Pagkalipay sa Pag-ani sa India

Subong gin-asoy ni F. E. Skinner

PARA sa akon daw indi gid yadto mapatihan​—⁠21 ka kombension sa napulo ka hambal, kapin sa 15,000 ang nagtambong sa pagtuon sang kahulugan sang balaan nga hustisya, kag 545 ang nabawtismuhan sa pagsimbulo sang ila gugma sa daku nga Dios sang hustisya, si Jehova! Para sa 9,000 ka Saksi ni Jehova sa India, isa yadto ka daku nga hitabo sang 1989. Apang para sa akon isa gid yadto ka pinasahi nga kabangdanan sa pagkalipay. Ngaa? Bangod wala gid ako maglaum nga matabo ina sang magtapak ako sa duta sang India sa una nga tion sang Hulyo 1926. Kulang pa sa 70 ang mga manugbantala sadto sang mensahe sang Ginharian sa bug-os nga pungsod. Daw ano ka daku nga asaynment ang nabaton namon sang akon paris sang nagligad nga 63 ka tuig!

Kon Paano Ako Nakadangat sa India

Sang Mayo 1926 nagtambong ako sa isa ka daku nga kombension sa London, Inglaterra, kag sang matapos ini nagpauli ako dayon sa Sheffield. Pagligad sang duha ka adlaw, pag-abot ko gikan sa pag-alagad sa latagon, nakita ko nga may telegrama nga nagahulat. Nagasiling ini: “Luyag ni Hukom Rutherford makigkita sa imo.”

Si Utod Rutherford, ikaduha nga presidente sang Watch Tower Society, nag-abot halin sa Nueva York para sa bag-o lang matapos nga kombension kag yara pa sia London. Pagkaaga, samtang nagasakay ako sa tren pabalik sa London, nagpalibog ako, ‘Ano ang buot silingon sini?’ Sa sanga talatapan, gindala ako kay Utod Rutherford, kag ginpamangkot niya ako: “Wala bala sing kaso sa imo kon sa ano ka nga bahin sang kalibutan magapanghikot?”

“Wala,” sabat ko.

“Luyag mo bala magkadto sa India?”

“San-o mo luyag malakat ako?” sabat ko nga wala sing pagpangalag-ag. Sa amo, tatlo ka semana sang ulihi, si ­George ­Wright kag ako nagtulak pa India. Treintay-uno anyos ako sadto, kag wala sing pagduhaduha sa akon hunahuna kag tagipusuon kon ano ang luyag ko himuon sa akon kabuhi.

Pagdesisyon sa Kurso sang Kabuhi

Sang 1918 ang nahauna nga inaway kalibutanon natapos, kag bag-o ko lang matapos ang apat ka tuig sa armada sang Britanya. Interesado ako sa potograpiya kag sa radio trans­mis­sion, kag maayo nga mga kahigayunan ang nagbukas sa akon. Subong man, nagaplano ako sa pagpangasawa sadto. Apang, sa amo man nga tion, amat-amat ko nga nahangpan ang mga butang nga nagbag-o sang bug-os nga interes sang akon kabuhi.

Nagbaton ang akon amay sing isa ka set sang Studies in the Scriptures, kag ang isa ka colporteur, subong amo sadto ang pagtawag sa mga payunir, nagsugod sa pagtuon sang Biblia upod sa amon pamilya. Ang babayi isa anay ka maestra. Sang ulihi, ang isa ka grupo sang pamatan-on nga mga lalaki nga kaedad ko nagakadto sa iya balay kada Sabado agod mag-inom sing tsa kag magtuon sing Biblia. Sulit-sulit niya nga ginasiling sa amon nga ihanda ang amon kaugalingon para kay Jehova, nga nagasiling: “Indi gid pagpangindii ang asaynment.” Ginpalig-on man niya ako nga magpabilin nga soltero.

Sa sulod sang isa ka tion naglibog ang akon ulo kon ano ang himuon ko. Ang ginsiling ni Jesus sa manggaranon kag pamatan-on nga manuggahom sa Mateo 19:​21 nakabulig sa akon: “Kon luyag ka nga mangin himpit, lakat ka kag ibaligya ang imo pagkabutang kag ihatag sa mga imol kag may bahandi ka sa langit, kag dali sunod ka sa akon.” Ginsumiter ko ang akon resignasyon sa kompanya nga akon ginaobrahan, kag sa sulod sang tatlo ka bulan nangin colporteur ako. Ini, subong man ang desisyon nga magpabilin ako nga soltero, nagkalipikar sa akon nga batunon yadtong hamili nga asaynment sa India mga apat ka tuig sang ulihi.

Isa ka Daku nga Bag-ong Latagon

Si George Wright kag ako gin-asayn nga magtatap sang pagbantala sang Ginharian indi lamang sa India kundi sa Burma man (karon Myanmar) kag sa Ceylon (karon Sri Lanka). Sang ulihi, ang Persia (karon Iran) kag Afghanistan gindugang. Ang kalaparon sang India mas diutay sa Estados Unidos, apang ang populasyon sini labaw sing pila ka beses. Isa ini ka pungsod nga may nanuhaytuhay nga pagkaon, kinabatasan, kag hambal, kag ang mga tawo may nanuhaytuhay nga relihioso nga pagtuluohan​—⁠mga Hindu, mga Muslim, mga Parsis, mga Jain, mga Sikh, kag mga Budhista, subong man mga Katoliko kag mga Protestante.

Ang pagbantala nga hilikuton nagsugod sa India sang 1905, kag nagbaskog ini sang magduaw si Charles T. Russell, ang nahauna nga presidente sang Watch Tower Society, sang 1912. Ang pag-interbyu ni Russell kay A. J. Joseph, isa ka makugi kag lamharon pa nga estudyante sang Biblia, nagdul-ong sa permanente nga kahimusan para sa padayon nga pagbantala. Ginbadbad ni Joseph ang mga literatura sang Biblia sa iya tumandok nga hambal nga Malayalam kag naglakbay sia kag naglektura sa madamo nga duog, labi na sa nabagatnan nga India. Sa karon, mga katunga sang mga manugbantala sang India ang nagapuyo sa sining duog nga sa diin ginahambal ang Malayalam, bisan pa 3 porsiento lamang sang populasyon sang India ang nagapuyo didto. Ining duog, nga sang una ­Travancore kag Cochin, nangin Kerala State sang 1956.

Si George Wright kag ako nagbulosbulos sa pag-atipan sang opisina sa Bombay kag sa malawiglawig nga paglibot nga nagabantala. Gingamit namon sing bug-os ang mga riles, mga kabayo, kag mga karo sang India. Sang ulihi naggamit kami sing salakyan. Ang ideya sadto amo nga magbilin lamang sing literatura kag agdahon ang mga tawo sa tilipunan agod magtuon ang grupo. Nagkonsentrar kami sa nagahambal sing Ingles nga mga Cristiano sa ngalan lamang.

Sang primero, ginhatagan ako sing mga ngalan kag mga direksion sang tanan nga suskritor sa Lalantawan. Ang kalabanan sini mga tawo nga nagaobra sa tren ukon sa telegraph. Ginduaw ang kada isa sa ila agod pangitaon kon sin-o gid ang interesado. Sa madamo nga tuig nagakadto ako sa Punjab sa naaminhan nga India kon Enero kag nagalibot gikan sa Lahore pa Karachi. Sanglit ang kadam-an indi interesado sa Biblia, ang mga minuro nga sa diin may yara mga Cristiano sa ngalan lamang diutay kag malayo ang antad gikan sa isa kag isa.

May utod nga nagaupod sa akon subong manugpatpat, kag nagapuyo kami kag nagakaon upod sa mga tawo. Ang mga taga-minuro nagapuyo sa mga balay nga human sa lunang nga ginluto sa init sang adlaw, nga ang atop dahon ukon kahoy. Nagatulog sila sa charpoy, apat sing tiil nga katre nga may kahoy nga balayan kag may lubid nga ginbulobalighot. Ang mga mangunguma masami nga nagapungko sa ila charpoy nga nagauyat sing Biblia, kag nagatabako sing kuwako nga ginapabugnaw sang tubig kag may alagyan sang aso nga tunga tubtob sa isa ka metro ang kalabaon, kag ginabuksan ang nanuhaytuhay nga mga teksto samtang ginapaathag namon sa ila ang kamatuoran sang Dios. Ang pagtipon sa guwa maayo gid, kay ang daku nga bahin sang tuig wala sing ulan. Samtang ang kalabanan nga taga-Europeo wala nagasapak sa sina nga mga miting, ang mga Indian nagatambong bisan diin.

Gintinguhaan namon nga magbalhag sing literatura sa pinakamadamo nga hambal nga masarangan namon. Ang polyeto nga World Distress sa Kanarese nga hambal nagmadinalag-on. Napahulag sini ang editor sang relihioso nga balasahon sa Kanarese sa pag-agda sa amon nga hatagan sia sing mga artikulo para sa iya balasahon, kag sa sulod sang pila ka tion, ginpadala namon ang libro nga Deliverance subong isa ka serye kada ikaduha ka semana.

Sang tuig kutob sang 1926 tubtob sang 1938, ang mapagsik nga mga payunir mapisan nga nagbantala. Linibolibo ka kilometro ang ginlakbay namon, kag madamo nga literatura ang napahamtang, apang diutay lamang ang pag-uswag. Sang 1938, 18 lamang ang payunir kag 273 ang mga manugbantala sa 24 ka kongregasyon nga nalapta sa bug-os nga India.

Sa Tion sang Inaway Kalibutanon II

Ang Inaway Kalibutanon II nagdabdab sang 1939, apang nagpadayon kami sa amon pagbantala. Sa kamatuoran, sang maaga nga bahin sang 1940, ginsugdan namon ang pagpanaksi sa mga kalye. Bisan ang amon Indian nga kauturan nga babayi nagpakigbahin, nga talalupangdon bangod sang lokal nga mga kinabatasan. Pagligad sang pila ka tuig ang isa ka estudyante sang Biblia nagsiling sa isa ka Saksi nga nangabay sa iya nga magpakigbahin sa sina nga hilikuton: “Isa ako ka Indian nga babayi, kag indi ako dapat makita nga nagapakighambal sa isa ka lalaki sa kalye bangod tamayon ako sang bug-os nga palibot. Indi ako dapat makighambal sa isa ka lalaki sa kalye bisan pa paryente ko sia.” Walay sapayan sini, ang amon Cristianong kauturan nga babayi sa India nangin makugi nga mga ministro sa publiko.

Sadtong una nga mga tinuig, may mga kombension man nga ginhimos. Ang aga ginagamit sa pag-alagad sa latagon, nga ang daku nga bahin sini ginahinguyang sa paglakat sing madamo nga kilometro nga ginasugiran ang mga pumuluyo kag ang mga nagalalabay nahanungod sa miting publiko. Kapin sa 300 ang nagtambong sa isa sini, kag ang sesyon ginhiwat sa idalom sang handong sang isa ka tinukod nga human sa kawayan kag dahon sang palma. Apang indi epektibo nga magtalana sing espisipiko nga oras sa pagsugod, kay pila lamang ang may relo. Nagaabot lamang sila kon maluyagan nila, kag ang miting nagaumpisa kon madamodamo na nga tawo ang nagtipon. May mga tawo pa nga nagaalabot samtang nagapadayon ang miting.

Ang programa masami nga nagapadayon tubtob alas dies sang gab-i, kag sa tapos sini madamo ang magalakat sing mga kilometro sa pagpauli. Maayo gid kon may bulan; kay mabugnaw ini nga tion kag makalilipay. Kon wala sing bulan, ang mga tawo nagakuha sing sanga sang palma kag ginahimo ini nga sulo. Kon masindihan, ang sulo mapulapula. Kon kinahanglan pa ang dugang nga kapawa, ang sulo ginawaraswaras sa hangin tubtob nga magdabdab ini. Nagahatag ini sing bastante nga kapawa agod makita nila ang ila ginaagihan sa batsehon nga dalan.

Sini nga tion gindumilian sang pangulohan ang pag-importar sang literatura sang Sosiedad sa India kag Ceylon. Ang amon diutay nga imprintahan sa Travancore gin-agaw, kag ang sentral nga pangulohan nagpaguwa sing mando nga nagadumili sang pag-imprinta sang amon literatura. Sang ulihi, sang 1944, ginabulong sang isa sang amon kauturan nga makahibalo sang physiotherapy si Sir Srivastava, isa ka ministro sa Gabinete sang Pangulo, kag ang tema tuhoy sa pagdumili ginsambit sa iya.

“Indi ka magpalibog,” amo ang ginsiling sa amon utod. Ginpaathag sa iya ni Sir Srivastava nga si G. Jenkins (ang ministro nga wala nahamuot sa amon hilikuton) malapit na magretiro kag ang magabulos sa iya amo ang suod nga abyan ni Sir Srivastava. “Pangabaya si G. Skinner nga magsaka,” palig-on ni Sir Srivastava, “kag ipakilala ko sia kay Sir Francis Mudie,” nga amo ang ibulos kay Jenkins. Sang ulihi, ginpatawag ako; nakighambal ako kay G. Mudie, kag ang pagdumili opisyal nga gindula sang Disiembre 9, 1944.

Mga Rason sa Pagkalipay

Ang daku nga kabangdanan sa pagkalipay nag-abot sang 1947 sang ang nahauna nga mga misyonero nga ginhanas sa Gilead nag-abot sa India. Ang ila pag-abot natabuan nga nagdungan sa isa ka importante nga tion sa maragtas sang India, kay sadto gid nga tuig, sang Agosto 15, natigayon ang independensia gikan sa paggahom sang Britanya. Sang matunga ang pungsod sa Hindu India kag Muslim Pakistan, madugo nga pagpatyanay ang natabo. Walay sapayan sini, duha ka gradwado sang Gilead ang ginpadala sa Pakistan, nga nangin isa ka independiente nga pungsod sang Agosto 14. Wala magdugay napulo pa ka misyonero ang nagpanghikot sa India lamang, kag madamo pa ang nag-abot agod magbulig sang mga tuig nga nagsunod.

Nalipay ako sing dugang pa sang ginpatok ang mga paagi sa pag-organisar. Ang hilikuton sa sirkito nagsugod sang 1955 sang si utod Dick Cotterill, isa ka gradwado sang Gilead, gintangdo nga mangin nahauna nga manugtatap sang sirkito. Nag-alagad sia sing matutom tubtob sang mapatay sia sang 1988. Nian, sang 1960, natigayon namon ang amon nahauna nga regular nga kahimusan tuhoy sa manugtatap sang distrito, nga nakabulig sing daku sa mga sirkito. Pagligad sang 1966 wala na sing dugang pa nga tagaluwas nga misyonero ang gintugutan sa pagsulod sa pungsod. Apang wala magdugay ginbuksan ang hilikuton sang mga espesyal nga payunir, kag ang kalipikado nga Indian nga mga payunir ginpadala sa madamo nga bahin sang India. Sa karon, mga 300 ang yari sa sining hilikuton.

Sang 1958 lamang nga nalab-ot namon sang ulihi ang 1,000 ka manugbantala sang Ginharian. Apang sa tapos sini nagdasigdasig ini, kag karon kapin na kami sa 9,000. Dugang pa, ang 24,144 nga nagtambong sa amon Memoryal sang 1989 nagapakita nga madamo pa nga interesado ang nagapangita sing bulig. Ang Sri Lanka isa na karon ka napain nga sanga. Daw ano ka makalilipay nga makita nga sila nag-uswag halin sa duha lamang ka manugbantala sang 1944 tubtob sa kapin sa 1,000 karon, walay sapayan sang nagapadayon nga pag-ilinaway sa ila pungsod.

Ang pag-uswag sang mga manugbantala nagkahulugan man sing pag-uswag sa amon sanga. Pagligad sang 52 ka tuig sa masako nga Bombay, ang amon ulong-talatapan ginsaylo sang 1978 sa banwa sang Lonavla nga malapit lang. Wala gid ako maglaum nga makatigayon kami sing moderno nga kasangkapan subong sang MEPS nga kompyuter kag isa ka daku nga duha sing kolor nga makina sa pag-imprinta sing literatura sa madamo nga hambal sang India. Sa karon, nagabalhag kami sing Ang Lalantawan sa 9 ka ­hambal kag sing iban pa nga literatura sa ­20 ka nanuhaytuhay nga hambal.

Indi na paghambalon pa, ang mga adlaw sang amon sanga nga duha lamang ang tawo madugay na nagligad. Karon may yara na kami pamilya Bethel nga kapin sa 60 ka katapo! Sa edad nga 95, malipayon ako gihapon sa bug-os tion nga pag-alagad sa sanga talatapan kag nagaalagad subong isa ka katapo sang Komite sang Sanga sang India. Kag nalipay ako labi na sa pagsaksi sang hilikuton sa pag-ani sa sining katapusan nga mga adlaw. Sa pagkamatuod, makalilipay gid ini.

[Piktyur ni F. E. Skinner sa pahina 28]