PAMANGKOT 5

Paano Kon Ginadaugdaug Ako sa Eskwelahan?

NGAA IMPORTANTE INI?

Kay ang imo reaksion puede makatapna ukon makapalala sa problema.

ANO ANG HIMUON MO?

Pamensari ini nga sitwasyon: Indi gusto ni Thomas nga mag-eskwela subong, buas, kag asta san-o. Nagsugod lang ini sang nagligad nga tatlo ka bulan sang may ginpalapta nga malain nga istorya ang iya mga skulmeyt parte sa iya. Dayon may ginbansag sa iya. Kon kis-a ginatapi ang iya mga libro kag kuno abi indi hungod, ukon ginatiklod sia sang isa sa grupo sa likod niya, kag pagbalikid niya indi niya mabal-an kon sin-o. Kahapon, naglala pa gid ang pagdaugdaug sa iya kay nakabaton sia sing pamahog paagi sa Internet . . .

Kon ikaw si Thomas, ano ang himuon mo?

PAMENSARA ANAY!

May mahimo ka! Ang matuod, madaug mo ang nagapangdaugdaug. Paano?

INDI PAGSAPAKA. Ang Biblia nagasiling: “Ang buangbuang wala nagapugong sang iya balatyagon, apang ginapunggan ini sang maalamon nga tawo.” (Hulubaton 29:11) Kon kalmado ka lang—bisan sa imo lang hitsura—mahimo matak-an na ang mga nagapangdaugdaug sa imo.
INDI MAGBALOS. Ang Biblia nagasiling: “Indi magbalos sing malaut sa malaut kay bisan sin-o.” (Roma 12:17) Magalala lang ang problema kon magbalos ka.
LIKAWI ANG GAMO. Ang Biblia nagasiling: “Makita sang tawo nga maalamon ang katalagman kag nagapanago sia.” (Hulubaton 22:3) Kon posible, likawi ang mga tawo ukon sitwasyon nga mahimo ka daugdaugon.
MANGIN KALMADO. Ang Biblia nagasiling: “Ang malulo nga sabat nagapatahaw sang kaakig.” (Hulubaton 15:1) Mahimo ka pa gani maglahog. Halimbawa, kon sunlugon ka nga tambok, mahimo ka maghambal, “Maayo gani ’na kay damo pa reserba!”
MAGHALIN. “Kon indi mo sila pagsapakon, ginapakita mo nga mas hamtong ka kag mas malig-on sangsa ila,” hambal sang 19 anyos nga si Nora. “Ginapakita mo nga may pagpugong ka sa kaugalingon—nga wala sa nagadaugdaug sa imo.”—2 Timoteo 2:24.
DUGANGI ANG IMO KOMPIANSA. Masami nga nahibaluan sang mga nagapangdaugdaug kon sin-o ang wala sing kompiansa kag mahimo indi magbato sa ila. Pero madamo man sa ila ang nagauntat sa pagpangdaugdaug kon makita nila nga indi ka nila madaug.
ISUGID SA IBAN. Ang isa anay ka manunudlo naghambal: “Ginalaygayan ko ang mga ginadaugdaug nga manugid. Amo ini ang husto nga himuon, kag malikawan sini nga may mabiktima pa.”

Pamatan-on nga may kompiansa nga nagaatubang sa nagadaugdaug sa iya — Ang kompiansa magahatag sa imo sing kaisog nga wala sa nagapangdaugdaug

**QUIZ PARTE SA PAGPANGDAUGDAUG**
HUSTO UKON SALA	MGA SABAT
1 Linibo ka tuig na nga may pagpangdaugdaug.	1 Husto. Ginsambit sa Biblia ang mga Nefilim—isa ka grupo nga ang ngalan nagakahulugan “Ang mga Nagapukan sa Iban.”—Genesis 6:4.
2 Lahog lang ang pagpangdaugdaug. Indi gid man ini serioso.	2 Sala. Ang pagpangdaugdaug amo ang isa sa mga kabangdanan sang paghikog sang madamo nga pamatan-on.
3 Ang pinakamaayo nga paagi para indi ka pagdaugdaugon amo ang pagbato.	3 Sala. Sa masami ang mga nagapangdaugdaug mas daku sangsa ila ginabiktima, gani wala sing pulos ang pagbato.
4 Kon may makita ka nga ginadaugdaug, mas maayo nga pabay-an mo na lang.	4 Sala. Sa sini nga sitwasyon, indi puede nga wala ka sing labot sa nagakatabo. Kon may makita ka nga ginadaugdaug kag wala ka sing ginhimo, imbes nga makabulig, makadugang ka sa problema.
5 Sa likod sang ila pagpaisog-isog, ang mga nagapangdaugdaug may mga ginakahadlukan man.	5 Husto. Bisan pa ang kalabanan sa nagapangdaugdaug daw maisog, may ginakahadlukan sila kag ginapakanubo nila ang iban para magdugang ang ila kompiansa.
6 Mahimo pa magbag-o ang mga nagapangdaugdaug.	6 Husto. Kon mabuligan ang mga nagapangdaugdaug, mahimo magbag-o ang ila panimuot kag buhat.