Isa ka Bala ang Nagpabag-o sang Akon Kabuhi

ANG pinakamaayo nga butang nga mahimo sang mga ginikanan sa ila mga kabataan amo ang pagpatudok sa ila sing ihibalo sa ila Manunuga kag sing handum sa pag-alagad sa iya. Ang isa ka trahedya nga natabo sa akon sang tin-edyer pa lang ako nakabulig sa akon nga maapresyar ining kamatuoran.

Antes ko ilaragway ang natabo​—kapin sa 20 ka tuig na ang nagligad​—tuguti ako sa pagsugid sing diutay tuhoy sa akon kabuhi samtang nagadaku ako sa bagatnan nga Estados Unidos. Nakaapektar ini sing direkta sa kon paano ko nalandas ang daku nga mga kabudlayan.

Kon Ano ang Nagdihon sang Akon Kabuhi

Natawo ako sa Birmingham, Alabama​—bahin sang may pagdampigdampig sa rasa nga “Deep South”​—sang Enero 1955. Sadtong walo ka tuig pa lamang ako, ang paglupok sang isa ka bomba malapit sa amon puluy-an nagpawasaag sang isa ka simbahan sa tion sa klase sang Sunday-school. Ang hinadlukan nga negro nga mga kabataan, madamo sa ila katubotubo ko, nagdinalagan nga nagasinggitan; ang iban duguon kag nagainugayong. Apat ang napatay​—ginpatay sang mga puti.

Ang amo nga sahi sang mga trahedya kinaandan nga mga hitabo sa Bagatnan. Sang masunod nga tig-ilinit tatlo ka mamumugon para sa kinamatarong sibil ang ginpamatay sa Mississippi. Amo yadto ang makahaladlok nga mga adlaw sang kinagubot sa rasa nga nag-apektar sa amon tanan.

Ang akon iloy isa sang mga Saksi ni Jehova, kag si Tatay nagbuylog man sang 1966. Wala madugay ang bug-os namon nga pamilya nagapaambit sa amon mga kaingod sang amon pasad sa Biblia nga paglaum tuhoy sa isa ka bag-ong kalibutan sang paghidait. (Salmo 37:​29; Hulubaton 2:​21, 22; Bugna 21:​3, 4) Kada Sabado sa tion sang tig-ilinit sang ulihi nga bahin sang katuigan 1960, nagakadto kami sa wala pa mapanaksihan nga teritoryo sa guwa sang Birmingham agod magbantala. Ang mga tawo didto wala pa gid makabati tuhoy sa mga Saksi ni Jehova ukon tuhoy sa mensahe sang Ginharian nga amon ginabantala. Wala gani nila mahibal-i ang ngalan sang Dios, nga Jehova. (Salmo 83:18) Sadtong magamo nga mga tion, nalipay gid ako makighambal sa mga tawo tuhoy sa katuyuan ni Jehova nga bayluhan ining garok nga daan nga kalibutan sing isa ka dutan-on nga paraiso.​—Lucas 23:43.

Pagpahamtang sing Isa ka Tulumuron sa Kabuhi

Sang Disiembre 1969, ginsimbuluhan ko ang akon dedikasyon kay Jehova paagi sa bawtismo sa tubig. Nangamuyo ako kay Jehova kag ginpabutyag ang akon hanuot nga handum nga himuon ang bug-os tion nga ministeryo subong karera. Pila ka semana sang ulihi, gintangdo si Tatay sa pagbulig sa magamay nga kongregasyon sa Adamsville, pila ka milya gikan sa Birmingham. Ginpadaku sining pagbag-o sang teritoryo ang akon handum nga mangin isa ka payunir, ukon bug-os tion nga ministro. Sa tagsa ka kahigayunan sadtong hayskul ako, nagaalagad ako subong temporaryo nga payunir, nga nagalakip sing paghinguyang sing dimagkubos 75 ka oras sa ministeryo kada bulan.

Namat-od ako nga magtuon sing isa ka trabaho sa paghanda para sa bug-os tion nga ministeryo pagkatapos sang akon gradwasyon. Apang sa akon hingapusan nga tuig sa hayskul, nakaatubang ako sing isa ka hangkat. Nalakip ako sa isa ka grupo sang mga estudyante nga may mataas nga mga grado, gani isa ka adlaw gindala ako sa kaingod nga kolehiyo para sa pila ka akademiko nga pasinawan. Sang ulihi ginpatawag ako sa talatapan sang counselor. Nalangkag gid sia kag malipayon para sa akon. “Ikaw ang pinakamataas!” siling niya. “Makaeskwela ikaw sa bisan diin nga kolehiyo nga pilion mo!” Luyag niya nga sulatan ko gilayon ang mga aplikasyon subong isa ka eskolar.

Ginligban ako bangod indi ako handa para sa sini. Gilayon ko nga ginpaathag ang akon mga plano nga mangin isa ka bug-os tion nga ministro kag magkuha sing isa ka part-time nga sekular nga trabaho agod suportahan ang akon kaugalingon sa ministeryo. Ginsilingan ko pa gani sia nga sa ulihi, subong sang ginhimo sang iban nga mga Saksi, basi makaalagad ako subong isa ka misyonero sa iban nga pungsod. Apang daw wala lang niya ako mabatian. Ginpanugda niya nga pilion ko subong major subject ang siensia kag kon mag-eskwela ako sa lokal nga kolehiyo, pat-uron niya nga makatrabaho ako sa isa ka sentro sang siensia.

“Himua ang imo relihiosong mga hilikuton sa talipuspusan lamang sang mga semana, Gloria,” siling niya, “ipabugal ka gihapon sina sang imo mga ginikanan.” Nainsulto ako bangod mahimo nga ginhunahuna niya nga ang akon tulumuron nga bug-os tion nga ministeryo resulta lamang sang sugo sang akon mga ginikanan. Daw ginpilit niya ako, subong bala nga hungod ko nga ginasikway kag gindumilian ang pagsakdag sa bug-os nga rasa sang mga negro paagi sa pagpamalibad sa sining daku nga kahigayunan. Apang, nangin malig-on ako. Pagkatapos sang gradwasyon, sa baylo nga magpadayon sa kolehiyo, nagtrabaho ako sing part-time subong isa ka sekretarya.

Nangita ako sing kaupod nga payunir apang wala ako sing nakit-an. Sang magduaw ang nagalakbay nga manugtatap sa amon kongregasyon, ginsugiran ko sia tuhoy sa akon problema. “Indi mo kinahanglan ang kaupod,” siling niya. Nian ginsulat niya ang isa ka eskedyul nga paagi sa sini matatapan ko ang akon sekular nga mga responsabilidad sa trabaho kag may bastante man nga tion sa pagpayunir. Nakita ko nga husto gid ang eskedyul. Nalipay gid ako amo kon ngaa gintandaan ko ang Pebrero 1, 1975, subong ang petsa nga masugod ako sa pagpayunir.

Apang, pila ka adlaw sang ulihi, sang Disiembre 20, 1974 samtang nagalakat pauli gikan sa isa ka balaligyaan naigo ako sang isa ka nagtalang nga bala.

Sa Bibi sang Kamatayon

Samtang nagakayaon ako sa duta, literal ko nga nakit-an ang pag-agay sang akon dugo. Abi ko anay mapatay na ako. Ginpangabay ko si Jehova nga tugutan ako nga mabuhi sing malawig agod buligan si Nanay nga mahangpan nga ini nga sahi sang makahalapay nga aksidente sarang mahanabo bisan sa isa ka pamilya nga nahugod sing bug-os sa pag-alagad kay Jehova. Bisan pa nga pamilyar kami sa teksto sa Biblia nga “ang tion kag wala ginapaabot nga mga hitabo nagakatabo sa aton tanan,” sa banta ko indi kami handa sa pag-atubang sing amo sini ka grabe nga trahedya.​—Manugwali 9:11.

Ang bala nag-igo sa wala nga bahin sang akon liog, nga nagsamad sa mga nerbios sang akon taludtod. Naapektuhan ang akon paghambal kag pagginhawa. Wala ginpaabot nga mabuhi pa ako sa sulod sang kapin sa duha ka adlaw. Nian nagsiling sila sa sulod sang “duha ka semana.” Apang buhi gihapon ako. Bangod sang pulmonya, ginsaylo ako sa isa ka mas masibod nga respirator. Sang ulihi, nag-ayo ang akon kahimtangan, kag ginhimo ang mga plano para sa rehabilitasyon.

Mga Pagtilaw sa Rehabilitasyon

Wala ako ginpung-awan sa unang pila ka semana. Daw wala lang ako sing mabatyagan. Ang tanan sa Spain Rehabilitation Center sa Birmingham maluluy-on kag nangabudlay sing lakas para sa akon kaayuhan. Nahibaluan ko gikan sa mga tinawo sang ospital nga ginpaabot sang mga doktor nga mangin paralisado ako sing bug-os, magahigda sa nabilin nga bahin sang akon kabuhi. Ginkabig ako subong isa ka level C2 quadriplegic, nga nagakahulugan nga nagapati sila nga magapabilin ako sa respirator sa bug-os ko nga kabuhi, indi makahambal sing matunog pa sa isa ka hutik.

Ginbutangan ako sang mga doktor sing tracheal tube nga amo ang ginaginhawaan ko. Sang ulihi ginbutangan ako sang espesyalista sa pulmonya sing isa ka mas magamay nga tubo agod tilawan kon makabulig ini sa akon nga makahambal. Apang, wala ini sing alibyo. Sa amo naghinakop sila nga ang akon diikasarang sa paghambal resulta sang halit sa nerbios. Sadto nga tion nga nagsugod ako nga mapung-awan, kag wala sing makalipay sa akon. Ang tagsa ka maluluy-on nga tinaga nga ginahambal sa akon daw isa ka insulto para sa akon. Gani pirme ako nagahilibion.

Narealisar ko nga kon may isa ka butang nga nagaupang sang imo espirituwalidad, duha ka butang ang makabulig​—dalayon nga pangamuyo kay Jehova kag pagkaaktibo sa ministeryo, ang pagsugid sa iban tuhoy sa mga kamatuoran sa Biblia. (Hulubaton 3:5) Ti, mahapos lamang ang mangamuyo. Mahimo ko ina. Apang paano ako, sa akon kahimtangan, mangin aktibo sa ministeryo?

Ginpangabay ko ang akon pamilya nga magdala sing mga kopya sang Lalantawan kag Magmata nga mga magasin kag iban pa nga mga bulig sa pagtuon sa Biblia nga ginagamit namon anay sa ministeryo, subong sang Ang Kamatuoran nga Nagadul-ong sa Kabuhi nga Dayon, True Peace and Security​—From What Source?, kag ang Is This Life All There Is? Ginbutang ini sa lainlain nga bahin sang akon kuwarto. Ang mga tinawo sang ospital masami nagatulok sa akon sing maluluy-on kag nagapamangkot: “Palangga, may sarang bala ako nga mahimo para sa imo”?

Ginatulok ko ang isa ka literatura, kag paagi sa pagkutibkutib sang akon mga tinaga, ginapangabay ko ang tawo nga basahan ako. Ginaisip ko ang oras sang pagbasa nga ginhinguyang niya subong akon oras sa ministeryo. Agod pasalamatan ang tawo nga nagabasa para sa akon, masami ako nagaregalo sing isa ka libro ukon magasin. Ginaisip ko ini subong akon mga napahamtang. Kon may isa nga nagabasa sa akon sa ikaduha nga tion, ginaisip ko ini nga isa ka pagduaw liwat. Ang pagpakigbahin sa ministeryo sa sining paagi nagpalig-on sa akon, subong man ang mahigugmaon nga mga kard, mga bulak, kag mga pagduaw sang madamo ko nga Cristianong kauturan nga lalaki kag babayi.

Pagkatapos sang pila ka bulan sa rehabilitasyon, matulutungkaaw ko na diutay ang akon ulo. Apang determinado ako nga makahulag pa sing dugang. Gani nangabay ako sing dugang nga tion para sa pisikal kag occupational nga terapiya. Sang magpangabay ako nga ibutang sa wheelchair, ginhambalan ako nga imposible ini, nga indi ko masarangan nga itungkaaw sing lubos ang akon ulo agod makapungko. Apang ginpangabay ko sila nga tilawan ini.

Sa tapos nga gintugutan ini sang mga doktor, ginbuligan ako sang nagadumala nga terapista nga ibutang sa wheelchair. Ginburambudan nila ako sing elastiko nga mga bendahe halin sa dughan tubtob sa hawak, halin sa paa tubtob sa tuhod, kag halin sa tuhod tubtob sa tiil. Daw mummy ako kon tulukon. Isa ini ka pangamlig agod pat-uron nga magpabilin nga balanse ang presyon sang akon dugo kag malikawan nga mashock. Nangin epektibo ini!. Sa gihapon, isa ka oras lamang sa tagsa ka tion ang gintugot sa akon sa pagpungko. Apang makapungko na ako​—pagkatapos sang 57 ka adlaw nga paghigda!

Sa Katapusan Nakapauli Ako!

Sang ulihi, pagkatapos sang malawig nga lima ka bulan, ginhukas ang akon tracheal tube, kag gintugutan ako nga makapauli. Mayo 1975 sadto. Pagkatapos sadto, nagabiyahe ako pakadto-pakari sa sentro sang rehabilitasyon agod magpabulong. Sang maaga nga bahin sang tig-ilinit sang 1975, nagsugod ako sa Cristianong ministeryo nga nagasakay sa akon wheelchair. Diutay lang ang akon mahimo, apang bisan paano nagaguwa ako kaupod sa mga kauturan.

Sang maaga nga bahin sang 1976, ginpatawag ako para sa liwat nga pag-usisa sang VRS (Vocational Rehabilitation Services), ang ahensia nga nag-abaga sang gastos sa akon rehabilitasyon. Ginhunahuna ko nga maayo na ang akon kahimtangan. Natun-an ko ang magdrowing paagi sa isa ka brotsa nga akon ginakagat. Nagagamit sing isa ka lipak sa amo man nga paagi, natun-an ko ang magmakinilya kag bisan sing pila ka pagsulat sa lapis. Sanglit ang VRS ang nagabayad sang kalabanan sang akon pagpabulong, nangita sila sing paagi nga makatrabaho ako kag mangin mabungahon nga katapo sang katilingban.

Sang primero daw mapatugsilingon ang manuglaygay, apang ginpangabay niya ako sa paghambal sing mabaskog. Sadto nga tion matunog lamang sing diutay sa hutik ang akon tingog. Nian nangabay sia: “Indi ka bala makapungko sing tadlong?”

Indi ko masarangan.

“Hulaga bisan ang isa lamang nimo ka tudlo,” siling niya.

Sang indi ko ini mahimo, ginpusdak niya ang iya ballpen sa iya lamesa kag nagsiling sa napaslawan nga tingog: “Wala ka sing pulos!”

Ginpapauli niya ako kag nagsiling nga hulaton ko ang iya pagtelepono. Nahangpan ko ang iya nabatyagan. Wala sing pasyente sa Spain Rehabilitation Center antes sa akon ang may tuman nga mga kasablagan kaangay nakon. Tuman kadaku ang nagasto sa mga galamiton nga gingamit didto, kag ang tawo nga responsable sa paghimo sing mga desisyon wala sing mga panuytoy kon ano ang himuon sa isa ka paralisado nga pasyente katulad ko. Apang, nasaklaw ako nga hambalan nga wala sing pulos, kay amo na sina ang akon nabatyagan.

Pila ka adlaw sang ulihi, nakabaton ako sing tawag sa telepono kag ginsugiran nga indi na ako bahin sang programa. Nagbatyag ako nga ginpabay-an. Kag nagresulta ini sa dugang nga kapung-aw.

Paglandas sa Kapung-aw

Nian nadumduman ko ang kasulatan sa Salmo 55:​22, nga nagasiling: “Itugyan kay Jehova ang imo lulan, kag sia magaalay-ay sa imo.” Ang isa ka butang nga ginkabalak-an ko amo ang ginagasto sang akon mga ginikanan, kag nangamuyo ako tuhoy sini.

Naapektuhan ako sing tuman sa pisikal bangod sang akon kapung-aw, gani sang tion sang distrito nga kombension sadto nga tig-ilinit indi ako makapungko. Namati ako sa programa nga nagahigda. Ang ginatawag nga auxiliary payunir ginpakilala sadtong kombension sang 1976, kag nangin interesado ako sa sini. Ang pag-auxiliary payunir nagakinahanglan lamang sing 60 ka oras kada bulan sa ministeryo, isa ka promedyo sang 2 lamang ka oras kada adlaw. Sa banta ko masarangan ko ina. Sang ulihi, ginpangabay ko ang akon manghod nga babayi nga si Elizabeth nga buligan ako nga makaauxiliary payunir. Abi niya nagalahoglahog lamang ako, apang sang ginhatag ko ang akon aplikasyon sa pagpayunir sang Agosto, ginhatag man niya ang iya aplikasyon.

Nagabugtaw sing temprano si Elizabeth kag ginahanda ang akon personal nga mga kinahanglanon. Nian nagasugod kami sa pagpanaksi sa telepono. Nagalakip ini sing pagtawag sa mga tawo sa telepono kag pagpakigsugilanon sa ila tuhoy sa mga pagpakamaayo nga ginatigana sang Dios sa mga tawo sa idalom sang paggahom sang iya Ginharian. Nagpadala man kami sing mga sulat, ilabi na sa mga tawo nga nagakinahanglan sing paglipay. Sa mga talipuspusan sang semana ginapaupod ako sang akon pamilya ukon sang mga abyan sa pamalaybalay nga ministeryo sakay sa akon wheelchair. Ti, bangod indi ko magamit ang akon mga tiil ukon kamot, wala ako sing mahimo kundi ang maghambal sang mensahe sang Ginharian, pagkutlo sang mga kasulatan, ukon pangabayon ang iban sa pagbasa sang Biblia.

Sa katapusan nga adlaw sang bulan, kulang pa ako sing 6 ka oras agod malab-ot ang 60 ka oras nga ginakinahanglan. Wala sing panahon si Elizabeth sa pagbulig sa akon, gani ginpangabay ko ang akon iloy nga iplastar ang likod sang akon wheelchair agod makapungko ako sing tadlong. Nian, ginagamit ang lipak sa bibig, nagmakinilya ako sing mga sulat sa sulod sang anom ka oras. Wala ako sing malain nga epekto nga nabatyagan! Ang lamang nga nahibaluan ko nga ginlapyo gid ako!

Ginsabat ang Akon Pangamuyo

Sang masunod nga semana, nagapungko sing tadlong sa akon wheelchair, nagkadto ako sa Spain Rehabilitation Center para magpakonsulta. Ang akon doktor, nga wala na makakita sa akon kutob sang ginpaguwa ako sa programa sang maaga nga bahin sang tuig, natingala. Indi sia makapati sang akon pag-uswag. “Ano ang ginhimo mo?” pamangkot niya. Bisan wala ko pa matapos isugid sa iya ang tuhoy sa akon ministeryo, gintanyagan niya ako sing trabaho.

Gin-interbyu ako sang iya kabulig kag nagdayaw sa akon ginhimo sa ministeryo. Ginpangabay niya ako nga magpasakop sa ginatawag nga programa sang huwaran nga pasyente. Paupdon ako sa isa pa ka pasyente nga akon pagabuligan. Ginapatuhuyan ang amon ministeryo, sia nagsiling: “Total amo ini ang ginahimo ninyo, indi bala?” Gintangdo ako sa pagbulig sa isa ka pasyente nga subong ka paralisado sa akon.

Ang balita tuhoy sa akon nahimuan sa ministeryo sa bulig sang akon pamilya nakalab-ot sa VRS. Nagdayaw gid sila amo kon ngaa ginpanugda nga pasudlon ako liwat sa programa. Nagakahulugan ini nga ang amon pamilya magabaton sing pinansial nga bulig sa pagbayad sa pinasahi nga galamiton kag pag-atipan nga ginakihanglan ko sa akon hilikuton. Nabatyagan ko nga ginsabat sang Dios ang akon mga pangamuyo.

Nag-ayo ang Akon Kahimtangan

Nag-ayo pa gid ang akon pisikal nga kahimtangan tubtob nga masarangan ko na itungkaaw ang akon ulo, lisuon ini, kag makapungko sing tadlong. Sing mapinasalamaton, halos nagbalik sing lubos ang akon ikasarang sa paghambal. Nagagamit sing lipak sa bibig, makasulat ako, makamakinilya, makapaandar sang speakerphone, kag makadrowing. Ang pila sang akon mga drowing ginlakip sa mga eksibisyon sang drowing paagi sa bibig. Makalibotlibot ako paagi sa de-motor nga wheelchair nga ginamaneho ko paagi sa pagkontrol sang sag-ang. Ginapasaka sang de-koryente nga aparatus ang akon wheelchair sa amon van, kag paagi sa sini sarang ako madala sa bisan diin nga luyag ko kadtuan.

Madamo ako sing problema sa respiratoryo​—ang pulmonya isa ka padayon nga katalagman. Kon kaisa nagakihanglan ako sing oksehino sa gab-i. Sang 1984, diutayan lang ako mapatay bangod sang mga komplikasyon gikan sa isa ka impeksion. Guwa-sulod ako sa ospital sa madamo nga beses. Apang kutob sadto nag-ayo ang akon panglawas. Kutob sang 1976, nakaauxiliary payunir ako sing isa ukon duha ka beses sa isa ka tuig. Apang wala ako gihapon maayawi. Padayon ko nga ginahunahuna ang akon mga plano sadtong tin-edyer pa ako nga gin-upangan sang isa ka bala.

Natuman ang Akon Tulumuron

Sang Septiembre 1, 1990, nakabuylog gid man ako sa ranggo sang bug-os tion nga mga payunir, sa amo natuman ko ang akon handum sang bata pa ako. Sa mga binulan sang tigtulugnaw, nagapanaksi ako paagi sa pagpadala sing mga sulat kag paggamit sing speakerphone. Apang kon tig-ilinit, nagapakigbahin man ako sa pamalaybalay nga ministeryo. Sa bug-os nga tuig, nagadumala ako sing mga pagtuon sa Biblia sa balay paagi sa paggamit sang speakerphone.

Malangkagon ko nga ginapaabot ang makalilipay nga palaabuton sa Paraiso nga duta diin hilwayon ako ni Cristo Jesus kag ni Jehova nga Dios gikan sa sining wheelchair. Adlaw-adlaw ginapasalamatan ko si Jehova tungod sang iya mga saad sing mapagros nga panglawas kag ikasarang sa “paglukso kaangay sang usa.” (Isaias 35:6) Madalagan ako tubtob sa akon masarangan agod mabawi ko ang mga tuig nga indi ako makadalagan, nian magatuon ako sa pagpangabayo.

Samtang ginahulat ina nga tion, indi malaragway ang akon kalipay karon nga isa ako sang malipayon nga katawhan ni Jehova kag nagapakigbahin sing bug-os sa ministeryo.​—Panugiron ni Gloria Williams.

[Retrato sa Pahina 15]

Ang akon Cristianong ministeryo​—pagpamalaybalay, pagpanaksi paagi sa telepono, pagpadala sing mga sulat

[Retrato sa Pahina 16]

Ang akon mga drowing nga ginpasundayag sa mga eksibisyon sang mga drowing paagi sa baba