Ngaa ang mga Genealohiya ni Jesus nga Ginhatag ni Mateo kag ni Lucas Magkatuhay?

ANG kinatuhayan sa halos tanan nga ngalan sa genealohiya ni Lucas kay Jesus kon ipaanggid kay Mateo maabtik nga nalubad sa katunayan nga gin-asoy ni Lucas ang linya paagi sa anak ni David nga si Nathan, sa baylo nga kay Solomon subong sang ginhimo ni Mateo. (Lucas 3:​31; Mateo 1:​6, 7) Gin-asoy ni Lucas ang katigulangan ni Maria, gani nagapakita sang kinaugali nga kaliwat ni Jesus halin kay David, samtang ginapakita ni Mateo ang legal nga kinamatarong ni Jesus sa trono ni David subong nga kaliwat halin kay Solomon paagi kay Jose, nga amo ang legal nga amay ni Jesus. Ginpakita nanday Mateo kag Lucas nga si Jose indi ang aktuwal nga amay ni Jesus kundi ang iya lamang amay-amay, nagahatag sa iya sing legal nga kinamatarong. Ginlain ni Mateo ang iya estilo sa paghatag sang genealohiya sang naglab-ot sia kay Jesus, nagasiling: “Si Jacob amay ni Jose, bana ni Maria, nga nag-anak kay Jesus, nga ginatawag Cristo.” (Mateo 1:16) Talupangda nga wala sia magsiling nga ‘si Jose amay ni Jesus’ kundi nga sia “bana ni Maria, nga nag-anak kay Jesus.” Mas prangka pa si Lucas sang, pagkatapos ginpakita sing una nga si Jesus amo gid ang Anak sang Dios paagi kay Maria (Lucas 1:​32-35), sia nagsiling: “Si Jesus . . . nga anak ni Jose, ang anak ni Eli.”​—⁠Lucas 3:⁠23.

Bangod kay si Jesus indi ang kinaugali nga anak ni Jose kundi Anak sang Dios, ang genealohiya ni Lucas kay Jesus magapamatuod nga sia, bangod sang iya tawhanon nga pagkabun-ag, anak ni David paagi sa iya kinaugali nga iloy nga si Maria. Nahanungod sa mga genealohiya ni Jesus nga ginhatag nanday Mateo kag Lucas, si Fred­eric ­Louis Godet nagsulat: “Ining pagtuon sa teksto sing detalyado nagadul-ong sa aton sa sining paagi sa pagbaton​—⁠1. Nga ang genealohiko nga listahan ni Lucas amo ang kay Heli, nga lolo ni Jesus; 2. Nga, ining relasyon ni Jesus kay Heli subong nga ginpaanggid sa Iya relasyon kay Jose, ang dokumento nga gintipigan niya para sa aton sa pagtamod niya genealohiya ni Jesus paagi kay Maria. Apang ngaa wala paghingadli ni Lucas si Maria, kag ngaa nagliton sia gilayon halin kay Jesus pakadto sa Iya lolo? Ang opinyon sadto anay indi ugyon sa pagsambit sa iloy sa linya sang genealohiya. Sa mga Griego ang lalaki anak sang iya amay, indi sang iya iloy; kag sa mga Judiyo ang hulubaton amo: ‘Genus matris non vocatur genus [“Ang kaliwat sang iloy wala ginatawag nga kaliwat (niya)”]’ (‘Baba bathra,’ 100, a).”​—⁠Commentary on Luke, 1981, p. 129.

Sa katunayan ang kada genealohiya (ang listahan ni Mateo kag ni Lucas) nagapakita sang kaliwat halin kay David, paagi kay Solomon kag paagi kay Nathan. (Mateo 1:​6; Lucas 3:31) Sa pag-usisa sa listahan ni Mateo kag ni Lucas, masapwan naton nga sa tapos magkatuhay kay Solomon kag kay Nathan, nagpareho sila liwat sa duha ka tawo, kanday Salatiel kag Zorobabel. Mapaathag ini sa masunod nga paagi: si Salatiel anak ni Jeconias; ayhan paagi sa pagpangasawa sa anak ni Neri nangin umagad sia ni Neri, gani gintawag nga “anak ni Neri.” Mahimo man nga si Neri wala sing anak nga lalaki, gani si Salatiel gin-isip nga “anak” niya bangod sina man nga rason. Si Zorobabel, nga anak gid ni Pedaiah, gin-isip sing legal nga anak ni Salatiel, subong sang ginsambit sing una.​—⁠Ipaanggid ang Mateo 1:​12; Lucas 3:​27; 1 Cronica 3:​17-19.

Nian ginapakita sang kasaysayan nga si Zorobabel may duha ka anak nga lalaki, si Resa kag si Abiud, ang linya nga magkatuhay liwat sa sining punto. (Mahimo nga sila indi tunay nga mga anak, kundi mga kaliwat, ukon ayhan ang isa mahimo nga umagad. Ipaanggid ang 1 Cronica 3:⁠19.) (Lucas 3:​27; Mateo 1:13) Ang mga genealohiya nanday Mateo kag Lucas kay Jesus tuhay diri sa kon ano ang makita sa 1 Cronica kapitulo 3. Ayhan bangod madamong mga ngalan ang hungod nga ginlaktawan ni Mateo kag ayhan ni Lucas man. Apang dapat dumdumon ang katunayan nga ang mga kinatuhayan sa listahan sang genealohiya nanday Mateo kag Lucas mahimo nga amo na ang nalista anay kag ginbaton sing bug-os sang mga Judiyo kag indi mga pagbalhin nga ginhimo nanday Mateo kag Lucas.

Busa, mahinakop naton nga ang duha ka listahan nanday Mateo kag Lucas nagbilog sang duha ka kamatuoran, nga amo, (1) nga si Jesus amo gid ang Anak sang Dios kag ang kinaugali nga manunubli sang Ginharian bangod sang milagruso nga pagkabun-ag paagi sa ulay nga babayi nga si Maria, sa linya ni David, kag (2) nga si Jesus amo man ang legal nga manunubli sa linya sang mga lalaki nga kaliwat halin kay David kag kay Solomon paagi sa iya amay-amay nga si Jose. (Lucas 1:​32, 35; Roma 1:​1-4) Kon nagapamatok ang mga Judiyo nga ang pagkatawo ni Jesus ilehitimo, ang katunayan nga si Jose, nga nakahibalo sang sirkumstansia, nagpangasawa kay Maria kag naghatag sang iya maayong ngalan kag harianon nga linya nagabali sina nga pasipala.