Pamangkot sang mga Pamatan-on . . .

Tubtob Diin ang “Sobra”?

“Puwede bala ninyo paandaman ang mga tawo tuhoy sa mga katalagman sang pagpasobra? . . . Ang tanan nga ‘pisikal nga pagtanduganay antes sang seksuwal nga paghulid’ dapat nga patuhuyan, bangod amo ini ang nagadul-ong sa seksuwal nga paghulid. Ang akon pamangkot amo, tubtob diin ang limitasyon?”

Amo sina ang ginpamangkot sang isa ka pamatan-on nga babayi sa isa ka magasin para sa mga tin-edyer. Apang mahimo nga amo man ini ang pamangkot nga pirme ninyo ginapaligban.

Kon ikaw isa ka Cristiano, ginapamatian nimo sing serioso ang pinamulong sang 1 Tesalonica 4:​3-6: “Kay ini amo ang kabubut-on sang Dios, ang inyo pagkabalaan, nga maglikaw kamo sa pagkamakihilawason; . . . nga walay tawo nga maglakbang kag maglimolimo sa iya utod sa amo nga butang, kay si Jehova amo ang manugtimalos sini tanan nga butang.”

Gani bisan nahibaluan mo nga sayop ang seksuwal nga paghulid sang indi minyo nga mga Cristiano, mahimo nga nagapalibog gihapon ikaw kon paano ginatamod sang Dios ang paghalok, paghakos, paghapulas sa isa nga tuhay ang sekso.

Isa ka Bahin sang Pagtubo?

Una sa tanan, dapat dumdumon nga wala ginapakamalaut sang Biblia ang nagakaigo, matinlo nga pagpabutyag sang pagpalangga nga wala sing seksuwal nga kailigbon. Ang dumaan nga mga Cristiano mahuyugon magpabutyag sang ila gugma sa isa kag isa. Kinaandan nga ‘nagaabiabihay sila sa balaan nga halok.’ (Roma 16:​16; 1 Corinto 16:20) Bisan ang mga Cristiano nga pareho sang sekso mahimo maghalukay ukon maghaksanay.​—Ipaanggid ang Binuhatan 20:37.

Sa pila ka mga kultura, ang paghalok kag paghakos ginakabig gihapon nga nagakaigo nga mga paagi sa pagpakita sing pagpalangga para sa isa. Apang, madamo nga mga pamatan-on karon ang nagapakita sing pagpalangga sa mga paagi nga labaw sa makatarunganon nga kahulugan sang kon ano ang nagakaigo. Nasapwan sang isa ka surbe sa E.U. nga kapin sa dos tersia sang mga tin-edyer nga ginpamangkot ang nagsiling nga nakahimo sila sang pila ka porma sing pagromansahanay nga nagalakip sang paghurikap sang pila ka sensitibo nga parte sang lawas. Madamo ang nagasugod sa paghimo sini sa edad nga 14. Subong sang nasapwan sa isa pa ka surbe, 49 porsiento ang nagromansahanay nga nakadangat sa orgasmo.

Ginapakamatarong sang iban inang seksuwal nga pag-ulueksperimento subong bahin lamang sang pagtubo. Suno sa libro nga The Family Handbook of Adolescence, “ang seksuwal nga paghuluhampang kag pagdiskobre kinaandan sa tanan nga normal nga pamatan-on.” Ginarekomendar pa sang iban ang pagromansahanay. Ang libro nga Growing Into Love, ni Kathryn Burkhart, nagapangangkon: “Bangod wala ini nagalab-ot sa seksuwal nga paghulid, ang kalabanan nga pagromansahanay sarang mahimo nga wala sing kakulba kag subong isa ka matahom nga palautwasan sang seksuwal nga enerhiya.”

Apang, ang pamangkot amo, Paano ginatamod sang Dios ang amo nga pagginawi?

Ano ang Idulot sang Paghalok?

Kon ikaw yara sa “kapagsik sang pagkabatan-on,” mabaskog ang imo handum sa sekso. (1 Corinto 7:36) Busa, kinaandan lamang nga mangin interesado ikaw tuhoy sa kon ano ang balatyagon kon makahalok ukon makatandog sa isa nga katuhay sang sekso. Apang ang The Family Handbook of Adolescence nagasiling: “Madamong tinuig kon kaisa nga ginaunahan sang seksuwal nga ikasarang ang emosyonal nga pagkahamtong.” Sa pagkamatuod, madamo nga pamatan-on ang wala gid makahangop nga ang isa ka halok ukon paghapulas may kusog nga makapukaw sing romantiko nga balatyagon ukon seksuwal nga mga kailigbon.

Busa, sing maalamon, dapat mo binagbinagon ang mga resulta sang paggawi nga makapukaw sing seksuwal nga balatyagon. Ano kon tuman pa sa imo ka bata agod magminyo? Nian ngaa manghalok ukon maghimo sing bisan ano sa paagi nga makapukaw sa imo sa sekso? Magaresulta lamang ini sa imo kapaslawan. Ini bangod indi mahimo para sa imo subong matuod nga Cristiano nga padangaton inang romantiko nga mga balatyagon sa ila lohiko nga konklusion​—ang seksuwal nga paghulid. Maathag nga ginasiling sang Biblia nga ina nga relasyon nagakaigo lamang sa sulod sang pag-asawahay.​—1 Corinto 6:18.

Binagbinaga, man, ang iban nga tawo, nga mahimo nga mapukaw sa sekso bangod sang imo romantiko nga ginahimo. Indi bala nga madayaon, ukon mapintas pa gani, ang halukan ukon hapulason ang isa nga indi mo mahimo pakasalan ukon wala mo gani ginahunahuna nga pangasaw-on? (Ipaanggid ang Hulubaton 26:​18, 19.) Ang Biblia nagapaandam: “Ang tawo nga mapintas nagagamo sang iya kaugalingon nga unod.”​—Hulubaton 11:17.

Indi dapat ilikom sa isa ka estudyante sang Biblia nga ang romantiko nga pagtandog ukon halok sarang makapukaw sang makusog nga handum sa sekso. Ang Biblia nagasugid sa aton tuhoy sa isa ka pamatan-on nga lalaki nga nasulay sang isa ka makihilawason nga babayi. Ini nagasiling: “Gindakop niya sia kag ginhalukan.” (Hulubaton 7:13) Ang amo nga paghalok ukon pagtandog mahimo bangdan sing pisikal nga pagkanapukaw. Samtang nagapadayon ang paghirupay ang balatyagon sang pamatan-on nga lalaki ukon babayi labi nga nagainit. Sing prangka, ang lawas nagahanda para sa seksuwal nga paghulid.

Kon kasado sila nga duha, mapaayawan nila ang ila seksuwal nga handum sa makalilipay kag dungganon nga paagi. Apang kon ang duha ka diminyo maghimo sing makapulukaw sa sekso nga paghirupay, pat-od nga magautwas ang mga problema. Sa isa ka surbe, nasapwan sang manunulat nga si Nancy Van Pelt nga madamo nga pamatan-on nga naghimo sing pagromansahanay ang nagbaton nga nahimo nila ini, siling nila, bangod “nadulaan sila sing pagpugong.” Ang kinaandan nga kaso amo ang iya sang isa ka pamatan-on nga babayi nga napilitan sa paghimo sing sobra sangsa mahimo niya. Bisan nga wala sia makahimo sing seksuwal nga paghulid, gintugutan niya ang pamatan-on nga lalaki nga hurikapon sia sing todo. Siling niya: “Kalain gid sang pamatyag ko karon.” Sayop gid bala ang ginhimo sa iya sang lalaki nga iya ginpahanugutan?

Ano ang “Sobra”?

Ang iban nga pamatan-on nagapati nga tubtob wala sila nagahimo sing seksuwal nga paghulid, wala sila nagahimo sing sobra, nga ang ila ginahimo indi gid sala. Tuhay ang ginapakita sang Biblia. Sa Galacia 5:​19-21, si Pablo nagsiling: “Hayag ang mga buhat sang unod, kag ini amo ang pagkamakihilawason, kahigkuan, lugak nga pagginawi . . . ang nagahimo sang amo nga mga butang indi makapanubli sang Ginharian sang Dios.”

Ano ang pagpakighilawas? Ang orihinal nga tinaga para sa pakighilawas amo ang por·neiʹa. Ginapatuhoy ini sa seksuwal nga buhat nga nagadalahig sa paggamit sing kinatawo sa guwa sang higot sing pag-asawahay. Isa ka pamatan-on nga babayi ang ginkutlo sa magasin nga Seventeen nga nagpahanugot sa iya nobyo nga piliton sia sa paghimo sing oral nga sekso. “Kabuangan gid yadto,” siling niya, “bangod ang tanan ko nga mga abyan nagsiling nga ginahimo nila ini upod sa ila mga nobyo kag madula ko sia kon indi ko ini paghimuon.” Ginapakita sang pananalawsaw nga madamo nga pamatan-on ang nagahimo sing amo nga sahi sang imoralidad. Apang, ang amo nga mga buhat isa ka por·neiʹa kag indi kalahamut-an sa Dios.

Ginaangot man ni apostol Pablo ang pakighilawas sa “kahigkuan.” Ang orihinal nga Griegong tinaga nga a·ka·thar·siʹa, nagalakip sang tanan nga sahi sing kahigkuan, sa hambal ukon sa buhat. Sing pat-od kahigkuan nga tugutan sang isa ang iya kamot nga maglagaw sa idalom sang imo panapton, mag-uba sa imo, ukon hapulason ang sensitibo nga mga bahin sang imo lawas, subong sang dughan. Ti, sa Biblia ang paghapulas sa dughan ginaangot sa kalipay nga ginatigana lamang sa mga mag-asawa.​—Hulubaton 5:​18, 19; ipaanggid ang Oseas 2:2.

Walay sapayan hayag nga ginasupak sang iban nga pamatan-on ining diosnon nga mga talaksan. Hungod sila nga nagapasobra, ukon makagod sila nga nagapangita sing madamo nga kaupod nga mahimuan nila sang seksuwal nga kahigkuan. Busa nakasala sila sang ginasiling ni aposto Pablo nga “lugak nga pagginawi.”

Ginapakita sang madamo nga awtoridad nga ang orihinal nga Griegong tinaga para sa “lugak nga pagginawi” (a·selʹgei·a) nagakahulugan sing ‘dikinaandan nga mga buhat, pagpasobra, kabastusan, dimapunggan nga kailigbon, kag pagkamakahason.’ Ang mga pamatan-on nga nagahimo sing lugak nga pagginawi kaangay sang mga pagano nga ginpatuhuyan ni Pablo. Bangod sang “pagkabatinggilan sang ila tagipusuon,” “yadtong mga pagano nakalampas sa tanan nga sentido moral, [gintugutan] nila ang ila kaugalingon sa lugak nga paggawi agod himuon ang tanan nga sahi sang kahigkuan nga may kakagod.” (Efeso 4:​17-19) Sa pagkamatuod luyag mo likawan nga pakamalauton sing subong sina!

Kon amo, kilalaha nga indi kinahanglan nga makahimo ang isa sing seksuwal nga paghulid agod “magsobra” sa pagtamod ni Jehova. Kon tuman pa sa imo ka bata agod magminyo, ang romantiko nga pagtandog kag paghalok indi dapat himuon. Kag yadtong nagaplano sa pagminyo dapat nga maghalong nga ang ila pagpabutyag sing pagpalangga indi mangin mahigko. Huo, ang pagsunod sa mga talaksan sang Dios indi mahapos. Apang ang Dios nagasiling sa Isaias 48:​17: “Ako, si Jehova, nga imo Dios, nga nagatudlo sa imo sa kapuslanan, nga nagatuytoy sa imo sa dalanon nga laktan mo.”​—Tan-awa man ang Galacia 5:16.

[Retrato sa Pahina 21]

Kon ikaw indi minyo, ang paggawi nga nagapukaw sing seksuwal nga handum makadul-ong sa kapaslawan kag kalainan