Kon ang Tulad-Bato nga mga Tagipusuon Magpamati
SANG 1989, ANG MGA SAKSI NI JEHOVA SA POLAND legal nga ginkilala subong isa ka relihioso nga organisasyon. Ang mga Saksi nga ginbilanggo bangod sang ila Cristianong neutralidad amat-amat nga ginpaguwa, kag ginbiyaan sa prisuhan ang madamo nga priso nga luyag makatuon sa ila sing dugang tuhoy sa Biblia. Yari ang isa ka rekord kon paano sa isa sining prisuhan, nanikasog ang mga Saksi ni Jehova nga buligan ang mga may tulad-bato nga tagipusuon anay nga mamati sa gahom sang Pulong sang Dios.
SA WOŁÓW, isa ka banwa sa bagatnan-nakatundan nga Poland nga may 12,000 ka pumuluyo, may isa ka 200-anyos nga bilangguan diin ang pila sang labing malain nga kriminal sa Poland ginabilanggo. Kutob sang opisyal nga ginkilala ang ila hilikuton, ginpanikasugan sang mga Saksi ni Jehova nga dalhan sing maayong balita sang Ginharian ang mga priso didto, kag mapagsik gid nga ginahimo nila ini.
Ang nagbukas sing dalan sa sini amo ang isa ka sulat nga ginpaguwa sang Ministry of Justice sang Pebrero 1990 para sa tanan nga direktor sang mga prisuhan sa Poland. Ang sulat nagasiling nga “indi [nila dapat] pabudlayan” ang bisan sin-o nga priso nga luyag magbaton sing mga publikasyon sang Watch Tower ukon magpakigkita sa mga Saksi ni Jehova. Ang mga Saksi, nga ang pila naghinguyang sing malawig nga tinuig sa prisuhan sa Wołów, nakakilala sa madamo bat-ulan nga mga bilanggo didto. Apang, nagsandig sila kay Jehova nga pakamaayuhon ang ila mga panikasog nga pahumukon ang tulad-bato nga mga tagipusuon sang iban nga mga priso paagi sa kamatuoran sa Biblia.
Pagsugod sa Hilikuton
“Mabudlay ang pagsugod sa programa,” siling ni Utod Czesław sa siudad sang Wrocław, mga 40 kilometros ang kalayuon, nga ginpahanugutan nga magduaw sa prisuhan sa Wołów. “Madamo kag naglawig ang mga paghambalanay upod sa mga opisyales sang prisuhan agod makumbinsi sila nga ang amon ‘relihioso nga mga serbisyo’ makabenepisyo sa mga bilanggo.”
Nagbudlay pa gid ang kahimtangan, hinumdom sang kaupod ni Czesław nga si Paweł, sang ang “isa ka mataas nga opisyal nagpamilit nga ginagamit lamang kuno sang mga bilanggo ang relihioso nga mga serbisyo subong balibad agod makaganar.” Apang sang ang tatlo ka makatalagam anay nga mga kriminal nagpabawtismo sang 1991, ginbag-o sang mga awtoridad sang prisuhan ang ila panimuot, kag nag-uswag ang kooperasyon.
“Nagsugod kami paagi sa pagpanaksi sa mga bilanggo, sa ila mga pamilya nga nagaduaw sa ila sa prisuhan, subong man sa talapuanan sang bilangguan,” paathag ni Czesław. “Nian gintugutan kami nga magbantala sing maayong balita sa mga selda, isa ka dikinaandan gid nga kahimtangan. Sang ulihi, sang nasalapuan namon ang una nga mga interesado, ginpagamit sa amon ang isa ka gamay nga hulot nga mahiwatan namon sing mga pagtuon sa Biblia kag sing Cristianong mga miting.” Huo, ginbuksan ni Jehova ang dalanon padulong sa tulad-bato nga mga tagipusuon sang mga bilanggo.
Epektibo nga Programa sa Pagtudlo
Wala magdugay naggutok kami sa sadtong gamay nga hulot. Sanglit ang bawtismado nga mga bilanggo kag ang mga kauturan halin sa guwa nagapakigbahin sa pagbantala nga hilikuton, nagdamo tubtob sa 50 ka bilanggo ang nagtambong sa mga miting. “Sa sulod sang kapin sa tatlo ka tuig, ginhiwat namon ang tanan nga miting didto, kag regular nga nagatambong ang mga bilanggo sa semanal nga mga miting,” paathag sang isa sang lokal nga mga gulang. Gani sang Mayo 1995, ginpagamit sa ila ang mas daku nga hulot.
Paano mahibaluan sang responsable nga mga utod kon sin-o ang makatambong sa mga miting nga ginahiwat sa prisuhan? “May listahan kami sang mga bilanggo nga nagapakita sing sinsero nga interes sa kamatuoran,” paathag nanday Utod Czesław kag Utod Zdzisław. “Kon ang isa ka bilanggo wala nagauswag ukon nagapalta sa mga miting nga wala sing maayo nga rason, sa amo nagapakita nga wala sing apresasyon sa amo nga mga aman, ginapanas namon ang iya ngalan sa listahan kag ginapahibalo ang direktor sang prisuhan.”
Sa tion sang ila pagtuon sa Biblia, ginatudluan man sang mga kauturan ang mga bilanggo kon paano maghanda sing maayo para sa mga miting kag kon paano gamiton ang aton literatura sing epektibo. Busa, kon magtambong sa mga miting ang mga priso, nakahanda sila sing maayo kag nagapakigbahin sila sing kinabubut-on. Nagakomento sila sing makapalig-on, lantip nga nagagamit sang ila mga Biblia, kag ginaaplikar nila ang mga laygay, masami nalakip sa ila mga komento ang pagsiling kaangay sang, ‘Nahangpan ko nga dapat ko himuon ini ukon ina.’
“Sa kabilugan, 20 ka pagtuon sa Biblia ang ginahiwat sa prisuhan sang Wołów. Walo sa sini ang ginadumalahan sang tatlo ka bilanggo nga manugbantala,” siling sang sekretaryo sang kongregasyon. Maayo man ang mga resulta sang ila pagbantala sa mga selda kag sang ila paglakatlakat sa compound sang prisuhan. Halimbawa, sa sulod sang napulo ka bulan, halin sang Septiembre 1993 tubtob Hunyo 1994, nakapanagtag sila sing 235 ka libro, halos 300 ka brosyur, kag 1,700 ka magasin. Sining karon lang, duha ka opisyales sang prisuhan ang nagpangabay sing pagtuon sa Biblia.
Ang Pinasahi nga mga Asambleya Nagadala sing Kalipay
Sang ulihi, gindugang ang isa pa ka bahin sang programa sa pagtudlo sa amo nga prisuhan, nga amo ang, pinasahi nga mga asambleya. Ginahatag sang nagalakbay nga mga manugtatap kag sang iban pa kalipikado nga mga utod nga lalaki ang panguna nga mga bahin sang programa sang sirkito nga asambleya kag sang isa ka adlaw nga pinasahi nga asambleya sa gymnasium sang prisuhan. Ang una nga pinasahi nga asambleya ginhiwat sang Oktubre 1993. Kalim-an ka priso ang nagtambong, kag “bug-os nga mga pamilya, lakip ang mga babayi kag magagmay nga kabataan ang nagkari halin sa Wrocław,” report sang pamantalaan nga Słowo Polskie, kag 139 ang kabilugan nga nagtambong. Ang malip-ot nga pahuway sa programa sang asambleya naghatag sing kahigayunan nga magkaon sing linuto sang mga utod nga babayi, subong man sing tion para sa maayo Cristianong pagpakig-upod.
Pito pa ka pinasahi nga asambleya ang ginhiwat kutob sadto, kag indi lamang ang sa sulod sang prisuhan ang nakabenepisyo sa sini kundi ang mga sa guwa man. Sang ginduaw sang isa ka Saksi nga utod nga babayi ang isa ka bilanggo anay sa Wołów nga nagapuyo karon sa banwa, nagpangduhaduha sia sa primero. Apang sang ginsugiran sia tuhoy sa isa ka bilanggo nga nangin Saksi, daw indi makapati nga nagtuaw ang tawo: “Yadto nga manugpatay isa na karon ka Saksi?” Subong resulta, ginbaton sang tawo ang pagtuon sa Biblia.
Natabo ang Makadalayaw nga Pagbag-o
Napahumok gid bala sining masangkad nga programa sa pagtudlo ang tulad-bato nga mga tagipusuon sang mga bilanggo? Tuguti sila sa pag-istorya.
“Wala ko gid makilala ang akon mga ginikanan bangod ginbiyaan nila ako sang gamay pa ako, kag ginakahidlawan ko gid ang balatyagon nga ginapalangga,” siling ni Zdzisław, isa ka mapamalandungon nga tawo. “Sang maaga nga bahin sang akon kabuhi, nadalahig ako sa krimen, kag sang ulihi nakapatay ako. Bangod ginakonsiensia naghunahuna ako nga maghikog, kag nagpangita gid ako sing isa ka matuod nga paglaum. Nian, sang 1987, nakakita ako sing Lalantawan nga magasin. Gikan sa sini nahibaluan ko ang paglaum tuhoy sa pagkabanhaw kag tuhoy sa kabuhi nga walay katapusan. Bangod narealisar ko nga may paglaum pa, ginkalimtan ko ang paghikog kag nagtuon ako sing Biblia. Nahibaluan ko na karon ang kahulugan sang gugma gikan kay Jehova kag gikan sa mga kauturan.” Kutob sang 1993, ining manugpatay anay nangin isa ka ministeryal nga alagad kag auxiliary payunir, kag sang nagligad nga tuig nangin regular payunir sia.
Si Tomasz, sa pihak nga bahin, gilayon nga nagbaton sing pagtuon sa Biblia. “Apang, indi ako sinsero,” tu-ad niya. “Nagtuon lamang ako bangod luyag ko magpadayawdayaw kon nagapaathag sang mga pagpati sang mga Saksi ni Jehova sa iban. Apang wala ako sing daku nga ginahimo tuhoy sa kamatuoran sang Biblia. Isa ka adlaw, namat-od ako kag nagtambong sa isa ka Cristianong miting. Mainit nga gin-abiabi ako sang bawtismado nga mga bilanggo. Narealisar ko nga sa baylo nga magpadayawdayaw sang akon nahibal-an, dapat ko pahumukon ang akon tulad-bato nga tagipusuon kag bag-uhon ang akon hunahuna.” Ginsul-ob ni Tomasz ang bag-o nga Cristianong personalidad. (Efeso 4:22-24) Isa na sia karon ka dedikado, bawtismado nga Saksi kag nagakalipay sa pagbantala sa mga selda.
Mga Pag-ipit Gikan sa mga Abyan Anay
Ang mga nakatuon sing kamatuoran sa Biblia sa prisuhan nakaeksperiensia sing daku nga mga pag-ipit gikan sa mga abyan anay sa selda kag gikan sa mga opisyales sang prisuhan. Ang isa sa ila naghinumdom: “Pirme ako ginayubit kag ginayaoyao. Apang ginapamensar ko ang makapalig-on nga mga pinamulong sang mga kauturan. ‘Padayon nga magpangamuyo kay Jehova,’ siling nila sa akon. ‘Basaha ang imo Biblia kag mabatyagan mo ang nasulod nga kalinong.’ Nakabulig gid yadto.”
“Matigdas nga ginamulay ako sang akon mga masigkabilanggo,” siling ni Ryszard, isa ka mabukod bawtismado nga utod. “ ‘Makatambong ka sa inyo mga miting, apang indi ka magpasin-osin-o nga daw mas maayo ka’ paandam nila sa akon. Sang ginbag-o ko ang akon kabuhi bangod sang pag-aplikar sing mga prinsipio sa Biblia, nag-antos ako tungod sini. Ginbaliskad nila ang akon katre, ginpanghaboy ang akon literatura sa Biblia, kag nangay-ag sa akon selda. Nangamuyo ako kay Jehova para sa kusog nga makontrol ang akon kaugalingon kag dayon malinong nga ginpanghimos ko ang nagalinapta. Pagkatapos sang pila ka tion, ginpabay-an nila ako.”
“Kon makita sang masigkabilanggo nga malig-on kami sa amon desisyon nga alagaron si Jehova,” panaysayon sang iban pa bawtismado nga mga bilanggo, “iban naman nga pag-ipit ang ila ginagamit. Nagasiling sila, ‘Dumduma, indi ka na dapat mag-inom, manigarilyo, ukon magbutig.’ Ina nga sahi sang pag-ipit nagabulig sa isa nga kontrolon ang iya kaugalingon, kag gilayon nga untatan ang bisan ano nga bisyo ukon pagkagiyan. Nagabulig man ini sa isa nga palambuon ang mga bunga sang espiritu.”—Galacia 5:22, 23.
Nangin Dedikado nga mga Alagad sang Dios
Sa pahanugot sang mga awtoridad sang prisuhan, ginhiwat ang una nga bawtismo sa gym sang tigpamulak sang 1991. Si Zdzisław amo ang malipayon nga kandidato. Dose ka priso ang nagtambong, kag 21 ka kauturan sa guwa ang nagkadto para sa okasyon. Ang miting may makapalig-on nga epekto sa mga bilanggo. Pila sa ila ang nag-uswag sing talalupangdon amo nga duha pa ka bilanggo ang gintugmawan sang ulihi sadto nga tuig. Duha ka tuig sang ulihi, sang 1993, ginhiwat ang bawtismo sing duha ka beses, kag pito pa ka bilanggo ang nagsimbulo sang ila dedikasyon kay Jehova!
Nagareport tuhoy sa bawtismo sadtong Disiembre, ang lokal nga pamantalaan nga Wieczór Wrocławia, nagsiling: “Nagadinagsa ang mga tawo sa gym, nagatamyaw sa tanan kag nagapangamusta sa ila. Wala sing estranghero diri. Nangin isa sila ka daku nga pamilya, nahiusa sa panghunahuna, sa ila dalanon sang kabuhi, kag sa pag-alagad sa isa ka Dios, si Jehova.” Yadtong “isa ka daku nga pamilya” anay ginatapuan sang 135 ka tawo, lakip ang 50 ka bilanggo. Kilalahon naton ang pila sa ila.
Si Jerzy nga nabawtismuhan sang Hunyo, nagpanaysayon: “Bisan pa nabatian ko na ang kamatuoran sa Biblia sang nagligad nga tinuig, daw bato gid ang akon tagipusuon. Pagpangdaya, diborsiado sa una ko nga asawa, ilegal nga relasyon kay Krystyna, isa ka bata sa indi kasado nga babayi, kag pirme nagaguwa-sulod sa prisuhan—amo sina anay ang akon kabuhi.” Sang makita niya nga nangin mga Saksi ang bat-ulan nga mga kriminal sa prisuhan, ginpamangkot niya ang iya kaugalingon: ‘Mahimo man bala ako mangin isa ka mas maayo nga tawo?’ Nangabay sia sing isa ka pagtuon sa Biblia kag nagtambong sa mga miting. Apang, ang daku nga pagbag-o natabo sang nahibal-an niya gikan sa publiko nga abogado nga nangin isa sang mga Saksi ni Jehova si Krystyna tatlo ka tuig na ang nagligad. “Nakibot gid ako!” siling ni Jerzy. “Namensar ako, ‘Kamusta naman ako? Ano ang akon ginahimo?’ Narealisar ko nga agod kahamut-an ni Jehova, dapat ko kay-uhon ang akon kabuhi.” Subong resulta, natabo ang makalilipay nga pag-updanay liwat sa prisuhan—upod kay Krystyna kag sa ila 11 anyos nga bata nga babayi, si Marzena. Wala magdugay, ginhimo nila nga legal ang ila pag-asawahay. Bisan yara gihapon sa prisuhan kag may maayo kag malain nga kahimtangan, nagtuon sa Jerzy sing sign language sining karon lang kag nakabulig sa mga bilanggo nga bungol.
Nadalahig na si Mirosław sa mga krimen sang nagaeskwela pa lamang sia sa primarya. Nagdayaw gid sia sa ginahimo sang iya mga abyan, kag wala magdugay ginhimo man niya ini. Madamo ang iya ginkawatan ukon ginkastigo. Nian ginbilanggo sia. “Sang yara ako sa prisuhan, nangayo ako sing bulig sa pari,” siling ni Mirosław. “Apang nalugaw-an gid ako. Gani namat-od ako nga maghikog paagi sa pag-inom sing hilo.” Sang adlaw mismo nga ginplano niya nga maghikog, ginsaylo sia sa lain nga selda. Didto niya nakita ang isa ka kopya sang Ang Lalantawan nga nagasugid tuhoy sa katuyuan sang kabuhi. “Ang simple kag maathag nga impormasyon amo gid ang akon ginakinahanglan,” dugang pa niya. “Luyag ko na karon mabuhi! Gani nangamuyo ako kay Jehova kag nagpangabay sa mga Saksi sing isa ka pagtuon sa Biblia.” Madasig ang iya pag-uswag sa pagtuon niya sing Biblia kag ginbawtismuhan sia sang 1991. Nagaauxiliary payunir sia karon sa prisuhan, nga may pribilehiyo nga makabantala sa mga selda.
Tubtob sining tion, 15 tanan ka bilanggo ang nabawtismuhan. Ang ila gintingob nga mga sentensia nagalawig sing halos 260 ka tuig. Ang iban ginpaguwa antes matapos ang ila sentensia. Ang 25 ka tuig nga sentensia sang isa ka bilanggo ginbuhinan sing napulo ka tuig. Kag ang pila nga nagpakita sing interes samtang yara sa sulod sang prisuhan nangin bawtismado nga mga Saksi sang nakaguwa na. Dugang pa, may apat ka priso sa prisuhan nga nagahanda sa pagpabawtismo.
Nagdayaw ang mga Awtoridad sang Prisuhan
“Ang pagbag-o sang mga bilanggo talalupangdon gid,” siling sang isa ka report sang prisuhan. “Madamo ang nag-untat sa pagpanigarilyo, kag ginahuptan nila nga matinlo ang ila selda. Ining mga pagbag-o sa pagginawi makita sa madamo nga bilanggo.”
Ginreport sang pamantalaan nga Życie Warszawy nga ang tagdumalahan sang bilangguan sa Wołów nagbaton nga “ang mga nakumbertir disiplinado; wala sing problema ang mga guardia sang prisuhan sa ila.” Dugang pa nga nagsiling ang artikulo nga ang mga ginpaguwa antes pa matapos ang ila sentensia nangin maayo nga katapo sang mga Saksi ni Jehova kag wala nagabalik sa dalanon sang krimen.
Kag ano ang opinyon sang direktor sang prisuhan? “Ang hilikuton sang mga Saksi ni Jehova sa sining bilangguan maayo gid kag mabuligon,” siling niya. Ginbaton sang direktor nga “sa tion sang ila pagtuon sa Biblia [upod sa mga Saksi], ang mga prinsipio kag talaksan sang mga bilanggo nagabag-o, nga nagahatag sa ila sing bag-o nga panuytoy sa ila kabuhi. Ang ila paggawi mataktikanhon gid kag matinahuron. Mapisan sila nga mga trabahador, nga halos wala nagatuga sing mga problema.” Sa pagkamatuod, ining maayo nga mga komento sang mga awtoridad nagapahalipay sa mga Saksi nga nagapanghikot upod sa mga priso sa prisuhan sang Wołów.
Nahangpan gid sang nagabisita nga mga Saksi ang mga pinamulong ni Jesus: “Kilala ko ang akon mga karnero kag ang akon mga karnero nakakilala sa akon. . . . Magapamati sila sa akon tingog, kag mangin isa sila ka panong, isa ka manugbantay.” (Juan 10:14, 16) Bisan ang mga pader sang prisuhan indi makaupang sa Maayo nga Manugbantay, si Jesucristo, sa pagtipon sa mga tulad-karnero. Mapinasalamaton gid ang mga Saksi sa Wołów nga may pribilehiyo sila sa pagpakigbahin sa sining makalilipay nga pag-alagad. Kag nagalaum sila nga padayon nga pakamaayuhon ni Jehova ang ila pagbulig sa madamo pa tulad-bato nga tagipusuon nga magpamati sa maayong balita sang Ginharian sa wala pa mag-abot ang katapusan.—Mateo 24:14.
[Kahon sa pahina 27]
Problema sang “Isa ka Hamtong nga daw Bata”
“Sa tapos mabilanggo sa sulod sang pila ka tion, masami nga indi na mahibaluan sang isa ka priso ang kahulugan sang pagpangabuhi nga hilway, ukon sing kinaugalingon,” siling sang mga Saksi nga nagapanghikot sa bilangguan sa Wołów. “May yara kami daku nga problema sang ‘isa ka hamtong nga daw bata,’ isa ka tawo nga pagguwa sa prisuhan indi makahibalo mag-atipan sang iya kaugalingon. Amo kon ngaa indi lamang kamatuoran sa Biblia ang ginatudlo sang kongregasyon. Ginahanda namon sia nga mangin bahin sang komunidad, nagapaandam sa iya tuhoy sa bag-o nga mga katalagman kag mga pagsulay nga mahimo niya masumalang. Bisan pa nagahalong kami nga indi mangin tuman ka maamligon, dapat namon sia buligan sa pagsugod sing bag-o nga kabuhi.”