Pamangkot sang mga Pamatan-on . . .

Paghuluhampang sa Imoralidad—Ano ang Kahalitan?

“Sang isa ka adlaw nga wala si Nanay, nagkadto sa balay ang akon nobyo, agod magtan-aw lamang kuntani sing TV,” hinumdom ni Laura.a “Gin-uyatan lamang niya ang akon kamot sang primero. Nian sang hinali, nagsugod sa paglagaw ang iya mga kamot. Natahap ako nga hambalon sia nga mag-untat; basi maakig sia kag maglakat.”

SA AMO si Laura kag ang iya nobyo nagsugod sa pag-usoy sa dalanon nga nagadul-ong sa dugang pa sayop nga pagginawi. Ang mainit nga paghalukay nagadul-ong sa labi pa kalaw-ay nga pagginawi. Apang, pila lamang sa kalibutan karon ang wala nagaugyon sa sinang pagginawi. Ti, ginapakita sang mga surbe nga ang kalabanan sang mga pamatan-on sa Estados Unidos nakaagi sing seksuwal nga paghulid sa tion nga mag-edad sila sing 19! Ang mainit nga paghalukay kag bisan ang paghimas sa sensitibo nga mga bahin sang lawas ginatamod nga indi makahalalit nga paglingawlingaw. Ang iban nga mga pamatan-on nagapabugal sang ila mga inagihan sa ila seksuwal nga mga pagtukib.

Sing makapasubo, ang iban nga Cristianong mga pamatan-on nadalahig sa sinang dinagakaigo nga paggawi. Mahimo nga ginhunahuna nila nga tubtob nga wala sila “nagahimo sing seksuwal nga paghulid,” wala ini sing kahalitan.

Halit sa Espirituwal

Wala sing labaw pa sa kamatuoran. Ginapakamalaut sang Biblia ang mga nagahimulos sa tuhay nga sekso. Ang ginasiling sang iban nga “walay halit” nga paghimas sa sensitibo nga mga bahin sang lawas mahimo magresulta sa ginasiling sang Biblia nga kahigkuan, lugak nga pagginawi, ukon pagpakighilawas pa gani. Ini mga seryoso nga kalapasan nga mahimo magdul-ong sa pagsikway sa isa gikan sa Cristianong kongregasyon.​—Galacia 5:​19, 21.

Busa ang paghuluhampang sa seksuwal nga imoralidad indi dapat pakadiutayon. Isa ini ka “kadagtaan sa unod kag espiritu”​—butang nga makahalit sing daku sa inyo kaangtanan sa Dios. (2 Corinto 7:1) Sa ulihi, sarang sini himuon nga ang inyo hunahuna “patalangon gikan sa hanuot kag putli nga katutom kay Cristo.” (2 Corinto 11:3) Ang isa ka pamatan-on nga nagahimo sing mahigko nga pagginawi, ukon nagatuytoy sa isa sa sini, indi gid makapakita sing Cristianong “gugma nga gikan sa tagipusuon nga putli kag sa kaisipan nga maayo kag sa pagtuo nga bunayag.”​—1 Timoteo 1:​5, 19.

Ang isa nga nagapasobra sa pagpakita sang iya pagpalangga mahimo magaantos sing halit sa emosyon. Ini bangod, subong sang ginapahanumdom sa aton sang Seventeen nga magasin, “ang lainlain nga paagi sing pagtandog sing mga tawo sa isa kag isa . . . mahimo nga subong kahirop kag kainit sa seksuwal nga paghulid.” Gani bisan nga ang paghalukanay kag paghikapay sa mga sensitibo nga bahin sang lawas mahimo nga makakulunyag sa pisikal, ini nga eksperiensia mahimo makatuga ilabi na sa pamatan-on nga babayi sing emosyonal nga pagkawalay kapuslanan. Ang Journal of Marriage and the Family nagasiling: “Ang mga babayi nagasugid nga nagbatyag sila sing kahadlok, nakasala, kabalaka, kahuya, kag bisan sing kaugot.”

Gugma Bala Ini?

Binagbinaga ang hitabo sa Biblia sa Hulubaton kapitulo 7, nga nagasugid tuhoy sa pagganyat sa isa ka pamatan-on nga lalaki sang isa ka babayi nga manubo sing lupad. Ginsilingan sadtong imoral nga babayi ang pamatan-on: “Kari magpahubog kita sang gugma tubtob sa aga; magpangalipay kita sing mga pagdalo.” Ang paghunahuna nga pagahigugmaon pat-od nga nangin makagalanyat sa sining pamatan-on. Apang sa pagkamatuod ‘gindaug sia [sang babayi] sa iya tama kayuyum nga paghambal. Ginpilit sia niya sa pag-ulo-ulo sang iya mga bibig.’ Wala, wala niya ginahigugma ang pamatan-on nga lalaki; isa lamang sia ka kostumer. Ginhingalitan niya sia sing tuman.​—Hulubaton 7:​18-21.

Sa kaanggid nga paagi, madamong pamatan-on sa karon​—ilabi na mga babayi—​ang ginahingalitan. Ang pamatan-on nga mga babayi amo sa kinaandan ang ginasulay sa paghimo sing dinagakaigo. Suno sa libro nga The Compleat Courtship ni Nancy Van Pelt, “ginapakita sang isa ka pagtuon nga ang kalabanan nga tinaga nga ginagamit sang pamatan-on nga mga lalaki] amo: ‘Kon naluyag ka sa akon, pasugtan mo ako nga maghulid sa imo.’ ” Ginasiling sang awtor nga ginagamit na sang mga lalaki ining mga tinaga “kutob pa sa ginsuguran.”

Apang ang isa bala nga nagasulay sa imo sa pagginawi nga mahigko kag ginapakamalaut sang Dios nga Labing Gamhanan nagapakita gid sing gugma sa imo? Indi suno sa Pulong sang Dios. Ginapahanumdom sa aton sina nga tulun-an nga ang matuod nga “gugma . . . wala nagagawi sing dinagakaigo.” (1 Corinto 13:​4, 5) Ang manunulat nga si Nancy Van Pelt namangkot: “Kon makuha niya ang iya luyag, ano ang imo pamatuod nga higugmaon ka niya pagkatapos sang tanan? Mahimo gid nga gingamit ka lang niya.”​—Ipaanggid ang 2 Samuel 13:15.

Kon ginapilit sang isa ka solterito ang dalagita nga lapason ang iya Cristianong paghanas kag konsiensia, ginahimutig niya ang iya pangangkon nga matuod nga ginahigugma gid niya sia. Kag kon ang pamatan-on nga lalaki nagapangangkon nga Cristiano, ginapakahuy-an niya ang iya ginapangangkon nga Cristianismo. Ang pamatan-on nga babayi nga nagapadaug sa sining pagpamilit ginahingalitan, ginagamit, ginpanubo ang iya reputasyon kag dignidad. Ang malain pa, nakahimo sia sing mahigko nga buhat, ayhan sing pakighilawas pa gani, nga isa ka daku nga paglapas sa kasuguan sang Dios.​—1 Corinto 6:​9, 10.

Matuod, ang iban nga mga pamatan-on nga babayi kinabubut-on nga nagapadala. Apang ang pag-ugyunay nga himuon ang isa ka butang nga sayop wala nagahimo sini nga husto. “May dalanon nga daw matarong sa tawo, apang ang iya katapusan mga dalanon sang kamatayon,” siling sang Hulubaton 14:12.

Nahalitan ang Relasyon

Ginahunahuna sang iban nga ginapalig-on sang pisikal nga pagpabutyag sing kahirop ang relasyon. Apang, ang dinagakaigo seksuwal nga pagginawi wala nagapalig-on sang isa ka relasyon. Ginapanubo sini ang relasyon. Kag ang pinakamasubo, ginaguba sini ang pagtahod kag pagsalig sang isa kag isa. “Naugot ako sa lalaki pagkatapos,” pagbaton sang isa ka dalagita nga nakahimo sing mahigko nga pagginawi.

Ang kakulang sing pagpugong sa tion sang pagnobyahanay mahimo makatigayon sing padayon indi maayo nga epekto bisan sa tapos nga makasal ang magtiayon. Ang pagpugong sa kaugalingon, kag pagkadimakagod amo ang mga sadsaran sa isa ka makaalayaw seksuwal nga kaangtanan sa pag-asawahay. (1 Corinto 7:​3, 4) Apang sa tion sang pagnobyahanay, ginsugdan sang pila ka magnobya nga himuon ang naanaran nga pagpadaug sa makagod nga handum, padasudaso nga ginasikway ang pagpugong, kag wala ginasapak ang balatyagon sang isa kag isa. Mahimo ini makatuga sing indi maayo nga panugod sa pag-asawahay.

Kon magasugod ang mainit nga paghalukay kag paghikapay, sa masami nagauntat ang maayo nga komunikasyon. Ang kinahanglan nga paghambalanay​—tuhoy sa mga tulumuron, paninguha, kag balatyagon—​mabuslan sing walay pulos, makapukaw sing kailigbon nga pagginawi. Ang Hulubaton 15:22 nagapaandam: “Sa wala sing laygay ang mga katuyuan napaslawan.” Bangod sang kapaslawan nga magpasad sing malig-on nga sadsaran para sa pag-asawahay sa tion sang pagnobyahanay, madamo nga magtiayon ang nagabatyag sing daku nga kapaslawan kag nakasala pagkatapos sang ila kasal.

Patya ang Sayop nga mga Handum

Ang isa pa ka punto nga dapat binagbinagon amo ang prinsipio sang Biblia sa Colosas 3:5: “Busa, patya ninyo ang dutan-on sa inyo: ang pagkamakihilawason, kahigkuan, malaut nga balatyagon, malaut nga handum, kag pagkamahamkunon, nga amo ang idolatriya.” Sa baylo nga pahaganhaganon ang “mahaliton nga handum,” ang paghalukay kag paghikapay sa sensitibo nga bahin sang lawas labi nga nagadabok sini. Ang isa ka solterito nga si Jack nagasugid kon ano ang natabo sa ila sang iya nobya: “Sang primero nagahalukay lamang kami. Apang sang masunod nangin mainit ini nga paghalukanay kag paghikapay, isa ka bes tubtob sa punto nga diutayan lamang kami makahimo sing panghilawas. Nahibaluan ko nga ang amon ginhimo indi matarong suno sa mga talaksan ni Jehova.”

Ang dalagita nga si Vera, nga nadalahig man sa sinang dinagakaigo nga paggawi, nagbaton nga ang paghalukay kag paghikapay nagtuga sa iya sing handum nga maghimo sing “seksuwal nga paghulid.” Amo gid sina kon kaisa ang nagakatabo. Ginapakita sang Biblia nga ang sala nagapatig-a sa konsiensia sang isa ka tawo. (Hebreo 3:13) Sa tion nga ang isa maanad sa paghimo sing malaw-ay nga buhat, ang kalautan magabugana. Ang isa ka seksuwal nga paghingalit magadul-ong sa isa pa. “Antes ikaw makamarasmas,” pagbaton ni Laura (ginsambit sa panugod), “nadalahig na ikaw sa mainit nga paghikapay. Kag sa isa lamang ka pisok nadalahig na ikaw sa pakighilawas. Amo ina ang natabo sa akon.”

Sing makapasubo, amo man sina ang natabo sa iban pa nga mga pamatan-on. Ang dumaan nga hulubaton nagapaandam: “Makabutang bala ang lalaki sing kalayo sa iya sabak kag indi masunog ang iya mga panapton?” (Hulubaton 6:27) Maathag ang sabat. Kag para sa Cristianong mga pamatan-on, dapat nila tamdon sing seryoso ang paandam sang Dios: “Dili kamo magpatalang: Ang Dios dili tiliawtiawan, kay bisan ano ang ginasab-ug sang tawo, ina man ang iya anihon..”​—Galacia 6:7.

Dugang pa, ang Pulong sang Dios nagasiling: “Walay makihilawason ukon mahigko nga tawo, ukon mahamkunon​—kon sayuron diwatahan—​ang may panublion sa Ginharian ni Cristo kag sang Dios.” (Efeso 5:5) Busa, ang paghuluhampang sa imoralidad may seryoso nga mga resulta kag mahimo magbili sa isa ka Cristiano sang iya paglaum para sa kabuhi nga walay katubtuban sa bag-ong kalibutan sang Dios.​—Bugna 22:15.

[Mga footnote]

[Blurb sa pahina 13]

Ang paghimo sing dinagakaigo seksuwal nga buhat nagapanubo sa isa ka relasyon

[Retrato sa Pahina 12]

Ang mapuslanon nga panggrupo nga mga hilikuton makabulig sa inyo nga malikawan ang makapakompromiso nga mga kahimtangan