Pagsunod sa mga Dalanon ni Jehova
Gin-asoy ni Arthur Worsley
SA SULOD sang tatlo ka adlaw wala kami makakita sing silak sang adlaw; ang mabaskog nga hangin kag dagat nagwaswas sa amon. Didto kami sa kadagatan sang Cape Hatteras sang North Carolina pakadto sa amon asaynment sa Bahamas. Nobiembre 1948 sadto. Kami nga apat, tatlo ka misyonero nga naggradwar sa Watchtower Bible School of Gilead kag ako, nagpalibog kon bala makalab-ot pa kami didto.
Ako ang nagauyat sang timon sang sakayan nga Sibia sang Watch Tower Society nga nagalaba sing 60 ka tapak (18 m). Sa natuo nga bahin sang sakayan ang tunog nga daw subong sang alisngaw nga nagasungaw mabatian sing lang-at-lang-at samtang ang dalagku nga mga balod nagabasya sa amon kag nabasa kami. Ginhigtan sing kalat ang akon paha sa akon hawak kag ginhigot sa ringbolts sa salog. Sang magpadala kami sa mabaskog nga hangin, ang katig nag-igot, kag sang ginsugata namon ang hangin, nagragaak ini.
Sanday Stanley Carter kag Ron Parkin nga didto sa daku nga kabin gindagat sing tama. Lapyo gid kaayo ang 50-anyos nga si Gust Maki, nga akon ginbuslan sa timon. Antes ko gin-uyatan ang timon, nagtimpla anay ako sing brandy eggnog kag gintudloan si Gust kon sa diin ini pangitaon. Amo yadto ang katapusan nga nakita ko sia sing halos napulo ka oras.
Indi ko gid malipatan ang kamingaw sadto nga gab-i, nga nagapamati sa nagabagrong nga madlos, kag nagapakig-away sa “nagapanipa” nga timon, kag nagalaum nga indi mabugto ang kalat nga nagahigot sa akon. Paano ako nakadangat sa sining kahimtangan?
Maaga nga Kabuhi sa Inglaterra kag Canada
Ang akon amay nagaobra anay sa Britaniko nga sakayanon, kag pirme ako kaupod sang mga tinawo sang navy kag sang militar. Sang hinali nga mapatay ang akon iloy, ginpadala ako agod maghanas sa dagat. Sang 1923, sa edad nga 16 anyos, nalibot ko ang bilog nga kalibutan sakay sa nagahanas nga barko.
Samtang sa Singapore ako, nahibal-an ko gikan sa akon utod nga lalaki nga si Dad nagpangasawa liwat kag ang pamilya nagaistar na sa Alberta, Canada. Gani, sang 1924, nagbuylog ako sa akon pamilya sa uma nga 320 ka akre (130 ektarya) ang kasangkaron malapit sa Lethbridge. Gintawag ini sang chamber of commerce nga “maadlawon nga bagatnan nga Alberta, ang duta sang bulawanon nga uhay,” nga matuod gid.
Ang Pagduaw nga Nagbalhin sang Akon Kabuhi
Ang isa ka butang nga daw nalipatan sambiton sang chamber of commerce amo ang tigtulugnaw. Ang temperatura naganubo tubtob sa 30 degrees sa ubos sang sero Fahrenheit (-34° C) kon kaisa, kapin pa. Sang isa sina nga adlaw sang tigtulugnaw sang 1926-27, ang isa ka daan nga Model T Ford nagsulod nga nagaasoaso sa amon ugsaran kag nagdulog malapit gid sa amon balay. Ginpadayon namon sa balay ang tawo kag ginpapamahaw sing mainit nga kape kag cookies kag ginpaathag niya nga ang dalan nabalabagan sang niebe nga ginalupad sang hangin, kag indi niya mapat-od kon sa diin na sia. Wala madugay, naghawan na ang dalan, kag nagsugod sia sa pagpakighambal sa amon nahanungod sa Biblia. Ginhatagan ko sia sing isa ka dolyar para sa libro nga Deliverance kag pito pa ka polyeto.
Ang amon mga ginikanan namalaklon sadto sa banwa, gani gintulutan-aw ko ang literatura upod sa akon utod nga lalaki. Nian ginbutang namon ini tanan sa bulutangan sang libro kag nalipatan na bangod dapat namon atipanon ang mga sapat nga amon ginasagod. Apang, ang iban sang mga butang nga akon nabasahan nagbalikbalik sa akon hunahuna. Nagabugtaw pa gani ako kon gab-i nga nagahunahuna sini. Sang ulihi, namat-od ako nga tan-awon kon ano ang mga unod sini.
Ang nabutungan ko amo ang polyeto nga Our Lord’s Return. Ginhulat ko nga makatulog ang tanan kag dayon ginbasa ko ang polyeto kag ginbasa ang tagsa ka kasulatan sa amon Biblia. Bangod nakibot ako kag nalipay sa mga paathag, nagsugod ako sa “pagpanaksi” pagkaaga sa akon pamilya sang nagapamahaw kami. Wala sila mahamuot, apang wala nila ako ginbalabagan.
Mga Panikasog sa Pagbantala
Ginsulatan ko ang Watch Tower Society kag ginpadala ko ang mga ngalan kag mga direksion sang amon kaingod nga mga mangunguma, kag nangabay ako nga padalhan sila sing mga kopya sang Our Lord’s Return. Sang ulihi, sang ginkadtoan ko sila agod pamangkuton tuhoy sa polyeto, nakibot ako sa akig nga mga sabat, subong sang, ‘Ikaw nga bata ka, indi ka dapat magpagumon sa sina nga butang,’ ukon, ‘Russellismo ina. Ginabilanggo nila ina nga mga tawo sa Estados Unidos.’
Bisan pa nalugaw-an ako, wala ako mag-ampo. Nag-order ako sang tanan nga literatura nga ginbalhag sang Watch Tower Society, lakip ang ekstra nga mga kopya nga mapahulam ko sa iban. Pirme ako nagabasa kag ginahunahuna ko kon paano ko mapaambit sa iban ang akon mga naton-an. Ginpahibalo ako sang Sosiedad nga ang pinakamalapit nga kongregasyon, ukon “ecclesia” mga isa ka gatos ka milya (160 kilometro) ang kalayuon sa Calgary, nga tuman kalayo para sa akon.
Sang 1928 naglakat ako agod magtrabaho kag nagtupa ako sa ginatawag nga quarter section, nga 160 ka akre (65 ektarya) ang kasangkaron, nga para sa amo nag-ugyon ako nga maghatag sa mga tag-iya sang ikap-at nga bahin sang ani kada tuig. Sang Disiembre 1929 nagbakasyon ako, gani nagbuylog ako sa akon amay kag akon manding, nga nagsaylo na sa Vancouver, British Columbia. Pila ka adlaw sang makaabot ako, isa ka babayi ang nagduaw sa amon nga nagatanyag sing mga literatura nga ginbalhag sang Watch Tower Society. Gikan sa iya nahibaloan ko nga ang mga Estudyante sang Biblia (ginatawag karon mga Saksi ni Jehova) nagatipon, kag sang masunod nga Domingo naglakat ako sing lima ka milya (8 kilometro) nga ginasulay ang mabunok nga ulan agod makatambong.
Nalipay gid ako sa pagtambong sa miting upod sa iban pa nga kasubong ko interesado sa Biblia. Sang masunod nga semana kag sa tagsa ka semana pagkatapos sadto, nagbuylog ako sa grupo sa pagbantala sa balay kag balay. Nian nag-abot ang Enero 15, 1930 nga The Watchtower upod ang imbitasyon nga magbulig sa trabaho sa ulong-talatapan sang Watch Tower Society sa Brooklyn, nga ginatawag Bethel. Gintanyag ko ang akon serbisyo kag, sa akon kakibot, gin-agda ako sa pagkadto. Nadugaydugayan ako sa pag-areglar sang akon mga hilikuton, samtang sa amo nga tion nagpabawtismo ako. Sang ulihi nag-abot ako sa Bethel sang Hunyo 13, 1930.
Pag-alagad sa Bethel
Bangod gin-asayn ako sa bindery, sa stitcher ako nagtupa, nga nagatuhog sing alambre nga staples sa likod sang mga polyeto. Daw ano ka makakulunyag magpangabudlay sa Our Lord’s Return, ang polyeto nga nangin instrumento gid sa pagbalhin sang akon kabuhi! Wala magdugay, ginsunod ang bag-o nga polyeto nga The Kingdom, the Hope of the World.
Indi ko gid malipatan ang nahauna nga kombension nga akon natambongan sa Columbus, Ohio, sang Hulyo 1931. Indi ko malipatan ang mabaskog nga palakpak sang ginpahibalo nga kutob sadto tawgon na kami nga mga Saksi ni Jehova. Nian ginpaguwa ang polyeto nga The Kingdom, the Hope of the World. Ginpaathag sini kon ngaa ginpili ini nga ngalan. Pagkatapos sadto gindul-ong namon ini sa tanan nga opisyales sang militar, politika, negosyo, kag relihion kag ako ang gin-asayn sa pagpanghatag sini malapit sa Bethel sa Brooklyn Heights kag sa Governor’s Island.
Ang pantalan sang Nueva York malapit lang sa Bethel, kag bangod may nahibal-an ako sa mga barko, diri ako nagbantala. Isa ka adlaw ang kapitan sang barge nagpamatok: “Indi ako pagbaligyai sina nga mga libro. May yara ako isa ka libro nga nagasugid gid sing kamatuoran nahanungod sa Biblia.”
“Palihug ipakita sa akon ang libro mo,” siling ko.
Ginpaguwa niya ang guba na nga kopya sang libro nga Government, nga nagapaathag: “Nabunit ko ini gikan sa suba kag ginpamala ko ini. Amo ini ang labing maayo nga libro nga nabasa ko.”
Sa tapos ko ginpakita sa iya gikan sa pahina sang mga manugbalhag nga ang mga libro nga akon ginatanyag sa iya gikan sa amo gihapon nga mga manugbantala, wala na ako mabudlayi sa pagpakighambal sa iya. Makalilipay gid ang amon paghambalanay!
Malaka lang ang pagbantala sadtong mga adlaw, gani gintilawan namon ang tanan nga paagi agod madala ang maayong balita sa mga tawo sa wala pa ang Armageddon. Isa lamang ang kongregasyon sa Siudad sang Nueva York. Karon kapin na sa 300 ang kongregasyon kag mga 30,000 ang manugbantala sa siudad, kag madamo nga teritoryo ang ginabantalaan kada bulan!
Si Rutherford—Isa ka Wala Ginalapyo nga Manugpangabudlay
Dayaw gid ako sa daku nga mahimo ni Joseph F. Rutherford, ang presidente sang Watch Tower Society sa tion sang akon una nga 11 ka tuig sa Bethel. Indi lamang nga sia ang nagasulat sang kalabanan sang aton mga literatura sa Biblia, nagapamulongpulong kon diin-diin, kag nagapakig-away sa korte, kundi nagpakita man sia sing personal nga interes sa kahimtangan sang panimalay Bethel, nga sadto mga 200 lamang.
Halimbawa, sang 1932 namat-od sia nga dapat kami magpatubas sang amon kalan-on, labi na ang karne. Gani ginhimus niya nga magpatindog sing mga gakitan sang manok sa 15 akre (6 ektarya) nga lote sang Sosiedad sa Staten Island. Nabatian niya nga may nahibal-an ako sa pagsagod sing manok. Nagresulta ini sa akon paghinguyang sang mga talipuspusan sang semana upod sa iya sa pagdesinyo sang mga gakitan sang manok kag sa pagtakus sang lote nga patindogan sini.
Sa isa sining mga pagduaw, may ginapaligban si Utod Rutherford. Wala magdugay nakatipon ako sing kaisog nga pamangkuton sia kon may problema sia kag kon bala may maibulig ako. Nagsiling sia nga wala ako sing maibulig. Apang samtang nagapadayon kami sa paglakat padulong sa hardin, sia nagsiling: “Pirme lang amo sini. Sa kada tion nga may ginahikot ako nga isa ka importante nga butang, may problema nga nagautwas, kay man ginahimo ko karon ang isa sang labing importante nga mga artikulo sang mga tuig.” Nakibot gid ako nga ginsambit niya yadto sa akon bangod bag-ohanon lamang ako sa Bethel.
Pila ka semana sang ulihi ang katawhan ni Jehova gin-amanan sing Agosto 15 kag Septiembre 1, 1932 nga guwa sang Watchtower nga nagaunod sing duha-sing-bahin nga artikulo nga natig-ulohan “Jehovah’s Organization.” Ginbuyagyag sining mga artikulo ang sistema sang pagpapili sa mga gulang subong indi makasulatanhon. Nangin topiko ini sang mga hinambalanay apang isa yadto ka dugang pa nga tikang padulong sa kompleto teokratiko nga pagdumala.
Sadtong mga adlaw si Utod Rutherford nakasugata sing daku nga pagpamatok gikan sa mga nagatinguha sa pagpadulog sa iya. Apang isa sia ka mangangaway kag wala gid sia magpadaug sa iya relihioso nga mga kaaway.
Nagbaskog ang mga Pag-ipit, si Rutherford Napatay
Nagbaskog ang paghingabot sang katuigan 1930. Sa Nazi Alemanya madamo ang ginbukot sa mga kampo konsentrasyon kag ginpatay bangod sang ila pagtuo. Bisan sa Estados Unidos ang pila ka kauturan ginbulitan sing alkitran kag mga balahibo; ang iban ginpilit sa pagtomar sing castor oil. Ang mga pagkabutang ginpangguba kag ang mga kabataan ginpahalin sa eskwelahan.
Sang 1941 ang lawas ni Utod Rutherford nagsugod sa pagluya, apang mabaskog gihapon ang iya buot kag padayon sia nga nanguna. Para sa amon nga nakakilala sa iya sing maayo, ang iya nagaluya nga lawas makapasubo nga hilmunon gid. Daku gid ang ginniwang niya amo kon ngaa ang iya bayo naghalalog. Bisan pa ang iya lawas malapit na mapatay, ang iya hunahuna alisto kag ang iya kapagsik sa kamatuoran kag pagpakilala sang ngalan ni Jehova wala gid magluya.
Sa tapos sang pamahaw isa ka aga sang talipuspusan sang 1941, gintu-ad niya sa pamilya nga operahan sia. Ginpalig-on niya ang pamilya kag naghinakop: “Kon kabubut-on sang Dios, makita ko pa kamo liwat. Kon indi, nahibaloan ko nga ipadayon ninyo ang pagpakig-away.” Ang tanan sa pamilya nakahibi, kag wala na namon sia makita liwat. Naglakat sia sadto nga adlaw padulong sa California nga sa diin napatay sia sang Enero 8, 1942.
Sa sulod sadtong tinuig madamo gid ang mapintas nga pag-atake kay Utod Rutherford, apang yadto nga mga panumbungon daw subong lamang sang alisngaw para sa amon nga nagapangabudlay upod sa iya kag halos sa adlaw-adlaw mabatian namon sia nga nagahatag sing espirituwal nga mga panudlo sa amon pagsimba kon aga. Nakilala namon sia kon sin-o gid sia—isa sang mga Saksi ni Jehova. Ano pa ang masiling?
Bag-o nga mga Asaynment
Wala madugay sa tapos mangin presidente si Nathan H. Knorr, ginpatawag niya sa iya opisina ang pila sa amon, ginbalay ang mga plano para sa pagpasag-uli sang pagduaw sang mga tiglawas sang Sosiedad sa mga kongregasyon, kag namangkot sia kon luyag namon makigbahin. Nagsugot ako kag nagsugod sa paglakbay nga hilikuton sang 1942. Gintawag kami nga “alagad sa mga kauturan,” nga sang ulihi gin-islan sing “alagad sang sirkito.”
Sang Mayo 1948, sa isa ka distrito nga kombension sa Houston, Texas, ginpatawag ako ni Utod Knorr sa iya opisina. Sa tapos ko masugid ang tuhoy sa akon hilikuton kag sang akon lawas, sia namangkot: “Nagaplano ka bala sa pagpangasawa?”
Bueno, indi ako makasiling sing maminatud-on nga indi, kag indi man ako makasiling sing huo. Gani nagsabat ako: “Utod, singko anyos pa lang ako sang ginahunahuna ko na ina.” Sa amo neutral ang akon kahimtangan. Nian ginpaathag ni Utod Knorr nga ang Sosiedad nakabakal sing sakayan, kag namangkot sia kon luyag ko mangin misyonero nga ginagamit ang sakayan.
Amo ina kon ngaa sadtong Nobiembre 1948 ako ang nagauyat sang timon sang Sibia sadtong maunos gid nga gab-i sa Cape Hatteras.
Pagpanaksi sa Kapuloan
Pagligad sang pila ka adlaw nakalab-ot gid man kami sa Bahamas sa diin nasapwan namon ang mga tawo nga tuman ka maabiabihon kag gutom sa kamatuoran sang Biblia. Nagpanaksi kami sa dalagku nga kapuloan, kag makapila kami nga nagduaw sa iban nga pulo sa sulod sang pito ka bulan nga didto kami. Nian nagkadto kami sa Virgin Islands, nga nagapanaksi sa bug-os nga grupo sining kapuloan.
Isa ka gab-i sa St. Martin, ang mayor, ukon komisyoner sang pulo, nagkadto sa akon kag nagsiling: “Sang nagligad nga mga sinemana, sang magdayandayan ako sa palibot sang banwa, ang tanan nga mabatian mo nga ginahambalan amo ang mga bulang kag mga babayi. Karon bisan diin ka magkadto mabatian ko sila nga nagahambalanay nahanungod kay Jehova kag sa Biblia. Maayo gid ang inyo nahimo kamo nga mga pamatan-on ni Jehova, kag salamat gid sa inyo.”
Nakapribilehiyo ako sa paghatag sang una-una gid nga pamulongpulong sang Memoryal sa St. Vincent. Sa tapos sadto, ang isa ka babayi nagkomento: “Luyag gid kuntani ni G. Brown mamati sadto nga pamulongpulong, apang kalayo sang iya balay.” Gintudloan niya ako kon diin sia nagaistar kag sang kaagahon, ginpangita ko ang minuro.
Wala sing mga dalan, kundi mga banas-banas lamang. Naglakat ako sing inoras kag nagapamangkot sang direksion sa tion kag tion. Bangod lapyo na gid ako sang mga alas dos sang hapon, nagdulog ako sa isa ka mahawan nga lugar nga may pila ka naputaputa nga mga kamalig. Namat-od ako nga kadtoan ang isa sini kag magpahuway. Samtang nagahilapit ako, nakita ko ang mga letra sa ibabaw sang puerta, “Kingdom Hall of Jehovah’s Witness·es.” Daw hinali nga nadula ang akon kakapoy.
Wala madugay nag-abot ang isa ka tawo kag namangkot kon mabuligan niya ako. “Paano ko makita ang mga tawo nga nagpatindog sining diutay nga tiliponan?” pamangkot ko.
“Isa ako sa ila,” siling niya.
Ginsugiran ko sia nga gikan ako sa Sibia, apang daw wala sia makahangop. Gani nagsiling ako, “Wala ka bala makahibalo? Ang sakayan ni Jehova.” Nian daw indi na sia mapahamtang. Wala madugay, naathagan ako kon paano napatindog ang tiliponan.
“Kon magkadto ako sa Trinidad,” paathag niya, “ginasugiran nila ako nahanungod sa kamatuoran. Kag nagapauli ako kag ginasugid ini sa iban nga tawo.” Namangkot sia kon mahimo ako makahatag sing pamulongpulong.
“Malipay ako,” siling ko. Gani ginhuyop niya ang iya pakinhason nga budyong, kag wala madugay ang diutay nga tiliponan napuno kag may mga tawo pa nga nagagawa sa mga bintana. Nagpamulongpulong ako, kag ginsunod ang pagtinuon sa Lalantawan nga gindumalahan sing matahom! Pagkatapos sini, gin-agda ako sang utod sa iya balay agod magkaon. Ang adlaw buot na magtunod, kag naglisensya ako nga mapauli na ako. Gin-updan nila ako sa laktod nga alagyan. Sang ginbiyaan nila ako, may pila pa ka milya nga lalakton ako padulong sa sakayan, apang isa yadto ka matahom nga gab-i.
Balik sa Bethel
Ang nahauna daku nga kombension sa Yankee Stadium ginhiwat sang 1950. Kami nga taga-Sibia gin-agda sa pagtambong. Samtang sa Nueva York, gin-asayn ako liwat sa paglakbay nga hilikuton sa Estados Unidos. Pagligad sang pila ka tuig, nagmasakit ako kag ginpabalik sa Bethel sang 1956. Ang akon panglawas amat-amat nga nag-uswag, apang nagpabilin ako sa Bethel.
Sang isa ka bes si Utod Knorr naghambal nahanungod sa pagkinahanglan sing dugang pa nga mga misyonero sa Aprika, nanugda ako nga ipadala ako didto. Apang, ginpahanumdom niya ako sang akon edad kag sang pila ka beses nga pagpaospital ko, kag ginsingganan niya ako nga mas maayo nga magpabilin ako sa lugar diin maatipan ako kon kinahanglanon ko ini.
Karon sa edad nga 79 anyos, kag halos 56 ka tuig sa bug-os-tion nga pag-alagad nga akon mabalikid, nalipay gid ako nga nagsulod ako sa amo nga pag-alagad sang pamatan-on pa ako. Sa masami, sa akon pagpauli gikan sa mga miting ukon gikan sa trabaho, nagapungko ako sa akon komportable nga kuarto kag ginahunahuna ko pabalik ang mga natabo sang nagligad nga 60 ka tuig. Sa pagkamatuod, ginpakamaayo gid ako bangod sang akon pagsunod sa mga dalanon ni Jehova.
[Laragway sa pahina 23]
Samtang nagabantala sa Alabama sang 1934, ginbaylo ko ang mga literatura sang Biblia sa mga manok