Pamangkot sang mga Pamatan-on . . .

Mahimu bala ang Lalaki kag Babayi nga ‘Mag-abyanay Lamang’?

SI ­Scott kag si Kel­ly nagasiling nga wala sing romantiko nga relasyon nga nagapatunga sa ila. Apang si Kel­ly, isa ka tin-edyer nga babayi, nagsiling: ‘Si ­Scott ang akon pinakasuod nga abyan​—⁠ang tawo nga akon ginahinguyangan sing tion kag isa nga matu-aran. Ginasugid ko sa iya ang mga butang nga importante sa akon.’

Ang mga pag-abyanay sang lalaki kag babayi kinaandan na. Ang Se­ven­teen nga magasin nagsurbe kasan-o lang nga sa diin 65 porsiento sang tin-edyer nga mga babayi nga ginpamangkot ang nagsiling nga sila may lalaki nga mga abyan. Sa kamatuoran, ang isa ka grupo sang 625 ka tin-edyer sa lain nga surbe nagkabig sang “pagpakig-abyan sa mga katapo sang tuhay nga sekso” nga kapin ka importante sang sa “romantiko nga relasyon upod sa isa ka tawo.”

Apang, ngaa uso ang mga pag-abyanay sang magkatuhay sing sekso? Ang libro nga Adoles­cence nagasiling: “Sa kabug-osan sang maaga nga mga hugna sang paghinupang, ang mga lalaki kag mga babayi may huyog sa pagpili sing mga abyan nga ila kasekso. Apang samtang nagabatyag sila sing kapin nga kalig-onan sa mga pagbalhin sang lawas nga ginapahanabo sang seksuwal nga paghamtong, nagapili sila sing mga abyan sa duha ka sekso.”

Apang, indi lamang pagpakig-abyan kag pagpakigbagay sa tuhay nga sekso ang ginaton-an sang iban nga mga pamatan-on. Nagapalambo sila sing suod nga mga pagpakig-abyan sa tuhay sing sekso​—⁠mga relasyon nga sa masami ila ginatawag nga “platoniko”a lamang. Ngaa subong sini? Ang 17-anyos nga si Gre­gory nagsiling: “Mas mahapos para sa akon nga makighambal sa mga babayi bangod masami nga sila kapin ka mahinuklugon kag sensitibo. Kon makakita sila sing kaluyahon sa imo, wala sila nagapanghikay sa imo.” Amo man ang ginsiling sang disisiete anyos nga si Cindi nahanungod sa iya lalaki nga abyan: “Masugiran ko sia sing tanan nga butang. Tuhoy sa isa ka babayi nga abyan masugiran mo sia sing mga butang, apang nagalusot ini sa iban.” Ang iban nga mga pamatan-on nagasiling nga ina nga pag-abyanay nagabulig sa ila sa pagpalambo sing isa ka mas maayo nga personalidad.

Apang ang handum bala sa mas maayo nga personalidad ukon isa ka ginasaligan nga tulu-aran ang una nga motibo sa mga pag-abyanay sang lalaki kag babayi?

“Ang Tagipusuon Malimbungon Labaw sa Tanan nga Butang”

Ang Biblia nagasiling sa Jeremias 17:​9: “Ang tagipusuon malimbungon labaw sa tanan nga butang kag lakas gid kadunot. Sin-o bala ang makahibalo sini?” Huo, masami nga mabudlay gid hangpon ang aton kaugalingon nga mga balatyagon ukon hibaluon kon ngaa ginahimu naton ang pila ka butang. Gani bisan pa ang mga pamatan-on nagasiling nga wala sila sing malain nga motibo sa suod nga mga pag-abyanay sang lalaki kag babayi, maathag nga ang mga pamatan-on masami nga wala nakahangop sang ila matuod nga mga motibo sa sining mga relasyon. “Kon may mga problema ako,” tu-ad ni Bir­git, isa ka tin-edyer nga babayi, “luyag ko gid nga may matu-aran ako, isa nga makahangop sa akon tuhay sa paghangop sang akon mga ginikanan, kag isa nga akon mapakig-angotan sa pisikal.” “Importante nga may yara isa ka tawo nga malapit sa imo,” siling sang 17-anyos nga si ­Scott. “Nagabulig ini sa imo sa pagbatyag nga may nagaulikid sa imo,” baton ni Deb­bie. Kag ang isa pa ka pamatan-on nga lalaki nagsiling, ‘Ang tanan may yara abyan, kag ako akon isahanon.’

Busa madamu sang ginatawag nga mga pag-abyanay ang sa pagkamatuod pakunokuno nga mga romansa ukon mga paagi sa pagkuha sing igtalupangod gikan sa isa sang tuhay nga sekso nga wala sing panaad.

Apang Malain Bala nga Makatigayon sing mga Abyan?

Indi gid man. Ang Hulubaton 18:​24 nagasiling nga “may mga mag-abyan nga may huyog sa pagdugmok sa isa kag isa, apang may abyan nga nagaunong sing labi pa ka suod sa isa ka utod.” Ang Hebreong tinaga nga ginbadbad diri subong “mga abyan” nagalakip sa isa ka personal nga abyan nga imo masaligan sing sekreto nga mga butang kag suod sa imo. Indi katingalahan nga ang Biblia nagasiling: “Ang isa ka matuod nga abyan nagahigugma sa tanan nga tion, kag isa ka utod nga natawo tungod sa kapipit-an.”​—⁠Hulubaton 17:17.

Apang nagpangita bala ang katawhan sang Dios sa panahon sang Biblia sing mga abyan sa tunga sang mga katapo sang tuhay nga sekso? Binagbinaga ang anak nga babayi ni Jefte. Sang ginsubuan sia bangod sang panaad nga nahimu sang iya amay, nagtu-ad bala sia sa isa ka suod nga abyan nga lalaki? Sa kabaliskaran, sia nagsiling sa iya amay: “Pabayai ako . . . kag pabayai ako nga maghaya . . . , ako kag ang akon babayi nga mga abyan.” (Hukom 11:​37) Dumduma man ang parabola ni Jesus tuhoy sa nadula nga dracma. Upod kay sin-o gin-ambit sang isa ka babayi ang iya kalipay sang makit-an ini sang ulihi? Si Jesus nagsiling: “Kag sang nakita niya ini, ginatipon niya ang iya mga abyan nga mga babayi.” (Lucas 15:9) Amo man si Hari David. Ang isa ka lalaki nga nagahingalan kay Husai nakilal-an subong “abyan ni David.”​—⁠2 Samuel 15:37.

Indi buot silingon nga ang pagpakig-abyan sa tuhay sing sekso ginadumilian. Halimbawa, si apostol Pablo nga isa ka diminyo nga lalaki may mga abyan nga Cristianong mga babayi. (Tan-awa ang Roma 16:​1, 3, 6, 12.) Sa kamatuoran, sang magsulat sia sa mga taga-Filipos, may ginsambit sia nga duha ka “babayi nga nagpangabudlay upod sa akon sa maayong balita.” (Filipos 4:3) Si Jesucristo man may balanse kag maayo nga relasyon sa tuhay nga sekso. Ang Biblia nagasiling sa Juan 11:​5: “Karon ginhigugma ni Jesus si Marta kag ang iya utod nga babayi.” Sa pila ka okasyon ginbaton niya ang pagkamaabiabihon sining mga babayi kag nagpakighambal sa ila.​—⁠Lucas 10:​38, 39.

Walay sapayan, malaragway mo bala si Jesus nga naghimu sing malawig, romantiko nga paglakatlakat upod kay Maria ukon kay Marta? Indi gid. Bisan pa may yara matuod nga paghigugmaanay sa ulot ni Jesus kag sining mga babayi, ang ila relasyon ginhuptan sa wala sing peligro nga kalayuon. Dugang pa, si Jesus kag si Pablo hamtong nga mga lalaki, nga makakontrol sang ila mga balatyagon kag mga emosyon. Indi sila subong sang madali madala nga mga pamatan-on nga nagakinahanglan sing isa nga “magdapit sang ila kamut.”

“Puno sing mga Problema”

Ang libro nga ginatawag The Chal­lenge of ­Being Sin­gle nagasiling: “Batok sa lapnag nga mitolohiya, ang platoniko nga mga pag-abyanay posible gid.” Sa pagkamatuod, “posible” man nga maluwas sa isa ka nahulog nga eroplano. Ang pamangkot amo, daw ano ka praktikal ukon maalamon ang pagpalambo sing suod nga pagpakig-abyan sa isa nga tuhay sing sekso? Indi gid ini maalamon. Ang isa ka pag-usisa sang Sobyet nagsiling nga ang mga pag-abyanay sang lalaki kag babayi “puno sing mga problema.” Ngaa subong?

Una, ang seksuwal nga sugyot tuman ka gamhanan nga kusog. Subong isa ka pamatan-on nagatuon pa lamang ikaw sa paglandas sini. Gani bisan pa mahimu wala nalakip ang sekso sa pag-abyanay sang lalaki kag babayi, kamusta sa ulihi? Sing makawiwili, sa pag-usisa nga nasambit, ang mga pamatan-on ginpamangkot, “Sa inyo opinyon posible bala ang matuod nga pag-abyanay sa ulot sang mga lalaki kag mga babayi nga indi sila maghigugmaanay?” Sitentay-singko porsiento ang nagsiling sing huo. “Apang, sa pag-edad,” siling sang mga mananalawsaw, “nagadugang ang mga duhaduha sa sining bahin amo kon ngaa kapin sa katunga sang [gulang-gulang nga mga lalaki] ang nagsabat sing negatibo.” Mahimu nga ang iban nga pamatan-on nakatuon gikan sa eksperiensia sang kaalam sa Hulubaton 6:​27: “Makabutang bala ang lalaki sing kalayo sa iya sabak kag indi masunog ang iya mga panapton?”

Halimbawa, ang isa ka pamatan-on nga si ­Wayne nagsiling: “Ang iban sang mga tawo nga akon nakilala may paris sa pagpamasyar. Ini sila duha ka pamatan-on nga nagasaot ukon bagay sa isa kag isa. Sa umpisa mag-abyanay lamang sila, isa nga matu-aran. Apang nian nagasugod sila sa paghinguyang sing kapin kag kapin nga tion upod sa isa kag isa. Ang mga tawo nagahinakop nga sila naganobyahanay, kag amo gid sa ulihi.” Apang ang pagnobyahanay kon indi pa ikaw handa sa pagpakasal pat-od nga ‘magasunog’ sa imo. Mahimu ini makapukaw sing mabaskog nga mga emosyon kag mga handum nga indi mapaayawan. Ang resulta? Kapaslawan ukon pagpakighilawas.

Ang iban nga pamatan-on ‘nagakasunog’ kon magtubo ang gugma sa isa lamang. Ang Biblia nagasugid tuhoy sa isa ka pamatan-on nga lalaki nga si Amnon nga “naghigugma” sa iya utod sa amay nga si Tamar, apang si Tamar wala sing luyag sa iya. Ang Biblia nagasiling: “Kag si Amnon nagpalibog sing tama sa bagay nga nagbalatian sia bangod kay Tamar.” (2 Samuel 13:​1, 2) Matuod, wala sing pamatuod nga ginhaylo ni Tamar si Amnon sa bisan anong paagi. Walay sapayan, luyag mo bala nga manabat ikaw​—⁠ukon makaeksperiensia ikaw​—⁠sing emosyonal nga kagamu? Ang tuman ka suod nga pagpakig-abyan sa isa ka tawo nga tuhay sing sekso nagapadayag sa imo sa kapahamakan.

“Kuhaa ang Kasubo”

Si Solomon naglaygay sa mga pamatan-on: “Kuhaa ang kasubo sa imo tagipusuon, kag isikway ang malaut gikan sa imo unod.” (Manugwali 11:​10) Mangin mainabyanon sa mga katapo sang tuhay nga sekso, apang maghalong gid. Hupti ina nga mga relasyon sa sulod sang makatarunganon nga limite. Ang paghimu sing baliskad sini isa ka pag-agda sa kasubo.

Apang may yara pa bala iban nga mga katalagman? Kag paano ang isa ka pamatan-on makasapo sing matuod nga pag-abyanay? Ang palaabuton nga guwa magabinagbinag sining mga pamangkot.

[Footnotes]

[Retrato sa pahina 14]

Si Jesus nagpakig-abyan sa mga babayi apang naghalong sia nga indi madalahig sing romantiko

[Retrato sa pahina 15]

Ang ginatawag nga platoniko nga mga relasyon masami nga nagadul-ong sa paghinakit kag kapaslawan