Ang Pagtamod sang Biblia
Aborsion—Ang Sabat sa Sobra nga Populasyon?
KON bala pagsulundan sang pungsod ukon desisyon sang indibiduwal, ang aborsion nangin kinaandan nga paagi sa pagkontrol sa populasyon sang una kag karon.
Ang report sa isa ka pamantalaan sa Canada nga natig-uluhan “China’s agony is 53 million abortions” nagbalikwat sa Ministry of Public Health sa China subong nagreport sinang talalupangdon nga numero para sa tion sang 1979 tubtob 1984. Ining kabilugan nga kadamuon sang aborsion sa lima ka tuig katumbas sa kapin sa doble nga populasyon sang Canada!
Ginabanta sang Hapon nga 30 porsiento sang 2.1 milyones nga ginapanamkon kada tuig sa sina nga pungsod ang ginahulog. Ang iban sining wala matawo nga kabataan ginadumdom paagi sa diutay nga bato, plastik, ukon plaster nga mga estatwa nga ginabutang sa Budhista nga mga templo sa bug-os nga pungsod.
Sa pihak nga bahin sang kalibutan, sa Sweden, ang aborsion nga ginapangayo gintugutan kutob sang 1946 para sa “medikal, socio-medikal, tawhanon kag sa kaayuhan sang bata nga mga rason ukon kon may halit ang sibudbod.” Sa karon, subong sa iban nga mga pungsod, madamo nga Sueco nga mga babae ang nagatamod sa aborsion subong isa ka ginabaton sa katilingban kag popular nga paagi sa paglimite sa kadakuon sang ila pamilya.
Popular nga Buhat sang Una
Sa dumaan nga Atenas, ang aborsion gingamit sa pagkontrol sa pagdamo sang populasyon. “Ang boluntaryo nga paglimite sa pamilya kinaandan sadto, kon bala paagi sa kontrasepsion, paagi sa aborsion, ukon paagi sa pagpatay sa lapsag,” suno sa istoryador nga si Will Durant sa The Story of Civilization.
Ang aborsion popular man sa Romanong emperyo. Sa anong mga rason? Si Durant nagpadayon: “Luyag sang mga babayi nga mangin matahom sa seksuwal sa baylo nga subong iloy; sa kabilugan ang handum sa indibiduwal nga kahilwayan daw nagasumpakil sa mga kinahanglanon sang kaliwatan. . . . Sa mga kasal, ang kalabanan sa ila daw naglimite sang ila pamilya paagi sa aborsion, pagpatay sa lapsag, coitus interruptus, kag kontrasepsion.” Indi ayhan nga bangod man sa sining mga rason nga aborsion nagdugang sa aton tion?
Ang Pagtamod sang Unang mga Cristiano
Sa daku nga kabaliskaran, ang nahaunang mga Cristiano malig-on nga nagtindog batok sa aborsion. Si Durant nagdugang: “Ang aborsion kag pagpatay sa lapsag, nga nagabuhin sa paganong katilingban, gindumilian sa mga Cristiano subong katumbas sa pagpatay.” Gani samtang ang paglimite sa pamilya nangin talalupangdon nga butang sa katilingban sa panahon sang mga Griego kag mga Romano, ang Cristianong komunidad malig-on nga nagtindog sa estrikto nga talaksan sa moral nga nagatahod sa pagkabalaan sang kabuhi. Subong sang sa dumaan nga Israel, ang kabataan tanda sang pagpakamaayo sang Manunuga. Ang salmista nagsiling: “Yari karon! Ang mga anak mga panublion gikan kay Jehova; ang bunga sang tiyan isa ka padya.”—Salmo 127:3.
Maathag gikan sa Pulong sang Dios, ang Biblia, nga si Jehova, “ang tuburan sang kabuhi,” nagakilala sa kinamatarong sa kabuhi sang wala matawo nga bata. Paano? Nahauna, ginapakita sang Biblia nga ginatamod niya ang wala pa matawo nga indi lamang isa ka masa sang tisyu. Ang interes sang Dios sa iya makatilingala nga kahimusan sa pagpanuga ginlaragway sang salmista sa sining paagi: “Ginputos mo [Jehova] ako sa tiyan sang akon iloy. . . . Ang imo mga mata nakakita sang akon wala mahuman nga kinaugali, kag sa imo tolon-an nasulat na sila tanan.”—Salmo 36:9; 139:13-16.
Dugang pa, makighusay ang Dios sa indibiduwal nga aksidente nga nagpahilabot sa kinaugali nga lakat sang mga hitabo nga nagadalahig sa wala pa matawo nga bata. Talupangda nga mabug-at nga salabton ang ginasilot sang Mosaikong Kasuguan sa sina nga mga tawo, nga nagasiling: “Kon ang mga tawo mag-inaway, kag magsamad sang babayi nga nagadala, sa bagay nga mahulugan sia, apang wala sing malain nga masunod; pabayaron ang nagsakit sa iya, suno sa ipabayad sa iya sang bana sang babayi; kag magabayad sia suno sa mapat-od sang mga hukom. Apang kon may malain nga masunod, nian magabayad ka sing kabuhi sa kabuhi.”—Exodo 21:22, 23, American Standard Version.
Karon kon ginatamod ni Jehova ang aksidente nga pagpahilabot sa wala pa matawo nga bata subong isa ka butang nga may serioso nga resulta, daw ano pa ka daku ang salabton sa hungod nga pagpahilabot, subong sa kaso sang aborsion! Subong man, sanglit wala ginhatagan sang Dios sing limitasyon ang edad sang wala pa matawo sa iya sugo nga ginsambit sa Exodo kapitulo 21, ang mga baisay nga ginapasad sa edad wala sing pulos.
Ang Sabat sa Sobra nga Populasyon
Sa gihapon, ang iban mahimo nga mangatarungan nga bangod sang dugang nga pag-iwat sing kalan-on, kakulang sing nagakaigo nga pamalay, kag nagadiutay nga suplay sang lab-as nga tubig, ang ginapili nga aborsion subong paagi sa pagkontrol sa populasyon magabuhin sang pag-ipit sa mga kaliwatan nga magaabot. Apang, amo lamang bala ini ang paagi sa pagbalanse sa populasyon sang kalibutan sa palibot sang duta?
Mga 6,000 ka tuig sang una, ginsambit ni Jehova nga Dios ang iya katuyuan nahanungod sa populasyon sang planeta nga Duta. Si Jehova nagsiling sa nahaunang tawhanon nga mag-asawa: “Magmabungahon kag magbu-ad kag magtugob sang duta kag magpakaagalon sa sini.” (Genesis 1:28) Talupangda nga ang ginsambit nga katuyuan sang Dios amo ang pagtugob, indi ang pagpasobra sang populasyon, sang duta. Balansehon sang Manunuga ang populasyon sang kalibutan—huptan ang rasonable nga kadamuon sang populasyon, ekolohiko nga balanse, kag nagakaigo nga pagpatubas sing kalan-on.—Isaias 65:17-25.
Makatarunganon maghinakop nga ang Manunuga sang tawhanon nga ikasarang sa pagpamuad magakontrol sini agod matigayon ang himpit nga pagkabalanse. Indi kinahanglan ang aborsion sa paglimite sa pagdamo sang populasyon. Pat-uron ni Jehova paagi sa Ginharian sang iya Anak, si Cristo Jesus, nga ang duta komportable nga matugob sing matinumanon nga katawhan nga nagapuyo sa bug-os globo nga paraiso.—Isaias 55:8-11; Bugna 21:1-5.
[Kapsion sa pahina 27]
“Ang aborsion kag pagpatay sa lapsag . . . gindumilian sa mga Cristiano subong katumbas sa pagpatay.”—Will Durant, istoryador
[Laragway sa pahina 26]
“Sa tion nga ang kiring anom ka bulan na, makakita na ini, makabati, makaeksperiensia, makapanabor kag makatuon pa.”—Dr. T. Verny, awtor sang libro nga “The Secret Life of the Unborn”
S. J. Allen/Int’l Stock Photo