Pamangkot sang mga Pamatan-on . . .

Paano Ko Mahuptan ang Nagahilayuay nga Pagnobyohanay?

“Bag-o ko lang gin-updan ang isa ka grupo sang mga delegado nga nagtambong sa isa ka internasyonal nga kombension sang mga Saksi ni Jehova pabalik sa ila otel. Mapauli na kuntani ako, apang naglabay ang isa pa ka grupo. Gani nagdulog ako agod makigsugilanon, didto kag nakilala ko si Odette. Nagkit-anay kami liwat sadto nga semana. Nagsulatay kami, kag pagligad sang pila ka tuig nga pagkilalahay paagi sa sulat, nagnobyohanay kami.”—Tony.

ANG kalibutan nangin isa ka gamay nga duog. Sining karon nga mga dekada, bangod sang barato nga pagbiyahe sa eroplano, sang bug-os kalibutan nga network sang telepono, sang madasig nga serbisyo sang koreo, kag sang Internet, nabuksan ang bag-o nga mga kahigayunan sa kalibutan sang paghigugmaanay. Kag sa madamo nga paagi ang ideya sang paghupot sing nagahilayuay nga pagnobyohanay sa ginatos ukon linibo ka milya nga kalayuon daw nangin makagalanyat—ilabi na kon daw mabudlay mangita sing tiayon sa inyo pungsod.

Para sa pila nga magnobyo, ang nagalayuay nga pagnobyohanay isa ka pagpakamaayo. “Malipayon kami nga nag-asawahay sa sulod sang 16 ka tuig,” siling ni Tony. Ang iban mahimo gani mangatarungan nga ang nagalayuay nga pagnobyohanay may bentaha nga nagatugot sa magnobyo nga makilala ang isa kag isa nga wala ang makatiliplang nga puwersa sang pisikal nga pagkaganyat. Apang, walay sapayan sang mga bentaha sini, ang nagalayuay nga pagnobyohanay may pila ka pinasahi nga mga hangkat.

Pagkilalahay

Maayo gid kon makilala mo sing suod ang isa nga ginaplano mo nga pakasalan. Apang, subong sang ginsiling sang isa ka bana nga si Frank suno sa personal niya nga eksperiensia, “indi mahapos makilala ang matuod nga pagkatawo, ‘ang tinago nga pagkatawo sang tagipusuon.’” (1 Pedro 3:4) Si Doug, isa pa ka Cristiano nga may nagahilayuay nga pagnobyohanay, nagbaton: “Sa pagdumdom sa nagligad, narealisar ko nga indi namon kilala sing maayo ang isa kag isa.”

Posible gid bala makilala ang isa nga nagapuyo sing ginatos ukon linibo ka milya nga kalayuon? Huo, apang nagakinahanglan ini sing dikinaandan nga panikasog. “Wala kami sing kuwarta nga ibayad sa telepono, gani nagasulatay kami sing makaisa kada semana,” siling ni Doug. Apang, nasapwan nanday Joanne kag Frank nga kulang pa ang pagsulatay. “Sang primero nagasulatay kami kag nagatawganay sa telepono,” siling ni Joanne. “Nian ginpadalhan ako ni Frank sing gamay nga tape recorder. Nagarekord kami sing bag-o nga tape kada semana.”

Pagkabunayag, ang Lamang nga Paagi

Bisan ano man nga porma sang komunikasyon ang inyo ginagamit, importante nga mangin bunayag. “Kon magbinutig ka, matukiban ini sa ulihi kag makaapektar sa relasyon,” siling sang isa ka Cristiano nga asawa nga si Ester. “Mangin bunayag sa isa kag isa. Mangin bunayag sa imo kaugalingon. Kon wala kamo nagaugyunay sa isa ka butang, indi ini pagpasapayani. Hambali ninyo ini.” Si apostol Pablo nagahatag sing maayo nga laygay: “Maghambal sing kamatuoran ang kada isa sa inyo sa iya isigkatawo.”—Efeso 4:25; ipaanggid ang Hebreo 13:18.

Ano ang pila ka butang nga dapat ninyo istoryahan? Ang tanan nga magnobyo kinahanglan maghambalanay sa mga topiko subong sang mga tulumuron, kabataan, pinansial nga mga butang, kag ikaayong lawas. Apang, may mga butang nga nagakinahanglan sing pinasahi nga igtalupangod. Halimbawa, ang isa—ukon kamo nga duha—mahimo nga kinahanglan magsaylo kon magpakasal na kamo. Handa ka bala kag makasarang sa paghimo sini, sa hunahuna kag sa emosyon? Paano mo mahibaluan? Nakaagi ka na bala nga magsaylo ukon nahamulag sa inyo pamilya sa malawig nga tion? Luyag sang palamanhon ni ­Joanne nga mag-alagad sila subong boluntaryo nga mga manugpangabudlay sa ulong-talatapan sang Watch Tow­er So­ci­e­ty, ang manugbalhag sini nga magasin. “Ginpamangkot niya ako kon puwede ako makaistar sa isa ka gamay nga hulot, nga diutay ang kuwarta,” hinumdom ni ­Joanne. “Ginhambalan namon ini sing maayo.”

Kon ang imo kahagugma nagapuyo sa iban nga pungsod, handa ka bala magpasibu sa lain nga kultura? “Naluyagan gid bala ninyo ang kultura sang isa kag isa sa matag-adlaw nga paagi?” pamangkot ni Frank. “Hambali ining importante nga mga butang sa maaga nga bahin sang inyo relasyon. Mas maayo kon mahibaluan mo ini gilayon—antes kamo makahinguyang sing daku nga emosyon kag kuwarta.” Huo, ang pagkabuhi sa matag-adlaw sa lain nga kultura tuhay sa pagkaturista sa sulod sang pila ka adlaw. Kinahanglan mo bala magtuon sing lain nga hambal? Makapasibu ka bala sa daku nga mga kinatuhayan sa mga kahimtangan sang pangabuhi? Sa pihak nga bahin, indi ayhan nga naganyat ka lang sa kultura kag indi sa tawo mismo? Ina nga pagkaganyat mahimo madula sa ulihi. Apang ang pag-asawahay nagahiusa sa duha ka tawo sing permanente.—Mateo 19:6.

Si Tony nagapanugiron: “Ang akon kakilala nga babayi sa lain nga pungsod nagpakasal sa isa ka taga-Caribeano. Apang ginbudlayan sia sa kultura sang Caribeano. Pirme didto mainit, kag nagmasakit sia. Tuhay ang pagkaon, kag nahidlaw sia sa iya pamilya. Gani gintilawan nila nga magpuyo sa pungsod sang babayi. Apang nakita sang lalaki nga tuman ka materyalistiko ang estilo sang kabuhi didto, kag nahidlaw sia sa suod nga kaangtanan sa tunga sang pamilya kag mga kaingod. Karon nagbulagay na sila; ang lalaki nagapuyo sa ila pungsod, kag ang babayi sa ila man pungsod. Ang duha nila ka kabataan nakulangan sing gugma kag atension sang duha ka ginikanan.”

Ang pagminyo sa tawo gikan sa malayo nga duog, ayhan halin sa iban nga kultura, nagadala sing iban pa nga mga problema. Handa ka bala sa dugang nga gasto sa pagbiyahe kag komunikasyon? Si Lydia nagahinumdom: “Pirme anay nagalahog si Phil nga dapat na kami magpakasal bangod daku na kaayo ang iya ginabayaran sa telepono, apang kinahanglan namon karon bayaran ang akon mga tawag sa telepono sa akon iloy!” Ano kon may mga kabataan na? Ang iban nagdaku nga wala gani makakilala sa ila mga paryente, indi makapakighambal sa ila sa telepono bangod sang tuhay nga hambal! Indi buot silingon nga wala na sing solusyon ini nga mga problema. Apang dapat bulubantaon sang isa ang mga kabudlayan kon magsulod sa sina nga sahi sang pag-asawahay.—Ipaanggid ang Lucas 14:28.

Ano Gid ang Matuod Niya nga Pagkatawo?

Paano mo mahibaluan kon ang imo kahagugma maalwan kag bunayag? “Ang tagsa ka maayo nga kahoy nagapatubas sing maayo nga bunga,” siling sang Mateo 7:17. Gani ano ang iya mga buhat? Ang iya bala mga ginahimo nahisuno sa iya mga ginasiling? Ginapamatud-an bala sang iya nagligad ang iya mga tulumuron sa palaabuton? “Ang una nga mga butang nga nasapwan namon sa isa kag isa amo ang amon espirituwal nga mga tulumuron,” paathag ni Ester. “Nagaalagad sia subong bug-os tion nga ebanghelisador sa sulod sang walo ka tuig, kag nakumbinsi ako nga luyag gid niya nga padayunon ini.”

Apang ano kon ang imo kahagugma malikumon. Indi ini pagpasapayani kag maglaum lamang nga magaayo man ini sa ulihi. Mangusisa sing tul-id! Mamangkot sing NGAA? Ang isa ka hulubaton nagasiling: “Ang laygay sa tagipusuon sang tawo isa ka madalom nga bubon, apang ang tawo nga may paghantop magasag-ub sini.” (Hulubaton 20:5) “Ang bisan sin-o nga wala sing eksperiensia nagapati sa tagsa ka pinamulong, apang ginabinagbinag sang maalam ang iya mga tikang,” paandam sang isa pa ka hulubaton.—Hulubaton 14:15.

Nawong-sa-Nawong

Apang, diutay lamang ang imo mahibaluan tuhoy sa isa ka tawo paagi sa sulat ukon telepono. Sing makawiwili, si apostol Juan madamo sing ginsulat sa iya Cristianong mga kauturan. Walay sapayan nga nakapalig-on ini nga mga sulat sa ila higot sang paghigugma, si Juan nagsiling: “Bisan may madamo ako nga butang nga inugsulat sa inyo, indi ko buot nga himuon ini sa papel kag tinta, kundi nagalaum ako sa pagkadto sa inyo kag sa pagpakighambal sa inyo sa nawong kag nawong, agod nga ang inyo kalipay mabug-os.” (2 Juan 12) Sing kaanggid, wala na sing maayo sangsa makaupod ang isa sing personal. Mahimo nga praktikal pa gani nga magbakasyon sing malip-ot ang isa sa inyo agod maglapitay kamo. Makabulig man ini sa isa nga nagbakasyon nga matilawan ang klima kag ang mga kahimtangan sa kabuhi sang duog nga mahimo puy-an niya sa ulihi.

Paano ninyo mapanginpuslan ang tion nga nagaupdanay kamo? Maghimo sing mga butang nga nagapakita sing mga kinaiya sang isa kag isa. Magtuon sang Pulong sang Dios nga magkaupod. Panilagi ninyo ang isa kag isa samtang nagapakigbahin sa mga miting sang kongregasyon kag sa ministeryo. Maghimo sing regular nga mga buluhaton sa balay nga magkaupod, subong sang pagpaninlo kag pagpamalaklon. Ang makita ang isa kon paano sia nagahulag sa idalom sang pag-ipit sang masako nga iskedyul makabulig sing daku.a

Dapat man maghinguyang sing tion upod sa pamilya sang imo kahagugma. Tinguhai nga makatigayon sing maayo nga kaangtanan sa ila. Ti, kon mag-asawahay na kamo, mangin pamilya mo sila. Kilala mo bala sila? Nagapakigbagay ka bala? Si Joanne nagalaygay: “Kon posible, maayo kon magkilalahay ang duha ka pamilya.” Si Tony dugang nga nagsiling: “Kon paano ginatratar sang imo kahagugma ang iya pamilya amo man sina ang pagtratar niya sa imo.”

Bisan kon naganobyohanay sing malapit ukon paagi sa telepono kag sulat, likawi ang magpadasudaso sa imo mga desisyon. (Hulubaton 21:5) Kon makit-an ninyo sing maathag nga ang inyo pag-asawahay indi magmadinalag-on, maalamon kon hambalan ninyo nga utdon ang pagnobyohanay. (Hulubaton 22:3) Sa pihak nga bahin, mahimo nga ang kinahanglan lamang amo ang dugang pa nga tion para sa bukas, bunayag nga komunikasyon.

Ang nagalayuay nga pagnobyohanay mabudlay, apang makapaladya man ini. Ano man ang kahimtangan, isa ini ka serioso nga butang. Indi magpadasudaso. Kilalaha ninyo ang isa kag isa. Nian, kon mamat-od na kamo nga mag-asawahay, ang inyo pagnobyohanay mangin isa ka tion nga inyo pakabahandion, wala ginahinulsulan.

[Footnote]

[Laragway sa pahina 15]

Pat-ura nga hambalan ang mga butang subong sang mga tulumuron, kabataan, pinansial nga mga butang sa maaga nga bahin sang inyo relasyon