Pagpabuyanbuyan—Ang Kawatan sang Tion

“Ang pagpabuyanbuyan amo ang kawatan sang tion.”​—Edward Young, c. 1742.

INDI! Indi pag-untati ang pagbasa sining artikulo! Nahibal-an mo kon ano ang mahimo nga matabo. Mahimo nga ibutang mo ini kag magsiling: “Makawiwili ini nga titulo, apang wala ako sing tion sa pagbasa sini karon. Basahon ko ini ugaling.” Apang mahimo nga ang ugaling indi na mag-abot.

Indi magpabuyanbuyan sa pagbasa sing artikulo tuhoy sa pagpabuyanbuyan! Orasi ang imo kaugalingon. Ayhan mabasa mo ini nga artikulo sa sulod sang lima ka minutos. Nian natapos mo na ang 10 porsiento sining bug-os nga magasin! Tan-awa ang imo relo kag sugdi ang oras subong. (Nabasa mo na ang 5 porsiento sining artikulo!)

Pagpabuyanbuyan Bala Ini?

Kon ipaiway mo ini​—paisulon ang sarang mo ukon dapat himuon karon—​nian nagapabuyanbuyan ikaw. Sa iban nga pulong, ginapaiway mo para buwas ang sarang mo mahimo subong, karon nga adlaw. Ang nagapabuyanbuyan nagaawat sang paghimo kon ang paghimo amo ang kinahanglanon.

Nagapangabay ang isa ka superbisor sa isa ka empleyado sing report; nagapangabay ang mga ginikanan sa ila bata nga tinluan ang iya hulot; nagapangabay ang isa ka asawa sa iya bana nga kay-uhon ang gripo. “Masako ako kaayo” ukon, “Nalipat ako” ukon, “Wala ako sing tiempo” amo ang mga ginabalibad sa indi paghimo sini. Ang matuod amo nga, pila lamang sa aton ang luyag maghimo sing mga report ukon magtinlo sing mga hulot ukon magkay-o sa mga tubo kon may mas makalilipay nga mga butang nga himuon. Gani ginapaiway naton ini, ginaawat naton ang paghimo sini.

Apang, nahibal-an mo bala nga kon kaisa ang pagpaiway sa paghimo sing isa ka butang indi pagpabuyanbuyan? Ang isa ka negosyante nga babayi nga nakabaton sing isa ka pangabay kag wala makahibalo kon ano ang himuon sini, nagsulod sini sa kahon nga may ngalan nga “suspend” sa iya lamisa. Pagkatapos sang pila ka semana, gin-usisa niya ining mga butang kag nasapwan nga katunga sini ang wala nagakinahanglan sing aksion. Nalubad na ang mga problema ukon indi na ini kinahanglanon. Kon nagaduhaduha ikaw kon bala paisulon ukon himuon, tinguhai nga hibaluon kon ano ang matabo kon indi mo gid paghimuon ang imo ginpaisol. Mangin maayo bala ang resulta kon himuon mo ini ukon mangin malain?

Kon sarang naton kag dapat himuon karon ang isa ka butang kag kon ang pagpaisol sang ginakinahanglan nga aksion makatuga sing mas madamo nga problema sa ulihi, nian ang pagpaisol sini isa ka pagpabuyanbuyan. Halimbawa, ang paghugas sa mga pinggan pagkatapos ini ginpabay-an nga mahigko sa pila ka tion nagapabudlay sa pagtinlo sini. Ang pagpaisol sa pagpakay-o sing kotse mahimo magaresulta sa daku nga kagastuhanan sa pagpakay-o sa ulihi. Ang atrasado nga pagbayad sa mga balayran makaresulta sa mas mataas nga mga balayran ukon pagkawasi sang mga serbisyo. Ginbulubanta sang isa ka babayi nga ang iya wala mabayaran sa husto nga tion nga mga multa sa paglapas sa trapiko, gin-arkilahan nga mga videotape, kag ginhulam nga mga libro sa librarya, naglab-ot sa 46 dolyares nga balayran bangod sang atrasado nga pagbayad! Sa isa ka bulan lamang ina!

Pagdakop sa Kawatan

Hangpa kon ngaa nagapabuyanbuyan ikaw. Tan-awa ang masunod nga mga rason, kag tan-awa kon diin sa sini nga mga hilikuton ang wala mo pa masugdi ukon matapos:

Pamatasan:

Kon hulaton ko tubtob sa katapusan nga minuto, mas mapahulag ako sa pagtapos sini.

Nalipay ako sa kakunyag nga natigayon ko sa paghimo sini sa pinakaulihi nga tion.

Magahulat ako tubtob nga pahanumdumon ako sang akon amo sing duha ka beses, nian mahibaluan ko nga isa ini ka butang nga luyag gid niya nga himuon ko.

Kadamo gid sang akon buluhaton nga ang natalupangdan ko amo lamang ang hilingagawon nga mga butang.

Panimuot:

Wala ako sing handum ukon sugyot sa paghimo sang asaynment.

Ginahimo ko lang ang mga butang kon daw masarangan ko kag naganahan sa paghimo sini.

Luyag ko maghimo sing lain nga butang.

Wala ako sing disiplina sa kaugalingon.

Kahadlok:

Indi ako sigurado kon bala mahimo ko ini.

Wala ako sing bastante nga panahon sa paghimo sini.

Daku ini nga proyekto. Nagakinahanglan ako sing bulig.

Ano na lang kon indi ako magmadinalag-on ukon indi ko ini matapos?

Dapat matigayon ko ang mga materyales agod matapos ang proyekto.

Nahadlok ako nga pakalainon ukon mahuy-an.

Nagapabuyanbuyan ang nagkalainlain nga mga tawo sa nagkalainlain nga mga kasangkaron. Ang pila nagapabuyanbuyan antes magsugod bangod ginatamod nila ang proyekto subong tuman ka daku. Nagasugod ang iban, apang sa tungatunga, ang kapagsik nagaugdaw, kag ginapaiway nila ang pagtapos sini. Ang iban naman madali na lang makatapos apang nagasugod sa isa naman ka proyekto, ginapabay-an ang una nga wala matapos. (Maayo ang nahimo mo. Yara ka na sa tungatunga sining artikulo.)

Ang imo mga rason sa indi pagsugod ukon pagtapos sing isa ka proyekto mahimo maklase sa tatlo ka kategoriya. Sa libro nga The Now Habit, si Neil Fiore nagsulat: “Ang tatlo ka pangunang isyu sa likod sang madamo nga problema sang pagpabuyanbuyan amo: ang pagbatyag subong isa ka biktima, nagamuhan, kag nahadlok nga mapaslawan.” Ano man ang mga rason, kon imo mahibal-an ang mga kabangdanan, mangin madali ang solusyon.

Kon indi mo mapat-od kon ngaa nagapabuyanbuyan ikaw, irekord ang imo mga hilikuton sa isa ka semana nga may tunga sa oras nga lang-at. Hibalua kon paano mo ginahinguyang ang tion. Mahimo ini makahatag sing kasanagan sa kon pila ka tion ang aton ginahinguyang sa diimportante nga mga butang kag importante nga mga hilikuton. Apang ano nian ang masunod mo nga himuon?

Hunahunaa ang mga Resulta

Ang pagpaabot nga mahimo ang isa ka butang nga wala mapanikasugi makatuga sing kataka. Samtang nagahilapit ka sa gintalana nga tion, nagabatyag ka sing pag-ipit kag kabalaka. Samtang nagatubo ining mga balatyagon, masablagan ang imo pagkamapahituon. Wala ka na sing huyog sa pagbanabana ukon paghunahuna sing nagkalainlain nga mga paagi agod lab-uton ang tulumuron kundi interesado lamang nga matapos ini.

Halimbawa: Gintugyanan ikaw sa paghatag sing isa ka pamulongpulong. Sang gab-i antes sini, ginsulat mo ang pila ka tinaga sa papel. Wala ka naghinguyang sing bastante nga tion sa pagpanalawsaw sa imo tema, gani ginhimuhimo mo lang ini. Ayhan sa diutay lamang nga panikasog, nalakip mo ang mga eksperiensia, nagasakdag nga impormasyon, ukon mga tsart agod buligan ang tumalambong nga mahangpan ang tema.

Ang isa pa ka resulta nga matabo kon ginapadugay naton ang isa ka proyekto amo nga indi kita mapahamtang kon may libre kita nga tion. Ina bangod indi kita maributay (ukon may isa nga pirme nagapahanumdom sa aton) nga wala naton matapos ang isa ka proyekto.

Ano ang Sarang Ko Mahimo?

Maghimo sing listahan. Himua ini sa gab-i antes. Isulat sa papel ang mga butang nga luyag mo matapos sa masunod nga adlaw. Sa sining paagi wala ka sing may malipatan, kag makita mo ang imo pag-uswag samtang ginatsekan mo ang natapos nga mga butang. Sa tuo sang tagsa ka butang, isulat kon daw ano kalawig sa banta mo matapos ang asaynment. Kon nagahimo ikaw sing ‘Dapat Himuon’ nga listahan para sa adlaw, isulat kon pila ka minuto sa banta mo ang kinahanglanon. Kon nagahimo ka sing listahan sang proyekto, isulat kon pila ka oras sa banta mo ang kinahanglanon. Himua ining listahan sa gab-i antes. Maghinguyang sing pila ka minutos sa paghanda sang imo listahan para sa masunod nga adlaw. Maghupot sing isa ka bulanan nga kalendaryo nga mahapos mo makita. Samtang nagabaton ka sing mga asaynment kag mga appointment, isulat ini diri.

Kon imo ginarepaso ang mga hilikuton sa masunod nga adlaw, padasuna ang mga butang suno sa importansia sini sa imo kalendaryo, ginamarkahan ini sing A, B, C, kag padayon sa masunod nga tagsa ka butang nga hilimuon. Ang pila ka tawo makahikot sing mas maayo sa aga, ang iban sa hapon ukon gab-i. Iskedyula ang imo pinakadaku nga mga proyekto sa imo pinakamaayo nga tion. Unaha ang kubos ka makalilipay nga mga hilikuton antes sang mga makalilipay.

Hibalua ang tion. Kon pirme ka nagadalidali, literal nga nagadalagan bangod naulihi ka, tun-i ang paghibalo sing tion. Buot silingon, maghimo sing sibu nga pagbantabanta sang kalawigon nga imo kinahanglanon sa paghimo sing isa ka hilikuton. Magdugang sing ekstra nga minutos para sa dimapaiway nga sablag nga mahimo matabo. Indi pagkalipati nga tigan-an sing tion ang sa ulot sang mga appointment. Dapat mo man hatagan sing tion ang pagbiyahe. Indi mo matapos ang isa ka miting sa 10:​00 s.a. kag dayon makadto naman sa isa pa sa 10:​00 s.a. bisan pa kon hiwaton ini sa pihak lang nga hulot, labi na kon sa iban nga banwa. Magtigana sing bastante nga tion sa ulot sini.

Itugyan sa Iban. Masami naton ginahimo ang tanan nga butang sing kinaugalingon nga indi naman pirme nagakadapat. Mahimo nga ang isa ka tawo makahulog sing isa ka package para sa aton kon nahibaluan naton nga makadto sia sa post office.

Bahinbahina ini. Kon kaisa wala naton ginasugdan ang isa ka bag-o nga proyekto bangod sang kadakuon sini. Ngaa indi pagbahinbahinon sa magagmay nga mga bahin ang dalagku nga hilikuton? Kon matapos naton ang magagmay nga mga hilikuton, makita naton ang aton pag-uswag kag mapalig-on sa pagtapos sang masunod nga bahin.

Hatagi sing tion ang mga tublag. May yara pirme tublag sa aton mga hilikuton​—mga tawag sa telepono, mga bisita, mga problema, sulat. Luyag naton magtrabaho sing epektibo, nga nagalakip sang pagtrabaho upod sa iban nga tawo nga may ginalab-ot man nga tion. Kon interesado lamang kita sa pagtrabaho sing maayo, maugot kita kon ang iban nagatublag sang aton mga hilikuton. Busa, hatagi sing tion ang mga tublag. Magtigana sing tion adlaw-adlaw para sa mga wala ginplano nga mga hitabo. Kon mag-utwas ini, maatipan mo ini, kay gintigan-an mo ining tion.

Padya. Kon nagahimo ka sang imo iskedyul, dapat ka magplano para sa lakas ukon maid-id nga pagpangabudlay sing mga 90 minutos. Indi pagkalimti ang pag-iskedyul sing tion para sa paghanda. Kon nasugdan mo na ang hilikuton kag nagapanghikot sa sulod sang isa ka oras kag tunga, mahimo nagakinahanglan ikaw sing malip-ot nga pahuway. Kon nagatrabaho ka sa opisina, magdulog, mag-uluuntay, kag magpamalandong. Kon nagatrabaho ka sa guwa, magpabulubugnaw. Padyai ang imo kaugalingon sa imo pagpangabudlay.​—Manugwali 3:13.

Hunahunaa lamang, natapos mo ining artikulo sa mga lima ka minutos pagkatapos mo nabasa ang titulo. Mahimo nga yara ka na sa dalanon sang pag-ayo!