‘Ginhimo Namon ang Dapat Namon Himuon’
PANUGIRON NI GEORGE COUCH
Pagkatapos sang amon pagpamalaybalay sa bug-os nga aga, ang akon upod nagpaguwa sing duha ka sandwich. Sang makakaon kami, nagkuha ako sing sigarilyo agod manigarilyo. “Daw ano na ikaw kadugay sa kamatuoran?” Pamangkot niya. “Kagab-i lang ang una nga miting nga akon natambungan,” siling ko sa iya.
NATAWO ako sang Marso 3, 1917, sa isa ka uma mga 50 kilometros sa sidlangan sang Pittsburgh Pennsylvania, E.U.A., malapit sa gamay nga banwa sang Avonmore. Didto ginpadaku sang amon mga ginikanan kami sang akon apat ka magulang nga lalaki, kag isa ka magulang nga babayi.
Wala kami sing nagakaigo nga paghanas sa relihion. Sang una nagasimba ang akon mga ginikanan sa simbahan, apang nag-untat sila sa pagsimba sang gamay pa kami. Walay sapayan, nagapati kami sa Manunuga, kag ginasunod sang amon pamilya ang sadsaran nga mga prinsipio sa Biblia.
Ang pinakamaayo nga paghanas nga akon nabaton sa akon mga ginikanan amo ang nahanungod sa responsabilidad—kon paano batunon kag tumanon. Amo sina ang kabuhi sa uma. Apang ang amon kabuhi indi puro trabaho lamang. May makalilipay kami nga mga paglingawlingaw, subong sang paghampang sing basketball kag baseball, pagpangabayo, kag paglangoy. Maiwat ang kuwarta sadto nga mga adlaw, apang maayo ang pangabuhi sa uma. Nag-eskwela kami sa eskwelahan nga may isa lamang ka hulot klasehan sang elementarya kami kag nag-eskwela sa banwa sang hayskul na kami.
Isa ka gab-i nagalakat ako sa banwa upod sa isa ko ka abyan. Isa ka guwapahon nga bata nga babayi ang nagguwa sa ila balay kag gintamyaw ang akon abyan. Ginpakilala ako sang akon abyan kay Fern Prugh. Nagaistar sila sa bloke sang eskwelahan sa hayskul. Sa masami kon maglabay ako sa ila balay, yara si Fern sa guwa sang balay nga nagapangabudlay. Maathag nga mapisan gid sia, nga nagpadayaw sa akon. Nangin suod kami nga mag-abyan kag nagnobyahanay kag nagpakasal sang Abril 1936.
Pagsapo sa Kamatuoran sang Biblia
Antes ako matawo, may isa anay ka tigulang nga babayi nga ginamaltratar sang mga tawo sa banwa bangod sang iya relihion. Ginaduaw sia sang akon iloy kon Sabado kon magkadto sia sa banwa agod manindahan. Ginatinluan ni Nanay ang iya balay kag ginabuligan sia sa pagbakal sang iya mga kinahanglanon, ginahimo ini tubtob napatay ang babayi. Nagapati ako nga ginpakamaayo ni Jehova si Nanay bangod mabuot gid sia sa sini nga babayi nga isa sang mga Estudyante Sang Biblia, subong amo anay ang pagtawag sa mga Saksi ni Jehova.
Sang ulihi, napatay ang bata nga babayi sang akon tiya. Wala malugpayan sang simbahan ang akon tiya, apang nalugpayan sia sang isa namon ka kaingod nga isa ka Estudyante Sang Biblia. Ginpaathag sa iya sang Estudyante Sang Biblia kon ano ang nagakatabo kon mapatay ang tawo. (Job 14:13-15; Manugwali 9:5, 10) Isa gid yadto ka daku nga lugpay. Ginsugid man sang akon tiya kay Nanay ang tuhoy sa paglaum sang pagkabanhaw. Nakapukaw ini sa interes ni Nanay, kay napatay ang iya mga ginikanan sang bata pa sia kag luyag gid niya mahibaluan kon ano ang nagakatabo sa tawo kon mapatay. Yadto nga eksperiensia nagpatudok sa akon hunahuna sing importansia sang paghimulos pirme sang mga kahigayunan sa pagpanaksi sing dipormal.
Sang katuigan 1930, nagapamati na si Nanay kon Domingo sa pagpalayag sa radyo ni Joseph F. Rutherford, presidente sadto sang Watch Tower Bible and Tract Society. Sadto nga mga tinuig, nagsugod man sa pagpamalaybalay ang mga Saksi sa amon lugar. Ginaplastar nila ang isa ka ponograpo sa ugsaran sa idalom sang magapa nga kahoy kag ginapatokar ang mga pamulongpulong sa plaka ni Utod Rutherford. Yadtong mga plaka kag ang Watchtower kag Golden Age (karon Awake!) nga mga magasin nagpapagsik sa interes ni Nanay.
Mga pila ka tuig sang ulihi, sang 1938, may ginpadalhan sing postcard ang mga suskritor sang Watchtower nga nagaagda sa ila nga magtambong sa isa ka pinasahi nga miting sa isa ka pribado nga puluy-an mga 25 kilometros ang kalayuon. Luyag magtambong ni Nanay, gani gin-updan namon sia ni Fern kag sang duha sang akon magulang nga lalaki. Sanday John Booth kag Charles Hessler, mga nagalakbay nga manugtatap sang mga Saksi ni Jehova, nagpamulongpulong sa mga dose sa amon. Pagkatapos, nag-organisar sila sing isa ka grupo agod makigbahin sa ministeryo sa masunod nga aga. Wala sing isa nga nagboluntaryo nga mag-upod sa ila, gani ginpili ako ni Utod Hessler kag ginpamangkot, “Ngaa indi mo kami pag-updan?” Wala gid ako makahibalo kon ano ang ila himuon, apang wala ako sing mabalibad nga indi sila pagbuligan.
Nagpamalaybalay kami tubtob sa udto, nian nagpaguwa si Utod Hessler sang duha ka sandwich. Nagpungko kami sa hagdanan sang simbahan kag nagkaon. Pagkatapos nga nagkuha ako sadto nga sigarilyo amo pa lang kag nahibaluan ni Utod Hessler nga isa pa lang ka miting ang akon natambungan. Nag-ayo sia nga manihapon sa amon balay sadto nga gab-i kag ginpangabay niya kami nga agdahon ang amon mga kaingod para sa isa ka paghinun-anon sa Biblia. Pagkatapos sang panihapon, nagdumala sia sing isa ka pagtuon sa Biblia sa amon kag naghatag sing pamulongpulong sa mga napulo nga nagtambong. Ginsilingan niya kami nga dapat kami magtuon sa Biblia kada semana. Bisan pa wala mag-ugyon sa sini ang amon mga kaingod, nagtuon kami ni Fern sing Biblia sa amon puluy-an kada semana.
Pag-uswag sa Kamatuoran
Wala madugay, nagguwa kami ni Fern sa ministeryo sa latagon. Nagapungko kami sa likod sang kotse, kag bag-o lang makasindi sing sigarilyo sang magbalikid ang akon magulang nga lalaki kag nagsiling: “Bag-o ko lang matukiban nga wala gali nagapanigarilyo ang mga Saksi.” Gilayon nga ginhaboy ni Fern ang iya sigarilyo sa bintana—gintapos ko ang sa akon. Walay sapayan nga nanamian kami manigarilyo, wala na gid kami magpanigarilyo liwat.
Sang mabawtismuhan kami sang 1940, nagtambong kami ni Fern sa isa ka miting diin gintun-an namon ang isa ka artikulo nga nagapalig-on sa pagpayunir, subong amo ang pagtawag sa bug-os tion nga pagbantala nga hilikuton. Sang nagapauli na kami, ang isa ka utod nga lalaki namangkot: “Ngaa indi kamo magpayunir ni Fern? Wala sing nagaupang sa inyo.” Wala kami sing mabalibad sa iya, gani nagpasugot kami. Nagsumiter ako sing 30-ka-adlaw nga pahibalo sa akon ginaobrahan, kag naghimo kami sing mga kahimusan agod makapayunir.
Namangkot kami sa Watch Tower Society kon diin kami maalagad, kag nian nagsaylo kami sa Baltimore, Maryland. May isa didto ka balay para sa mga payunir, kag ang bayad sa arkila sa kuwarto kag pagkaon $10 kada bulan. May sinuptan kami nga sa hunahuna namon makaigo tubtob sa Armagedon. (Bugna 16:14, 16) Kay man, pirme namon ginahunahuna nga tuman na kalapit ang Armagedon. Gani sang magsugod kami sa pagpayunir, ginbaligya namon ang amon balay kag gin-untatan ang tanan nga ginahimulatan namon anay nga matigayon.
Nagpayunir kami sa Baltimore kutob sang 1942 tubtob sang 1947. Mabaskog gid ang pagpamatok sa hilikuton sang mga Saksi ni Jehova sadto nga mga tinuig. Sa baylo nga gamiton ang amon salakyan padulong sa amon mga estudyante sa Biblia, kon kaisa nagapadul-ong na lang kami. Sa amo nga paagi indi mabuslutan ang mga ruweda sang amon salakyan. Wala sing naluyag sa amo sina nga sahi sang pagpamatok, apang masiling ko nga malipayon kami pirme sa ministeryo sa latagon. Sa kamatuoran, nagapaabot kami sing pila ka hangkat sa paghimo sang hilikuton sang Ginuo.
Wala madugay naubos ang tanan namon nga sinuptan. Nagdaan na ang mga ruweda sang amon salakyan, amo man ang amon mga bayo kag sapatos. Nagmasakit kami sing malawig sing duha ukon tatlo ka beses. Mabudlay ang magpadayon, apang wala gid kami maghunahuna nga mag-untat. Wala gani namon ginahambalan ang tuhoy sini. Ginpasimple namon ang amon estilo sang pagkabuhi agod makapadayon kami sa pagpayunir.
Mga Pagbag-o sang Asaynment
Sang 1947 nagtambong kami sa kombension sa Los Angeles, California. Samtang didto kami, kami sang akon magulang nga si William ginhatagan sing sulat nga nagatangdo sa amon sa nagalakbay nga hilikuton sa pagduaw kag pagbulig sa mga kongregasyon. Wala kami sadto ginahatagan sing pinasahi nga paghanas para sa amo nga hilikuton. Nagasugod lang kami dayon. Sang masunod nga pito ka tuig, kami ni Fern nag-alagad sa Ohio, Michigan, Indiana, Illinois, kag New York. Sang 1954 gin-agda kami nga mag-eskwela sa ika-24 nga klase sang Gilead, isa ka eskwelahan sa paghanas sa mga misyonero. Sang didto kami, natapikan si Fern sang polyo. Maayo na lang kay nag-ayo sia, kag gintangdo kami sa nagalakbay nga hilikuton sa New York kag sa Connecticut.
Samtang nagaalagad kami sa Stamford, Connecticut, ginpangabay kami ni Nathan H. Knorr, presidente sadto sang Watch Tower Society, nga maghinguyang sing talipuspusan sang semana upod sa ila sang iya asawa, nga si Audrey. Ginhandaan nila kami sing beefsteak nga kompleto sa panakot sa panihapon. Nagkilalahay na kami antes sini, kag nahibaluan ko nga may lain pa nga tuyo si Utod Knorr sangsa makig-upod lamang kag magpanihapon upod sa amon. Sang ulihi sadto nga gab-i ginpamangkot niya ako, “Luyag mo bala mag-alagad sa Bethel?”
“Indi ako sigurado; indi ko sunado ang kabuhi sa Bethel,” sabat ko.
Pagkatapos mabinagbinag ini sa sulod sang pila ka semana, ginpahibalo namon si Utod Knorr nga makadto kami kon luyag niya. Pagkadason nga semana, nakabaton kami sing isa ka sulat nga magreport sa Bethel sa Abril 27, 1957, ang amon ika-21 nga anibersaryo sa kasal.
Sa una gid nga adlaw sadto sa Bethel, maathag nga ginhatagan ako ni Utod Knorr sing mga panuytoy kon ano ang dapat ko paabuton. Ginsilingan niya ako: “Indi na ikaw isa ka alagad sang sirkito; yari ikaw diri agod mag-alagad sa Bethel. Amo ini ang pinakaimportante nga hilikuton nga dapat mo himuon, kag luyag namon nga gamiton mo ang imo tion kag kusog sa pag-aplikar sang paghanas nga mabaton mo diri sa Bethel. Luyag namon nga magpabilin ikaw diri.”
Mapuslanon nga Kabuhi sa Bethel
Ang akon una nga asaynment amo ang sa Magazine Department kag sa Mailing Department. Sang ulihi, pagligad sang mga tatlo ka tuig, ginpatawag ako ni Utod Knorr sa iya opisina. Ginpahibalo niya ako nga ang matuod nga rason nga gindala ako sa Bethel amo ang magtrabaho sa puluy-an. Direkta kaayo ang iya instruksion, “Yari ikaw diri agod dumalahan ang Puluy-an Bethel.”
Ang pagdumala sa Puluy-an Bethel nagpahanumdom sa akon sang mga leksion nga gintudlo sa akon sang akon mga ginikanan samtang nagadaku ako didto sa uma. Ang Puluy-an Bethel kaangay gid sang isa ka kinaandan nga panimalay. May panapton nga dapat labhan, pagkaon nga iluto, mga pinggan nga dapat hugasan, hiligdaan nga dapat himuson, kag iban pa. Ginatinguhaan sang palakat sa puluy-an nga himuon ang Bethel nga isa ka komportable nga ilistaran, duog nga matawag sang isa nga iya puluy-an.
Nagapati ako nga madamo nga leksion ang matun-an sang mga pamilya sa kon paano nagapanghikot ang Bethel. Nagabugtaw kami sing temprano sa aga pa kag ginasugdan ang amon adlaw sa espirituwal nga panghunahuna paagi sa pagbinagbinag sa adlaw-adlaw nga teksto sa Biblia. Ginapaabot kami nga magtrabaho sing lakas kag magkabuhi sing balanse apang masako. Ang Bethel indi kaangay sang isa ka monasteryo, subong sang ginapensar sang iban. Madamo kami sang mahimuan bangod sa amon naiskedyul nga paagi sang pagkabuhi. Madamo ang nagsiling nga ang paghanas nga nabaton nila diri nakabulig sang ulihi sa ila sa pag-uyat sing mga responsabilidad sa ila mga pamilya kag sa Cristianong kongregasyon.
Ang lamharon nga mga lalaki kag mga babayi nga nagasulod sa Bethel mahimo itangdo sa pagpaninlo, pagpanglaba, ukon sa pagtrabaho sa pabrika. Ginapapati kita sang kalibutan nga ina nga sahi sang pisikal nga trabaho makapanubo sing dignidad. Apang, nahangpan sang mga lamharon sa Bethel nga ina nga sahi sang mga trabaho kinahanglanon agod magpanghikot sing nagakaigo kag sing malipayon ang amon pamilya.
Mahimo man padakuon sang kalibutan ang ideya nga kinahanglan mo ang posisyon kag kabantugan agod tunay nga magmalipayon. Sayop ina. Kon ginahimo naton ang gintangdo sa aton nga himuon, ‘ginahimo naton ang dapat naton himuon,’ kag mabaton naton ang pagpakamaayo ni Jehova. (Lucas 17:10) Matigayon naton ang matuod nga pagkakontento kag kalipay lamang kon dumdumon naton ang katuyuan sang aton pagpangabudlay—ang paghimo sang kabubut-on ni Jehova kag pagpasanyog sang mga intereses sang Ginharian. Kon tandaan naton ini, ang bisan anong asaynment mangin makalilipay kag makaalayaw.
Isa ka Pinasahi nga Bahin sa Pagpasangkad
Sa kombension sa Cleveland, Ohio, sang 1942, kapin sa isa ka dekada antes kami magsulod sa Bethel, si Utod Knorr naghatag sing pamulongpulong nga “Paghidait—Magapadayon Bala Ini?” Ginpaathag niya nga ang Inaway Kalibutanon II, nga nagasugod na sadto, matapos kag magaabot ang tion sang paghidait nga magahatag sing kahigayunan para sa masangkad nga kampanya sang pagbantala. Ang Gilead School sa paghanas sa mga misyonero kag ang Teokratikong Eskwelahan sa Pagministro nga nagapauswag sang ikasarang sa pagpamulongpulong sang mga kauturan gintukod sang 1943. Gin-organisar man ang dalagku nga mga kombension. Ang bantog gid sadtong katuigan 1950 amo ang ginhiwat sa Yankee Stadium, New York. May kaangtanan sa mga kombension nga ginhiwat didto sang 1950 kag 1953, nakabulig ako sa paghanda sa daku nga Trailer City nga gindayunan sang linibo ka tawo sa sulod sang walo ka adlaw sa tagsa sadtong mga kombension.
Pagkatapos sadtong mga kombension, lakip ang pinakadaku gid sang 1958, nag-uswag sing daku ang kadamuon sang mga manugbantala. Direkta ini nga nakaapektar sa amon hilikuton sa Bethel. Sang ulihi nga bahin sang katuigan 1960 kag sang maaga nga bahin sang katuigan 1970, nagkinahanglan gid kami sing lugar kag mga kuwarto nga madayunan sang mga manugpangabudlay. Agod may mapuy-an ang amon nagadaku nga pamilya, kinahanglan namon ang dugang pa nga mga hulot, kusina, kag hulot kalan-an.
Ginpangabay ni Utod Knorr kami ni Utod Max Larson, ang manugtatap sang pabrika, nga mangita sing maayo nga duog para sa pagpasangkad. Sang 1957, sang mag-abot ako sa Bethel, ang amon pamilya nga may kadamuon nga mga 500 nagapuyo sa isa ka daku nga tinukod. Apang pagligad sang mga tinuig, ginbakal kag ginkaayo sang Sosiedad ang tatlo ka kaiping nga mga otel—ang Towers, ang Standish, kag ang Bossert—subong man ang madamo magagmay nga apartment nga mga tinukod. Sang 1986 ginbakal sang Sosiedad ang ginatindugan sang Hotel Margaret kag ginhimo ang matahom bag-o nga tinukod didto subong puluy-an sang mga 250 ka tawo. Nian sang maaga nga bahin sang katuigan 1990, ginpatindog ang isa ka 30-panalgan nga tinukod agod maistaran sang dugang pa nga 1,000 ka manugpangabudlay. Mapapuyo kag mapakaon karon sang Bethel sa Brooklyn ang kapin sa 3,300 ka katapo sang amon pamilya.
May nabakal man nga duta sa Wallkill, New York, mga 160 kilometros gikan sa Bethel sa Brooklyn. Sa sulod sang mga tinuig, kutob sang ulihi nga bahin sang katuigan 1960, may gintukod didto nga mga puluy-an kag daku nga imprintahan. Sa karon, mga 1,200 ka katapo sang amon pamilya ang nagapuyo kag nagatrabaho didto. Sang 1980 nagpangita kami sing mga 250 ektaryas nga duta malapit sa Siudad sang New York nga malapit sa mayor nga kalsada. Ang ahente sa real estate nagkadlaw kag nagsiling: “Diin kamo mangita sina nga sahi sang duta? Imposible ina.” Apang sang masunod nga aga nagtawag sia liwat kag nagsiling: “May nakit-an na ako nga duta para sa inyo.” Sa karon, ginatawag ini nga Watchtower Educational Center sa Patterson, New York. May mga eskwelahan nga ginapalakat diri kag may isa ka pamilya sang 1,300 ka ministro.
Mga Leksion nga Akon Natun-an
Natun-an ko nga ang isa ka maayo nga manugtatap amo ang isa nga makakuha sing importante nga impormasyon sa iban. Ang kalabanan sang mga ideya nga akon ginpatuman subong manugtatap sang Bethel naghalin sa iban nga tawo.
Sang pag-abot ko sa Bethel, madamo ang tigulang na, kaangay ko karon. Madamo ang patay na. Sin-o ang nagbulos sa sadtong tigulang na kag napatay? Sa masami indi ang may pinakamaayo nga ikasarang. Amo yadtong nagpabilin diri, nagapanghikot sing matutom, nga nagapagamit sang ila kaugalingon.
Ang isa pa ka importante nga butang nga dumdumon amo ang kabilihanan sang isa ka maayo nga asawa. Ang pagsakdag sang akon palangga nga asawa, si Fern, isa ka daku gid nga bulig sa akon sa paghimo sang akon teokratiko nga mga hilikuton. Katungdanan sang mga bana nga pat-uron nga ang ila mga asawa malipayon sa ila mga asaynment. Nagaplano ako sing isa ka butang nga naluyagan namon himuon ni Fern. Indi ini magastos, isa lamang ka pagbag-o sang kinaandan nga rutina. Obligasyon sang bana nga himuon ang mga butang nga makapahalipay sa iya asawa. Ang iya tion upod sa iya hamili kag madasig nga nagaligad, gani dapat niya nga himuslan ini.
Nalipay ako sa pagkabuhi sa katapusan nga mga adlaw nga ginsiling ni Jesus. Amo ini ang labing makatilingala nga tion sa bug-os nga maragtas sang tawo. Mabantayan naton kag makita paagi sa aton mga mata sang pagtuo kon paano ginapatubo sang Ginuo ang iya organisasyon bilang paghanda sa pagkari sang ginsaad nga bag-ong kalibutan. Samtang ginahinumdom ko ang akon kabuhi sa pag-alagad kay Jehova, nakit-an ko nga si Jehova amo ang nagapadalagan sining organisasyon—indi ang mga tawo. Mga alagad lamang niya kita. Bangod sina, dapat naton pirme pangayuon ang iya pagtuytoy. Sa tion nga ipakita niya kon ano ang aton himuon, dapat naton dayon tumanon kag himuon ini nga may pagbinuligay.
Magkooperar sing bug-os sa organisasyon, kag makasalig ikaw sang isa ka naayawan, malipayon nga kabuhi. Ano man ang imo ginahimo—pagpayunir man ini, pag-alagad sa sirkito, manugbantala sa kongregasyon, pag-alagad sa Bethel, ukon pagmisyonero—sunda ang ginahatag nga panuytoy, kag pakamahala ang imo asaynment. Himua ang imo pinakamaayo nga malipay ka sa tagsa ka asaynment kag sa tagsa ka adlaw nga pagpangabudlay sa pag-alagad kay Jehova. Mahimo kapuyon ikaw, kag mahimo nga malapyo kag maluyahan sing buot kon kaisa. Amo ina ang tion nga dapat mo dumdumon ang katuyuan sang pagdedikar mo sang imo kabuhi kay Jehova. Amo ang paghimo sang iya kabubut-on, indi ang imo.
Wala gid sing adlaw nga nagpangabudlay ako kag wala malipay sa akon ginhimo. Ngaa? Bangod kon ginahatag naton ang aton bug-os nga kalag kay Jehova, malipay kita sa paghibalo nga ‘ginhimo naton ang dapat naton himuon.’
[Kapsion sa pahina 19]
Ang Magazine Department
[Kapsion sa pahina 19]
Trailer City, 1950
[Retrato sa pahina 19]
Nagapayunir sa Baltimore, 1946
[Kapsion sa pahina 19]
Sa Trailer City upod kay Fern sang 1950
[Kapsion sa pahina 22]
Upod kay Audrey kag Nathan Knorr
[Kapsion sa pahina 23]
Watchtower Educational Center sa Patterson, New York
[Kapsion sa pahina 24]
Upod kay Fern karon