Mga Saksi ni Jehova sa Sidlangan nga Europa

SANG marumpag ang Pader sang Berlin sang Nobiembre 1989, ginreport sang Asiaweek nga “mga 2 milyones ka taga-Sidlangan nga Alemanya ang nagdugok sa nakatundan nga katunga sang ila nabahin nga pungsod sa sulod sang duha ka adlaw sa tapos ginbuksan sang Sidlangan nga Berlin ang dulunan.” Ano ang ila misyon?

Para sa mga may sarang, isa yadto ka tion sang pagpamalaklon. Para sa iban, isa lamang yadto ka pagtulutan-aw sang mga baligya kag pagtilaw sang ila bag-o matigayon nga kahilwayan. Madamo ang nakakita sa mga Saksi ni Jehova sa mga kalye sang Berlin kag sa iban nga mga siudad kag nagbaton sila sing mga literatura gikan sa ila. Kutob sadto, ang iban nagsulat sa sanga talatapan sang Watch Tower Society sa Selters, malapit sa Frankfurt am Main, nga nagapabutyag sing talalupangdon nga mga reaksion.

Ang isa ka sulat nagsiling: “Sang ginduaw ko ang Nakatundan nga Berlin sa nahauna nga tion sa akon kabuhi, nakabaton ako sing isa ka kopya sang Ang Lalantawan subong isa ka regalo gikan sa mga Saksi ni Jehova sa kalye. Sugod sadto, ginbasa ko liwat ang Biblia, kag bisan kadamo gid sang akon mga problema, sa liwat may isa nga nagahatag sa akon sing paglaum kag kalipay sa pagkabuhi. Mangin malipayon gid ako kon mabasa ko ang libro nga Your Youth​—Getting the Best out of It. Luyag ko man makigkita sa mga Saksi ni Jehova.”

Ang isa pa ka bisita nagsulat: “Sang nagalakat ako sa tanel padulong sa mayor nga estasyon sa Nuremberg, ginhatagan ako sang isa ka babayi sing Magmata! kag Ang Lalantawan. Nakunyag ako sang ginabasa ko ini. Sa sulod sang pila ka adlaw na ginagamit ko liwat ang Biblia adlaw-adlaw.”

Ang mga kombension sang mga Saksi ni Jehova ginhiwat sa dalagku nga mga siudad sa bug-os nga Sidlangan nga Europa sang tig-ilinit sang 1990. Ang Olympia Stadium sang Nakatundan nga Berlin anay amo ang ginhiwatan sang isa ka kombension nga gintambungan sang mga Saksi gikan sa madamo nga pungsod, lakip ang sidlangan nga Alemanya. Ginabanabana nga sa 44,532 ka nagtambong, mga 30,000 ang naghalin sa sidlangan nga Alemanya. Ang pamantalaan nga Berliner Morgenpost nagreport nga 1,017 ka bag-ong mga Saksi ang ginbawtismuhan sa swimming pool sang Olympia, nga ginagamit ang bug-os nga pagtugmaw sa tubig, ang metodo nga paagi sa sini “ang mga umalambit suod nga nagasunod sang sulundan sang una nga mga Cristiano.”

Paano nagbag-o ang mga kahimtangan sa sidlangan nga Alemanya? Sang Marso 1990 ginpahibalo sang mga pamantalaan sa Sidlangan nga Alemanya ang paglegalisar sa mga Saksi ni Jehova. Sa idalom sang tig-ulo nga “Ang mga Saksi ni Jehova Legal Liwat,” ang pamantalaan sang Sidlangan nga Alemanya nga Mitteldeutsche Zeitung nagsiling: “Gintandaan sang Marso 14 ang katapusan sang pagdumili nga nagdugay sing apat ka dekada. Sini nga adlaw ang Aleman nga mga tiglawas sang mga Saksi ni Jehova nagguwa sa tinukod sang G[erman] D[emocratic] R[epublic] State Secretariat for Church Affairs nga may opisyal nga dokumento sa ila bulsa nga nagatugot liwat sa ila pagtuluuhan sa pag-aplikar sang ila relihion sing hilway sa sulod sang teritoryo sang GDR.”

Ang isa ka sulat nga nabaton sang nagligad nga tigpamulak gikan sa isa ka Saksi sa Leipzig nagapanugiron: “Sang nagligad nga semana patago pa kami nga nagapanguha sing espirituwal nga mga kalan-on sing utay-utay. Karon [Marso 14, 1990] ginakilala na kami sing opisyal! Sa indi madugay magadiskarga kami sing isa ka trak nga may apat ka tonilada nga mga literatura!” Sa kamatuoran, ang nahauna nga trak pasulod sa Sidlangan nga Alemanya ginkargahan sing 25 ka tonilada nga mga literatura sang Biblia, kag sa sulod sang masunod nga duha ka bulan, 250 ka tonilada pa ang ginpadala. Amo gid sina kadaku ang espirituwal nga pagkagutom sadtong mga Saksi nga gindingutan sing kahilwayan sa sulod sang 40 ka tuig!

Kon dumdumon naton nga gintinguhaan sang Nazismo (1933-45) kag Komunismo nga dulaon ang hilikuton sang mga Saksi sa Alemanya, ang ila mapagsik nga pagpanghikot sang una kag karon isa ka malig-on nga pamatuod sa ila integridad kag sa pagpakamaayo sang Dios sa ila.

Ang mga Saksi ni Jehova sa Unyon Sobyet

Sang Disiembre 1989, si Mikhail Gorbachev nakigkita kay Papa Juan Paulo II sa Batikano. Ang Sobyet nga pamantalaan nga Pravda nagreport kay Gorbachev subong nagasiling nahanungod sining paghambalanay: “Madalom kag makahulugan ang amon paghambalanay. . . . Ginhambalan namon ang relihion kag ang may kaangtanan nga mga butang nga ginahimo sa Europa, sa kalibutan, kag sa Unyon Sobyet.” Ang L’Osservatore Romano, ang opisyal nga pamantalaan sang Batikano, nagreport nga si G. Gorbachev nagsiling sa iya pamulongpulong sa papa: “Ang mga tawo gikan sa madamo nga pagtuluuhan, lakip ang mga Cristiano, mga Muslim, mga Judiyo, mga Budhista kag iban pa, nagapuyo sa Unyon Sobyet. Sila tanan may kinamatarong nga busgon ang ila espirituwal nga mga kinahanglanon. Sa indi madugay, ang Kasuguan tuhoy sa Kahilwayan sang Konsiensia himuon sa amon pungsod.”

Nahisuno gid sa sina nga ginhambal, gin-aprobahan sang lehislatura sang Sobyet sang Septiembre 1990 ang sugo nga nagatugot sing kahilwayan. Ang artikulo 3 sini nga sugo nagasiling: “Nahisanto sa kinamatarong sa kahilwayan sang konsiensia, ang tagsa ka banwa nagapamat-od para sa iya kaugalingon sang iya kaangtanan sa relihion, may kinamatarong sa pagbuhat sang bisan anong relihion sing indibiduwal ukon sing tingob upob sa iban pa ukon indi magbuhat sang bisan ano, sa pagpabutyag kag sa pagpalapnag sing mga pagtuluuhan tuhoy sa iya kaangtanan sa relihion.”

Linibolibo ang mga Saksi ni Jehova sa Unyon Sobyet nga nagapaabot sa paggamit sang kahilwayan sa relihion. (Tan-awa ang pahina 22.) Sa 1990 nga “Putli nga Hambal” nga mga Kombension, kapin sa 17,000 ka delegado gikan sa Unyon Sobyet ang nagtambong sa Ruso nga mga sesyon sa Warsaw subong tiglawas sang tanan nga Saksi nga nalapta sa bug-os nga Unyon Sobyet. Ginapaabot nila ang adlaw nga sila mahimo na makahiwat sing mga kombension sa Unyon Sobyet.

Pag-uswag sa Poland

Ang mga Saksi ni Jehova ginlegalisar sa Poland sang Mayo 1989. Sugod sadto may sanga talatapan nga gintukod, kag daku pa nga mga pasilidad ang ginatukod malapit sa Warsaw. Sang una, ginatos ka pamatan-on nga mga Saksi ang nabilanggo bangod sang hulusayon tuhoy sa Cristianong neutralidad. Karon ginapuwera na sila sa pag-alagad sa militar kag silot kon magpresentar sila sing nagakaigo nga sertipikasyon.

Ang mga kombension nga ginhiwat sa Poland sang 1989 kag 1990 nangin isa pa ka daku nga pangpapagsik para sa mga Saksi didto. Ang isa ka report nagsiling nga ang kadamuon sang aktibo nga mga Saksi sa Poland nag-uswag kada bulan sang nagligad nga tuig, nga may bag-ong kataason nga kapin sa 97,000. Sa indi madugay ang Poland mangin ika-12 nga pungsod nga may kapin sa 100,000 ka Saksi.a Ang nagtambong sa Memoryal sang kamatayon ni Cristo sang Abril 188,861 ka tawo.

Relihioso nga Kahilwayan sa Romania

Nakunyag ang mga Saksi sa Romania sa pagkabati nga ang ila asosasyon legal nga ginkilala sang Abril 1990. (Tan-awa ang kahon, pahina 13.) Wala magdugay gin-organisar ang sirkito nga mga asambleya sa bug-os nga pungsod, kag sa isa ka serye kapin sa 44,000 ang nagtambong, apang mga 19,000 lamang ang mga Saksi sa pungsod sadto nga tion. Sa pagkamatuod madamo nga Romanianhon ang nagabaton sang mensahe sang Ginharian.

Ang distrito nga mga kombension nga may bug-os-kalibutan nga tema para sa 1990 nga “Putli nga Hambal” ginhiwat sa mga siudad sang Brasov kag Cluj-Napoca. Ang programa ginpresentar sa Romanianhon kag Hungario. Kapin sa 36,000 ang nagtambong, kag 1,445 ang nabawtismuhan.

Sugod sa Enero 1, 1991 nga guwa, Ang Lalantawan sa Romanianhon ibalhag nga dungan sa Ingles kag de-kolor.

Sa kaiping nga Bulgaria, nga sa diin Eastern Orthodox nga relihion ang nagapangibabaw, ang mga Saksi wala pa ginakilala sing legal kundi nagaarkila sila sing mga hulot para ila mga miting sang kongregasyon. Kapin sa duha ka gatos ang naglakbay pakadto sa Salonika, Gresya, para sa “Putli nga Hambal” nga Kombension nga ginhiwat sa Bulgarian kag Griego.

Maayong Balita Gikan sa Hungary

Ang Hunyo 27, 1989, isa ka maragtason nga adlaw para sa mga Saksi sa Hungary. Ang pamantalaan nga Magyar Nemzet nagpahibalo: “Gindeklarar sang State Office for Church Affairs ang relihioso nga asosasyon sang mga Saksi ni Jehova sa Hungary, nahisuno sa kasuguan may kaangtanan sa kahilwayan sang relihion, subong isa ka ginakilala sing legal nga relihioso nga pagtuluuhan.” Ang balita gin-anunsyo sa radyo kag sa TV. Nahibal-an sang mga taga-Hungary nga ang mga Jehova Tanúi (mga Saksi ni Jehova) sa katapusan legal nga ginakilala sa ila hilikuton.

Agod makobrehan ang dalagku nga mga rehiyon sang pungsod, ang “Putli nga Hambal” nga mga Kombension ginhiwat sa Pecs, Miskolc, Debrecen, kag Budapest. Mga 2,000 nga nagahambal sing Hungario ang naghalin sa Czechoslovakia kag Unyon Sobyet. Agod ipadaku ang internasyonal nga paghiusa sang mga Saksi ni Jehova, isa ka grupo sang 700 ka nagaduaw nga mga delegado ang nagtambong gikan sa Finland. Ang kabilugan nga nagtambong sa Hungary 21,568, lakip ang kapin sa 2,000 ka Romanianhon nga mga delegado.

Sugod sang Enero 1990, ang mga Saksi sa Hungary nagabaton sang ila de-kolor nga mga magasin sing regular, nga ginbadbad sing dungan sa orihinal nga Ingles nga hambal.

Nagahikot sa Czechoslovakia

Sa sining matahom nga pungsod sang batuhon nga kabukiran kag matambok nga kapatagan, ang mga Saksi ni Jehova masako sa pagbulig sa ila mga isigkatawo sa pagtuon sing dugang pa nahanungod sa Biblia. Ang report tuhoy sa ila hilikuton nagasiling: “Ang hilikuton ginahimo sing dayag, kag ginahiwat ang dalagku nga mga miting.”

Sa tapos sang hinali nga mga pagbag-o sa Sidlangan nga Alemanya sugod sang talipuspusan sang 1989, ang mga Saksi sa Czechoslovakia madasig nga nagpakita sing reaksion kag nag-organisar sing isa ka serye sang sirkito nga mga asambleya kutob sang Abril tubtob Hunyo 1990. Subong resulta, sa nahauna gid nga tion, may positibo nga mga balita nahanungod sa Saksi. Sa karon, kapin sa 21,000 ang mga Saksi sa Czechoslovakia, kag sang 1990 40,295 ang nagtambong sa Memoryal sang kamatayon ni Cristo. Kapin sa katunga sang mga kongregasyon ang nagaarkila na sing mga duog nga mahiwatan nila sing mga miting, kag 12 ka kongregasyon ang may kaugalingon na nga mga Kingdom Hall.

Ang isa ka kombension ginhiwat sa Prague sang Agosto 1990, nga gintambungan sang 23,876, kag 1,824 ang nabawtismuhan. Agod mangin presentable ang istadyum para sa kombension, kapin sa 9,500 ka Saksi ang nagboluntaryo sa paghinguyang sing kapin sa 58,000 ka oras sa pagtinlo kag sa pagpaminta. Ang isa ka tiglawas sang TV sa Czechoslovakia nagkomento: “Nakaduaw kami sing madamo nga sosyal nga mga okasyon, apang ginadayaw namon ang inyo organisasyon diri sa istadyum. Daw indi kami makapati nga nagaorganisar kamo sini nga pagtilipon sa nahauna nga tion.” Ang isa ka bisita nagsiling: “Ginadayaw ko ang espirituwal nga atmospera, mainabyanon nga mga kaangtanan, kag ang gugma sa tunga sang inyo mga kauturan. Nagkari ako subong isa ka abyan; magalakat ako subong daku pa.”

Ang Lalantawan kag Magmata! nga mga magasin ginabalhag nga de-kolor sa Czech kag sa Slovak nga hambal, kag Ang Lalantawan dungan sa Ingles sa duha ka hambal. Kon dumdumon naton ang indi matinuguton nga kahimtangan sang nagligad lamang nga tuig, talalupangdon gid ini nga mga pagbag-o.

Mga Paglaum sa Palaabuton

Ano ang palaabuton para sa mga Saksi nga nagabantala sa mga pungsod nga sa diin ang ulihi nga mga kaliwatan ginpadaku sa ateismo? Ang isa ka report nagsiling: “May yara daku nga kadudulman tuhoy sa Biblia kag sa Dios. Apang, ang positibo nga bahin amo nga ang mga tawo wala nagumon sang dimatuod nga relihioso nga mga panudlo nga dapat sikwayon. Daw daku gid ang alanyon.”

[Mga footnote]

[Kahon sa pahina 8, 9]

Relihioso nga Kahilwayan sa Katapusan!

Ang masunod amo ang mga komento sang mga Saksi gikan sa Sidlangan nga Alemanya anay nga nagtambong sa “Putli nga Hambal” nga Kombension sa Berlin, sang Hulyo 1990.

“Lydia ang ngalan ko. Otso anyos ako, kag naghalin ako sa GDR [German Democratic Republic]. Nalipay gid ako nga nakatambong ako sa sining distrito nga kombension bangod sang nagligad nga tuig ang dulunan indi pa bukas. Ginsaulog namon sadto ang Memoryal sing tago. Karon hilway na kami! Sang magsugod sa pag-amba ang tanan, nakaluha ako. Malipayon gid ako sa bagay nga isugid ko ini sa eskwelahan!”

“Puno kami sing pagpasalamat kag pag-apresyar nga kami mga bisita ni Jehova diri sa Berlin sa tunga sang isa ka internasyonal nga paghiliutod.”​​—Bernd.

“Nga ang kauturan gikan sa GDR may bahin man sa programa nagatudlo sang isa ka pinasahi nga bahin: ginahanas kag ginakalipikar ni Jehova ang iya katawhan bisan pa kon sila yara sa idalom sang pagdumili.”​​—Gottfried.

“Ginpakita sang pagpamalakpak kag pag-amba nga ang tanan malipayon. Isa yadto ka nagadaguob nga tunog nga sa pamatyag sang isa ka tawo ginapatumbo sia. Pat-od nga nalipay gid si Jehova!”​​—Egon.

“Sa tapos sang akon bawtismo ginpamangkot ako sang pila ka kauturan kon matugnaw ang tubig. Ginsabat ko sila nga wala ako makahibalo. Ang pagpakamaayo ni Jehova mainit gid nga wala ko matalupangdi ang temperatura sang tubig.”​​—Heidrun.

“Ang atmospera sa dalayunan indi malaragway! Gikan sa Denmark, Mozambique, Inglaterra, California, bagatnan nga Alemanya, Espanya, GDR​​—kami tanan nag-amba sing tingob, kami tanan nagahambal sing ‘putli nga hambal.’ ”​​—Jutta.

“Pirme namon ginasugid sa amon kabataan ang mga handumanan sang kombension sa Berlin sang 1958 kag 1960, ang katapusan nga amon natambungan. Apang ang amon karon naeksperiensiahan naglabaw sa tanan namon nga mga handumanan kag pagpaabot.”​​—Wolfgang.

“Ang nagpahamuot sa amon sing labi amo sang magtindog ang linibolibo agod mag-amba kag magdayaw kay Jehova, labi na sa tion sang nagatakop nga ambahanon kag pangamuyo. Wala namon mapunggan ang amon mga luha.”​—Monika kag Reinhard.

[Kahon sa pahina 13]

“Gintadlong ang Inhustisya”

Sa idalom sinang tig-ulo ang isa ka balita ginreport sa Romanianhon nga balasahon nga Tineretul liber (Free Youth) sang Agosto 11, 1990. Ini nagsiling: “Huo, gintadlong ang inhustisya. Ang ginapasipalahan sing daku nga relihiosong organisasyon nga mga ‘Saksi ni Jehova,’ nga naghupot sang ila integridad subong mga sumulunod ni Cristo sa kapin sa 40 ka tuig, ginlegalisar, nakatigayon sing dokumento sang legal nga pagkilala. Ginahimo sining organisasyon ang iya hilikuton sa idalom sang pagdumala kag awtorisasyon sang Nagadumala nga Hubon, subong isa ka bug-os kalibutan nga organisasyon, nga aktibo sa 210 ka pungsod kag mga isla nga mga teritoryo.” Nagtakop ang balita paagi sa pagpahibalo sang mga kombension sang Agosto sa Brasov kag Cluj-Napoca.

[Mga piktyur sa pahina 9]

Mga natabo sa kombension: (gikan sa naubos nga wala, suno sa direksion sang relo) nagapresentar sing bag-o nga brosyur sa Warsaw; mga plataporma para sa Hungario kag Romanianhon, Budapest; nagasulat sing nota, Berlin; pagpatahom sa istadyum antes sang kombension, Prague

[Mga piktyur sa pahina 10]

Mga natabo sa kombension: (gikan sa wala, suno sa direksion sang relo) bawtismo, Romania; istadyum, Prague; pamilya nga may “Mankind’s Search for God” nga libro sa Berlin; humalambal sa Budapest; nagausisa sang Biblia sa Poland