Pagbantay sa Kalibutan
Dugang pa nga mga Bulan sang Saturn ang Natukiban
Ginpakita sang mga larawan nga nakuha sang Hubble Space Telescope ang dimagkubos duha ka wala anay matukiban nga bulan nga nagalibot sa Saturn. Ang mga larawan nakuha sang tion sang “pagtadlunganay sang duta kag sang mga singsing sang Saturn,” isa ka talagsahon nga hitabo diin indi tampad kon tan-awon gikan sa Duta ang mga singsing sang Saturn. Sa idalom sining mga kahimtangan nagabuhin ang nagabanaag nga kasanag sang mga singsing kag ang mga bulan madali nga makit-an. Ginabulubanta sang mga astronomo nga ang mga bulan may 10 kilometros tubtob 60 kilometros sa diametro nga kadakuon. Ang bag-o natukiban nga mga bulan nagalibot sa Saturn sa 140,000 kilometros tubtob sa 150,000 kilometros nga kalayuon gikan sa sentro sang planeta. Mas malapit ini sangsa 400,000 kilometros sa ulot sang Duta kag sang bulan sini. Ang Saturn mga 1.5 bilyones kilometros ang kalayuon sa duta.
Pagpangayo sing Pasaylo—Pagkatapos sang 50 ka Tuig
“Ginaako namon, labaw sa tanan sa atubangan sang Dios, ang kasal-anan sang [Unibersidad sang] Meiji Gakuin bangod sang pagpakigbahin sa nagligad nga inaway kag subong man nagapangayo sing pasaylo sa katawhan sang mga pungsod sa luwas, ilabi na sa Korea kag sa China,” siling sang superintendente sang unibersidad, si Hiromasa Nakayama, sa iya pamulongpulong sa kapelya sang unibersidad sa Tokyo sang nagligad nga Hunyo. Ang Unibersidad sang Meiji Gakuin isa ka “Cristianong” misyon nga eskwelahan. Suno sa pamantalaan nga Asahi Shimbun, amo yadto ang una nga tion nga dayag nga gin-ako sang tiglawas sang eskwelahan nga ang eskwelahan nakigbahin sa inaway. Sa tion sang inaway gin-organisar sang tsirman sang talapuanan sang mga direktor sang unibersidad ang United Church of Christ sa Japan sa pagpahiusa sa mga simbahan para sa inaway. Ang United Church nagtipon sing mga pundo agod magpatubas sing mga eroplano sa inaway kag nagpalig-on sa mga Cristiano nga itanyag sing bug-os ang ila kaugalingon sa ila pungsod, siling ni Nakayama.
Wala Ginpamatukan sang Simbahan sang Mormon ang mga Nazi
Sang ginpaatubang sa mga report sing kasingki sa mga Judiyo sa Nazi nga Alemanya, “Ang Simbahan sang Mormon halos wala sing may nahimo,” siling sang The Salt Lake Tribune. Ang pila ka Mormon, upod sa mga katapo sang iban pa nga mga simbahan, “nadala kay Hitler kag sa iya mensahe tuhoy sa pagkaputli sing rasa, kag may pila nga naghunahuna nga ginasunod nila ang panudlo sang ila simbahan sa pagpadungog sa mga lider sang estado.” Sa tion sang Holocaust ang Aleman nga sektor sang mga Mormon “naghimo sing kaangay sang ginhimo sang kalabanan nga mga simbahan; ang mga lider sang simbahan wala magpamatok,” siling ni Propesor Franklin Littell sang Temple University sa Philadelphia. Luyag usisaon ni Douglas Tobler, propesor sang maragtas sa Young University sa Brigham “ang kapaslawan sang simbahan sa paghimo sang tindog subong isa ka institusyon batok sa Nazismo,” siling sang pamantalaan. Sing talalupangdon, ang Tribune nagsiling nga ang istoryador nga si John S. Conway, sang University of British Columbia sa Canada, nagsiling nga ang lamang relihioso nga organisasyon nga bug-os nga nagdumili sa pagsunod sa mga Nazi amo ang mga Saksi ni Jehova. Nagdugang sia nga bangod sini kapin sa katunga sa ila ang gindala sa mga kampo konsentrasyon.
Ginpabayaan nga mga Kabataan
Ginpakita sang isa ka pungsudnon nga surbe sa Australia nga ang mga kabataan nga nagaedad sing halos anom ka tuig ginabiyaan nga nagaisahanon sa puluy-an samtang ang mga ginikanan nagatrabaho ukon nagaliwaliwa, report sang The Canberra Times. Suno kay Wendy Reid, manughambal nga babayi para sa Boys Town National Community Projects, “kapin sa katunga sang mga kabataan ang nagsiling nga nasubuan sila kag nahidlaw sa ila mga ginikanan, samtang ang daku nga porsiento sadtong nagaedad sing kubos sa 12 anyos ang nahadlok—sa dulom, sa mga bagyo, sa mga kawatan, ukon sa pagpangidnap.” Dugang pa, si Reid nagsiling nga “71 porsiento sa mga kabataan ang indi kahibalo kon ano ang himuon sa tion sang emerhensia kag katunga sa mga kabataan nga kubos sa 12 anyos ang wala kahibalo kon diin ukon paano matawgan ang ila mga ginikanan,” report sang Times.
Pauntata ang Gahod
“Palihug Untati Ina nga Gahod,” pangabay sang isa ka ulong-dinalan sang pamantalaan nga The Toronto Star. May mga manugprotesta batok sa gahod nga nagakampanya para sa paghidait kag kalinong bangod sang walay untat nga gahod sa siudad gikan sa mga lawn mower, leaf blower, jackhammer, busina kag alarma sang salakyan, dalagku nga mga radyo, nagataghol nga mga ido, nagatiyabaw nga mga lapsag, kag tubtob tungang gab-i nga mga party. Ang madugay nga pagkanadayag sa amo nga mga gahod “makadugang sing kalapyo kag kabalaka,” siling sang Star. Ini nagadugang: “Ginapakita sang medikal nga pagpanalawsaw nga mahimo magtaas ang presyon sang dugo, mahimo magbag-o ang kadasigon sang pagpitik sang tagipusuon kag ang lawas nagapatubas sing adrenalin kag iban pa nga hormone nga nagaapektar sa mga alagyan sang dugo.” Suno sa mga awtoridad sa panglawas, ang pagkanadayag sa bisan anong tunog nga kapin sa 85 ka decibel, subong sang magahod nga lawn mower ukon motorsiklo, sa kapin sa walo ka oras makatalagam sa imo palamatin-an.
Mga Kemikal sa Hardin—Isa ka Katalagman?
Ang mga kemikal nga ginagamit sa lagwerta kag hardin mahimo makatalagam sa panglawas sang inyo kabataan, report sang magasin sa kinaugali nga Terre Sauvage sa Pransya. Nagapaandam ini nga ang “mga kabataan nga nagaedad sing kubos sa katorse anyos sa puluy-an nga ang hardin ginpadapatan sing mga herbisidio ukon pamatay piste may apat ka pilo nga mas daku nga katalagman nga magbalatian sing sarcoma, isa ka porma sang kanser,” sangsa mga kabataan nga wala mapadayag sa amo nga sahi sang mga kemikal. Ang report nagadugang nga ang paggamit sing mga pamatay insekto sa palibot sang kabataan nagapadaku sa katalagman sa isa kag tunga tubtob tatlo ka pilo nga magbalatian sia sing leukemia. Sanglit kapin sa katunga sang tanan nga mga pamilya sa Pransya ang nagagamit sing mga kemikal sa hardin, madamo ang mahimo nga dihungod nga nagatuga sing isa ka palibot para sa ila kabataan nga mas makahililo pa sangsa isa ka daku, mahigko nga siudad.