Sin-o ang Nagapati sa Malauton nga mga Espiritu?

NAGAPATI ka bala nga ang dimakita nga mga espiritu makaimpluwensia sa imo kabuhi? Madamo ang magasabat sing maathag nga indi. Samtang ginakilala ang pagluntad sang Dios, ginayaguta nila ang ideya tuhoy sa labaw sa tawo nga mga manughimo sing kalautan.

Ang isa ka kabangdanan sang lapnag nga dipagpati sa mga espiritu sa Nakatundan nga kalibutan amo ang impluwensia sang Cristiandad, nga sa sulod sang mga siglo nagatudlo nga ang duta amo ang sentro sang uniberso, sa ulot sang langit kag sang kalayuhon nga impierno sa idalom sang duta. Suno sa sining panudlo, ang mga anghel nagakalipay sa langit samtang ang mga demonyo nagadumala sa impierno.

Samtang ginasikway sang mga tawo ang sayop nga mga ideya nahanungod sa pagkahuman sang uniberso bangod sang mga tukib sa siensia, ang pagpati sa espiritu nga mga tinuga naglipas. Ang The New Encyclopædia Britannica nagasiling: “Pagkatapos sang Copernican nga rebolusyon sang ika-16 nga siglo (pasad sa mga teoriya sang Polaco nga astronomo nga si Copernicus), diin . . . ang Duta wala na ginkilala subong sentro sang cosmos kundi, sa baylo, isa lamang ka planeta sa sistema solar nga isa ka diutay katama nga bahin sang galaksiya sa ayhan walay latid nga uniberso​—⁠ang mga ideya tuhoy sa mga anghel kag mga demonyo daw indi na nagakaigo.”

Samtang madamo ang wala nagapati sa malauton nga mga espiritu, minilyon ang nagapati sa sini. Ang nahulog nga mga anghel may importante nga papel sa madamong relihion, sang nagligad kag karon. Luwas sa papel nila subong mga manugpalain sang espirituwalidad, ining malauton nga mga anghel ginakilala subong mga ahente sang mga kalamidad, subong sang inaway, tiggulutom, kag linog, subong man mga manugpadamo sang masakit, balatian sa hunahuna, kag kamatayon.

Si Satanas nga Yawa, ang pangunang malaut nga espiritu sa Cristianismo kag Judaismo, ginatawag nga Iblis sang mga Muslim. Sa dumaan nga relihion sang Zoroastrianismo sang Persia, sia si Angra Mainyu. Sa relihion nga Gnostico, nga nag-uswag sang ikaduha kag ikatlo nga siglo C.E., ginhunahuna sia nga amo ang Demiurge, ang termino nga ginhatag sa isa ka mahisa kag kubos nga dios nga amo ang walay hinalung-ong nga ginasimba sang kalabanan nga katawhan.

Ang kubos nga malauton nga mga espiritu makita ilabi na sa mga relihion sa Sidlangan. Ang mga Hindu nagapati nga ang mga asura (mga demonyo) nagapamatok sa mga deva (mga dios). Ang labi na nga ginakahadlukan sa tunga sang mga asura amo ang mga rakshasa, malauton nga mga persona nga nagapamagat sa mga sementer⁠yo.

Ang mga Budhista nagahunahuna nga ang mga demonyo mga puwersa nga may personalidad nga nagapugong sa tawo nga matigayon ang Nirvana, ang katapusan sang mga handum. Ang panguna nga manugsulay sa tunga nila amo si Mara, upod sa iya tatlo ka anak nga babayi nga sanday Rati (Handum), Raga (Pagpangalipay), kag Tanha (Wala Nagapahimunong).

Ang Intsik nga mga sumilimba nagagamit sing mga dabok, mga sulu, kag mga rebentador subong pangamlig batok sa kuei, ukon kinaugali nga mga demonyo. Ang Hapones nga mga relihion nagapati man nga may madamo nga mga demonyo, lakip ang makahaladlok nga tengu, ang mga espiritu nga nagakontrol sa mga tawo tubtob mapaguwa sila sang isa ka pari.

Sa tunga sang wala sing sinulatan nga mga relihion sang Asia, Aprika, Oceania, kag Amerika, ang espiritu nga mga tinuga ginapatihan nga mabuligon ukon makahalalit depende sa mga kahimtangan kag sa ila nagaluntad nga panimuot. Ginasimba sang mga tawo ining mga espiritu agod makalikaw sa kalamidad kag makabaton sing mga pabor.

Idugang sa sini tanan ang lapnag nga interes sa salamangka kag espiritismo, kag maathag nga ang pagpati sa malauton nga mga espiritu may malawig kag lapnag nga maragtas. Apang makatarunganon bala patihan nga ina nga mga tinuga nagaluntad? Ang Biblia nagasiling nga nagaluntad sila. Apang, kon nagaluntad sila, ngaa ginatugutan sila sang Dios nga impluwensiahan ang tawo sa iya kahalitan?