Mga Ahente sang Kalautan

ANG paathag sang Biblia tuhoy sa papel sang mga demonyo sa mga hilikuton sang tawo nagasabat sang sadsaran nga mga pamangkot nahanungod sa kalautan nga indi masabat sa iban nga paagi. Binagbinaga, halimbawa, ining pinamulong gikan sa International Herald Tribune tuhoy sa nagapadayon gihapon nga inaway sa Balkan: “Ang isa ka grupo sang mga imbestigador sang Europeanhon nga Komunidad naghinakop nga ang [mga soldado] naglugos sing tubtob sa 20,000 ka Muslim nga kababayin-an kag mga lin-ay . . . subong bahin sang isa ka sistematiko nga pagsulundan sa pagpakugmat nga gintuyo sa pagpahadlok, sa pagpaluya kag sa pagtabog sa ila gikan sa ila mga puluy-an.”

Ang isa ka artikulo sa Time nga magasin nagtinguha sa pagpaathag: “Kon kaisa, ang pamatan-on nga mga lalaki sa inaway mahimo manglugos agod pahamut-an ang ila mga gulang, ang ila mga opisyal, kag matigayon ang isa ka sahi sang amay-sa-anak nga kahamuot. Ang paglugos amo ang pamatuod sang pag-ugyon sa pagkabangis sang iya partikular nga militar nga grupo. Ang isa ka pamatan-on nga lalaki nga handa sa paghimo sing malaw-ay nga mga butang naglandas sang iya indibiduwal nga konsiensia agod magbagay sa indi makompromiso nga mga katuyuan sang grupo. Ginapamatud-an sang isa ka lalaki ang iya katutom paagi sa kapintas.”

Apang ngaa mas malaw-ay ang “indi makompromiso nga mga katuyuan sang grupo” sangsa indibiduwal nga mga konsiensia sang mga katapo sini? Subong isa ka indibiduwal, ang halos tanan nagahandum nga magkabuhi sing mahidaiton upod sa iya isigkatawo. Gani ngaa, nagalugusay, nagapaantusanay, kag nagapinatyanay ang mga tawo sa tion sang inaway? Ang yabi nga rason amo ang nagapanghikot nga puwersa sang mga demonyo.

Ang paghangop sa papel sang mga demonyo nagahatag man sing solusyon sa ginatawag sang iban nga isa ka “problema sang teologo.” Ang problema amo kon paano pahisantuon ang tatlo ka ideya: (1) Ang Dios labing gamhanan; (2) Ang Dios mahigugmaon kag maayo; kag (3) ang makakulugmat nga mga butang nagakatabo. Ang iban nagasiling nga posible nga pahisantuon ang duha sa sining mga ideya, apang indi gid mapahisanto ang tanan nga tatlo. Ang Pulong sang Dios mismo nagahatag sing sabat, kag ina nga sabat nagadalahig sa dimakita nga mga espiritu, ang mga ahente sang kalautan.

Ang Unang Rebelde

Ginasugiran kita sang Biblia nga ang Dios mismo isa ka espiritu. (Juan 4:24) Sang ulihi nangin Manunuga sia sang minilyon ka iban pa nga espiritu nga mga tinuga, ang angheliko nga mga anak. Sa isa ka palanan-awon, nakita sang alagad sang Dios nga si Daniel ang isa ka gatos ka milyon ka anghel. Ang tanan nga espiritu nga mga persona nga gintuga ni Jehova matarong kag nagaugyon sa iya kabubut-on.​—⁠Daniel 7:10; Hebreo 1:⁠7.

Sang ulihi, sang ‘ginpasad [sang Dios] ang duta,’ ining angheliko nga mga anak sang Dios “malipayon nga nag-ambahan sing tingob” kag “nagsugod sa pagsinggit nga nagapinalakpak.” (Job 38:​4-7) Apang ang isa sa ila nagpatubo sing handum nga agawon ang pagsimba nga nagakadapat sa Manunuga. Paagi sa pagrebelde sa Dios, ginhimo sining anghel ang iya kaugalingon nga satanas (buot silingon “manugpamatok”) kag yawa (buot silingon “manugpasipala”).​—⁠Ipaanggid ang Ezequiel 28:​13-⁠15.

Gingamit ang isa ka man-ug sa Eden sa pagpakighambal sa unang babayi, nga si Eva, ginsulay sia ni Satanas nga lalison ang talangkod nga sugo sang Dios nga indi pagkaunon ang bunga gikan sa isa ka kahoy sa hardin. Pagkatapos, ang iya bana nagbuylog sa iya. Sa amo, ang unang tawhanon nga mag-asawa nagbuylog sa anghel sa pagrebelde batok kay Jehova.​—⁠Genesis 2:17; 3:​1-6.

Samtang ang mga hitabo sa Eden daw isa ka maathag nga leksion tuhoy sa pagkamatinumanon, duha ka importante nga hulusayon sa moral ang ginbangon didto ni Satanas. Una, ginduhaduhaan ni Satanas kon bala ang paggahom ni Jehova sa iya mga tinuga matarong kag para sa ila labing maayo nga mga kaayuhan. Ayhan mas maayo maggahom ang mga tawo sa ila kaugalingon. Ikaduha, ginduhaduhaan ni Satanas kon bala may intelihente nga mga tinuga nga magmatutom kag mag-unong sa Dios kon ang pagkamatinumanon daw wala sing materyal nga mga kaayuhan.⁠a

Ang maathag nga paghangop sa mga hulusayon nga ginbangon sa Eden, upod ang ihibalo sa mga kinaiya ni Jehova, magabulig sa aton sa paghangop sa solusyon sa “problema sang teologo,” nga amo ang pagpahisanto sang pagluntad sang kalautan sa mga kinaiya nga gahom kag gugma sang Dios. Samtang matuod nga si Jehova nagapanag-iya sing walay latid nga gahom kag amo gid ang personipikasyon sang gugma, sia man maalam kag matarong. Ginapakita niya ining apat ka kinaiya sa himpit nga pagkabalanse. Sa amo, wala niya paggamita ang iya dimapamatukan nga gahom sa paglaglag sa tatlo ka rebelde sa gilayon. Matarong kuntani yadto apang indi maalamon ukon mahigugmaon. Dugang pa, wala sia magpatawad lamang kag ginkalimtan ang natabo, isa ka dalanon nga mahimo batyagon sang iban nga amo kuntani ang mahigugmaon nga butang. Indi kuntani maalamon ukon matarong kon ginhimo yadto.

Kinahanglan ang tion sa paghusay sang mga hulusayon nga ginbangon ni Satanas. Kinahanglan ang tion sa pagpamatuod kon bala magamhan sang mga tawo ang ila kaugalingon sing nagakaigo nga wala ang Dios. Paagi sa pagtugot sa tatlo ka rebelde nga magkabuhi pa, ginpaposible man ni Jehova nga ang mga tinuga makapakigbahin sa pagpamatuod nga butig ang pangangkon ni Satanas paagi sa pag-alagad sa Dios sing matutom sa idalom sang mabudlay nga mga kahimtangan.⁠b

Maathag nga ginsiling ni Jehova kay Adan kag kay Eva nga kon kaunon nila ang ginadumilian nga bunga, mapatay sila. Kag napatay sila matuod, bisan pa ginpasalig ni Satanas si Eva nga indi sia mapatay. Si Satanas man yara sa idalom sang pamatbat sang kamatayon; samtang wala pa ina padayon nga ginapatalang niya ang katawhan. Sa kamatuoran, ang Biblia nagasiling: “Ang bug-os nga kalibutan yara sa gahom sang isa nga malauton.”​—⁠1 Juan 5:19; Genesis 2:​16, 17; 3:4; 5:⁠5.

Nagrebelde ang Iban nga mga Anghel

Wala madugay sa tapos sang mga hitabo sa Eden, ang iban nga mga anghel nagbuylog sa rebelyon batok sa pagkasoberano ni Jehova. Ang Biblia nagasiling: “Sang nagsugod pagbuad ang mga tawo sa kadaygan sang duta kag natawo sa ila ang mga anak nga babayi, nian ang lalaki nga mga anak sang Dios nakakita sang babayi nga mga anak sang mga tawo, nga maayuayo sila; kag nagpangasawa sila sang tanan nga ila napilian.” Kon sa aton pa, ‘ginbiyaan [sining mga anghel] ang ila nagakaigo nga puluy-an [sa langit]’ kag nagkari sa duta, nagpakatawo, kag nagpangalipay upod sa mga babayi.​—⁠Genesis 6:​1, 2; Judas 6.

Ang rekord nagapadayon sa Genesis 6:4: “Sadtong mga adlaw ang mga Nefilim yara pa sa duta, kag sa tapos man sadto, sang naghiusa ang mga anak nga lalaki sang Dios sa babayi nga mga anak sang mga tawo kag nagpanganak sila sa ila, ini sila amo ang mga gamhanan nga mga lalaki kutob sa dumaan, mga lalaki nga bantog.” Ining mestiso nga mga anak nga natawo sa mga babayi kag ang ila amay amo ang mga anghel may dikinaandan nga kusog, ‘mga gamhanan.’ Masingki sila nga mga tawo, ukon Nefi·limʹ, isa ka Hebreong tinaga nga nagakahulugan sing “sila nga nagapapukan sa iban.”

Talalupangdon nga ining mga hitabo nasapwan sang ulihi sa mga leyenda sang dumaan nga mga sibilisasyon. Halimbawa, ang 4,000 anyos nga libro sang Babilonia nagalaragway sang labaw sa tawo nga mga paghingalit ni Gilgames, isa ka gamhanan, masingki nga dios-tawo nga may “kailigbon nga wala sing ulay [nga ginabilin] sa iya kahagugma.” Ang isa pa ka halimbawa, gikan sa Griegong leyenda, amo ang labaw sa tawo nga si Hercules (ukon Heracles). Natawo kay Alcmene, isa ka tawo, kag anak sang dios nga si Zeus, si Hercules nagsugod sang masingki nga pagpamatay sa tapos niya ginpatay ang iya asawa kag mga anak sang magbuang sia. Bisan pa ina nga mga sugilanon ginpatiko sing daku samtang ginapalatunlatun sila gikan sa kaliwatan kag kaliwatan, nagahisanto ini sa ginasiling sang Biblia nahanungod sa Nefilim kag sa ila rebelyuso nga angheliko nga mga amay.

Bangod sang impluwensia sang malauton nga mga anghel kag sang ila labaw sa tawo nga mga anak nga lalaki, ang duta napuno gid sing kasingki amo kon ngaa namat-od si Jehova nga laglagon ang kalibutan paagi sa isa ka daku nga anaw. Ang mga Nefilim nalaglag upod sa tanan nga didiosnon nga mga tawo; ang naluwas lamang nga mga tawo amo ang matarong nga si Noe kag ang iya pamilya.​—⁠Genesis 6:11; 7:⁠23.

Apang, wala mapatay ang malauton nga mga anghel. Sa baylo, ginhuklas nila ang ila tawhanon nga lawas kag nagbalik sa duog sang mga espiritu. Bangod sang ila paglalis, wala sila gintugutan nga magbalik sa pamilya sang matarong nga mga anghel sang Dios; ukon gintugutan nga magpakatawo liwat subong sang ginhimo nila sang adlaw ni Noe. Sa gihapon, padayon sila nga nagahimo sing malaglagon nga impluwensia sa mga hilikuton sang katawhan, sa idalom sang pagbulut-an sang “manuggahom sang mga demonyo,” nga si Satanas nga Yawa.​—⁠Mateo 9:34; 2 Pedro 2:4; Judas 6.

Mga Kaaway sang Katawhan

Si Satanas kag ang mga demonyo manugpatay kag mapintas halin sang una. Sa nanuhaytuhay nga mga paagi, ginpatay ni Satanas ang kahayupan ni Job kag ang kalabanan sang iya mga suluguon. Masunod, ginpatay niya ang napulo ka anak ni Job paagi sa pagpahanabo sing “mabaskog nga hangin” nga nagguba sang balay nga ila nahamtangan. Pagkatapos sadto, ginsakit ni Satanas si Job sing “tama nga hubag kutob sa dapadapa sang iya tiil tubtob sa iya alimpudwan.”​—⁠Job 1:​7-19; 2:​3, 7.

Ang mga demonyo nagapakita sing amo man kalaut nga panimuot. Sang adlaw ni Jesus, gindingutan nila ang mga tawo sing panghambal kag panulok. Ginpahanabo nila nga pilason sang tawo ang iya kaugalingon sing mga bato. Ginpukan nila ang isa ka bata nga lalaki sa duta kag “ginpakibang sia sing tama.”​—⁠Lucas 9:42; Mateo 9:​32, 33; 12:22; Marcos 5:⁠5.

Ang mga report gikan sa bilog nga kalibutan nagapakita nga si Satanas kag ang mga demonyo mahaliton sa gihapon. Ginabunal nila ang iban nga mga tawo sing balatian. Ginatublag nila ang iban paagi sa indi pagpatulog sa ila ukon paagi sa paghatag sa ila sing makahaladlok nga mga damgo ukon paagi sa pag-abuso sa ila sa sekso. Ang iban pa gid gintiklod nila nga magbuang, magpatay, ukon maghikog.

Daw Ano Pa Kalawig Tugutan Sila?

Si Satanas kag ang iya mga demonyo indi pagtugutan sing dayon. Upod ang maayong rason gintugutan sila ni Jehova nga magluntad tubtob sa aton adlaw, apang karon malip-ot na ang ila tion. Sang maaga nga bahin sini nga siglo, ginhimo na ang isa ka daku nga tikang agod limitehan ang duog nga ila mapanghikutan. Ang tulun-an sang Bugna nagapaathag: “Karon may inaway sa langit: si Miguel [ang ginbanhaw nga si Jesucristo] kag ang iya mga anghel nagpakig-away batok sa dragon [Satanas], kag ang dragon kag ang iya mga anghel nagpakig-away apang gindaug sila kag wala na sing duog sa ila sa langit. Kag ginhulog ang dakung dragon, ang dumaan nga man-ug, nga ginatawag nga Yawa kag Satanas, nga nagapatalang sa bug-os napuy-an nga duta; ginhulog sia sa duta, kag ang iya mga anghel ginhulog kaupod niya.”​—⁠Bugna 12:​7-9.

Ano ang resulta? Ang rekord nagapadayon: “Bangod sini magkalipay, ka langit kag kamo nga nagapuyo sa sini!” Ang matarong nga mga anghel nagkalipay bangod si Satanas kag ang iya mga demonyo wala na sa langit. Apang kamusta ang katawhan sa duta? Ang Biblia nagasiling: “Kailo sa duta kag sa dagat, kay ang Yawa nagpanaug sa inyo, nga may dakung kasingkal, bangod nahibaluan niya nga may malip-ot lamang sia nga tion.”​—⁠Bugna 12:⁠12.

Sa ila kaakig si Satanas kag ang iya mga sakop determinado sa pagpahanabo sing madamo nga kalisod nga mahimo nila sa wala pa ang ila nagahilapit nga katapusan. Sini nga siglo duha ka inaway kalibutanon kag kapin sa 150 ka mas diutay nga mga inaway ang natabo sugod sang katapusan sang ikaduha nga inaway kalibutanon. Nagsulod sa aton bokabularyo ang mga prase nga nagapakita sang kasingki sini nga kaliwatan: “inaway paagi sa kagaw,” “Holocaust (pagsunog sa madamo nga tawo),” “palatyan nga mga latagon,” “mga kampo nga lulugusan,” “serial nga mga manugpatay,” kag “bomba.” Ang mga balita puno sing mga sugilanon tuhoy sa mga droga, pagpatay, pagpamomba, sikopatiko nga kanibalismo, tigdamo nga pagpamatay, tiggulutom, kag pagpaantos.

Ang maayong balita amo nga ining mga butang temporaryo lamang. Sa malapit nga palaabuton, magahikot liwat ang Dios batok kay Satanas kag sa iya mga demonyo. Nagalaragway sang isa ka palanan-awon gikan sa Dios, si apostol Juan nagsiling: “Kag nakita ko ang isa ka anghel nga nagakunsad gikan sa langit nga may yabi sang kadadalman kag dakung talikala sa iya kamot. Kag gindakop niya ang dragon, ang dumaan nga man-ug, nga amo ang Yawa kag Satanas, kag gingapos sia sing isa ka libo ka tuig. Kag gintagbong sia sa kadadalman kag gintakpan ini kag ginpat-inan sa ibabaw niya, agod nga indi na niya pagpatalangon ang mga pungsod tubtob nga matapos ang isa ka libo ka tuig.”​—⁠Bugna 20:​1-3.

Sa tapos sina, ang Yawa kag ang iya mga demonyo “paghubaran sa malip-ot nga tion,” kag dayon pagalaglagon sila sing dayon. (Bugna 20:​3, 10) Daw mangin ano ina katahom nga tion! Bangod wala na sing dayon si Satanas kag ang iya mga demonyo, si Jehova “mangin tanan sa tanan.” Kag ang tanan ‘makasapo [gid] sang ila daku nga kalipay sa kabuganaan sang paghidait.”​—⁠1 Corinto 15:28; Salmo 37:⁠11.

[Mga footnote]

[Piktyur sa pahina 7]

Ang tawo lamang bala ang balasulon sa sina nga mga butang, ukon may bahin man bala ang isa ka malaut, dimakita nga puwersa?

[Credit Line]

Mga bubon sang langis nga nagadabdab sa Kuwait, 1991: Chamussy/Sipa/Press

[Piktyur sa pahina 7]

Daw mangin ano katahom nga tion kon ang mga demonyo wala na nagatublag sa katawhan!