpakamaayo sang bag-ong langit kag bag-ong duta

Tion sang katumanan: Ang Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom

¹ Bilang mga tawo, gintuga kita agod mabuhi sing dayon. Kon nagtuman lamang si Adan kag si Eva sa mga sugo sang Dios, indi kuntani dapat nga mapatay sila. (Genesis 1:​28; 2:​8, 16, 17; Manugwali 3:​10, 11) Apang sang magpakasala sila, nadula nila ang kahimpitan kag kabuhi para sa ila kaugalingon kag para sa ila mga anak, kag ang kamatayon naghari sa katawhan subong isa ka mapintas nga kaaway. (Roma 5:​12, 14; 1 Corinto 15:26) Walay sapayan, ang katuyuan sang Dios nga ang himpit nga mga tawo magkabuhi sing dayon sa isa ka paraiso nga duta wala magbag-o. Bangod sang iya daku nga gugma para sa katawhan, ginpadala niya sa duta ang iya bugtong nga Anak, si Jesus, nga naghatag sang iya himpit nga kabuhi bilang tawo subong gawad para sa “madamo” sang mga anak ni Adan. (Mateo 20:​28; Juan 3:16) Magamit na karon ni Jesus ining legal nga merito sang iya halad sa pagpasag-uli sang nagatuo nga katawhan sa kabuhi nga himpit sa isa ka paraiso nga duta. (1 Pedro 3:​18; 1 Juan 2:2) Daw ano ka daku nga rason para sa katawhan nga ‘magkalipay kag magkasadya’!​—Isaias 25:​8, 9.

² Sa pagbilanggo kay Satanas sa kadadalman, ang mahimayaon nga Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom ni Jesus magasugod. Amo na ini karon ang “adlaw” kon san-o ang Dios “nagatuyo sa paghukom sa napuy-an nga duta sa pagkamatarong paagi sa tawo nga iya gintangduan.” (Binuhatan 17:​31; 2 Pedro 3:8) Si Juan nagsiling: “Kag nakita ko ang daku nga trono nga maputi kag ang isa nga nagalingkod sa sini. Gikan sa iya atubangan ang duta kag langit nagpalagyo, kag wala sing nakita nga duog para sa ila.” (Bugna 20:​11) Ano ining “daku nga trono nga maputi”? Wala ini sing liwan kundi ang lingkuranan sang paghukom sang “Dios nga Hukom sang tanan.” (Hebreo 12:23) Hukman niya karon ang katawhan sa kon sin-o ang makabenepisyo gikan sa halad nga gawad ni Jesus.​—Marcos 10:45.

³ Ang trono sang Dios “daku,” nga nagapadaku sang himaya ni Jehova subong Soberanong Ginuo, kag “maputi,” nga nagapatalupangod sang iya himpit nga pagkamatarong. Sia ang katapusan nga Hukom sang katawhan. (Salmo 19:​7-11; Isaias 33:​22; 51:​5, 8) Apang, gintugyan niya ang hilikuton sa paghukom kay Jesucristo: “Ang Amay wala nagahukom sa bisan kay sin-o nga tawo, kundi natugyan niya sa Anak ang bug-os nga paghukom.” (Juan 5:22) Upod kay Jesus amo ang iya 144,000 ka kaupod, nga ‘ginhatagan sing gahom sa paghukom . . . sa isa ka libo ka tuig.’ (Bugna 20:4) Walay sapayan, kay Jehova gihapon magahalin ang mga talaksan sa pagpamat-od kon ano ang matabo sa tagsa ka indibiduwal sa tion sang Adlaw sang Paghukom.

⁴ Paano nga “ang duta kag langit nagpalagyo”? Amo gihapon ini ang langit nga nagtaliwan subong isa ka linukot sa pagbukas sang ikan-om nga pat-in​—ang gahom sang tawhanon nga mga manuggahom nga “ginatigana sa kalayo kag ginatipigan para sa adlaw sang paghukom kag sang kalaglagan sang mga tawo nga didiosnon.” (Bugna 6:​14; 2 Pedro 3:7) Ang duta amo ang organisado nga sistema sang mga butang nga nagaluntad sa idalom sining paggahom. (Bugna 8:7) Ang kalaglagan sang sapat nga mapintas kag sang mga hari sang duta kag sang ila mga hangaway, upod sa mga nakabaton sang marka sang sapat nga mapintas kag sa mga nagasimba sa larawan sini, magatanda sang pagpalagyo sining langit kag duta. (Bugna 19:​19-21) Bangod nahimo na ang paghukom sa duta kag langit ni Satanas, ginatalana naman karon ang isa pa ka Adlaw sang Paghukom.

Ang Isa-ka-Libo-ka-Tuig nga Adlaw sang Paghukom

⁵ Sin-o ang mabilin agod hukman sa tapos makapalagyo ang dumaan nga duta kag dumaan nga langit? Indi ang hinaplas nga nagkalabilin sang 144,000, kay nahukman na ini sila kag napat-inan. Ang mga buhi pa sa duta sa tapos sang Armagedon dapat mapatay indi madugay sa tapos sini kag magabaton sang ila langitnon nga padya paagi sa pagkabanhaw. (1 Pedro 4:​17; Bugna 7:​2-4) Apang, ang minilyon sang dakung kadam-an nga nagguwa karon gikan sa dakung kapipit-an kitaon nga nagatindog “sa atubangan sang trono.” Naisip na ini sila nga matarong para sa kaluwasan bangod sang ila pagtuo sa ginpaagay nga dugo ni Jesus, apang ang paghukom sa ila dapat magpadayon tubtob sa isa ka libo ka tuig samtang padayon nga ginatuytuyan sila ni Jesus padulong sa “mga tuburan sang tubig sang kabuhi.” Nian, sa tapos sila mapasag-uli sa tawhanon nga kahimpitan kag natilawan, pakamatarungon sila sa pinakabug-os nga kahulugan sini. (Bugna 7:​9, 10, 14, 17) Ang mga anak nga maluwas sa dakung kapipit-an kag ang bisan ano nga mga anak nga matawo sa dakung kadam-an sa tion sang Milenyo kinahanglan man nga hukman sa tion sang isa ka libo ka tuig.​—Ipaanggid ang Genesis 1:​28; 9:​7; 1 Corinto 7:14.

⁶ Apang, may nakita si Juan nga isa ka panong nga mas madamo sa naluwas nga dakung kadam-an. Binilyon ang kadamuon nila! “Kag nakita ko ang mga patay, ang dalagku kag magamay, nga nagatindog sa atubangan sang trono, kag ang mga linukot ginbukad.” (Bugna 20:​12a) “Ang dalagku kag magamay” nagalakip sa mga kilala subong man sa mga indi kilala nga mga tawo nga nabuhi anay kag napatay sa sini nga duta sa tion sang nagligad nga 6,000 ka tuig. Sa Ebanghelyo nga ginsulat ni apostol Juan wala madugay sa tapos sang Bugna, si Jesus nagsiling tuhoy sa Amay: “Ginhatagan niya sia [Jesus] sing awtoridad sa paghukom, bangod nga sia Anak sang tawo. Dili kamo matingala sa sini, kay ang oras magaabot nga ang tanan nga yara sa mga lulubngan magapamati sang iya tingog kag magaguwa.” (Juan 5:​27-29) Daw ano ka makatilingala nga proyekto​—kabaliskaran ini sang tanan nga kamatayon kag paglubong nga natabo sa bug-os nga maragtas! Wala sing duhaduha nga ang dimaisip nga minilyon nga yara sa handumanan sang Dios banhawon sing amat-amat agod nga ang dakung kadam-an​—nga diutay gid kon ipaanggid—​makasarang sa pag-atubang sa mga problema nga mahimo mag-utwas kay mahimo nga ang mga banhawon sa primero magasunod sang ila daan nga estilo sang pagkabuhi, upod ang undanon nga mga kaluyahon kag mga panimuot sini.

Sin-o ang Banhawon kag Hukman?

⁷ Si Juan nagdugang: “Kag ang isa na man ka tulun-an ginbukad; amo ini ang tulun-an sang kabuhi. Kag ang mga patay ginhukman bangod sa nasulat sa mga tulun-an suno sa ila binuhatan. Kag ginhatag sang dagat ang mga patay nga yara sa iya, kag ginhatag sang kamatayon kag Hades ang mga patay nga yara sa ila, kag ginhukman ang tagsa ka tawo suno sa iya binuhatan.” (Bugna 20:​12b, 13) Isa ka makahalawathawat nga talan-awon sa pagkamatuod! ‘Ang dagat, kamatayon, kag Hades’ may bahin nga himuon, apang talupangda nga wala nagalayuay ang kahulugan sining mga termino.d Si Jonas, sang yara sia sa sulod sang tiyan sang isda kag busa yara sa tunga-tunga sang dagat, nagsiling nga sia yara sa Sheol, ukon Hades. (Jonas 2:2) Kon ang isa ka tawo ginhugakom sang Adamiko nga kamatayon, nian mahimo gid nga sia yara man sa Hades. Ining matagnaon nga mga pulong nagahatag sing malig-on nga pasalig nga wala sing bisan isa nga malipatan.

⁸ Sa pagkamatuod, may yara indi mahibal-an nga kadamuon sang mga patay nga indi pagbanhawon. Lakip sa sini amo ang dimahinulsulon nga mga escriba kag mga Fariseo nga nagsikway kay Jesus kag sa mga apostoles, ang relihioso nga “tawo sang pagkamalinapason,” kag ang hinaplas nga mga Cristiano “nga nagtalikod.” (2 Tesalonica 2:​3; Hebreo 6:​4-6; Mateo 23:​29-33) May ginhambal man si Jesus tuhoy sa katulad-kanding nga mga tawo sa katapusan sang kalibutan nga magakadto sa “kalayo nga dayon nga gin-aman para sa Yawa kag sa iya mga anghel,” nga amo ang, “wala sing katapusan nga kalaglagan.” (Mateo 25:​41, 46) Wala sing pagkabanhaw para sa ila!

⁹ Sa pihak nga bahin, ang iban magabaton sing pinasahi nga pabor sa pagkabanhaw. Ginpakita ini ni apostol Pablo sang magsiling sia: “Nagalaum ako sa Dios . . . nga may pagkabanhaw sang mga matarong kag mga dimatarong.” (Binuhatan 24:15) Tuhoy sa dutan-on nga pagkabanhaw, “ang mga matarong” magalakip sa matutom nga mga lalaki kag mga babayi sang dumaan nga panahon​—sanday Abraham, Rahab, kag madamo pa—​nga ginpakamatarong subong mga abyan sang Dios. (Santiago 2:​21, 23, 25) Malakip man sa sini gihapon nga grupo ang mga matarong sa iban nga mga karnero nga napatay nga matutom kay Jehova sa modernong mga tion. Mahimo gid nga ini sila tanan nga mga manughupot sing integridad banhawon sa pagsugod pa lamang sang Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom ni Jesus. (Job 14:​13-15; 27:​5; Daniel 12:​13; Hebreo 11:​35, 39, 40) Wala sing duhaduha nga madamo sining banhawon nga mga matutom ang hatagan sing pinasahi nga mga pribilehiyo sa pagtatap sang daku nga hilikuton sang pagpasag-uli sa Paraiso.​—Salmo 45:​16; ipaanggid ang Isaias 32:​1, 16-18; 61:​5; 65:​21-23.

¹⁰ Apang, sin-o ang “mga dimatarong” nga ginsambit sa Binuhatan 24:​15? Magalakip ini sa daku nga mga kadam-an sang katawhan nga napatay sa bug-os nga maragtas, labi na sila nga nabuhi anay sa ‘panahon sang pagkawala sing hinalung-ong.’ (Binuhatan 17:30) Ini sila, bangod sang duog nga ila natawhan ukon sang tion nga ginkabuhian nila, wala makatigayon sing kahigayunan nga makatuon sang pagkamatinumanon sa kabubut-on ni Jehova. Dugang pa, mahimo may iban nga nakabati matuod sang mensahe sang kaluwasan apang wala magbaton sing bug-os sadto nga tion ukon napatay sila antes sila mag-uswag padulong sa dedikasyon kag pagpabawtismo. Sa pagkabanhaw ini sila magahimo sing dugang pa nga mga pagpasibu sa ila panghunahuna kag dalanon sang kabuhi kon luyag nila makabenepisyo gikan sa sining kahigayunan agod makatigayon sing kabuhi nga wala sing katapusan.

Ang Linukot sang Kabuhi

¹¹ Naghambal si Juan tuhoy sa “linukot sang kabuhi.” Rekord ini sang mga magabaton sing kabuhi nga wala sing katapusan gikan kay Jehova. Ang mga ngalan sang hinaplas nga kauturan ni Jesus, sang dakung kadam-an, kag sang matutom nga mga tawo sang dumaan nga panahon, subong ni Moises, narekord sa sining linukot. (Exodo 32:​32, 33; Daniel 12:​1; Bugna 3:5) Sa karon, wala pa sing ngalan sang bisan sin-o sa “mga dimatarong” nga banhawon ang nasulat sa linukot sang kabuhi. Gani ang linukot sang kabuhi bukaron sa tion sang Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom agod isulat ang mga ngalan sang iban pa nga makalipikar sa sini. Sila nga ang ila mga ngalan indi masulat sa linukot, ukon tulun-an, sang kabuhi ‘itagbong sa linaw nga kalayo.’​—Bugna 20:​15; ipaanggid ang Hebreo 3:19.

¹² Ano, nian, ang magapamat-od kon bala ang ngalan sang isa ka tawo masulat sa nabukad nga linukot sang kabuhi sa amo nga tion? Ang una nga butang pareho gihapon sang mga adlaw ni Adan kag ni Eva: ang pagtuman kay Jehova. Subong sang ginsulat ni apostol Juan sa hinigugma nga mga masigka-Cristiano: “Ang kalibutan nagataliwan kag ang kailigbon sini, apang ang nagahimo sang kabubut-on sang Dios nagapabilin sing dayon.” (1 Juan 2:​4-7, 17) Tuhoy sa pagkamatinumanon, ang gintangdo nga Hukom ni Jehova nagahatag sing huwaran: “Bisan sia [Jesus] Anak, nakatuon sia sang pagkamatinumanon paagi sa iya gin-antos; kag sang nahimpit sia nangin ginhalinan sang kaluwasan nga dayon sa tanan nga nagatuman sa iya.”​—Hebreo 5:​8, 9.

Pagbukad sa Iban Pa nga mga Linukot

¹³ Paano dapat ipakita sining mga binanhaw ang ila pagkamatinumanon? Gintudlo mismo ni Jesus ang duha ka daku nga sugo, nga nagasiling: “Ang nahauna amo, ‘Pamatii, O Israel, si Jehova nga aton Dios isa lang nga Jehova, kag dapat mo higugmaon si Jehova nga imo Dios sa bug-os mo nga tagipusuon kag sa bug-os mo nga kalag kag sa bug-os mo nga hunahuna kag sa bug-os mo nga kusog.’ Ang ikaduha amo ini, ‘Dapat mo higugmaon ang imo isigkatawo subong sang imo kaugalingon.’ ” (Marcos 12:​29-31) Yara man ang nagaluntad na nga daan nga mga prinsipio ni Jehova nga dapat nila sundon, subong sang paglikaw sa pagpangawat, pagbutig, pagpatay, kag imoralidad.​—1 Timoteo 1:​8-11; Bugna 21:8.

¹⁴ Apang, bag-o lang magsambit si Juan sing iban pa nga mga linukot nga bukaron sa tion sang Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom. (Bugna 20:12) Ano ang mga ini? Kon kaisa, si Jehova nagahatag sing espisipiko nga mga instruksion para sa pinasahi nga mga kahimtangan. Halimbawa, sang adlaw ni Moises naghatag sia sing detalyado nga serye sang kasuguan nga nagkahulugan sing kabuhi para sa mga Israelinhon kon magtuman sila. (Deuteronomio 4:​40; 32:45-47) Sang nahaunang siglo, may bag-o nga mga instruksion nga ginhatag agod buligan ang mga matutom sa pagsunod sa mga prinsipio ni Jehova sa idalom sang Cristianong sistema sang mga butang. (Mateo 28:​19, 20; Juan 13:​34; 15:9, 10) Nagreport karon si Juan nga ang mga patay ‘hukman bangod sa nasulat sa mga linukot suno sa ila binuhatan.’ Mahimo gid, nian, nga ang pagbukad sining mga linukot magabalhag sang detalyado nga mga kinahanglanon ni Jehova para sa katawhan sa sulod sang isa ka libo ka tuig. Paagi sa pag-aplikar sa ila kabuhi sang mga regulasyon kag mga sugo sa sini nga mga linukot, mapalawig sang matinumanon nga mga tawo ang ila mga adlaw, kag sa ulihi makatigayon sing kabuhi nga wala sing katapusan.

¹⁵ Daw ano ka masangkad nga kampanya sang teokratiko nga pagtudlo ang kinahanglanon! Sang 1987 ang mga Saksi ni Jehova sa bug-os nga kalibutan nagadumala, sa promedyo, sing 3,005,048 ka pagtuon sa Biblia sa nanuhaytuhay nga mga lokasyon. Apang sa tion sang pagkabanhaw, minilyon nga pagtuon, pasad sa Biblia kag sa bag-o nga mga linukot, ang wala sing duhaduha pagadumalahan! Dapat mangin mga manunudlo ang tanan nga katawhan sang Dios kag dapat sila magpanikasog. Ang mga banhawon, samtang nagauswag sila, wala sing duhaduha nga magapakigbahin sa sining masangkad nga programa sa pagtudlo. Mahimo gid nga ang pagkabanhaw matabo sa isa ka paagi nga ang mga buhi makaagom sing kalipay sa pag-abiabi kag sa pagtudlo sa mga katapo anay sang pamilya kag sa mga abyan, nga, mahimo magaabiabi man kag magatudlo sa iban pa. (Ipaanggid ang 1 Corinto 15:​19-28, 58.) Ang kapin sa tatlo ka milyon ka saksi ni Jehova nga aktibo sa pagpalapnag sang kamatuoran karon nagapasad sing maayong sadsaran para sa mga pribilehiyo nga ginalauman nila nga matigayon sa tion sang pagkabanhaw.​—Isaias 50:​4; 54:13.

¹⁶ Tuhoy sa dutan-on nga pagkabanhaw, nagsiling si Jesus nga ‘ang mga nakahimo sing maayo, magaguwa sa pagkabanhaw nga sa kabuhi, kag ang mga nakahimo sing malaut, sa pagkabanhaw nga sa paghukom.’ Ang “kabuhi” kag “paghukom” diri nagasumpakilay, nagapakita nga ang mga banhawon nga ‘magahimo sing malaut’ sa tapos matudluan sang inspirado nga Kasulatan kag sang linukot pagahukman nga indi takus sa kabuhi. Ang ila mga ngalan indi pag-isulat sa linukot, ukon tulun-an, sang kabuhi. (Juan 5:29) Amo man sini ang matabo sa bisan sin-o nga sang una matutom apang, bangod sa pila ka rason, nagtalikod sa sulod sang Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom. Ang mga ngalan mahimo panason. (Exodo 32:​32, 33) Sa pihak nga bahin, sila nga matinumanon nga nagasunod sang mga butang nga nasulat sa mga linukot magahupot sang ila mga ngalan sa nasulat nga rekord, ang linukot sang kabuhi, kag padayon nga magakabuhi. Para sa ila, ang pagkabanhaw mangin sa “kabuhi.”

Ang Katapusan sang Kamatayon kag Hades

¹⁷ Masunod, ginalaragway ni Juan ang butang nga dalayawon gid! “Kag ang kamatayon kag Hades gintagbong sa linaw nga kalayo. Nagakahulugan ini sing ikaduha nga kamatayon, ang linaw nga kalayo. Dugang pa, ang bisan sin-o nga wala makita ang iya ngalan nga nasulat sa tulun-an sang kabuhi gintagbong sa linaw nga kalayo.” (Bugna 20:​14, 15) Sa katapusan sang isa ka libo ka tuig nga Adlaw sang Paghukom, ang “kamatayon kag Hades” madula na sing bug-os. Ngaa nagadalahig ini sing isa ka libo ka tuig? Ang Hades, ang kinaandan nga lulubngan sang tanan nga katawhan, mahaw-asan kon ang katapusan nga patay sa memorya sang Dios mabanhaw. Apang tubtob namusingan ang mga tawo sang napanubli nga sala, ang Adamiko nga kamatayon kaupod gihapon nila. Ang tanan nga banhawon sa duta, subong man ang dakung kadam-an nga makalampuwas sa Armagedon, kinahanglan nga magtuman sang nasulat sa mga linukot tubtob maaplikar sing bug-os ang merito sang gawad ni Jesus sa pagdula sang balatian, pagtigulang, kag iban pa sang ginpanubli nga mga kaluyahon. Nian ang Adamiko nga kamatayon, upod sa Hades, ‘itagbong sa linaw nga kalayo.’ Madula sila sing dayon!

¹⁸ Sa amo, ang programa nga ginalaragway ni apostol Pablo sa iya sulat sa mga taga-Corinto matapos: “Kay kinahanglan sia [si Jesus] maghari tubtob nga mabutang niya ang tanan nga kaaway sa idalom sang iya mga tiil. Subong katapusan nga kaaway, ang [Adamiko] nga kamatayon pagalaglagon.” Ano dayon ang matabo? “Kon ang tanan nga butang ginpasakop sang Dios sa idalom sang iya mga tiil, nian ang Anak man magapasakop sa iya nga nagpasakop sang tanan nga butang sa iya, agod nga ang Dios mangin tanan sa tanan.” Sa iban nga pulong, ‘itugyan [ni Jesus] ang ginharian sa iya Dios kag Amay.’ (1 Corinto 15:​24-28) Huo, sa tapos madaug ni Jesus ang Adamiko nga kamatayon paagi sa merito sang iya halad nga gawad, itugyan niya ang nahimpit nga pamilya sang tawo sa iya Amay, nga si Jehova. Mahimo gid nga sa sini nga punto, sa katapusan sang isa ka libo ka tuig, si Satanas buy-an kag mahanabo ang katapusan nga pagtilaw agod pat-uron kon kay sin-o mga ngalan ang magapabilin sing permanente nga narekord sa linukot sang kabuhi. “Magpanikasog kamo sing mabaskog” agod nga ang inyo ngalan malakip sa ila!​—Lucas 13:​24; Bugna 20:5.

[Mga footnote]

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

1. (a) Ano ang nadula sang katawhan sang magpakasala si Adan kag si Eva? (b) Ano nga katuyuan sang Dios ang wala magbag-o, kag paano naton nahibaluan?

2. Ano ang ginareport ni Juan sa Bugna 20:​11, kag ano ang “daku nga trono nga maputi”?

3. (a) Ano ang ginapakita sang kamatuoran nga ang trono sang Dios ginasiling nga “daku” kag “maputi”? (b) Sin-o ang magahukom sa Adlaw sang Paghukom, kag sa anong sadsaran?

4. Ano ang kahulugan sang “ang duta kag langit nagpalagyo”?

5. Sa tapos makapalagyo ang dumaan nga duta kag dumaan nga langit, sin-o ang mabilin nga hukman?

6. (a) Ano nga panong ang nakita ni Juan, kag ano ang ginapakita sang mga tinaga nga “ang dalagku kag magamay”? (b) Paano ang binilyon sa memorya sang Dios wala sing duhaduha banhawon?

7, 8. (a) Ano nga linukot ang ginbukad, kag ano ang natabo sa tapos sini? (b) Sin-o ang indi na banhawon?

9. Paano ginapakita ni apostol Pablo nga ang iban hatagan sing pinasahi nga pabor sa pagkabanhaw, kag sin-o ang ginalakip sini?

10. Sa mga banhawon, sin-o ang “mga dimatarong”?

11. (a) Ano “ang linukot sang kabuhi,” kag kay sin-o mga ngalan ang narekord sa sining linukot? (b) Ngaa bukaron ang linukot sang kabuhi sa tion sang Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom?

12. Ano ang magapamat-od kon bala ang ngalan sang isa ka tawo masulat sa nabukad nga linukot sang kabuhi, kag paano ang gintangdo nga Hukom ni Jehova nagpakita sing huwaran?

13. Paano dapat ipakita sang mga banhawon ang ila pagkamatinumanon, kag anong mga prinsipio ang dapat nila sundon?

14. Anong iban pa nga mga linukot ang ginbukad, kag ano ang ginaunod sini?

15. Ano nga sahi sang kampanya sa pagtudlo ang kinahanglan sa tion sang pagkabanhaw, kag paano mahimo gid matabo ang pagkabanhaw?

16. (a) Kay sin-o mga ngalan ang indi pag-isulat sa linukot, ukon tulun-an, sang kabuhi? (b) Sin-o sila nga ang ila pagkabanhaw mangin sa “kabuhi”?

17. (a) Anong dalayawon nga buhat ang ginalaragway ni Juan? (b) San-o mahaw-asan ang Hades? (c) San-o ang Adamiko nga kamatayon ‘itagbong sa linaw nga kalayo’?

18. (a) Paano ginalaragway ni apostol Pablo ang kadalag-an sang paggahom ni Jesus subong Hari? (b) Ano ang himuon ni Jesus sa nahimpit nga pamilya sang tawo? (c) Anong iban pa nga mga butang ang mahanabo sa katapusan sang isa ka libo ka tuig?