Magpangwagkus Kamo sing Mapainubuson nga Panghunahuna’

“Ang Dios nagasumpong sang mga bugalon, apang nagahatag sia sing dibagay nga kaayo sa mga mapainubuson.”—1 PEDRO 5:5.

1, 2. Anong magkatuhay nga panghunahuna ang may daku nga epekto sa paggawi sang tawo?

LAKIP sa mga panimuot sang panghunahuna nga ginapatalupangod sa aton sang Pulong sang Dios amo ang duha nga magkatuhay. Lunsay ini may daku nga epekto sa paggawi sang tawo. Ang isa ginalaragway subong “mapainubuson nga panghunahuna.” (1 Pedro 5:5) Ginapaathag sang diksionaryo ang “mapainubuson” subong “kubos sa paggawi ukon espiritu: hilway sa agresibo nga bugal.” Ang mapainubuson nga panghunahuna pareho sa pagpaubos, kag gikan sa pagtamod sang Dios, kalahamut-an gid ini nga kinaiya.

² Ang kabaliskaran amo ang bugal. Ginapaathag ini subong “sobra nga pagpabalor sa kaugalingon,” “matinamayon.” Maiyaiyahon ini, kag ginapangita sini ang materyal, egotistiko, kag iban pa nga mga bentaha walay sapayan sang malain nga mga epekto sa iban. Ginasambit sang Biblia ang isa ka resulta: “Ginagamhan sang tawo ang tawo sa iya kahalitan.” Ginalaragway sini ang “pagpaindisanay sang isa sa isa” subong “paglagas sa hangin” bangod sa kamatayon “wala gid sing madala ang isa.” Ini nga bugal indi gid kalahamut-an sa pagtamod sang Dios.—Manugwali 4:4; 5:15; 8:9.

Ang Lapnag nga Espiritu sang Kalibutan

3. Ano ang lapnag nga espiritu sa kalibutan?

³ Diin sa duha ka panimuot sang panghunahuna ang nagalaragway sa kalibutan karon? Ano ang lapnag nga espiritu sang kalibutan? Ang World Military and Social Expenditures 1996 nagasiling: “Wala na sing iban pa nga siglo sa rekord ang makatupong sa ika-20 sa mapintas . . . nga kasingki.” Ang paindisanay sa gahom sa politika kag ekonomiya—subong man ang pungsudnon, relihioso, tribo, kag etniko nga mga pagribalay—nagpatay sa kapin sa 100 milyones ka tawo sa sining siglo. Ang maiyaiyahon nga paggawi sang isa ka indibiduwal nagdugang man. Ang Chicago Tribune nagsiling: “Ang balatian sa katilingban nagalakip sang pataka nga kasingki, abuso sa bata, diborsio, pagpahubog, AIDS, paghikog sang mga tin-edyer, droga, mga gang sa kalye, paglugos, pagkailehitimo, aborsion, pornograpiya, . . . pagbutig, pagdaya, kagarukan sa politika . . . Nadula na ang moral nga mga panghunahuna kon ano ang husto kag sayop.” Sa amo, ang UN Chronicle nagpaandam: “Ang mga katilingban nagakawasdak.”

4, 5. Paano ang espiritu sang kalibutan ginalaragway sing sibu sa tagna sang Biblia para sa aton adlaw?

⁴ Ining kahimtangan bug-os kalibutan. Suno gid ini sa gintagna sang Biblia para sa tion naton: “Sa katapusan nga mga adlaw magaabot ang makahalanguyos nga mga tion nga mabudlay pakigbagayan. Kay ang mga tawo mangin mahigugmaon sang kaugalingon, mahigugmaon sang kuwarta, bugalon, palabilabihon, mapasipalahon, malalison sa ginikanan, dimapinasalamaton, dimatutom, wala sing kinaugali nga gugma, indi tampad sa bisan anong kasugtanan, mapatupatuon, wala sing pagpugong sa kaugalingon, mabangis, wala sing gugma sa kaayuhan, maluib, matig-a sing ulo, nagahabok sa bugal.”—2 Timoteo 3:1-4.

⁵ Husto ini nga paglaragway sa lapnag nga espiritu sini nga kalibutan. Isa ini ka makagod nga ako-anay nga panimuot. Ang paindisanay sa tunga sang mga pungsod makita sa paindisanay sa tunga sang mga indibiduwal. Halimbawa, sa mapaindis-indison nga mga isport, madamong atleta ang nagahandum nga mangin numero uno bisan daw ano pa ang halit sini sa iban sa emosyon ukon sa pisikal pa gani. Ining maiyaiyahon nga espiritu ginapadaku sa kabataan kag nagapadayon sa madamo nga bahin sang pagkabuhi sang hamtong. Nagaresulta ini sa “mga pag-ilinaway, pagpinuyas, kaimon, mga pagsilabo sang kaakig, mga pagbaisay, mga pagbinahinbahin.”—Galacia 5:19-21.

6. Sin-o ang nagapabaskog sang kakagod, kag ano ang ginabatyag ni Jehova tuhoy sini nga panghunahuna?

⁶ Ginapakita sang Biblia nga ang maiyaiyahon nga espiritu sining kalibutan nagapabanaag sa iya sang “isa nga ginatawag nga Yawa kag Satanas, nga nagapatalang sa bug-os napuy-an nga duta.” Nahanungod sa impluwensia ni Satanas sa mga tawo nga nagakabuhi sa sining makahalanguyos nga katapusan nga mga adlaw, ang Biblia nagatagna: “Kailo sa duta . . . kay ang Yawa nagpanaug sa inyo, nga may daku nga kaakig, nakahibalo nga malip-ot na lamang ang iya tion.” (Bugna 12:9-12) Gani gindugangan nila sang iya kaupdanan nga mga demonyo ang ila mga panikasog nga pabaskugon ang makagod nga panghunahuna sa tawhanon nga pamilya. Kag ano ang ginabatyag ni Jehova sa sini nga panimuot? Ang iya Pulong nagasiling: “Ang tagsatagsa nga bugalon sa tagipusuon kangil-aran kay Jehova.”—Hulubaton 16:5.

Si Jehova Kaupod sang mga Mapainubuson

7. Paano ginatamod ni Jehova ang mga mapainubuson, kag ano ang ginatudlo niya sa ila?

⁷ Sa pihak nga bahin, ginapakamaayo ni Jehova ang mga mapainubuson sing hunahuna. Sa ambahanon kay Jehova, si Hari David nagsiling: “Luwason mo ang mapainubuson nga mga tawo; apang ang imo mga mata batok sa mga matinaastaason, agod mapaubos mo sila.” (2 Samuel 22:1,28) Gani, ang Pulong sang Dios nagalaygay: “Pangitaa ninyo si Jehova, kamo tanan nga mga mahagop sang duta . . . Pangitaa ang pagkamatarong, pangitaa ang pagkahagop. Ayhan malipdan kamo sa adlaw sang kaakig ni Jehova.” (Sofonias 2:3) Yadtong mapainubuson nga nagapangita kay Jehova ginatudluan niya nga palambuon ang espiritu nga tuhay gid sa iya sining kalibutan. “Tudluan niya ang mga mahagop sang iya dalanon.” (Salmo 25:9; Isaias 54:13) Ina nga dalanon amo ang dalanon sang gugma. Pasad ini sa paghimo sing husto suno sa talaksan sang Dios. Suno sa Biblia, ining may prinsipio nga gugma “wala nagapabugal, wala nagapahambog, . . . wala nagapangita sang iya kaugalingon nga kaayuhan.” (1 Corinto 13:1-8) Ginapadayag man sini ang mapainubuson nga panghunahuna.

8, 9. (a) Ano ang ginhalinan sang may prinsipio nga gugma? (b) Daw ano ka importante nga ilugon ang gugma kag pagpaubos nga ginpakita ni Jesus?

⁸ Natun-an ni Pablo kag sang iban pa nga unang-siglo nga mga Cristiano ini nga sahi sang gugma gikan sa mga panudlo ni Jesus. Kag natun-an ini ni Jesus gikan sa iya Amay, si Jehova, nga tuhoy sa iya ang Biblia nagasiling: “Ang Dios gugma.” (1 Juan 4:8) Nakahibalo si Jesus nga kabubut-on ni Jehova nga magkabuhi sia suno sa kasuguan sang gugma, kag ginhimo niya ini. (Juan 6:38) Amo ina kon ngaa may kaawa sia sa mga ginapigos, sa mga imol, sa mga makasasala. (Mateo 9:36) Ginsilingan niya sila: “Kari sa akon, kamo tanan nga ginabudlayan kag ginabug-atan, kag papahuwayon ko kamo. Itakod ang akon gota kag magtuon kamo sa akon, kay ako malulo kag mapainubuson sing tagipusuon.”—Mateo 11:28,29.

⁹ Ginpakita ni Jesus sa iya mga disipulo ang importansia sang pag-ilog sa iya gugma kag pagpaubos sang nagsiling sia sa ila: “Sa sini ang tanan makahibalo nga kamo mga disipulo ko, kon maghigugmaanay kamo.” (Juan 13:35) Makita sila subong nga tuhay gikan sa sining maiyaiyahon nga kalibutan. Amo ina kon ngaa nakasiling si Jesus tuhoy sa iya mga sumulunod: “Indi sila bahin sang kalibutan.” (Juan 17:14) Wala nila ginailog ang bugalon, makagod nga espiritu sang kalibutan ni Satanas. Sa baylo, ginailog nila ang espiritu sang gugma kag pagpaubos nga ginpakita ni Jesus.

10. Ano ang ginahimo ni Jehova sa mga mapainubuson sa aton adlaw?

¹⁰ Ang Pulong sang Dios nagtagna nga sa sining katapusan nga mga adlaw, ang mga mapainubuson pagatipunon sa isa ka tugob-globo nga katilingban nga napasad sa gugma kag pagpaubos. Gani, sa tunga sang kalibutan nga nangin labi kag labi nga bugalon, ang katawhan ni Jehova nagapakita sing tuhay nga panimuot—ang mapainubuson nga panghunahuna. Nagasiling sila: “Magataklad kita sa bukid ni Jehova [ang iya nabayaw nga matuod nga pagsimba], . . . kag tudluan niya kita sang iya mga dalanon, kag magalakat kita sa iya mga banas.” (Isaias 2:2,3) Ining tugob-globo nga katilingban nga nagalakat sa mga banas sang Dios ginahuman sang mga Saksi ni Jehova. Nagalakip sila sa nagadamo nga “isa ka dakung kadam-an nga wala sing tawo nga makaisip, gikan sa tanan nga pungsod kag tribo kag katawhan kag hambal.” (Bugna 7:9) Ining dakung kadam-an ginahuman karon sang minilyon ka tawo. Paano sila ginahanas ni Jehova nga magpaubos?

Pagtuon nga Mangin Mapainubuson sing Panghunahuna

11, 12. Paano ginapakita sang mga alagad sang Dios ang mapainubuson nga panghunahuna?

¹¹ Ang espiritu sang Dios nga nagapanghikot sa iya masinulundon nga katawhan nagabulig sa ila nga matun-an ang paglandas sa malain nga espiritu sang kalibutan kag dayon ang pagpakita sang bunga sang espiritu sang Dios. Ginapadayag ini sa “gugma, kalipay, paghidait, pagbatas, kalulo, kaayo, pagtuo, kalum-ok, pagpugong sa kaugalingon.” (Galacia 5:22, 23) Agod buligan sila nga mapalambo ini nga mga kinaiya, ang mga alagad sang Dios ginalaygayan nga indi “magmangin bugalon, nga nagasugyot sang pagpaindisanay, nga nagahinisaay.” (Galacia 5:26) Sa kaanggid, si apostol Pablo nagsiling: “Nagasiling ako sa tagsatagsa nga yara sa inyo nga indi maghunahuna sang iya kaugalingon sing mataas pa sa dapat niya hunahunaon; kundi maghunahuna agod matigayon ang maligdong nga hunahuna.”—Roma 12:3.

¹² Ang Pulong sang Dios nagasugo sa matuod nga mga Cristiano nga ‘indi maghimo sing bisan ano bangod sang pagbinaisay ukon bangod sang pagkamaiyaiyahon, kundi sing mapainubuson nga panghunahuna nga ginakabig ang iban [nga mga alagad sang Dios] nga labaw sa inyo, nga ginatuon ang mata, indi sa personal nga interes sang inyo kaugalingon lamang nga mga butang, kundi sa personal man nga interes sang iban.’ (Filipos 2:3,4) “Ang tagsa ka tawo magpangita, indi sang iya kaugalingon nga kaayuhan, kundi sang iya sang iban nga tawo.” (1 Corinto 10:24) Huo, “ang gugma nagapalig-on” sa iban paagi sa dimakagod nga mga pulong kag binuhatan. (1 Corinto 8:1) Nagapasanyog ini sing kooperasyon, indi sing kompetisyon. Ang ako-anay nga espiritu wala sing duog sa tunga sang mga alagad ni Jehova.

13. Ngaa ang mapainubuson nga panghunahuna dapat tun-an, kag paano ini matun-an sang isa?

¹³ Apang, bangod sang napanubli nga pagkadihimpit, wala kita matawo nga mapainubuson sing panghunahuna. (Salmo 51:5) Ini nga kinaiya dapat tun-an. Kag ayhan mabudlay ini para sa mga wala matudluan sing mga dalanon ni Jehova kutob sa pagkabata apang nagbaton sini sang ulihi sa kabuhi. May nahuman na sila nga mga personalidad pasad sa mga panimuot sining daan nga kalibutan. Gani dapat nila tun-an nga ‘ubahon ang daan nga personalidad nga nahisuno sa [ila] una nga dalanon sang paggawi’ kag “magsuklob sing bag-o nga personalidad nga gintuga suno sa kabubut-on sang Dios sa matuod nga pagkamatarong kag pagkamainunungon.” (Efeso 4:22,24) Paagi sa bulig sang Dios sarang mahimo sang mga sinsero ang ginapangabay niya sa ila: “Panapti ang inyo kaugalingon sing mapinalanggaon nga gugma sang pagkaawa, kaayo, pagkakubos sing hunahuna, pagkalulo, kag pagkamabinatason.”—Colosas 3:12.

14. Paano nagpamulong si Jesus batok sa luyag magpakataas sang iya kaugalingon?

¹⁴ Dapat ini tun-an sang mga disipulo ni Jesus. Mga hamtong na sila sang nangin mga disipulo niya sila kag may yara sila kalibutanon nga espiritu sang pagpaindisanay. Sang ginpangayo sang iloy sang duha sa ila ang kabantugan para sa iya mga anak nga lalaki, si Jesus nagsiling: “Ang mga gumalahom sang mga pungsod nagapakaginuo sa [mga tawo] kag ang mga kadalagkuan nagauyat sing awtoridad sa ila. Indi amo sini ang paagi sa inyo; kundi kon sin-o man ang luyag mangin daku sa inyo dapat mangin ministro ninyo, kag kon sin-o man ang luyag mauna sa inyo dapat mangin ulipon ninyo. Subong nga ang Anak sang tawo [si Jesus] nagkari, indi agod alagdon, kundi sa pag-alagad kag sa paghatag sang iya kalag nga gawad sang madamo.” (Mateo 20:20-28) Sang ginsilingan ni Jesus ang iya mga disipulo nga indi maggamit sing mga titulo sa pagtinguha nga pakataason ang ila kaugalingon, nagdugang sia: “Kamo tanan mag-ulutod.”—Mateo 23:8.

15. Ano ang dapat nga panimuot sang mga nagatinguha sang katungdanan sang pagkamanugtatap?

¹⁵ Ang matuod nga disipulo ni Jesus isa ka alagad, huo, isa ka ulipon sang mga masigka-Cristiano. (Galacia 5:13) Amo ini ilabi na sa mga luyag mangin kalipikado sa pagtatap sa kongregasyon. Indi gid sila dapat magpaindis-indis para sa kabantugan ukon kagamhanan; indi sila dapat ‘magpakaginuo sa mga panublion sang Dios kundi mangin mga huwaran sa ila.’ (1 Pedro 5:3) Sa pagkamatuod, ang maiyaiyahon nga espiritu isa ka palatandaan nga ang isa ka tawo indi bagay sa pagtatap. Ang subong sini nga tawo makahalalit sa kongregasyon. Matuod, nagakaigo nga ‘lab-uton ang katungdanan sang manugtatap,’ apang dapat nga bangod ini sa handum nga alagaran ang iban nga mga Cristiano. Ini nga katungdanan indi isa ka palangakuan nga bantog ukon may gahom, kay ang mga manugtatap dapat nga lakip sa labing mapainubuson sing panghunahuna sa kongregasyon.—1 Timoteo 3:1,6.

16. Ngaa ginpakamalaut sang Pulong sang Dios si Diotrefes?

¹⁶ Ginapatalupangod sa aton ni apostol Juan ang isa ka tawo nga may sayop nga pagtamod, nga nagasiling: “May ginsulat ako sa kongregasyon, apang si Diotrefes, nga naluyag magtigayon sing nahauna nga lugar sa tunga nila, wala magbaton sing bisan ano nga butang halin sa amon nga may pagtahod.” Ginpakig-angutan sini nga tawo ang iban sing dimatinahuron sa pagtinguha nga pakataason ang iya mismo posisyon. Sa baylo, ginpahulag si Juan sang espiritu sang Dios nga ilakip sa Biblia ang pagpakamalaut kay Diotrefes bangod sang iya ako-anay nga panimuot.—3 Juan 9,10.

Ang Husto nga Panimuot

17. Paano ginpakita nanday Pedro, Pablo, kag Bernabe ang mapainubuson nga panghunahuna?

¹⁷ May madamo nga halimbawa sa Biblia tuhoy sa mga may husto nga panimuot, may mapainubuson nga panghunahuna. Sang nagsulod si Pedro sa puluy-an ni Cornelio, yadto nga lalaki “naghapa sa tiilan [ni Pedro] kag nagyaub sa iya.” Apang sa baylo nga batunon ang pagdayaw, “ginpatindog sia ni Pedro, nga nagasiling: ‘Tindog ka; ako tawo man.’” (Binuhatan 10:25, 26) Sang si Pablo kag si Bernabe didto sa Listra, gin-ayo ni Pablo ang isa ka lalaki nga lupog kutob sa pagkabun-ag. Bangod sini, ang kadam-an nagsiling nga ining mga apostoles mga dios. Apang, “ginkusnit [ni Pablo kag ni Bernabe] ang ila mga panapton kag naglukso pakadto sa kadam-an, nga nagasinggit kag nagasiling: ‘Mga tawo, ngaa ginahimo ninyo ini nga mga butang? Mga tawo man kami nga may kaluyahon man kaangay ninyo.’” (Binuhatan 14:8-15) Wala ginbaton sining mapainubuson nga mga Cristiano ang himaya gikan sa mga tawo.

18. Sa iya pagpaubos, ano ang ginsiling sang isa ka gamhanan nga anghel kay Juan?

¹⁸ Sang ginhatagan si apostol Juan sang “bugna ni Jesucristo,” ginpaalinton ini paagi sa isa ka anghel. (Bugna 1:1) Bangod sang gahom sang anghel, mahangpan naton kon ngaa nahayanghag si Juan, kay 185,000 ka Asirianhon ang napatay sang isa ka anghel sa isa ka gab-i. (2 Hari 19:35) Si Juan nagasaysay: “Sang mabatian ko kag makita, nagyaub ako sa pagsimba sa tiilan sang anghel nga nagpakita sini nga mga butang sa akon. Apang nagsiling sia sa akon: ‘Halong ka! Indi ina paghimua! Masigkaulipon mo lamang ako kag sang imo mga kauturan . . . Simbaha ang Dios.’” (Bugna 22:8,9) Daw ano ka mapainubuson nga panghunahuna sa bahin sining gamhanan nga anghel!

19, 20. Ipaanggid ang pagkamatinaastaason sang nagapangdaug nga mga heneral sang Roma sa mapainubuson nga panghunahuna ni Jesus.

¹⁹ Si Jesus amo ang pinakamaayo nga halimbawa sang isa nga mapainubuson sing panghunahuna. Sia ang bugtong nga Anak sang Dios, ang palaabuton nga Hari sang langitnon nga Ginharian sang Dios. Sang ginpakilala niya ang iya kaugalingon sa katawhan subong amo sini, wala niya ini paghimua subong sang ginhimo sang nagapangdaug nga mga heneral sang panahon sang mga Romano. Ginhatagan sila sing daku nga mga parada—mga prosesyon—kag nagsakay sa mga kangga nga napunihan sing bulawan kag tiposo, nga ginaguyod sang puti nga mga kabayo, ukon sang mga elepante, mga leon, ukon mga tigre pa gani. Yara sa mga prosesyon ang mga musikero nga nagaamba sing mga ambahanon sa kadalag-an, upod ang mga kariton nga buta sing inati kag dalagku nga karosa nga nagalaragway sang mga eksena sa inaway. Yara man ang nabihag nga mga hari, mga prinsipe, kag mga heneral, upod ang ila mga pamilya, nga masunson nga ginhubuan agod pakahuy-an sila. Ang mga okasyon nagpakita sing pagpabugal, pagkamatinaastaason.

²⁰ Kabaliskaran ina sang kon paano ginhalad ni Jesus ang iya kaugalingon. Handa sia sa pagsunod sing mapainubuson agod matuman ang tagna tuhoy sa iya, nga nagasiling: “Yari karon! Ang imo hari nagaabot sa imo. Matarong sia, huo, ginluwas; mapainubuson, kag nagasakay sa asno.” Mapainubuson sia nga nagsakay sa isa ka sapat nga kalargahan, indi sa isa ka kangga nga ginaguyod sang ginparada sing halangdon nga mga sapat. (Zacarias 9:9; Mateo 21:4,5) Daw ano ka malipayon ang mapainubuson nga mga tawo nga si Jesus amo ang gintangdo nga Hari ni Jehova sa ibabaw sang bug-os nga duta sa bag-ong kalibutan, ang isa nga mapainubuson gid sing panghunahuna, kubos, mahigugmaon, mainawaon, maluluy-on!—Isaias 9:6,7; Filipos 2:5-8.

21. Ano ang wala ginapakita sang mapainubuson nga panghunahuna?

²¹ Ang katunayan nga sanday Jesus, Pedro, Pablo, kag iban pa nga kalalakin-an kag kababayin-an nga may pagtuo sang panahon sang Biblia mapainubuson sing panghunahuna nagadula sang ideya nga ang pagpaubos kaluyahon. Sa baylo, nagapakita ini sing kabakod sang pagkatawo, kay sila maisugon kag makugihon. Upod ang daku nga mental kag moral nga kusog, nagbatas sila sing mabug-at nga mga pagtilaw. (Hebreo, kapitulo 11) Kag karon, kon ang mga alagad ni Jehova mapainubuson sing panghunahuna, may kaanggid man sila nga kusog bangod ginasakdag sang Dios ang mga mapainubuson sang iya gamhanan nga balaan nga espiritu. Busa, ginalaygayan kita: “Magpangwagkus kamo tanan sa inyo kaugalingon sing mapainubuson nga panghunahuna sa isa kag isa, bangod ang Dios nagasumpong sang mga bugalon, apang nagahatag sia sing dibagay nga kaayo sa mga mapainubuson. Busa, magpaubos kamo sang inyo kaugalingon sa idalom sang gamhanan nga kamot sang Dios, agod nga bayawon niya kamo sa nagakaigo nga tion.”—1 Pedro 5:5,6; 2 Corinto 4:7.

22. Ano ang binagbinagon sa masunod nga artikulo?

²² May isa pa ka positibo nga bahin sang mapainubuson nga panghunahuna nga dapat himuon sang mga alagad sang Dios. Isa ini nga nagaamot sing daku sa pagpalig-on sang espiritu sang gugma kag kooperasyon sa mga kongregasyon. Sa pagkamatuod, isa ini ka kinahanglanon nga ingrediente sang mapainubuson nga panghunahuna. Binagbinagon ini sa masunod nga artikulo.

Bilang Repaso

◻ Ilaragway ang lapnag nga espiritu sang kalibutan.

◻ Paano ginakahamut-an ni Jehova ang mga mapainubuson sing panghunahuna?

◻ Ngaa dapat tun-an ang mapainubuson nga panghunahuna?

◻ Ano ang pila ka halimbawa sa Biblia sang mga indibiduwal nga nagpakita sing mapainubuson nga panghunahuna?

[Laragway sa pahina 15]

Ang anghel nagsiling kay Juan: “Indi ina paghimua! Masigkaulipon mo lamang ako”