Paglandas sa Makakulugmat nga Inagihan sang Pag-atake sang mga Terorista

SUNO SA MANUNULAT SANG MAGMATA! SA ESPANYA

SANG Marso 11, 2004, ang siudad sang Madrid, Espanya, gin-uyog sang sigabong sang paglupok sang napulo ka bomba sa tatlo ka nanuhaytuhay nga estasyunan sang tren. Ang dungan nga pagbomba sa apat ka depasahero nga tren nagresulta sa kamatayon sang 190 ka tawo kag 1,800 ang napilasan.

Bangod ang mga bomba naglupok sa isa ka masako nga aga, puno gid ang tanan nga tren amo nga makakulugmat gid ang halit sini. “Nakita ko ang isa ka bug-os nga bagon nga nag-alsa sing isa ka metro bangod sa kabaskog sang paglupok,” siling ni Aroa, isa ka nakakita. “Sang naghalin ako sa tren nga akon ginsakyan, ang bug-os nga duog daw nangin patag-awayan. Makangilidlis gid makakita sing aktual sining mga pagpamatay.” Amo sini ang natabo sa apat ka tren kag napulo ka bagon. Nagbilin ang mga terorista sing mga backpack nga puno sang bomba sa mga tren kag ginpalupok ini paagi sa mga cellphone.

Maayo lang kay ang pila sa mga pasahero wala na ginakibang sang makahaladlok nga mga hitabo nga ila nalampuwasan. Apang ginatos sa ila, kaangay ni Aroa, ang kinahanglan mag-atubang sa nagapadayon nga epekto sini sa pisikal kag emosyon. “Ginguba sang paglupok ang akon palamatin-an,” siling ni Aroa, “apang ang makakulugmat nga mga laragway nga nagapabilin sa akon hunahuna mas nagaapektar sa akon.

“Nagapasalamat ako, kay subong isa sa mga Saksi ni Jehova, nakabaton ako sing madamo nga emosyonal nga suporta,” siling pa ni Aroa. “Ang nabaton ko nga mga tawag sa telepono kag mga mensahe gikan sa tanan nga bahin sang kalibutan nagpahanumdom sa akon nga isa gid kita matuod ka bug-os globo nga paghiliutod. Dugang pa, ginabuligan kita sang Biblia nga mahangpan kon ngaa nagakatabo ining mga kalautan. Ginpaathag ko sa pila nakon ka kaupdanan sa trabaho nga gintagna sang Kasulatan nga sa ‘katapusan nga mga adlaw,’ ang mga tawo mangin mabangis kag wala sing kinaugali nga gugma. Nasapwan ko man nga ang akon bug-os tion nga ministeryo naglugpay gid sa akon.”​​​—⁠⁠2 Timoteo 3:​1-3.

Si Pedro isa sa madamo nga pasahero nga nasamaran sing malubha. Ang bomba nga naglupok sa ginsakyan niya nga tren apat ka metro ang antad sa iya ginatindugan. Nagtugaplak sia sa salog bangod sang paglupok, nga nagresulta sang samad sa iya ulo kag serioso nga mga problema sa pagginhawa. Pagkatapos ma-ICU (intensive care unit) sing lima ka adlaw, amat-amat sia nga nag-ayo. Napalig-on sia sang madamo nga masigka-Saksi nga nagduaw sa iya, kag natingala man sa sini ang mga nars. “Karon lang ako nakakita sing amo sini kadamo nga nagduaw kag nagregalo sa sulod sing 26 ka tuig!” siling sang isa ka nars. Sa pihak nga bahin, gindayaw man ni Pedro ang talapuanan sang ospital. “Dalayawon gid sila,” siling niya. “Daku gid ang nabulig nila sa akon pag-ayo.”

Madamo sang mga biktima ang mga imigrante nga bag-o lang nagsaylo sa Espanya. Si Manuel, nga taga-Cuba, nasamaran sa una nga paglupok sa estasyunan sa Atocha kag nian nalipong sang ikaduha nga paglupok. “Sang nagkinagual, natapakan ako sang mga tawo samtang nagahapa ako sa salog sang estasyunan,” paathag niya. “Sang naumpawan na ako, duha ka gusok ko ang nabali kag nasamaran ang akon isa ka batiis, subong man wala na sing tsansa nga makabati pa ang isa nakon ka dulunggan.

“Ang mga manugpangabudlay sa tion sang emerhensia​​—⁠⁠ang mga pulis, mga ambulansia, kag mga bombero​​—⁠⁠yara gilayon pagligad sang pila ka minuto, kag ginbuligan gid nila kami,” siling pa ni Manuel. “Nakahibalo gid sila kon ano ang himuon, kag ang ila kalantip kag propesyonalismo nakabulig agod mabuhinan ang kinagual. Luwas sa pagbulong sa akon, gintratar pa nila ako sing malulo kag sing mainawaon.”

Epekto sang Makakulugmat nga Eksperiensia

Kaangay ni Aroa, grabe man ang emosyonal nga halit kay Manuel. “Hinadlukan ako sang nagsakay ako sa tren sining karon lang,” tu-ad niya. “Nanaug ako gilayon. Kag diskompiado gihapon ako sa bisan sin-o nga makita ko sa pangpubliko nga transportasyon nga may backpack ukon kaanggid sini. Apang mas madamo ako sing nabaton nga bulig sangsa iban, bisan pa wala ako sing paryente nga nagapuyo sa Espanya. Gintawgan ako sa telepono sang ginatos ka Saksi, kag isa ka Saksi nga pamilya ang nag-agda sa akon nga mag-istar sa ila balay sa sulod sang pila ka adlaw agod indi ako masubuan. Ining daku nga bulig gikan sa aton bug-os kalibutan nga paghiliutod nagpakalma sa akon.”

Si Sergio, isa ka pasahero nga wala maano, nagaantos gihapon kada adlaw sa mga laragway nga nakita niya sa iya palibot. Isa ka bomba ang naglupok sa bagon sa unahan niya, kag naglupok ang isa pa sa bagon nga sa iya lang likuran. Kaangay ni Manuel, mapinasalamaton sia sa mahigugmaon nga pagsuporta sang iya pamilya kag sang iya mga masigka-Saksi. “Wala lamang nila ako ginpabatyag nga ginapalangga kundi ginpahanumdom pa nila ako nga katapo ako sang isa ka nahiusa nga paghiliutod nga nagaulikid sa kada miembro sini,” siling niya. “Nabaton ko ini nga suporta adlaw-adlaw, kag ang madamo nga tawag sa telepono nagbulig sa akon nga ipabutyag ang akon balatyagon, isa ka butang nga masami nabudlayan ako sa paghimo.”

Ang pila ka pasahero sa tren nakaeksperiensia sing nanuhaytuhay nga sahi sang kabalaka. Si Diego natabuan nga nagpungko sa tupad sang isa sa apat ka bomba nga wala naglupok. Nakagua sia sa tren nga wala maano. “Apang nagabatyag ako karon nga nakasala bangod wala ko ginbuligan ang mga tawo nga nasamaran,” tu-ad niya. “Nadala ako sa kinagual, upod sa ginatos ka tawo nga nagdinaguso paggua sa estasyunan.”

Si Ramón, isa ka pamatan-on nga lalaki nga taga-Brazil, nakayasan bangod sang paglupok sa tren nga iya ginsakyan amo nga halos indi na sia makahulag. Walay sapayan, duha ka adlaw pagkatapos sang pagbomba, nagdesisyon sia nga makigbahin sa pagbantala sing mensahe sang Ginharian sa iban. Nasugilanon niya ang isa ka taga-Portugal nga lalaki nga nagsiling kay Ramón nga ginapangita niya ang matuod nga relihion. Nasugdan ni Ramón ang pagtuon sa Biblia sa sini nga tawo, nga nagsugod gilayon sa pagtambong sa Cristianong mga miting. “Kon ginabuligan mo ang iban sa espirituwal, nagaayo ang imo pamatyag,” siling ni Ramón.

Walay duhaduha nga ang tanan nga biktima nagakinahanglan sing tion agod malandas ang pisikal kag emosyonal nga kasakit nga ila naagihan. Sing makapasubo, mahimo mag-utwas bisan diin ang walay namunamo nga kasingki. Kag bisan pa ang espirituwal nga mga prinsipio makabulig sa mga biktima sa paglandas sa trauma, ang Ginharian sang Dios lamang ang makadula sa ulihi sining mga trahedya.​​—⁠⁠Bugna 21:​3, 4.

[Kahon/Mga retrato sa pahina 15]

ESPIRITUWAL NGA KUSOG SA PAGLANDAS SA TRAUMA

Manuel Suárez

“Sang nakayasan pa ako, nga nagahulat nga dalhon sa ospital, padayon ko nga ginadumdom ang Hulubaton 18:10: ‘Ang ngalan ni Jehova torre nga mabakod. Ang matarong nagadalagan sa sini kag ginahatagan sing pangamlig.’ Ining mga pulong naghatag sa akon sing kusog.”

Aroa San Juan

“Kon makaeksperiensia ka sing kaangay sini, marealisar mo nga yara na gid kita sa katapusan nga mga adlaw kag kinahanglan naton magkonsentrar sa espirituwal nga mga butang. Sa bulig sang akon bug-os tion nga pagministeryo, amat-amat ako nga nagaayo sa trauma.”

Fermín Jesús Mozas

“Walay sapayan sang mga samad sa akon ulo, nakabulig ako kag nakalugpay sa pila nakon ka masigkapasahero. Sa banta ko nakapabilin ako nga kalmado bangod sa paglaum sang pagkabanhaw nga ginhatag sang Dios sa aton, isa ka paglaum nga nagapabakod sa aton sa mga tinion kaangay sadto.”

Pedro Carrasquilla

“Sang nagahigda ako sa ICU, nga nagaantos sa grabe nga sakit sa dughan, madamo nga beses nga nagbalikbalik sa akon hunahuna ang mga pulong sa 1 Timoteo 6:⁠19. Ginapalig-on kita sini nga magtipon sing maayo nga pundasyon para sa palaabuton agod nga makapanguyapot kita sing hugot sa matuod nga kabuhi. Ini nga teksto nagpahanumdom sa akon sang aton paglaum sa Paraiso, nga ginsaad sang Dios sa mga nagahigugma sa iya. Amo ini ang tulumuron nga ginatinguhaan naton nga malab-ot.”

[Retrato sa pahina 13]

Ibabaw: Ginaatipan sang mga manugsalbar ang mga napilasan kag mga nagatagumatayon sa dalan sa gua sang estasyunan sa Atocha

[Credit Line]

Top: CORDON PRESS

[Retrato sa pahina 13]

Tuo: Himuhimo nga monumento