Ano ang Nalakip sa Pagkilala sa Ngalan sang Dios?
ANG materyal nga mga tinuga nagapamatuod sa pagluntad sang Dios, apang wala sini ginapahayag ang ngalan sang Dios. (Salmo 19:1; Roma 1:20) Ang pagkilala sang isa ka indibiduwal sa ngalan sang Dios nagakahulugan sing kapin pa sa paghibalo sina nga ngalan. (2 Cronica 6:33) Nagakahulugan ini sing aktuwal nga pagkilala sa Persona—sa iya mga katuyuan, mga hilikuton, kag mga kinaiya nga ginapahayag sa iya Pulong. (Ipaanggid ang 1 Hari 8:41-43; 9:3, 7; Nehemias 9:10) Ginailustrar ini sa kaso ni Moises, isa ka tawo nga ‘kilala [ni Jehova] sa ngalan,’ kon sayuron, kilala niya sing suod. (Exodo 33:12) Nakatigayon si Moises sing pribilehiyo nga makita ang kapahayagan sang iya himaya kag ‘mabatian [man] ang ngalan ni Jehova nga ginbantala.’ (Exodo 34:5) Yadto nga pagbantala indi lamang isa ka pagsulit sang ngalan ni Jehova kundi isa ka pinamulong nahanungod sa mga kinaiya kag mga hilikuton sang Dios. “Jehova, Jehova, Dios nga maluluy-on kag mainayuhon, makuli sa pagpangakig kag bugana sa mahigugmaon nga kaluoy kag sa kamatuoran, nga nagatipig sing mahigugmaon nga kaluoy sa mga linibo, nga nagapatawad sang kalautan kag sang paglapas kag sang sala, apang indi nga mas-a magpasaylo sang malalison, nga nagapaduaw sang kalautan sang mga ginikanan sa mga anak kag sa mga anak sang mga anak, tubtob sa ikatlo kag sa ikap-at nga kaliwatan.” (Exodo 34:6, 7) Sing kaangay, ang ambahanon ni Moises, nga nagalakip sing mga tinaga nga “kay ibantala ko ang ngalan ni Jehova,” nagaasoy sang mga pagpakig-angot sang Dios sa Israel kag nagalaragway sang iya personalidad.—Deuteronomio 32:3-44.
Sang si Jesucristo yari sa duta, ‘ginpakilala [niya] ang ngalan sang iya Amay’ sa iya mga disipulo. (Juan 17:6, 26) Bisan pa nakilala na nila anay ina nga ngalan kag nahibaluan na nila ang mga binuhatan sang Dios nga narekord sa Hebreong Kasulatan, nakilala sining mga disipulo si Jehova sing mas maayo kag mas dungganon paagi sa Isa nga “yara sa sabak sang Amay.” (Juan 1:18) Himpit nga gintiglawas ni Cristo Jesus ang iya Amay, naghimo sang mga hilikuton sang iya Amay kag naghambal, indi sa iya kaugalingon nga pagbuot, kundi sang mga pulong sang iya Amay. (Juan 10:37, 38; 12:50; 14:10, 11, 24) Amo kon ngaa si Jesus nakasiling, “Ang nakakita sa akon nakakita man sa Amay.”—Juan 14:9.
Ginapakita sini sing maathag nga ang mga nakakilala gid sa ngalan sang Dios amo sila ang iya matinumanon nga mga alagad. (Ipanggid ang 1 Juan 4:8; 5:2, 3.) Busa, ang pasalig ni Jehova sa Salmo 91:14, naaplikar sa sina nga mga tawo: “Amligan ko sia bangod ginkilala niya ang akon ngalan.” Ang ngalan mismo indi isa ka anting-anting, apang ang Isa nga ginatawag sa sina nga ngalan makahatag sing pangamlig para sa iya debotado nga katawhan. Sa amo ang ngalan nagarepresentar sa Dios mismo. Amo kon ngaa ang hulubaton nagasiling: “Ang ngalan ni Jehova isa ka torre nga mabakod. Ang matarong nagadalagan pasulod sa sini kag ginaamligan.” (Hulubaton 18:10) Amo sini ang ginahimo sang mga tawo nga nagatungtong sang ila lulan kay Jehova. (Salmo 55:22) Subong man, ang paghigugma (Salmo 5:11), ang pag-amba sing mga pagdayaw (Salmo 7:17), ang pagpanawag (Genesis 12:8), ang pagpasalamat (1 Cronica 16:35), ang pagpanumpa (Deuteronomio 6:13), ang pagdumdom (Salmo 119:55), ang pagkahadlok (Salmo 61:5), ang pagpangita (Salmo 83:16), ang pagsalig (Salmo 33:21), ang pagpakataas (Salmo 34:3), kag ang paglaum (Salmo 52:9) sa ngalan amo ang paghimo sining mga butang para kay Jehova mismo. Ang pagpakamalaut sa ngalan sang Dios pagpasipala sa Dios.—Levitico 24:11, 15, 16.
Maimon si Jehova sa iya ngalan, wala sia nagatugot nga may magribal sa iya ukon magluib sa pagsimba. (Exodo 34:14; Ezequiel 5:13) Ginsugo ang mga Israelinhon nga indi pagsambiton man lang ang mga ngalan sang iban nga mga dios. (Exodo 23:13) Bangod sang kamatuoran nga ang mga ngalan sang butig nga mga dios yara sa Kasulatan, mahimo gid nga nagapatuhoy ini sa pagsambit sang ngalan sang butig nga mga dios sa pagsimba.
Ang kapaslawan sang Israel nga gintawag sa ngalan sang Dios nga katawhan sa pagsunod sa iya matarong nga mga sugo isa ka pasipala ukon paghigko sa ngalan sang Dios. (Ezequiel 43:8; Amos 2:7) Sanglit ang pagkadimatutom sang mga Israelinhon nagresulta sa pagsilot sang Dios sa ila, naghatag man ini sing kahigayunan nga ang iya ngalan pasipalahan sang iban nga mga pungsod. (Ipaanggid ang Salmo 74:10, 18; Isaias 52:5.) Bangod wala nila marealisar nga ang silot naghalin kay Jehova, sayop nga ginhangop sining mga pungsod nga ang mga kalamidad nga nag-abot sa Israel tanda sang di-ikasarang ni Jehova sa pag-amlig sa iya katawhan. Agod matinluan ang iya ngalan sa sina nga kahuy-anan, naghikot si Jehova tungod sa iya ngalan kag ginpasag-uli niya ang nagkalabilin sang Israel sa ila pungsod.—Ezequiel 36:22-24.
Paagi sa pagpahayag sang iya kaugalingon sa pinasahi nga mga paagi, ginpahanabo ni Jehova nga madumduman ang iya ngalan. Sa mga duog nga gintabuan sini, may mga halaran nga ginpatindog.—Exodo 20:24; ipaanggid ang 2 Samuel 24:16-18.
Kadungganan Ukon Kabantugan
Ang “ngalan” sa Kasulatan masami nga nagakahulugan sing kabantugan ukon kadungganan. (1 Cronica 14:17, ftn) Ang pagdala sing malain nga ngalan sa isa ka tawo nagakahulugan sang paghimo sing sayop nga panumbungon batok sa sina nga tawo, ginamusingan ang iya kadungganan. (Deuteronomio 22:19) Ang ‘pagsikway sa ngalan subong malaut’ nagakahulugan sang pagkadula sing maayong kadungganan. (Lucas 6:22) Ang mga tawo sa tapos sang Anaw nagsugod sa pagtukod sing isa ka torre kag siudad bilang pagpamatok kay Jehova agod maghimo sing “bantog nga ngalan” para sa ila kaugalingon. (Genesis 11:3, 4) Sa pihak nga bahin, nanaad si Jehova nga padakuon ang ngalan ni Abram kon biyaan niya ang iya pungsod kag mga paryente agod magkadto sa iban nga pungsod. (Genesis 12:1, 2) Ang nagapamatuod sa katumanan sina nga saad amo ang katunayan nga tubtob sa karon pila lamang ka ngalan sang dumaan nga panahon ang nangin subong ka daku sa ngalan ni Abraham, labi na subong mga huwaran sang talalupangdon nga pagtuo. Minilyon gihapon ang nagapangangkon subong mga manunubli sang Abrahamiko nga pagpakamaayo bangod sang undanon nga ginhalinan. Sing kaanggid, ginpadaku ni Jehova ang ngalan ni David paagi sa pagpakamaayo sa iya kag paghatag sa iya sing mga kadalag-an batok sa mga kaaway sang Israel.—1 Samuel 18:30; 2 Samuel 7:9.
Sa pagkatawo ang isa ka tawo wala sing kadungganan, kag busa ang iya ngalan isa lamang ka etiketa. Amo kon ngaa ang Manugwali 7:1 nagasiling: “Ang ngalan maayo pa sa bilidhon nga lana, kag ang adlaw sang kamatayon sangsa adlaw sang pagkatawo sang isa.” Indi sa pagkatawo, kundi sa tion sang bug-os nga dalanon sang kabuhi sang isa ka tawo nga ang iya “ngalan” nagatigayon sing matuod nga kahulugan nga nagapakilala sa iya subong isa ka tawo nga nagahimo sing pagkamatarong ukon nagahimo sing kalautan. (Hulubaton 22:1) Bangod sang katutom ni Jesus tubtob sa kamatayon ang iya ngalan nangin isa ka ngalan nga “ginhatag sa mga tawo nga paagi sa iya kinahanglan kita maluwas,” kag sia “nakapanubli sing ngalan nga halangdon pa” sangsa mga anghel. (Binuhatan 4:12; Hebreo 1:3, 4) Apang si Solomon, nga sa iya ginpabutyag ang paglaum nga ang iya ngalan mangin “Maayo pa” sa ngalan ni David, napatay nga may ngalan subong isa nga nagtalikod sa matuod nga pagsimba. (1 Hari 1:47; 11:6, 9-11) Ang ngalan sang malauton madunot,” ukon mangin isa ka makangilil-ad nga baho. (Hulubaton 10:7) Bangod sining rason ang isa ka maayo nga ngalan “pasulabihon sa pagpili sangsa dakung manggad.”—Hulubaton 22:1.
Mga Ngalan nga Nasulat sa “Tulun-an sang Kabuhi”
Daw subong bala nga si Jehova nga Dios, sa malaragwayon nga paghambal, nagasulat sang mga ngalan sa tulun-an sang kabuhi kutob “sa pagpasad sang kalibutan.” (Bugna 17:8) Sanglit si Cristo Jesus nagpamulong tuhoy kay Abel subong nagakabuhi sa “Pagpasad sang kalibutan,” nagapakita ini nga ang ginapatuhuyan amo ang kalibutan sang galawaron nga katawhan nga nagluntad sa tapos nanganak si Adan kag si Eva. (Lucas 11:48-51) Ang ngalan ni Abel mahimo gid nga amo ang una nga ginrekord sa sinang simbuliko nga linukot.
Apang, ang mga ngalan nga yara sa linukot sang kabuhi, indi mga ngalan sang mga tawo nga gintalana nga magatigayon sang kahamuot sang Dios kag sing kabuhi. Maathag ini pasad sa katunayan nga ang Kasulatan nagahambal tuhoy sa ‘pagpanas’ sang mga ngalan gikan sa “tulun-an sang kabuhi.” Kon amo, ang ngalan sang isa ka tawo masulat lamang sa “tulun-an sang kabuhi” kon sia mangin isa ka alagad ni Jehova, kag ang iya ngalan magapabilin sa sina nga tulun-an lamang kon sia magpadayon nga matutom.—Bugna 3:5; 17:8; ipaanggid ang Exodo 32:32, 33; Lucas 10:20; Filipos 4:3.
Mga Ngalan nga Narekord sa Linukot sang Kordero
Sing kaanggid, ang mga ngalan sang mga tawo nga nagasimba sa simbuliko nga sapat nga mapintas wala narekord sa linukot sang Kordero. (Bugna 13:8) Nabaton sinang sapat nga mapintas ang iya awtoridad, gahom, kag trono gikan sa dragon, si Satanas nga Yawa. Busa ang mga nagasimba sa sapat nga mapintas isa ka bahin sang ‘binhi’ sang man-ug.’ (Bugna 13:2; ipaanggid ang Juan 8:44; Bugna 12:9.) Bisan sa wala pa makapanganak si Adan kag si Eva, ginpakita na ni Jehova ang kaawayon sa ulot sang ‘binhi sang babayi’ kag sang ‘binhi sang man-ug.’ (Genesis 3:15) Sa amo kutob sang pagpasad sang kalibutan napamat-uran na nga wala sing ngalan sang sumilimba sa sapat nga mapintas ang masulat sa linukot sang Kordero. Ang mga tawo lamang nga balaan gikan sa pagtamod sang Dios ang may pribilehiyo sa sini.—Bugna 21:27.
Bangod ining linukot iya sang Kordero, makatarunganon lamang nga ang mga ngalan nga yara sa sini amo ang mga ngalan sang mga tawo nga ginhatag sa iya sang Dios. (Bugna 13:8; Juan 17:9, 24) Talalupangdon, busa, nga ang masunod nga pagpatuhoy sa Kordero sa tulun-an sang Bugna nagalaragway sa iya subong nagatindog sa Bukid Sion upod sa 144,000 ka persona nga ginbakal gikan sa katawhan.—Bugna 14:1-5.