Mahigko nga Dugo Ginhatag sa mga Hemophiliac
ANG dugo nangin isa ka dos-bilyones-kada-tuig nga negosyo. Ang paghingamo nga makaganansia gikan sa sini nagresulta sa isa ka daku nga trahedya sa Pransia. Ang dugo nga may HIV ginbangdan sang kamatayon sang 250 ka hemophiliac bangod sa mga balatian nga may kaangtanan sa AIDS, kag ginatos pa ang nalatnan.—The Boston Globe, Oktubre 28, 1992, pahina 4.
Ang “indi kalahamut-an nga pag-updanay” sang medikal nga pagpatumbaya kag sang komersial nga kakagod nagdul-ong sa kamatayon sang mga 400 ka Aleman nga hemophiliac, kag sa dimagkubos 2,000 pa ang nalatnan sing dugo nga may HIV.—Guardian Weekly, Agosto 22, 1993, pahina 7.
Ang Canada may iya man kaugalingon nga iskandalo tuhoy sa dugo. Ginabanta nga kapin sa 700 ka taga-Canada nga hemophiliac ang gintayhunan sing dugo nga may HIV. Ginpaandaman ang gobierno sang Hulyo 1984 nga ang Red Cross nagapanagtag sing dugo nga may AIDS sa taga-Canada nga mga hemophiliac, apang ang mga produkto halin sa mahigko nga dugo wala ginkuha sa balaligyaan kundi pagligad pa sang isa ka tuig, Agosto 1985.—The Globe and Mail, Hulyo 22, 1993, pahina A21, kag The Medical Post, Marso 30, 1993, pahina 26.
Gikan sa Madrid, Espanya, sang Abril 21, 1993, ang isa ka balita gikan sa Reuters nagsiling nga ang Espanya magabayad sa 1,147 ka hemophiliac nga nalatnan sing virus sang AIDS paagi sa gintughong nga dugo kag plasma sang katuigan 1980, suno sa Health Ministry. Kapin sa 400 ang nalatnan na sing AIDS kag napatay.—The New York Times, Abril 22, 1993, pahina A13.
Sa talipuspusan sang 1982, ang Centers for Disease Control nagsugod sa pagpaandam sa NHF (National Hemophilia Foundation) batok sa mga katalagman sang pangpakorta sa dugo VIII—ang isa ka pagtughong sini mahimo nga tinipon gikan sa 20,000 ka donor sang dugo, kag bisan pa isa lamang sa sini ang may AIDS, ang bug-os nga indyeksion maapektuhan. Isa ka mabaskog nga paandam ang ginpaguwa sang Marso 1983, apang sang Mayo sadto nga tuig, nagpadala ang NHF sing isa ka pahibalo nga may ulong-dinalan “Ginapanugyan sang NHF nga Gamiton Gihapon ang Pangpakorta nga Bulong.” Sadto, nagataas na ang kadamuon sang nagkalamatay, kag linibo pa ang ginapadayag sa katalagman. Ining nagapakorta nga bulong indi kinahanglanon sa paglampuwas sang mga hemophiliac; may iban nga mga pagbulong nga mapilian. Linibo ka kabuhi ang naluwas kuntani. Sang 1985, natukiban sang mga kompanya sang bulong nga ang blood clotting factor indi na peligruso kon initon anay ini. Walay sapayan sini, ginbaligya gihapon ang naimbentaryo nga mga pundo sang wala mainit nga blood clotting factor.—Dateline NBC, Disiembre 14, 1993.
[Picture Credit Line sa pahina 31]
CDC, Atlanta, Ga.