Malapit Na Bala ang Katapusan sang Polusyon?

ANG paglaum sa isa ka matinlo nga duta makalilipay gid. Apang realistiko bala ini? Ti, ang iban nga mga pungsod nagahimakas sa pagpauswag sang kahimtangan tuhoy sa polusyon. Ginareport karon ang pagbuhin sang polusyon sa hangin bangod sang estrikto nga mga tikang sa pagkontrol sang tingga nga unod sang mga aso nga nagaguwa sa mga salakyan. Sa pila ka duog, daw nabuhinan man ang polusyon sa industriya. Apang, indi ang estrikto nga pagkontrol ang kabangdanan pirme. Sa baylo, kon kaisa resulta ini sang pagbalay liwat sa industriya bangod sang kahimtangan sa ekonomiya sang kalibutan.

Duta—Gindesinyo Bala sa Pagtinlo sang Iya Kaugalingon?

Dugang pa, may kinaugali nga mekanismo sa pagtinlo nga nagapanghikot. Halimbawa, ang phytoplankton isa sang nagapanguna nga ahente sang dagat batok sa polusyon, suno kay Dr. Aubert sang Medical Oceanography Center sa Nice, Pransya. Ining diutay nga mga organismo nagapatubas sing kinaugali nga mga antibiotic nga nagapierdi sang impeksion. Indi makalilipay nga sila ginadaug. Sa Italya, ang Venice kag ang kaiping nga Adriatic Sea ginadagsaan sang algae. Sa Adriatic ang polusyon nagapatubas sing “algae, isa ka mabaho kag madanlak nga jelly, kolor dalag, kape kag abuabuhon, nga nagalapta pa bagatnan sa kalayuon nga ginatos ka kilometros” kon tig-ilinit. (The Globe and Mail, Toronto, Canada) Ang isa ka kabangdanan amo ang kanal gikan sa suba sang Po, “nga may hilaw nga basura gikan sa kapin sa 15 milyones ka tawo, higko gikan sa madamo sang dalagku nga mga industriya sang Italya . . . kag ang ipot sang kapin sa lima ka milyon ka baboy.”

Kamusta naman ang polusyon sa duta? Ang pagpanalawsaw sang isa ka daku nga kompanya sang kemikal bilang pagsunod sa Department of Energy sang E.U. nagpahayag nga may yara madamo nga sahi sang bakterya, fungi, kag amoeba sa duta, ang iban tubtob sa 260 metros sa idalom sang duta. Si Dr. David Balkwell sang Florida State University nagkomento: “Mahimo nga ginapatinlo sining mga organismo sa idalom sang duta ang aquifer [kinaugali nga tubig sa idalom sang duta].” Si Dr. Balkwell nagalaum nga ang mga genetic engineer makatukib sing paagi nga mapahulag ining mga organismo sa idalom sang duta sa “pagtunaw sa espisipiko nga mga higko.”

Apang, sing realistiko, dapat naton ihinakop nga ang kahimtangan karon wala nagapatimaan sing madasig nga katapusan sang pisikal nga paghigko sa duta. Apang, mapat-od naton nga malapit na ang katapusan sini. Ngaa?

Pagdula sa Polusyon sa Moral

Agod ang planeta mangin matinlo gid nga puluy-an para sa katawhan, ang mga pumuluyo sini dapat mangin matinlo nga katawhan, sa moral subong man sa pisikal. Dapat landason sang mga tawo ang ila pagkamaiyaiyahon kag palambuon ang dimakagod nga mga kinaiya, nga nagapakita sing konsiderasyon sa ila mga isigkatawo kag sa mga sapat. Mahimo bala ini?

Sa sulod sang mga dekada, nasapwan sang mga Saksi ni Jehova nga sarang ini mahimo. Gintilawan nila ang ikasarang sang Biblia sa pagpabag-o sang personalidad, kag nasapwan nila nga ini nga libro may ikasarang sa pagpabag-o sa mga tawo, nga may mapuslanon nga mga epekto sa palibot. Halimbawa, ang mga opisyal sang istadyum nalipay gid sa kahim-ong kag katinlo sang kadam-an nga nagtambong sa dalagku nga mga kombension sang mga Saksi ni Jehova. Ang ginakomento masami amo nga ‘ang istadyum ginbiyaan nga mas matinlo sang sa antes ini ginsudlan sang mga Saksi.’

Ang isa ka katapo sang nagaatipan sa isa ka halampangan nga mga tinukod sa Lisbon, Portugal, nagpaathag sa isa sang mga Saksi ni Jehova: “Kon ginapamangkot ako sang mga tawo kon ano ang ginahunahuna ko tuhoy sa inyo, indi ako makabinutig. Ginasugiran ko sila nga ang mga Saksi ni Jehova may maayo gid nga mga pamatasan, matinlo kag organisado. . . . Kon matabuan nga nahigkuan ninyo ang isa ka butang, 99 ang ginatinluan ninyo!”

Ang pagpamilit sang mga Saksi sa pisikal nga katinlo may yara kaangtanan sa ila mataas nga mga prinsipio sa moral. Ano nga mga prinsipio? Amo ang mga nabalay sa Biblia, nga amo ang nasulat nga Pulong sang Dios. Tuhoy sa mga malauton, ang Biblia nagasiling nga ang mga dalanon sang Dios ‘mataas pa sa inyo mga dalanon, kag ang iya mga panghunahuna sa inyo mga panghunahuna.’ (Isaias 55:7-9) Apang, sarang naton matun-an ang mga dalanon sang Dios kay ginhimo sang Dios nga ang iya kasuguan mahibaluan sang mga luyag magkabuhi nahisuno sa sini. Ining balaan nga edukasyon importante para sa aton palaabuton.

Minilyon sang mga Saksi karon ang nagapanikasog sa pagkabuhi nahisuno sa sining matinlo nga mga talaksan sa moral, kag nakabenepisyo sila sing daku. Apang, para sa madamo, nagkahulugan ini sing dalagku nga mga pagbalhin sa ila mga batasan kag mga estilo sang pagkabuhi.

Mga Droga, mga Pagpanakit, kag Kadalag-an

Binagbinaga ang kaso ni Marie, isa sa pamilya nga may 13 ka katapo gikan sa puno sing krimen nga duog sa isa ka siudad sa Inglaterra.

“Ang akon pamilya kilala nga tonto, kag kaangay nila, nakilal-an ako nga buyong. Sa edad nga 15 ka tuig, nahulugan ako. Duha ka tuig sang ulihi, natawo ang akon anak nga babayi, kag ako lamang ang nabilin nga mag-atipan sa iya. Ang akon nobyo gindala sa [koreksional] nga eskwelahan. Nakapalagyo sia, kag nagbusong ako liwat. Gintilawan ko ang tanan nga paagi agod indi na ako magbusong kag sang ulihi nagmadinalag-on ako, apang diutayan lang ako mapatay.

“Ang akon nobyo nagsugod sa pagyupyop sing marijuana kag ginpintasan gid niya ako, bisan pa nagabusong ako liwat. Nadalahig man ako, sa pagpanigarilyo kag sa pagbaligya sing droga. Sini nga tion nagpuyo ako sa isa ka balay nga puno sing mga pampam. Ako ang nagaatipan sa ila mga bata.

“Sang mangin interesado ako sa isa pa ka lalaki, ginbuno sia sang akon una nga nobyo sing siam ka beses agod utdon ang amon relasyon. Bangod sini ginbilanggo sia liwat. Sang makaguwa sia sa bilangguan nagpakasal kami kag pareho kami nga nabuyo gid sa droga.”

Sa tapos makilala ang mga Saksi ni Jehova kag makatuon sing Biblia upod sa ila, ining pamatan-on nga tawo nagsugod sa pagtambong sa Cristianong mga miting kag amat-amat nga nagbag-o sia. Si Marie nagapaathag:

“Narealisar ko nga ang pagpanigarilyo kag pagdroga malain. Sang ginsugiran ko ang akon bana nga untatan ko na ini, ginabuga niya sa akon guya ang aso halin sa iya sigarilyo nga marijuana, agod hayluhon ako nga magdroga liwat. Nagbusong ako liwat. Wala madugay sa tapos sadto, ang akon bana nagsugod nga wala nagapauli kon gab-i.

“Pagligad sang walo ka bulan ginpanguha niya ang iya mga gamit sa balay kag ginbiyaan ako. Nangamuyo ako kay Jehova nga buligan ako sa paglandas sini, kag ginbuligan niya ako matuod. Nian, tatlo ka bulan sang ulihi, ang akon bana nagbalik. Nangamuyo ako nga nagapangayo sing kusog sa paghimo sang kon ano ang husto. Sa liwat gintinguhaan ko nga mangin madinalag-on ang amon pag-asawahay, apang sa sulod sang anom ka bulan ginaatipan ko ang 14 ka tahi sa palibot sang akon mata, nga resulta sang kapintas sang akon bana; ang mga droga amo gihapon ang iya una nga ginahigugma. Ang amon balay nangin amo ang daku nga estasyon sang droga sa bug-os nga duog. Puno ini sang iya mga ‘abyan,’ ang kalabanan sa ila hubog sa droga.

“Sa bulig ni Jehova, nakatipon ako sing kaisog kag gin-atubang ko ang mga lalaki. Sa maayo nga paagi ginpangabay ko sila nga magguwa sila kon luyag nila magpadayon sa pagpanigarilyo sang ila droga. Sang mabatian ina sang akon bana, naimpeto ang akon bana, gintawag niya ako sa kusina, kag ginbunggo ang akon ulo sa dingding. Nagtinguha ako sa pagsugid sa iya nga nabalaka ako sa kabataan kag luyag ko sila hatagan sing kahigayunan nga magdaku sa isa ka matinlo kag maayo nga palibot. Ang akon bana dalidali nga nagbalik sa iya mga abyan. Naghulat ako nga nagapangamuyo. Nagbalik sia sa kusina, kag pagdumdom ko patyon niya ako.

“Apang, kutob sadto naglinong ang kahimtangan. Nagsaylo kami sang ulihi. Kon magduaw ang mga giyan sa droga, wala na sila nagapamuyayaw ukon nagasugilanon nahanungod sa ila imoral nga kabuhi subong sang una. Daw ginatahod na nila kami.”

Natandog ang tagipusuon sang bana ni Marie bangod sang iya pagtindog sa matinlo nga moral kag sa indi mahigko nga pagkabuhi, kag sia man sang ulihi nagtuon sang Biblia upod sa mga Saksi ni Jehova. Si Marie kag ang iya bana lunsay bawtismado na nga mga Saksi karon kag masako sila sa pagbulig sa iban nga tinluan ang ila kabuhi paagi sa bulig sang ihibalo sa Biblia. Si Marie nagsiling:

“Kon mabatian ko ang akon bana nga nagapangamuyo, ukon kon mabatian ko sia nga nagapabutyag sang iya gugma kay Jehova, nagapagsik gid ang akon tagipusuon! Nakibot ang iya mga abyan anay sa pagbag-o sang iya panagway. Ang amon pamilya karon nahiusa gid matuod. Karon pa lang ako nangin malipayon gid, kag wala gid ako nagauntat sa pagpasalamat kay Jehova nga ginkuha niya kami gikan sa sining mahigko nga sistema sang mga butang.”

Ina nga kadalag-an sa pag-away sa polusyon sa moral nagapahayag sang gahom sang Pulong sang Dios. Dugang pa, ginatudlo sini ang paglaum sa isa ka malapit na nga katapusan sang tanan nga sahi sang polusyon. Ano ang ginasiling sang Biblia nahanungod sini?

Isa ka Matinlo nga Duta—Pat-od Gid

Ang mahalungon nga pagtuon sa Biblia nagapahayag nga nagakabuhi kita sa “katapusan nga mga adlaw” sang sistema sang mga butang. (2 Timoteo 3:1-5) Ang kahimtangan sang palibot isa lamang ka pamatuod sa sini. Ano ang kahulugan sini tuhoy sa aton paglaum sa isa ka matinlo nga duta?

Nagakahulugan ini nga sa indi madugay magapahilabot ang Dios sa mga hilikuton sang tawo. Sa indi madugay magahikot sia sa isa ka gamhanan nga paagi agod dulaon ang tanan nga polusyon sa moral kag sa pisikal gikan sa aton planeta. Sa tulun-an sang Bugna nagasaad sia nga “laglagon ang mga nagalaglag sang duta.”—Bugna 11:18.

Sa pagkamatuod, ang Dios lamang ang may gahom sa pagpaluntad sing isa ka matinlo kag wala sing polusyon nga duta. Makakulunyag mahibaluan nga katuyuan niya nga himuon gid ina. Kon maghikot na sia, sa malapit nga palaabuton, mangin subong ini sang iya ginsiling: “Yari Karon! Ginahimo ko nga bag-o ang tanan nga butang.” (Bugna 21:5) Nian, sa katapusan, ang aton planeta mangin isa ka nagakabagay nga puluy-an para sa matinlo kag matadlong nga katawhan nga magakalipay sa kabuganaan sini sing dayon.