Kabuhi sa Tapos sang Kamatayon—Ang Wala Masabat nga mga Pamangkot

“KON ang isa ka mabukod nga tawo mapatay, mabuhi pa bala sia liwat?” (Job 14:14) Ining pamangkot, nga ginpautwas ni patriarka Job sang nagligad nga mga siglo, ginapalibugan sang katawhan sa tagsa ka katilingban sa sulod sang mga dag-on, kag madamo nga sabat ang ginhatag.

Ang dumaan nga mga Griego nagapangangkon nga ang mga kalag sang mga patay nagapadayon sa pagkabuhi. Ginatabok sila sa suba Styx padulong sa isa ka malapad nga duog sa idalom sang duta nga ginatawag nga kalibutan sang mga patay. Didto ginahukman sang mga hukom ang mga kalag sing pag-antos sa sulod sang bilangguan nga may mataas nga mga pader ukon sing kalipay sa Elysianhon nga mga latagon. Ang iban sang katawhan sang una nagdumdom nga ang mga kalag nahimo nga mga bituon ukon mga kometa. Ang iban pa gid nagpati nga ang mga kalag nagasiga kag ginadala sa bulan; kada bulan kon mag-ugsad ang bulan, ginasaylo sila sa adlaw.

Karon, ang mga teoriya tuhoy sa kabuhi sa tapos sang kamatayon nagadugang pa. Ang mga Hindu kag mga Budhista nagapati sa reinkarnasyon. Ang mga Muslim nagatudlo nga ang kalag nagapadayon nga buhi sa tapos sang kamatayon kag sa katapusan nga paghukom magakadto ini sa paraiso ukon sa impierno. Ang kalabanan nga Protestante gintudluan nga ang mga kalag nagapadayon sa pagkabuhi sa tapos sang kamatayon agod mag-agom sing langitnon nga kalipay ukon pag-antos sa kalayo sang impierno. Ginadugang sang mga Katoliko sa sini nga laragway ang Limbo kag purgatoryo.

Sa iban nga mga kadutaan, ang mga pagpati tuhoy sa ginapatihan nga mga kalag sang mga patay isa ka kombinasyon sang lokal nga tradisyon kag sang Cristianismo. Halimbawa, kinabatasan sa tunga sang madamo nga mga Katoliko kag mga Protestante sa Nakatundan nga Aprika nga tabunan ang mga espiho kon may mapatay agod wala sing isa nga magtulok sa sini kag makita ang espiritu sang napatay nga tawo. Pagligad sang kap-atan ka adlaw nga napatay ang isa nga hinigugma, ang pamilya kag ang ila mga abyan nagasinalusalo sa pagsaulog sang pagkayab sang kalag sa langit. Sa tapos sini, sa masami kon Krismas ukon sa Adlaw sang Bag-ong Tuig, ang mga paryente nagaduaw sa sementeryo kag nagabubo sing alkoholiko nga ilimnon sa lulubngan. Nagapakighambal pa gani sila sa patay, nga nagapangayo sing mga pabor kag nagasugid sang mga balita tuhoy sa pamilya.

Maathag, wala nagahinisanto ang mga relihion sang kalibutan sa kon ano gid ang nagakatabo sa tapos sang kamatayon. Apang, nagaugyon ang halos bug-os nga uniberso sa isa ka sadsaran nga butang: ang pagkadimamalatyon sang tawhanon nga kalag. Ang kalabanan nga mga panudlo nahanungod sa kabuhi sa tapos sang kamatayon mga paglainlain lamang sining sadsaran nga tema.

Walay sapayan, ang pila ka wala gihapon masabat nga mga pamangkot nagapresentar sang ila kaugalingon: Sa diin gid maghalin ang ideya nga ang kalag dimamalatyon? Ginatudlo bala ini sa Kasulatan? Kon amo, ngaa ginatudlo ini bisan sang di-Cristiano nga mga pagtuluuhan? Mga pamangkot ini nga indi dapat pasipakpakan. Ano man ang imo relihion, ang kamatayon isa ka katunayan nga dapat atubangon. Busa ginaagda namon ikaw nga usisaon ining mga butang upod ang bukas nga hunahuna.