Mapauswag Mo ang Imo Memorya
GINTUGA ni Jehova nga Dios ang utok sang tawo nga may makatilingala nga ikasarang sa pagdumdom. Gindesinyo niya ini nga mangin isa ka talaguan nga sarang makuhaan apang wala nagakadulaan sang hamili nga mga butang nga ginsulod sa sini. Ang desinyo sang utok nagahisanto sa katuyuan sang Dios nga ang mga tawo dapat mabuhi sing dayon.—Sal. 139:14; Juan 17:3.
Apang ayhan ginabatyag mo nga ang kadamuan sang ginapasulod mo sa imo hunahuna nagakadula. Daw wala na ini diri kon kinahanglan mo na. Ano ang sarang mo himuon agod mapauswag ang imo memorya?
Mangin Interesado
Ang interes isa ka importante nga butang sa pagpauswag sang memorya. Kon himuon naton nga batasan ang magpanilag, ang mangin interesado sa mga tawo kag kon ano ang nagakatabo sa aton palibot, ginapahulag ang aton hunahuna. Nian mas mahapos na para sa aton nga mangin interesado kon makabasa kita ukon makabati sing isa ka butang nga may mapinadayunon nga balor.
Kinaandan na sa isa ka tawo nga mabudlayan sa pagdumdom sa mga ngalan sang tawo. Apang, subong mga Cristiano, nahibaluan naton nga importante ang mga tawo—ang mga masigka-Cristiano, ang aton mga ginapanaksihan, kag ang iban pa nga aton mapakig-angutan samtang ginatatap naton ang kinahanglanon nga mga butang sa kabuhi. Ano ang makabulig sa aton agod madumduman ang mga ngalan nga dapat gid naton dumdumon? Ginlista ni apostol Pablo ang mga ngalan sang 26 sang mga yara sa kongregasyon nga ginsulatan niya. Ginapakita nga interesado sia sa ila bangod wala lamang niya makilala ang ila mga ngalan kundi ginsambit man niya ang espesipiko nga mga detalye tuhoy sa madamo sa ila. (Roma 16:3-16) Ang pila sang modernong-adlaw nga nagalakbay nga manugtatap sang mga Saksi ni Jehova nangin maayo sa pagdumdom sang mga ngalan, bisan pa nagasulusaylo sila sing kongregasyon kada semana. Ano ang nakabulig sa ila? Mahimo nga ginagamit nila ang ngalan sang tawo sing pila ka beses sa una nila nga paghambalanay. Ginapanikasugan nila nga iangot ang ngalan sang tawo sa iya hitsura. Dugang pa, nagahinguyang sila sing tion upod sa nagkalainlain nga mga indibiduwal sa ministeryo sa latagon kag kon magkaon nga magkaupod. Kon may makilala ka, madumduman mo bala ang iya ngalan? Magsugod paagi sa pagtigayon sing maayo nga rason sa pagdumdom sa ngalan; nian tilawi ang pila sang mga ginpanugda.
Ang pagdumdom sang imo ginabasa importante man. Ano ang makabulig sa imo nga mag-uswag sa sini nga bahin? Ang interes kag paghangop nadalahig sa sini. Kinahanglan may daku ikaw nga interes sa imo ginabasa agod mabug-os ang imo igtalupangod sa sini. Indi mo mahuptan ang impormasyon kon nagalagaw ang imo hunahuna samtang nagabasa ka. Ang paghangop mapauswag kon ginaangot mo ang impormasyon sa mga butang nga pamilyar sa imo ukon sa nahibaluan mo na. Pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Paano kag san-o ko maaplikar ini nga impormasyon sa akon kabuhi? Paano ko ini gamiton agod buligan ang iban?’ Mapauswag man ang paghangop kon basahon mo ang mga prase (pila ka tinaga) sa baylo nga isaisahon ang kada tinaga. Mas madali mo ini mahangpan kag mahibaluan ang panguna nga mga ideya, gani mas mahapos ini dumdumon.
Maghinguyang Sing Tion sa Pagrepaso
Ginapadaku sang mga eksperto sa patag sang edukasyon ang pagkaimportante sang pagrepaso. Sa isa ka pagtuon, ginpakita sang isa ka propesor sa kolehiyo nga ang isa ka minuto nga pagrepaso gilayon magadoble sang kadamuon sang impormasyon nga madumduman. Gani kon matapos mo na ang imo ginabasa—ukon ang daku nga bahin sini—repasuha gilayon sa hunahuna ang panguna nga mga ideya agod mahuptan ini sa imo hunahuna. Binagbinaga kon paano mo mapaathag sa imo kaugalingon nga mga tinaga ang bisan anong bag-o nga mga punto nga imo natun-an. Paagi sa pagbinagbinag liwat sa imo memorya sa bag-o mo lang ginbasa nga ideya, mahuptan mo ang punto sa mas malawig nga tion.
Nian sa masunod nga pila ka adlaw, mangita sing kahigayunan nga marepaso ang imo nabasa paagi sa pagpaambit sang impormasyon sa iban. Mapaambit mo ini sa isa ka katapo sang pamilya, sa iban sa kongregasyon, sa kaupod sa trabaho, sa kabutho, sa kaingod, ukon sa isa nga masugilanon mo sa ministeryo sa latagon. Tinguhai nga suliton indi lamang ang yabi nga mga punto kundi ang Makasulatanhon nga pangatarungan nga gingamit may kaangtanan sa sini. Magabenepisyo ka sa paghimo sini, nagabulig nga mahuptan ang importante nga mga butang sa imo memorya; magabenepisyo man ang iban sa sini.
Pamalandungi ang Importante nga mga Butang
Dugang sa pagrepaso sang imo nabasa kag sa pagsugid sini sa iban, masapwan mo nga ang pagpamalandong sa importante nga mga butang nga natun-an mapuslanon. Ginhimo ini sang mga manunulat sang Biblia nga sanday Asaf kag David. Si Asaf nagsiling: “Dumdumon ko ang mga binuhatan ni Jah; kay dumdumon ko ang imo makatilingala nga hinimuan sang una. Kag magapamalandong ako sa tanan mo nga binuhatan, kag sa imo mga pagpakig-angot magatalupangod ako.” (Sal. 77:11, 12) Nagsulat man sing kaanggid si David: “Sa mga pagbantay sa kagab-ihon nagapamalandong ako sa imo,” kag “nadumduman ko ang mga adlaw nga nagligad; ginpamalandungan ko ang tanan mo nga hinimuan.” (Sal. 63:6; 143:5) Ginahimo mo bala ina?
Ining tudok, madalom nga paghunahuna nga sa amo ginapamalandungan mo ang mga hinimuan ni Jehova, ang iya mga kinaiya, kag ang mga pagpahayag sang iya kabubut-on wala lamang nagabulig sa imo nga mahuptan ang mga kamatuoran. Kon padayunon mo ini nga paghunahuna, mapatudok gid sini ang importante nga mga butang sa imo tagipusuon. Dihunon sini ang sahi sang imo nasulod nga pagkatawo. Ang nahuman nga mga memorya magarepresentar sang imo nasulod nga mga panghunahuna.—Sal. 119:16.
Ang Papel Sang Espiritu Sang Dios
Kon nagatinguha kita nga dumdumon ang mga kamatuoran tuhoy sa mga binuhatan ni Jehova kag ang mga butang nga ginhambal ni Jesucristo, wala kita ginapabay-an. Sang gab-i antes sang iya kamatayon, ginsilingan ni Jesus ang iya mga sumulunod: “Samtang kaupod ninyo ginahambal ko ini nga mga butang sa inyo. Apang ang kabulig, ang balaan nga espiritu, nga ipadala sang Amay sa akon ngalan, inang isa magatudlo sa inyo sang tanan nga butang kag magapahanumdom sang tanan nga butang nga ginsugid ko sa inyo.” (Juan 14:25, 26) Nalakip sanday Mateo kag Juan sa mga yara didto. Nangin kabulig gid bala nila ang balaan nga espiritu? Huo, sa pagkamatuod! Mga walo ka tuig sang ulihi, natapos ni Mateo ang pagsulat sa nahaunang detalyado nga kasaysayan sang kabuhi ni Cristo, pati na ang bilidhon nga mga dulumdumon subong sang Sermon sa Bukid kag sang detalyado nga tanda sang presensia ni Cristo kag sang konklusion sang sistema sang mga butang. Kan-uman kag lima ka tuig pagkatapos sang kamatayon ni Jesus, ginsulat ni apostol Juan ang iya Ebanghelyo, lakip ang mga detalye sang ginsiling ni Jesus sang katapusan nga gab-i nga kaupod sang mga apostoles ang Ginuo antes niya ginhatag ang iya kabuhi. Wala sing duhaduha, maathag gid sa panumduman nanday Mateo kag Juan ang mga butang nga ginsiling kag ginhimo ni Jesus samtang kaupod niya sila, apang ang balaan nga espiritu amo ang may daku nga papel sa pagpat-od nga wala nila malipatan ang importante nga mga detalye nga luyag ilakip ni Jehova sa iya nasulat nga Pulong.
Nagapanghikot bala ang balaan nga espiritu subong kabulig sang mga alagad sang Dios karon? Huo! Sa pagkamatuod, ang balaan nga espiritu wala nagabutang sa aton hunahuna sing mga butang nga wala gid naton matun-an, apang nagapanghikot ini subong isa ka kabulig agod madumduman naton ang importante nga mga butang nga natun-an naton anay. (Luc. 11:13; 1 Juan 5:14) Nian, kon kinahanglanon, ginapahulag ang aton ikasarang sa paghunahuna nga ‘madumduman ang mga pinamulong nga ginsiling anay sang balaan nga mga manalagna kag ang sugo sang Ginuo kag Manluluwas.’—2 Ped. 3:1, 2.
‘Indi Kamo Dapat Malipat’
Sulitsulit nga ginpaandaman ni Jehova ang Israel: ‘Indi kamo dapat malipat.’ Indi buot silingon nga ginapaabot niya nga madumduman gid nila ang tanan. Kundi dapat nga indi sila mangin tuman kasako sa paghingamo sing personal nga mga butang amo nga mapasapayanan nila ang paghinumdom sang mga pagpakig-angot ni Jehova. Dapat nila dumdumon pirme ang pagluwas ni Jehova sa ila sang ginpatay sang iya anghel ang tanan nga panganay sang Egipto subong man sang ginbuksan ni Jehova ang Dagat nga Mapula kag nian gintakop ini, nga naglumos kay Paraon kag sa iya mga hangaway. Dapat dumdumon sang mga Israelinhon nga ginhatag sang Dios sa ila ang iya Kasuguan sa Bukid Sinai kag gintuytuyan niya sila sa kahanayakan kag padayon pasulod sa Ginsaad nga Duta. Indi sila dapat malipat sa kahulugan nga ang pagdumdom sining mga butang dapat padayon nga may daku nga epekto sa ila kabuhi adlaw-adlaw.—Deut. 4:9, 10; 8:10-18; Ex. 12:24-27; Sal. 136:15.
Dapat man kita maghalong nga indi malipat. Samtang ginaatubang naton ang mga pag-ipit sa kabuhi, dapat naton dumdumon si Jehova, ginahunahuna kon ano sia nga sahi sang Dios kag ang gugma nga iya ginpakita sa pagdulot sang iya Anak, nga nag-aman sing isa ka gawad para sa aton mga sala agod mahimo naton matigayon ang himpit nga kabuhi sing dayon. (Sal. 103:2, 8; 106:7, 13; Juan 3:16; Roma 6:23) Paagi sa regular nga pagbasa sing Biblia kag aktibo nga pagpakigbahin sa mga miting sa kongregasyon kag sa ministeryo sa latagon, mahuptan naton nga buhi ang mga kamatuoran.
Kon nagaatubang sing mga desisyon, dalagku man ukon magamay, dumduma ining importante nga mga kamatuoran, kag tuguti ini nga mag-impluwensia sa imo panghunahuna. Indi magkalipat. Mangayo sing panuytoy ni Jehova. Sa baylo nga tamdon lamang ang mga butang sa undanon nga pagtamod ukon magsalig sa padasudaso nga huyog sang di-himpit nga tagipusuon, pamangkuta ang imo kaugalingon, ‘Ano nga laygay ukon mga prinsipio gikan sa Pulong sang Dios ang nadalahig sa akon desisyon?’ (Hulu. 3:5-7; 28:26) Indi mo madumduman ang mga butang nga wala mo gid mabasa ukon mabatian. Apang samtang nagauswag ka sa sibu nga ihibalo kag gugma kay Jehova, ang natago nga ihibalo nga madumduman mo paagi sa bulig sang espiritu sang Dios magadugang, kag ang imo nagatubo nga gugma kay Jehova magapahulag sa imo nga manghikot nahisanto sa sini.