Nagakadula nga Kabataan—Daw Ano ka Lapnag nga Trahedya?
‘NADULA ANG AKON ANAK!’
Wala na sing daku nga kabangdanan sang kabalaka para sa kalabanan nga mga ginikanan sangsa magtuaw sinang mga pulong. Bisan pa wala sing mahatag nga eksakto nga kadamuon sang nagakadula nga mga kabataan sa ila puluy-an sa bug-os nga duta, mahibaluan naton kon daw ano ka lapnag ining trahedya paagi sa ginbalhag nga mga report sa madamong pungsod.
SA Estados Unidos, kutob sa 500,000 tubtob sa kapin sa 1,000,000 ka kabataan, walay sapayan sang ila mga kategoriya, ang ginrekord nga nagakadula sa ila mga puluy-an tagsa ka tuig. Mahimo nga nadula sila sa malip-ot nga tion ukon sing dayon. Ang Inglaterra nagareport nga mga 100,000 ka kabataan ang nagakadula kada tuig, apang ang iban nagasiling nga mas madamo pa. Ang anay Unyon Sobyet nagasugid tuhoy sa tignapulo ka libo ka nadula nga kabataan. Sa Bagatnan nga Aprika ang kadamuon ginasiling nga kapin sa 10,000. Kag sa Latin Amerika, minilyon ka kabataan ang nagaatubang sining trahedya.
Ang humalambal sang Italian Ministry of the Interior nagpakita sang kasangkaron sang problema didto sang sia nagsulat sa L’Indipendente: “Nagahalin sila sa puluy-an subong sang kinaandan nga mga adlaw. Nagakadto sila sa eskwelahan ukon sa paghampang, apang wala na sila nagabalik. Nadula sila, naalimunaw lang subong nga daw wala na nagaluntad. Ang mga katapo sang pamilya nagasalasala sa pagpangita sa ila, apang may yara manabaw lamang nga mga ebidensia, indi bastante nga mga palatandaan, diutay lamang—kag indi pat-od—nga mga saksi.”
Ang isa ka pagtuon sining karon lang sa Estados Unidos tuhoy sa kadakuon sining problema nagpakita nga ang uluhan nga “nadula nga kabataan” nagalakip, sa katunayan, sing madamo nga kategoriya. Ang isa ka kategoriya amo ang kabataan nga ginakidnap sang mga estranghero. Ang isa pa amo ang kabataan nga ginakidnap sang ginikanan, subong sa mga kaso sa kon sin-o sa duha ka ginikanan ang may legal nga kinamatarong sa pag-atipan sa kabataan. Kag yara ang mga ginpabay-an, mga kabataan nga wala maluyagan sang mga ginikanan ukon sing mga manug-atipan. Yara man ang mga nagalayas sa puluy-an, isa pa ka daku nga kategoriya. Kag yara man ang nadula ukon nahamulag sa ila pamilya sa pila lamang ka oras ukon pila ka adlaw—kalabanan mga kabataan nga wala nagapauli sa balay sa ginkasugtan nga tion ukon mga kabataan nga wala mahangpan sang ila mga ginikanan. Pila lamang sini ang nagakadula sing dayon.
Apang, ano ang nagakatabo sa nadula nga mga kabataan sa labi ka serioso nga kategoriya? Ngaa nagakahanabo ining trahedya? Ginausisa sini nga guwa sang Magmata! ang nanuhaytuhay nga bahin sang trahedya kag nagasabat sa pamangkot, San-o ini matapos?