Ang Labing Maayo nga Bulig nga Matigayon!
PARA sa Cristiano ang pililian kag ang kasangkaron sang pagpabulong sa may balatian nga ikamatay mahimo magpautwas sing madalom nga mga pamangkot. Halimbawa:
Mangin di-makasulatanhon bala nga indi paghimuon ang tanan nga paagi agod matipigan ang kabuhi? Kag kon indi batok sa moralidad nga tugutan ang isa nga mapatay sa kinaugali nga paagi, nga wala sing baganihanon nga pagpahilabot agod palawigon ang kabuhi, ano ang masiling sa euthanasia—isa ka hungod, positibo nga buhat sa pagtapos sang pag-antos sang isa ka pasyente paagi sa aktuwal nga pagpalip-ot ukon pag-utas sang iya kabuhi?
Sa sini nga adlaw kag dag-on, importante ini nga mga pamangkot. Apang, may bulig kita sa pagsabat sini.
Ang isa ka inspirado nga manunulat nagakaigo nga nagsiling: “Ang Dios aton dalangpan kag kusog, handa nga kabulig sa kalisod.” (Salmo 46:1) Matuod man ini sa aton sa pagbinagbinag sang karon nga kahimtangan. Si Jehova nga Dios amo ang tuburan sang labing maalamon, labing eksperiensiado nga bulig. Napanilagan niya ang kabuhi sang binilyon ka tawo. Labaw ang nahibaluan niya—sang sa bisan sin-o nga doktor, eksperto sa moral nga prinsipio, ukon abogado—kon ano ang labing maayo. Gani tan-awon naton kon ano nga bulig ang ginatanyag niya sa aton.—Salmo 25:4, 5; Hebreo 4:16.
Isa ka Husto nga Pagtamod sa Kabuhi
Maayo nga mahangpan naton nga ang pilosopiya nga tipigan ang kabuhi bisan daw ano ka mahal, indi lamang iya sang medikal nga mga teknologo. Isa ini ka kinaugali nga bunga sang modernong sekular nga pilosopiya. Ngaa subong sina? Ti, kon ang kabuhi karon amo lamang ini, nian daw nagakadapat nga ang aton personal nga kabuhi tipigan sa idalom sang tanan nga kahimtangan kag bisan daw ano ka mahal. Apang sa pila ka kaso ining sekular nga pilosopiya nagresulta sa teknikal nga malain nga mga damgo—ang wala sing pangalibutan nga mga tawo ginatipigan nga “buhi” sa mga makina sa sulod sang mga tinuig.
Sa pihak nga bahin, may yara mga nagapati sa pagkadimamalatyon sang tawhanon nga kalag. Suno sa ila pilosopiya, ining kabuhi isa lamang ka estasyon sang banas padulong sa mas maayo nga duog. Si Plato, isa sang mga ginhalinan sini nga pilosopiya, nagpabutyag sang iya pagpati:
“Kon bala ang kamatayon isa ka kahimtangan sang pagkawala kag bug-os nga pagkawalay pangalibutan ukon, subong sang ginasiling sang mga tawo, may yara pagbag-o kag pagsaylo sang kalag gikan sa sining kalibutan padulong sa lain. . . . Kon ang kamatayon isa ka paglakbay padulong sa lain nga duog, . . . ano pa nga kaayuhan, O mga abyan ko kag mga hukom, ang mas daku pa sa sini?”
Ang isa ka tawo nga may subong sini nga pagpati mahimo magakabig sa kamatayon subong isa ka abyan, nga abiabihon kag ayhan padalion pa gani. Apang, ginatudlo sang Biblia nga ang kabuhi sagrado kay Jehova. “Kay sa imo yara ang tuburan sang kabuhi,” sulat sang inspirado nga salmista. (Salmo 36:9) Dapat bala, nian, mag-ugyon ang isa ka matuod nga Cristiano nga mag-ambit sa euthanasia?
Ginabatyag sang iban nga ini nga butang ginapatuhuyan sa Biblia sang si Hari Saul, nga may daku nga samad, nagpakiluoy sa iya manugdala sing armas nga patyon sia. Gintamod nila ini nga isa ka sahi sang euthanasia, isa ka hungod nga buhat agod padalion ang kamatayon para sa isa nga nagatagumatayon na. Ang isa ka Amalekinhon nagsiling sang ulihi nga ginsunod niya ang pangabay ni Saul nga patyon sia. Apang gintamod bala ang Amalekinhon nga nakahimo sia sing maayo sa pagtapos sang pag-antos ni Saul? Wala. Ginmando ni David, nga hinaplas ni Jehova, nga patyon ining Amalekinhon bangod sang iya kasal-anan sa dugo. (1 Samuel 31:3, 4; 2 Samuel 1:2-16) Busa, ining hitabo sa Biblia, wala gid nagapakamatarong nga ang isa ka Cristiano makigbahin sa euthanasia.a
Nagakahulugan bala ini, nian, nga dapat himuon sang isa ka Cristiano ang tanan nga posible sa teknolohiya agod palawigon ang kabuhi nga malapit na mautas? Dapat bala palawigon sang isa ang pagtagumatayon tubtob mahimo? Ginatudlo sang Kasulatan nga ang kamatayon, indi isa ka abyan sang tawo, kundi isa ka kaaway. (1 Corinto 15:26) Dugang pa, ang patay wala nagaantos ukon nagakalipay sa langit, kundi yara sa tulad-nagakatulog nga kahimtangan. (Job 3:11, 13; Manugwali 9:5, 10; Juan 11:11-14; Binuhatan 7:60) Ang paglaum sang mga patay nga mabuhi liwat bug-os nga nasandig sa gahom sang Dios sa pagbanhaw sa ila paagi kay Jesucristo. (Juan 6:39, 40) Gani masapwan naton nga ang Dios naghatag sa aton sining makabulig nga ihibalo: Ang kamatayon indi isa ka butang nga kalangkagan, apang wala sing obligasyon nga himuon ang wala na sing paglaum nga mga panikasog agod palawigon ang pagtagumatayon.
Cristianong mga Panuytoy
Anong mga panuytoy ang masunod sang Cristiano sa isa ka kahimtangan nga sa diin ang iya hinigugma may ilisipon na nga kabuhi?
Una, dapat naton kilalahon nga ang kahimtangan nga nagadalahig sang isa nga may balatian nga ikamatay wala gid nagapalareho, kag wala sing bug-os uniberso nga mga talaksan. Dugang pa, dapat mangin mahalungon ang Cristiano sa pagbinagbinag sang kasuguan sang pungsod sa sini nga mga kaso. (Mateo 22:21) Dumduma, man, nga wala sing mahigugmaon nga Cristiano ang magaugyon sa medikal nga pagpatumbaya.
Binagbinagon lamang ang pangabay nga untaton ang nagasakdag sang kabuhi nga teknolohiya kon ang balatian indi mapanghiwala nga ikamatay (nga sa diin ang kahimtangan athagon gid nga wala na sing paglaum). Sa sini nga mga kaso wala sing Makasulatanhon nga rason nga ipilit ang medikal nga teknolohiya nga magapalawig lamang sang pagtagumatayon nga grabe na gid.
Masami nga mabudlay gid ini nga mga kahimtangan kag mahimo magadalahig sing masakit nga mga desisyon. Paano, halimbawa, mahibaluan sang isa kon san-o ang isa ka kahimtangan wala na sing paglaum? Bisan pa wala sing bisan sin-o nga makapat-od gid, kinahanglan gamiton ang maayo nga pagpangatarungan upod sa laygay. Ang isa ka medikal nga balasahon nga nagalaygay sa mga doktor nagkomento:
“Kon may yara indi pag-ugyunay tuhoy sa diagnosis ukon sa prognosis ukon sa sining duha, ang nagasakdag sang kabuhi nga paagi dapat padayunon tubtob malab-ot ang pag-ugyunay. Apang, ang indi makatarunganon nga pagpilit sang isa ka butang makasablag sa manugbulong nga nagaatubang sa pililian nga mga paagi sang pagbulong sa mga kaso nga daw wala na sing paglaum. Ang malaka nga report tuhoy sa pasyente sa kaanggid nga kahimtangan nga nakalampuwas indi isa ka mabaskog nga rason nga padayunon ang agresibo nga pagbulong. Ining diutay nga posibilidad sang estadistika wala nagalabaw sa makatarunganon nga pagpaabot sang resulta nga magatuytoy sang desisyon tuhoy sa pagbulong nga gamiton.”
Sa sining mabudlay nga kahimtangan, ang Cristiano, pasyente man ukon paryente, nagakaigo nga makapaabot sing pila ka bulig gikan sa iya manugbulong. Ining medikal nga balasahon naghinakop: “Sa bisan ano nga kaso, indi makatarunganon nga maghatag lamang sing isa ka hantal sang medikal nga mga pamatuod kag mga pililian kag pabay-an ang pasyente nga magdalangdalang nga wala sing dugang pa nga panuytoy tuhoy sa tal-us nga mahimo kag indi mahimo.”
Ang lokal nga Cristianong mga gulang, bangod hamtong nga mga ministro, makabulig man sing daku. Sa pagkamatuod, ang pasyente kag ang iya pamilya dapat maghimo sang ila kaugalingon timbang nga desisyon sa sining masakit gid nga kahimtangan.
Bilang katapusan, binagbinaga ining mga punto. Luyag gid sang mga Cristiano nga magpabilin nga buhi agod makaalagad sila sa Dios. Apang, nahangpan nila nga sa karon nga sistema, kita tanan mahimo mapatay; sa sini nga kahulugan kita tanan may balatian nga ikamatay. Ang lamang nga paglaum naton nga mabaliskad ini nga kahimtangan amo ang nagagawad nga dugo ni Jesucristo.—Efeso 1:7.
Kon ang kamatayon mag-abot sa isa nga hinigugma, bisan pa masakit ini, wala kita ginapabay-an sa pag-antos kag sa pagkalisod “subong sang iban nga walay paglaum.” (1 Tesalonica 4:13) Sa baylo, makabatyag kita sing paumpaw bangod ginhimo naton ang tanan nga masarangan naton para sa aton nagabalatian nga hinigugma kag gingamit naton ang pinakamaayo nga temporaryo nga medikal nga bulig. Apang, may yara kita makalilipay nga saad sang Isa nga magahilway sa aton gikan sa sining tanan nga problema kon ‘ang katapusan nga kaaway, ang kamatayon, pagalaglagon.’—1 Corinto 15:26.
Huo, ang katapusan nga labing maayo nga bulig para sa mga malapit na mapatay magagikan sa Dios nga naghatag sing kabuhi sa una nga mga tawo kag nagasaad sing pagkabanhaw para sa mga nagatuo sa iya kag sa iya Anak, nga si Jesucristo.—Juan 3:16; 5:28, 29.
[Footnote]
a Para sa dugang pa nga mga komento nahanungod sa ginatawag nga pagpatay bangod sa kaluoy, tan-awa ang Awake! sang Marso 8, 1978, pahina 4-7, kag sang Mayo 8, 1974, pahina 27-8.
[Piktyur sa pahina 8]
Ang pagkapatay bala ni Saul nagasakdag sang euthanasia?