“Epidemya sang Paghidait”?

“EPIDEMYA sang Paghidait.” “Abaw, Daw Ano ka Malinong nga Kalibutan.” “Ang Paghidait Nagaluntad Bisan Diin.” Lakip ini sa mga ulong-dinalan sa mga pamantalaan nga nagpakibot sa mga bumalasa sang nagligad nga isa ukon duha ka tuig. Sa bug-os nga kalibutan, ang pagbag-o sang balita halin sa pagkawalay paglaum kag kalaglagan padulong sa pagkamalaumon makapakibot gid. Ano ang nagakatabo?

Talalupangdon nga kasan-o lang pila ka dalagku nga inaway ang hinali nga nagdulog ukon nagkanay sa sulod sang pila lamang ka bulan. Sa Aprika, ang paghidait ‘nagdabdab’ sa Angola. Sa Sentral nga Asia, ginpaatras sang Unyon Sobyet ang iya puwersa gikan sa Afghanistan. Sa Sentral nga Amerika, ang pag-away nag-ugdaw sa ulot sang gobierno sang Nicaragua kag sang Contra nga mga rebelde. Sa Bagatnan-sidlangan nga Asia, ang mga Vietnamese nagsugot nga maghalin sa Kampuchea. Ang “epidemya sang paghidait” nakalab-ot gani bisan sa Natung-an nga Sidlangan sang ang uhaw sa dugo nga pag-away sang Iran kag Iraq nagdulog sang ulihi.

Ayhan ang kapin pa ka talalupangdon amo ang bag-o nga atmospera sa ulot sang dalagku nga kagamhanan. Sa tapos sang 40 ka tuig nga paglainay sing buot, daw mabudlay patihan ang mga tikang sa pagbalikay, ang mga kapahayagan nahanungod sa kaayuhan sang isa kag isa, kag ang malig-on nga mga kahublagan padulong sa paghidait sa ulot sang Unyon Sobyet kag sang Estados Unidos. Dugang pa, suno sa The Economist, ginmarkahan karon sang Europa ang pinakamalawig nga panahon nga wala sing inaway sa bug-os nga narekord nga maragtas sini. Sa pagkamatuod, balita gid ang paghidait.

Ano ang kahulugan sini? Malapit na bala mapaluntad sang mga politiko ang “paghidait para sa aton tion”? Sang nagligad nga kalim-an kag isa ka tuig, ining mga pulong ginhambal sang primer ministro sang Britanya nga si Neville Chamberlain. Mapintas gid sila kag makahalam-ot sang, wala magdugay, ang ikaduha nga inaway kalibutanon nagdabdab. Magamatuod bala sila karon sa katapusan?