Kon Ikaw Nagatudlo, Lab-ota ang Tagipusuon
1, 2. (a) Ano ang kinahanglan agod makatukod sa iban sing hanuot nga apresasyon Kay Jehova kag sa iya mga talaksan? (b) Ngaa labi pa sa ihibalo sa ulo ang kinahanglan?
SAMTANG madali mo mapatindog ang isa ka payag, indi mo matukod ang isa ka palasyo sa isa ka gab-i. Amo man sa paghimu sing mga disipulo. Indi diutay nga hilikuton ang pagtukod sa iban sing hanuot nga apresasyon kay Jehova kag sa iya mga talaksan. Nagakinahanglan sing madamudamu nga tion kag ikasarang ang pagpatubas sinang “mga palasyo.”
2 Anod mahimu ini, labi pa ang nadalahig sang sa pagpaambit sing ihibalo. Subong sang ginasiling sang Hulubaton 3:1: “Anak ko, indi pagkalimti ang akon kasugoan, kag magbantay ang imo tagipusuon sang akon mga sugo.” Ang aton mga estudyante dapat tudloan kon ano ang ginasiling sang Biblia. Apang labi pa sa sina, dapat ipatudok sa ila tagipusuon ang kamatuoran sang Biblia. Huo, dapat naton lab-uton ang tagipusuon agod makatukod kita sing indi masunog nga mga kinaiya sa mga ginatudloan naton, nagabulig sa ila nga palambuon ang mabakod nga kaangtanan kay Jehova nga Dios.
3. (a) Ngaa ang “arte sang pagtudlo” daku sing labot sa kon bala nalab-ot naton ang tagipusuon? (b) Samtang ginabinagbinag naton ang pila ka praktikal nga mga panugda, sin-o ang aton dumdumon?
3 Sing maathag, mas mahapos ini ihambal sang sa himuon. Agod malab-ot ang tagipusuon indi lamang nga may yara kita husto nga mga materyalis sa pagtukod kundi gamiton man ang “arte sang pagtudlo” nagadalahig sang pagtudlo sa ila nga maghunahuna kag magpangatarungan sa kon ano ang naton-an nila. Indi ang aton kaalam ukon metodo ang makapatubas sing espirituwal nga pagtubo; ang pagpakamaayo sang Dios ang importante. (1 Corinto 3:5, 6) Apang, may pila ka mga panugda nga makabulig sa aton nga malab-ot ang tagipusuon sang iban. Samtang ginabinagbinag naton ining mga punto, hunahunaa ang imo mga ginatudloan—ang imo mga estudyante sa Biblia kag ang imo kabataan.
Ipahamtang ang Husto nga Halimbawa
4. (a) Ano ang isa ka butang nga naghimu kay Jesus nga epektibo sa paglab-ot sa iban? (b) Ngaa importante nga magpahamtang sing husto nga halimbawa kon nagatudlo sa iban?
4 Ano ang aton mas maayo nga halimbawa kon paano lab-uton ang tagipusuon sang iban luwas kay Jesucristo mismo? Ngaa tuman sia ka epektibo sa paglab-ot sa mga tawo? Una, ginabuhat ni Jesus ang iya ginbantala, nagahatag sing maayong halimbawa para ilugon sang iya mga sumulunod. (Juan 13:15; 1 Pedro 2:21) Kon amo, amo ini ang nahauna nga panugda: magpahamtang sing husto nga halimbawa. Indi bala makatarunganon nga dapat kita may pareho kabakod nga Cristianong mga kinaiya sa luyag naton nga itukod sa iban? Subong sang ginsiling ni Jesus: “Ang tagsa ka nahanas sing maayo nga estudyante mangin kaangay sang iya manunudlo.”—Lucas 6:40, The New Berkeley Version.
5. Paano ginapakita sang Kasulatan ang kaangtanan sa ulot sang pagpahamtang sing matarong nga halimbawa kag sang paglab-ot sa tagipusuon sang iban?
5 Sulitsulit nga ginapakita sang Biblia ang kaangtanan sang pagpahamtang sing matarong nga halimbawa kag sang paglab-ot sa tagipusuon sang iban. Halimbawa, ginapakita sang Deuteronomio 6:4-6 nga ang gugma kay Jehova dapat nga ‘yara sa tagipusuon sang imo [mga ginikanan] antes mo ini ipatudok sa tagipusuon sang imo kabataan. (Hulubaton 20:7) Sa kabaliskaran, ginsaway ni Jesus ang salimpapaw nga mga Fariseo sang kaadlawan niya bangod sila ‘nagahambal apang wala nagabuhat.’ Makalilibog bala nga ang tagipusuon sang mga tawo dugang nga “dimabinatunon”?—Mateo 23:3; 13:13-15.
6. Ngaa importante para sa imo nga magkabuhi nahisuno sa kon ano ang imo ginatudlo? (Roma 2:21-23)
6 Busa dapat nagahisantuanay ang imo ginatudlo kag ang imo ginabuhat. Halimbawa, kon luyag mo tukoron sa imo mga estudyante ukon kabataan ang gugma kay Jehova kag ang handum nga pahamut-an sia, nian indi bala dapat nga makita nila paagi sa imo mga pangamuyo, hambal kag buhat ang pamatuod sina nga gugma kag handum sa imo? Kon luyag mo ipatudok ang makusog nga debosyon sa mga prinsipio sang Biblia, indi bala dapat nga makita nila anay sa imo, paagi sa imo hambal kag buhat, nga wala mo ginapahigad ina nga mga prinsipio? Ang aton mga ginatudloan, labi na ang aton kabataan, masami nga nagahatag sing daku nga igtalupangod sa kon ano ang aton ginahimu sang sa kon ano ang aton ginahambal. Kon makita sang iban nga nagakabuhi kita nahisuno sa aton ginatudlo, yara kita sa mas maayo nga posisyon nga lab-uton ang ila tagipusuon.
Mamangkot
7, 8. (a) Sa ano nasandig ang kalabanan sang aton kadalag-an sa paglab-ot sa iban? (b) Ngaa ang mga pamangkot mabuligon sa paglab-ot sang tagipusuon?
7 Ang ikaduha nga panugda nga naghimu kay Jesus nga epektibong manunudlo, amo ang paggamit sing mga pamangkot. Sampaton si Jesus sa paghunahuna kag sa pagpangatarungan sa mga tawo. (Mateo 17:24-27) Ang kalabanan sang imo kadalag-an sa paglab-ot sa mga tagipusuon sadtong imo ginatudloan nasandig sa imo paggamit sing mga pamangkot. Ngaa?
8 Una, paagi sa pagpamangkot mahibal-an mo kon bala nahangpan gid sang estudyante ang imo ginatudlo. Ti, kon wala niya mahangpi kag mabaton ang impormasyon, paano ini posible nga manggamut sa iya tagipusuon? (Lucas 8:15) Ikaduha, agod malab-ot ang tagipusuon mabuligon hibaluon kon ano ang yara sa tagipusuon. Ang nahantupan na nga daan nga mga ideya kag mga panudlo sang butig nga relihion mahimu makusog nga makasulod. Sanglit indi naton mabasa ang tagipusuon, dapat kita mamangkot sing mga pakiana nga nagapabutyag labi na sa estudyante sa iya kaugalingon nga tinaga kon ano ang ginabatyag niya sa iya tagipusuon. Binagbinaga ang pila ka halimbawa.
9, 10. Iilustrar ang epektibo nga paggamit sang punto-de-vista nga mga pamangkot.
9 Halimbawa ginahambalan ninyo ang kapitulo 10, “Ang Malaut nga mga Espiritu Gamhanan,” sa libro You Can Live Forever in Paradise on Earth. Nakalab-ot kamo sa parapo 18, sa pahina 97, diin ang naimprenta nga pamangkot nagasiling, “Anong halimbawa sang dumaan nga mga Cristiano sa Efeso ang maayo sundon kon luyag sang isa nga mahilway sa espiritismo?” Ang imo estudyante mahimu magasabat sing husto gikan sa parapo, apang ano gid ang iya ginabatyag? Ayhan madugay na sia nga nagabuhat sing espiritismo kag makusog nga nagapati sa sini. Kon amo, kombinsido bala sia karon nga dapat sia mahilway sa sini? Dapat ka mamangkot: ‘Ano ang masiling mo tuhoy sa sini? Paano mo maaplikar ini nga impormasyon sa imo kabuhi?’ Kon paano sia nagasabat karon magapakita kon tubtob diin ang impormasyon nakatandog sa iya tagipusuon.
10 Sa pagkuha sang isa pa ka halimbawa basi ginahambalan mo upod sa imo bata ang kapitulo 26, “Ang Pagpakig-away sa Paghimu sang Husto,” sa amo man nga libro. Sa pahina 220, ang “b” nga pamangkot sa parapo 8 nagasiling, “Anong punto-de-vista, subong sang ginpabutyag sang isa ka pamatan-on, ang maalamon nga tigayunon naton?” Ang imo bata mahimu nga magasabat primero gikan sa parapo, nga wala gid nagapabutyag kon ano ang iya ginabatyag. Dapat nga mamangkot ka pa sing dugang sing malum-ok: ‘Apang ano ang masiling mo tuhoy sa sini? Ini bala nga punto-de-vista daw makatarunganon sa imo?’ Ukon mahimu ka makahatag sing isa ka kahimtangan: ‘Halimbawa ang iban nga pamatan-on sa eskwelahan nagapanigarilyo kag gintanyagan ka sing sigarilyo? Kamusta kon madamudamu ang nagatan-aw kag magsugod sa pagsunlog sa imo bangod wala mo pagbatona? Ano ang himuon mo?’ Kon gamiton sing mainandamon, ina nga mga pamangkot magabulig sa imo nga mahibal-an kon ano ang yara sa tagipusuon sang imo bata.
11. (a) Ngaa kinahanglan ang pag-andam kon nagagamit sing pamangkot? (b) Ngaa ang mga ginikanan labi na nga maghalong kon ang ila kabataan nagapabutyag sing sayop nga mga pagtamod? (Colosas 3:21)
11 Apang, maghalong. Kon kaisa ina nga pamangkot mahimu magahatag sing mga sabat nga makapakibot ukon magapaslaw sa imo. Ti ano? Kon isa ini ka sensitibo nga bagay, mas maayo nga indi pag-ipilit ang isyu kundi magsiling: ‘Magapadayon na kita. Hambalan naton ang tuhoy sini liwat sa pila ka adlaw.’ (Juan 16:12) Labi na nga kinahanglan ina nga paghalong sa bahin sang mga ginikanan. Kon ginpabutyag ang sayop nga mga pagtamod, punggi ang imo emosyon. Indi mo luyag nga halitan ang linya sang komunikasyon. Kon ang imo bata mahadlok na sa pagpabutyag sang iya ginabatyag, paano mo mahibal-an kon ano ang yara sa iya tagipusuon agod mabuligan mo sia?
Ipadaku ang Kaalam sa Pagtuman sa Kasuguan sang Dios
12, 13. (a) Ngaa ang pagtan-aw sa kaalam sang pagtuman sa kasugoan sang Dios nagatandog sa tagipusuon sang imo estudyante? (b) Ano ang nadalahig sa pagbulig sa estudyante nga makita nga ang pagtuman kay Jehova amo ang dalanon sang kaalam?
12 Ang ikatlo nga panugda amo ang pagbulig sa imo estudyante nga makita ang kaalam sang pagtuman sa kasugoan sang Dios. (Deuteronomio 4:5, 6; 10:12, 13) Makatandog ini sa iya tagipusuon. Paano? Bueno, kon kombinsido sia nga ang pagtuman sa mga kasugoan ni Jehova amo ang iya kaugalingon labing maayo nga intereses, magapahulag ini sa iya nga higugmaon ang Dios kag maluyag nga pahamut-an sia.—Salmo 112:1.
13 Paano nimo mabuligan yadtong imo ginatudloan nga makita ang kaalam sang pagtuman sa kasugoan sang Dios? Mailustrar naton ini paagi sa pagpaanggid sa kasugoan ni Jehova sa “No Trespassing” (“Wala sing Mag-agi”) nga karatula. Samtang ina nga karatula isa mismo ka paandam, indi ka bala magaugyon nga kon ang karatula nagahatag sang rason sa paandam mas madali ang pagtuman? Halimbawa, kon ang karatula nagasiling “No Trespassing—High Voltage” (“Wala sing Mag-agi—Mataas ang Boltahe”), nian ang magalabay kuntani nakahibalo sang posibilidad nga katalagman sa kaugalingon, labi nga mahuyog sa pagtuman sa paandam.
14. (a) Sa anong paagi makapangatarungan ka upod sa imo estudyante agod bulgan sia nga makita kon ngaa ang isa ka partikular nga dalanon maalamon ukon binuang? (b) Anong mga kasulatan ang nagailustrar sang importansia sang paghatag sing rason kon ngaa ang isa ka dalanon maayo ukon malain?
14 Amo man sa kasugoan sang Dios. Indi lamang pagsilingi ang imo estudyante kon ano ang ginasiling sang Biblia nga husto kag kon ano ang sayop; buligi sia nga makita kon ngaa ang isa ka partikular nga kurso maalam ukon binuang. Mangatarungan upod sa iya sa kon paano ang pagkamatinumanon sa kasugoan sang Dios mapuslanon sa iya. Buligi sia nga makita ang mga resulta sang indi pagsapak sa sinang mga kinahanglanon. Ang Biblia mismo nagahimu sini kon kaisa. Basaha sing kinaugalingon, palihug, ang Hulubaton 22:24, 25; 23:4, 5; 24:15, 16, 19, 20. Talupangda nga sa tagsa ka kaso ang Biblia nagahatag sing rason kon ngaa ang isa ka dalanon maayo ukon malain.
15. Gamita nga mga pamangkot kag kasulatan nga ginhatag sa paghinun-anon sa kaalam sang pagtuman kon ano ang ginasiling sang Dios nahanungod sa pagkadibunayag kag pakighilawas.
15 Sa pag-ilustrar, binagbinaga kon paano ang masunod nga mga pamangkot kag mga kasulatan nagapadaku sang kaalam sang pagtuman sa kasugoan sang Dios.
Pagbutig, Pagpangawat: Ngaa ang pagkadibunayag makahalalit? (Hulubaton 15:27; 20:10; Bugna 21:8) Ngaa importante para sa imo nga magbunayag kon nagapakig-angot sa iban? (Hulubaton 3:3, 4; 12:19; Hebreo 13:18)
Pakighilawas: Paano kita mahalitan sang imoralidad? (Hulubaton 5:9; 7:21-23; 1 Corinto 6:18) Paano ini may makahalalit nga epekto sa iban? (1 Tesalonica 4:6; 1 Corinto 5:6; Hebreo 12:15, 16) Paano ikaw makabenepisyo kon imo sundon ang mga talaksan sa moral sang Biblia? (Hulubaton 5:18, 19; Hebreo 13:4)
Sa tapos mangatarungan sa sining paagi sa kasugoan sang Biblia, mahimu ka mamangkot: ‘Sa banta mo bala ang aton labing maayong intereses ang yara sa tagipusuon ni Jehova? Nagaugyon ka bala nga ang iya kasugoan wala gid man nagadingot sa aton sang bisan ano nga maayo?’
16. Ano ang epekto sang pagpangatarungan sa sining paagi sa imo estudyante?
16 Samtang nagatuon, mangatarungan man sa kasugon sang Dios nahanungod sa pagpahubog, pagbayad sang buhis, pagpanigarilyo, isyu sang dugo, kag iban pa. Sa sining paagi ang imo estudyante ukon bata mabuligan sa paghangop nga tanan nga kasugoan sang Dios para sa aton kaayohan. Indi naman nga ang imo estudyante dapat pirme magakinahanglan sing rason sa pagtuman sa Dios. Apang ang pila ka halimbawa magabulig sa paglab-ot sang iya tagipusuon, magahulag sa iya nga maluyag pahamut-an ang Dios. Sa amo, kon mag-abot ang “kalayo,” ukon pagtilaw, madali niya tumanon ang pulong sang Dios.—1 Corinto 3:13.
Buligi Sila nga Makilala ang Dios
17. Anong dugang nga panugda ang makabulig sa imo nga malab-ot ang tagipusuon sang imo estudyante?
17 Ang ikap-at nga panugda amo ini: buligi ang imo estudyante nga makilala ang Dios. (Juan 17:3) Labi pa sang sa pagbulig sa iya nga hibaluon nga si Jehova nagaluntad kag may ngalan, buligi ang imo estudyante nga makilala sia sing suod. Magatandog ini sang iya tagipusuon bangod ang pagkilala kay Jehova paghigugma sa iya.
18. Samtang nagatuon, paano mo mapatalupangod ang mga kinaiya ni Jehova?
18 Paano mo mabuligan ang imo estudyante nga makilala sing suod si Jehova? Una, indi mo mahigugma ang isa ka tawo kon indi mo nahibaloan ang iya mga kinaiya, ang iya mga dalanon. Gani samtang nagatuon dumduma ang pagtalupangod sa dimatupongan nga mga kinaiya ni Jehova. Masunson ini mahimu bisan ano man nga topiko ang ginahambalan. Halimbawa, kon nagahinun-anon sang gawad, sarang ka makadulog sa nagakaigo nga punto kag mamangkot: ‘Paano ang halad nga gawad nagapakadaku sang hanuot nga gugma ni Jehova sa aton?’ Ukon kon nagabinagbinag sa pagpahanugot sang Dios sang kalautan, sarang ka makapamangkot: ‘Paano ginpakita ni Jehova ang dakung pagbatas sa atubangan sang kalautan sang tawo?’ ukon ‘Paano ginpakita ni Jehova ang dimatupongan nga kaalam sa kon paano niya gin-atubang ang pagrebelde sa Eden?’ Ang pagpangatarungan sa sining paagi magabulig sa pagtukod sa imo estudyante sang makusog nga pagbatyag sing debosyon kay Jehova. Matamod niya si Jehova subong Persona nga ang mga kinaiya nasapwan niya nga hiligugmaon, makagalanyat.
19, 20. (a) Ano pa ang kinahanglan agod makilala sing suod si Jehova? (b) Paano ang eksperiensia sa parapo nagailustrar sang importansia sang pagpahamtang sing matarong nga halimbawa kon nahanungod sa pangamuyo?
19 Dugang pa, indi mo makilala sing maayo ang isa kon wala sing komunikasyon. Sing kaanggid, indi maagom sang imo estudyante ang suod nga kaangtanan kay Jehova kon wala sing pagpakigkomunikar sa iya. Nagaapresyar sini, tudlui ang imo estudyante kon paano mangamuyo. Buligi sia nga makita ang pagkananuhaytuhay sang mga bagay nga nagakaigo nga topiko sang pangamuyo. (1 Juan 5:14) Tukora sa iya ang apresasyon kay Jehova subong Isa nga nagapamati kag nagasabat sa mga pangamuyo. (Salmo 65:2) Palig-ona sia nga ipabutyag ang iya nasulod nga balatyagon, ‘nagabubo sang iya tagipusuon’ kay Jehova.—Salmo 62:8.
20 Sa liwat, ang imo kaugalingon nga halimbawa importante. Ginapabanaag bala sang imo pangamuyo ang kahanuot sang imo debosyon sa Dios? May maayo gid ini nga epekto sa imo ginatudloan, lakip sa imo kabataan. Binagbinaga ang masunod nga eksperiensia:
Sang nagligad nga pila ka tuig, gintudloan sang Cristianong mag-asawa ang ila tres-anyos nga bata nga lalaki kon paano mangamuyo. Isa ka gab-i, sa tapos makapangamuyo kay Jehova nga pakamaayuhon sanday Mommy kag Daddy, ginpangabay sang bata nga pakamaayuhon ni Jehova si “Wally.” Sin-o si “Wally”? Wala makahibalo ang iya ginikanan, kag ang bata nagsugod sa pagpangamuyo tungod kay “Wally” sing masunsun! Sang ulihi, pagkatapos sang daku nga katingala, narealisar nila kon ano ang natabo. Ang bata nagapangamuyo tungod sa mga kautoran sa Malawi (nga sadto anay ginahingabot), apang ginmitlang niya ini sing sayop nga “Wally.” Ang punto amo, nabatian sang bata ang iya mga ginikanan nga nagapangamuyo sa sining paagi, kag gin-ilog niya ang ila maayong halimbawa. Handurawa lamang kon ano ang ginbatyag sang iya mga ginikanan!
Wala bala ini nagailustrar sang importansia sang pagpahamtang sing matarong nga halimbawa kon nahanungod sa pagtudlo sa iban kon paano mangamuyo?
Ang Balus
21. (a) Suno sa 1 Corinto 3:14, 15, para sa ano ikaw subong isa ka Cristianong manunukod makalaum? (b) Ang “balus” bala amo ang padya nga kabuhi nga dayon sa Bag-ong Kahimusan sang Dios? Ipaathag.
21 Gani, nian, agod matukod sa iban ang indi masunog nga mga materyalis, nagabulig sa ila nga mapalambo ang maayong kaangtanan kay Jehova, dapat naton lab-uton ang ila tagipusuon. Indi ini mahapos himuon, apang makapaladya ini. Ginpakita ini ni Pablo sang magsiling sia: “Kon ang buhat nga ginbalay sang bisan sin-o nga tawo sa ibabaw sini magpadayon, magabaton sia sing balus; kon ang buhat sang bisan sin-o nga tawo masunog [bangod mapigaw ang iya pagkatukod, wala maggamit sang indi masunog nga mga materyalis], magaantus sia sing kadulaan [kon sayuron, ang iya gintukod madula sa “kalayo”], walay sapayan sia iya maluwas; apang lamang subong nga paagi sa kalayo.” Ano ang “balus”? Maathag nga nahunahuna ni Pablo ang labi pa sa padya nga dayon nga kabuhi sa Bag-ong Kahimusan sang Dios, kay talupangda nga ang isa nga nagtukod sing mapigaw nadula ang “balus,” apang sia mismo maluwas kon maantus niya ang “kalayo.”—1 Corinto 3:14, 15.
22, 23. (a) Ano nga balus ang nabaton ni apostol Pablo may kahilabtanan sa iya Cristianong mga kautoran sa Tesalonica? (b) Ano nga “balus” ang handum sang imo tagipusuon, kag paano mo ini mabaton?
22 Kon amo, ano ining “balus”? Ang ginsiling ni Pablo sa mga taga-Tesalonica nagahatag sing kapawa sa sini. Sa ginhingabot nga mga Cristiano didto, si Pablo nagsulat: “Ano bala ang amon paglaum ukon kalipay ukon purongpurong sang paghimaya—ti, indi bala sa katunayan ikaw—sa atubangan sang aton Ginuong Jesus sa iya presensia? Kay kamo amo ang amon himaya kag kalipay [“ang amon bugal kag amon kalipay!” Today’s English Version].” (1 Tesalonica 2:19, 20) Ginbuligan ni Pablo ang mga taga-Tesalonica padulong sa dalanon sang kamatuoran. Kag bisan pa kutob sa ginsugoran nakaagi sila sing paghingabot, nagtindog sila nga malig-on. Ang balus ni Pablo amo ang kalipay nga makita sila nga nagabatas sa atubang sang paghingabot. Nagpamatuod ini nga si Pablo nagtukod sing maayo.
23 Amo man sa aton. Indi bala handum sang imo tagipusuon nga buligan yadtong imo ginatudloan nga palambuon ang mabakod nga Cristianong mga kinaiya nga magahimu sa ila nga magtindog sing malig-on sa atubang sang mga paghingabot kag mga pag-ipit nga mahanabo sa ila? Huo, daw ano ka makapaladya nga makita ang imo mga estudyante sang Biblia kag ang imo kabataan nga nagabato sa sinang kalayuhon nga mga pagtilaw! Nagapamatuod ini nga nakatukod ka sing maayo. Kabay nga ang imo balus amo sina samtang nagatukod ka sa husto nga sadsaran paagi sa indi masunog nga mga materyalis kag samtang ginapaabot mo ang pagpakamaayo ni Jehova sa imo mga panikasog.
Madumduman mo bala?
Agod malab-ot ang tagipusuon—
◻ Ngaa importante nga magpahamtang sing matarong nga halimbawa?
◻ Anong sahi sang mga pamangkot ang mabuligon, kag ngaa?
◻ Ngaa dapat makita sang imo estudyante ang kaalam sa pagtuman sa kasugoan sang Dios?
◻ Ngaa dapat maton-an sang imo estudyante kon paano mangamuyo?
[Piktyur sa pahina 16]
Ginapabanaag bala sang imo pangamuyo ang kahanuot sang imo debosyon sa Dios? Makatandog ini sang tagipusuon sang imo bata