Kon Paano Gamiton sing Maalamon ang Imo Tion

Paagi 1: Mangin Organisado

Hibalua kon ano ang pinakaimportante. “[Pat-ura] ninyo ang mas importante nga mga butang,” ang laygay sang Biblia. (Filipos 1:10) Maghimo sang listahan sang mga butang nga importante ukon ginadalian, nga nagahunahuna nga kon kaisa ang mga butang nga importante, pareho sang pagbakal sang palanyapunon, wala gid man ginadalian. Kag ang mga butang nga daw ginadalian gid, pareho sang pagtan-aw sang imo paborito nga programa sa TV, indi gid man importante.a

Hunahunaa sing abanse. “Kon ang salsalon maghabol, kag ang isa wala nagabaid sang sulab, niyan dapat sia magpangusug sing labi,” siling sang Manugwali 10:10, kag ini nagadugang: “Apang ang kaalam mapuslanon nga mandoan.” Ano ang aton matun-an sa sini? Baira ang imo wasay, kon sa aton pa, magplano sing abanse agod maggamit mo sing maayo ang imo tion. Pabay-i ukon indi paghimua ang indi importante nga mga hilikuton, nga magaubos lang sang imo tion kag kusog. Kon may tion ka pa bangod natapos mo dayon ang imo obra, ngaa indi mo paghimuon sing abanse ang mga ulubrahon sa imo iskedyul? Paagi sa paghunahuna sing abanse, mas madamo ang imo mahimo, pareho sang maalam nga tawo nga nagabaid sang iya wasay.

Pasimpleha ang imo kabuhi. Tun-i nga mangindi sa mga butang nga indi importante ukon sang magaubos lang sang imo tion. Ang tuman kadamo nga ulubrahon mahimo makapa-stress kag makadula sang imo kalipay.

Paagi 2: Likawi ang mga Butang nga Makaubos sang Imo Tion

Pagpabuyanbuyan kag pangduhaduha. “Ang nagapanilag sang hangin indi magsab-ug; kag ang nagatolok sa mga gal-um indi mag-ani.” (Manugwali 11:4) Ano ang matun-an naton sa sini? Kon magpabuyanbuyan ka mahimo maubos ang imo tion kag diutay lang ang imo mahimo. Ang mangunguma nga nagahulat nga mangin perpekto anay ang sitwasyon mahimo indi makatanom ukon makaani. Sing kaanggid, bangod sang wala ginapaabot nga mga butang mahimo indi kita makahibalo magdesisyon. Ukon magbatyag kita nga kinahanglan anay naton hulaton ang tanan nga magagmay kag importante nga impormasyon antes magdesisyon. Matuod, kinahanglan tun-an kag hunahunaon anay ang importante nga mga desisyon. “Ang mahalongon nagatan-aw sa iya paglakat,” siling sang Hulubaton 14:15. Pero ang kamatuoran amo nga indi gid naton mapat-od ang resulta sang aton mga desisyon.—Manugwali 11:6.

Perpeksionismo. “Ang kaalam nga gikan sa hitaas [ukon halin sa Dios] . . . makatarunganon,” siling sang Santiago 3:17. Siempre, dalayawon kon may mataas kita nga talaksan! Pero kon kaisa, nagahimo kita sing tuman kataas nga talaksan nga nagaresulta sa kasubo kag kapaslawan pa gani. Halimbawa, dapat ang isa nga nagatuon sang bag-o nga lenguahe handa nga makasala kag nakahibalo sia nga makatuon sia sa sini. Pero ang perpeksionista mahimo mahadlok nga makasala, nga mahimo makaupang sa iya pag-uswag. Maayo gid kon mangin makatarunganon kita sa aton ginapaabot. “Upud sa mapainubuson yara ang kaalam,” siling sang Hulubaton 11:2. Dugang pa, ang mga makatarunganon kag mapainubuson indi tuman ka serioso kag makakadlaw sa ila kaugalingon.

Paagi 3: Mangin Balanse kag Realistiko

Balanse nga buluhaton kag paglingawlingaw. “Maayo pa ang isa ka tapnay nga may kalinong sang sa duha ka tapnay nga may kabudlayan kag pagpanikasug sa hangin.” (Manugwali 4:6) Ang mga tawo nga sobra magtrabaho nagadingot sa ila kaugalingon sang bunga sang ila “duha ka tapnay nga may kabudlayan.” Wala na sila sing nabilin nga tion ukon kusog. Pero gusto sang mga tamaran nga magpahuway sing “duha ka tapnay” kag mag-usik sang hamili nga tion. Ginapalig-on sang Biblia ang balanse nga pagtamod nga: Mangabudlay sing lakas kag magkalipay sa mga padya. Ini nga kalipay “hatag sang Dios.”—Manugwali 5:19.

Magtulog sing maayo. “Sa kalinong magahigda ako kag magatolog,” siling sang manunulat sang Biblia. (Salmo 4:8) Ang kalabanan nga mga adulto nagakinahanglan sing mga walo ka oras nga tulog kon gab-i agod makabenepisyo sing bug-os sa pisikal, emosyon, kag hunahuna. Kon parte sa hunahuna, ang pagtulog nagakaigo nga paggamit sing tion bangod makabulig ini agod mangin maayo ang konsentrasyon kag memorya sang isa, gani nagauswag ang pagtuon. Pero ang kakulang sa tulog nagasablag sang pagtuon kag mahimo bangdan sang mga aksidente, sayop, kag pagkamainiton.

Maghimo sing realistiko nga mga tulumuron. “Maayo pa ang itololok sang mga mata sang sa nagadalangdalang nga handum.” (Manugwali 6:9) Ano ang matun-an naton sa sini? Wala ginatugutan sang maalam ang iya handum nga magkontrol sang iya kabuhi, ilabi na ang mga handum nga indi realistiko ukon imposible matabo. Gani, wala sia nagapadala sa makagalanyat nga mga pasayod ukon pagpangutang. Sa baylo, kontento na sia sa kon ano lang ang ara sa iya, ang ‘ginatulok sang iya mga mata.’

Paagi 4: Magpagiya sa Maayo nga Pamatasan

Binagbinaga ang imo mga pamatasan. Ang imo mga pamatasan makabulig sa imo nga mabinagbinag kon ano ang maayo, importante, kag mapuslanon. Kon ang imo kabuhi pareho sang pana, ang imo pamatasan amo ang imo target. Gani, ang maayo nga pamatasan makabulig sa imo nga maghimo sing nagakaigo nga mga prioridad sa kabuhi kag maggamit sing maayo ang imo tion kada oras kag kada adlaw. Diin mo makit-an ini nga mga pamatasan? Madamo ang nag-usisa sang Biblia, nga nagakilala sang superyor nga kaalam sini.—Hulubaton 2:6, 7.

Himua ang gugma nga amo ang pinakaimportante nga pamatasan. Ang gugma “himpit nga higot sang paghiusa,” siling sang Colosas 3:14. Indi mangin matuod ang aton kalipay kag kalig-on sa emosyon kon wala sing gugma, ilabi na sa sulod sang pamilya. Ang mga tawo nga nagabalewala sini nga kamatuoran, mahimo paagi sa pagpalabi sang pagtinguha sang manggad kag trabaho, indi gid mangin malipayon. Gani makatarunganon gid nga ang gugma amo ang pinakaimportante nga pamatasan sa Biblia, nga nagsambit sini sing ginatos ka beses.—1 Corinto 13:1-3; 1 Juan 4:8.

Maghatag sing tion sa imo espirituwal nga mga kinahanglanon. Si Geoff may mahigugmaon nga asawa, duha ka masinadyahon nga kabataan, maayo nga mga abyan, kag maayo nga obra subong isa ka paramedic. Pero sa iya obra masami niya makit-an ang pag-antos kag kamatayon. “Amo lang bala sini ang kabuhi?” pamangkot niya. Dayon isa ka bes nakabasa sia sing base sa Biblia nga literatura nga ginhimo sang mga Saksi ni Jehova kag nasapwan niya ang mga sabat.

Ginpaathag ni Geoff sa iya asawa kag kabataan ang iya natun-an, kag nangin interesado man sila. Gani nagsugod sila sa pagtuon sa Biblia amo nga nangin mapuslanon ang ila kabuhi kag nabuligan sila nga mangin mas maalamon sa paggamit sang ila tion. Ang ila pagtuon sa Biblia naghatag man sa ila sing matahom nga paglaum nga kabuhi nga wala sing katapusan sa kalibutan nga wala na sing pag-antos.—Bugna 21:3, 4.

Ang eksperiensia ni Geoff nagapahanumdom sa aton sang pinamulong ni Jesucristo: “Malipayon ang mga mahunahunaon sang ila espirituwal nga kinahanglanon.” (Mateo 5:3) Handa ka bala nga maghatag sing diutay nga tion sa imo espirituwal nga kinahanglanon? Pat-od gid nga wala na sing iban pa nga makahatag sa imo sing kaalam kon paano mangin mapuslanon indi lang ang kada adlaw, kundi ang imo mismo kabuhi.