‘Pagkabuhi nga Ginahunahuna Gid ang Adlaw ni Jehova’
PANUGIRON NI LYLE REUSCH
KUTOB sa akon madumduman, ang pagkabuhi sang amon pamilya nasentro sa malig-on nga pagpati sa nagapakari nga bag-ong kalibutan sang pagkamatarong. Ginabasa sa amon nga kabataan ni nanay kag ni tatay gikan sa Biblia ang nahanungod sa ‘bag-ong mga langit kag bag-ong duta’ kag nahanungod sa ‘baka kag oso nga magahalab, leon nga magakaon sing dagami kaangay sang baka, kag ang bata nga magatuytoy sa ila.’ Ginhimo nila ini nga daw nagakatabo na, amo kon ngaa ginhanduraw ko ang akon kaugalingon nga amo yadtong diutay nga bata.—2 Pedro 3:11-13; Isaias 11:6-9.
Sang katuigan 1890 natun-an sang akon lolo, nga si August Reusch, ang sadsaran nga mga kamatuoran sang Biblia gikan kay Charles T. Russell paagi sa pagsulatay. Nagbantala sia sing maid-id sa sulod kag sa palibot sang iya puluy-an sa Northwest Territory sang Canada, karon Yorkton, Saskatchewan. Pirme niya ginlaygayan ang iya mga anak nga lalaki: “Mga anak, bantayi ang 1914!” Ang pagpati nga ang adlaw ni Jehova malapit na nagpapagsik sa akon amay nga batyagon ang pagkahilingawon nga nagpadayon sa bug-os niya nga pagkabuhi kag nangin dalanon sang pagkabuhi para sa akon.
Ang akon iloy kag amay amo ang laragway sang pagkamaabiabihon. Ang isa ka grupo sang pagtuon sa Biblia sang Ecclesia of Bible Students sang Saskatoon, Saskatchewan, tayuyon nga nagatipon sa amon puluy-an. Ang nagalakbay nga mga ministro (gintawag mga peregrino) masunson nga nagatener sa amon balay. Ang akon utod nga lalaki nga si Verne, kag ang akon utod nga babayi nga si Vera, kag ako nakabenepisyo sa espirituwal. Padayon nga nabatyagan namon ang pagkamatuod sang mensahe sang Ginharian kag ang madagmit nga kinahanglanon nga sugiran ang iban nahanungod sini. (Mateo 24:14) Wala gid ako maghunahuna nga sa magaabot nga mga tinuig ihinguyang ko ang daku nga bahin sang akon kabuhi sa pagpadayon sang hilikuton sining mga peregrino paagi sa pag-alagad subong nagalakbay nga mga manugtatap sang mga Saksi ni Jehova.
Sang 1927, ginsaylo ni Tatay ang amon pamilya sa Berkeley, California. Nian, sang tion sang mabudlay nga pangabuhi sang 1933, naggradwar ako sa hayskol. Ang akon utod nga lalaki nga si Verne, kag ako nagkabig sang amon kaugalingon nga mapalaron nga nakatigayon kami sing obra sa planta sang Ford Motor Company sa Richmond, California. Apang, isa ka adlaw sang tigpamulak sang 1935, nagpamalandong ako: ‘Kon dapat ako magpangabudlay sing lakas, maayo pa nga magpangabudlay ako sing lakas para sa butang nga mapuslanon.’ Sadto nga adlaw ginhatag ko ang akon resignasyon, kag sang masunod nga adlaw nagsulat ako agod mangayo sing aplikasyon sa pag-alagad sa Bethel, ang bug-os kalibutan nga ulong-talatapan sang mga Saksi ni Jehova, sa Brooklyn, Nueva York. Sa tapos makatambong sa makakulunyag nga kombension sa Washington, D.C., sang Hunyo 1935, ginbaton ako sa Bethel.
Pag-alagad sa Bethel
Ginpaobra ako ni Nathan Knorr, nga manedyer sang pabrika, sa pagmentinar sang tinukod. Isa lamang ako sa sini. Subong 20-anyos nga pamatan-on, ginbatyag ko nga importante gid ako. Hilway ako sa pagkadto sa bisan ano nga bahin sang pabrika, kag wala sing bisan sin-o nga nagapangusisa kon ano ang akon ginahimo. Gin-apresyar ni Utod Knorr ang akon paagi sang pagpangabudlay, apang may natalupangdan sia nga problema sa akon panimuot. Nagpanikasog sia nga impluwensiahan ako agod nga makatuon ako sa pagpaubos.
Apang, sang ulihi lang, nga narealisar ko nga si Utod Knorr nagatinguha sa pagbulig sa akon. Gani nangayo ako sing pasaylo sa akon gingawi kag nagpabutyag sing determinasyon nga mag-uswag. Amo yadto ang pamuno sang isa ka malawig kag mainit nga kaangtanan kay Utod Knorr, nga sang Enero 1942 nangin ikatlo nga presidente sang Watch Tower Society.
Luwas pa sa hilikuton sa pagmentinar, nakatuon ako sa pagpaandar sang kalabanan nga makina sa bookbindery ukon sa pagbuligbulig sa sini. Sang ulihi ginsaylo ako sa opisina, nagasulat kag nagapadala sing mga butang nga hilimuon sa pabrika. Ang tigpamulak kag tig-ilinit sang 1943 nangin labi ka masako kag makakulunyag nga mga tion. Ang kalibutan sadto yara sa tunga sang Inaway Kalibutanon II, kag ang mga Saksi ni Jehova nagbatas sing mga pagpanggamo, mga pag-aresto, kag mga pagbilanggo bangod sang tanan nga sahi sang indi matuod nga mga panumbungon. Sang 1940 nagdesisyon ang Korte Suprema sang E.U. nga dapat obligaron sang mga eskwelahan ang mga estudyante nga magsaludo sa bandera. Ginbangdan ini sang paagisod nga kasingki sa 44 sang 48 sadto ka estado. Ang mga anak sang mga Saksi ginpauntat sa mga eskwelahan, ang mga ginikanan gin-aresto, kag gintabog sang akig nga mga guban ang mga Saksi gikan sa banwa. Ang mga indibiduwal ginluthang, ang iban ginlamhitan sing alkitran kag ginpatapikan kag ginbugnutan sing mga balahibo.
Samtang ang mga Saksi ni Jehova nagabato sa mga korte, ang mga papeles sa porma sang nasulat nga mando nga ginpaguwa sang isa ka korte, mga alegato, kag mga dokumento nga ginhimo sang legal staff sang Sosiedad nagaagi sa akon lamisa agod imprintahon. Tanan kami nagtrabaho sing madamo nga ekstra nga oras agod matapos ini sa petsa nga gin-iskedyul. Ang resulta nga desisyon sang Korte Suprema sang Mayo kag Hunyo sang 1943—sang 12 sa 13 ka kaso ang gindesisyonan pabor sa mga Saksi ni Jehova—nangin bahin sang mga rekord sang legal nga maragtas. Nagapasalamat ako nga nasaksihan ko kon paano ginbuksan ni Jehova ang dalan nga apinan kag legal nga palig-unon ang maayong balita.
—Filipos 1:7.
Ang Teokratikong Eskwelahan sa Pagministro
Sa pila ka paagi mapigaw ang amon mga kasangkapan sadtong mga adlaw sa pagtuman sang daku nga hilikuton nga gintagna sa Mateo 24:14, nga amo, ‘ibantala ang maayong balita sang Ginharian sa bug-os nga duta sa wala pa ang katapusan.’ Nakita ni Utod Knorr, subong presidente sang Sosiedad, nga kinahanglanon ang isa ka edukasyonal nga programa. Upod sa iban pa nga lalaki nga mga katapo sang pamilya Bethel, nakabaton ako sing imbitasyon nga magpalista sa “Abanse nga Kurso sa Teokratikong Ministeryo.” Ini sang ulihi nangin ang Teokratikong Eskwelahan sa Pagministro, nga nagapanghikot sa mga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova sugod sang 1943.
Nagtipon kami sa hulot-tilipunan sang pamilya Bethel sang gab-i sang Lunes, Pebrero 16, 1942, kag si Utod Knorr ang naghatag sang nahauna nga pamulongpulong para sa pagtudlo. Ang iya tema amo “Mga Manuskrito sang Biblia.” Si Utod T. J. Sullivan amo ang manugtatap sang eskwelahan kag ginhatagan niya kami sing laygay agod buligan kami sa pag-uswag. Sang ulihi ginhatagan ako sini nga asayment subong manugtatap sang eskwelahan sang Bethel, nga gintamod ko subong isa ka dakung pribilehiyo. Apang tion liwat para sa disiplina.
Nangin sobra ako ka mamulayon kag kulang sing pagtahod kon nagalaygay sa tigulang nga mga utod nga lalaki, gani prangka nga ginsilingan ako ni Utod Knorr: “Wala sing bisan sin-o ang nagaapresyar kon ginagamit mo ang imo awtoridad sa indi maayo nga paagi.” Sang mapaathag na niya sing maathag ang punto kag ang akon mga dulunggan nagpalamula na, ang daku kag kaki nga mga mata ni Utod Knorr naglulo. Sa isa ka maluluy-on nga tingog, ginbasa niya ang Salmo 141:5: “Pasakita sa akon ang matarong nga tawo; mangin kalulo ini: kag pasabdunga sia sa akon; mangin isa ini ka maayo nga lana, nga indi magabuong sang akon ulo.” (King James Version) Gingamit ko ina nga teksto sing madamo nga beses sang may salabton ako sa pagtadlong sa iban.
Sa wala pa magsugod ang Teokratikong Eskwelahan sa Pagministro, ang pila sa amon nakatigayon sing kahigayunan sa pagpamulongpulong sa publiko. Sang mapatay si Utod Rutherford, si Utod Knorr nagpangabudlay sing lakas sa pagpauswag sang iya ikasarang sa paghambal. Ang akon hulot sa Bethel yara gid sa ubos sang iya hulot, kag mabatian ko sia nga nagaensayo sang iya pamulongpulong. Sing madamo gid nga beses, mabaskog nga ginbasa niya ang pamulongpulong publiko nga “Paghidait—Magadugay Bala Ini?” nga ginhatag niya sa kombension sa Cleveland sang 1942.
Paglakbay
Sa tapos ako makaalagad sing 13 ka tuig sa Bethel, gin-asayn ako ni Utod Knorr nga mag-alagad sa latagon subong manugtatap sang distrito. Sa paghatag sa akon sing instruksion tuhoy sa akon bag-o nga asaynment, sia nagsiling: “Lyle, may kahigayunan ka na karon nga masaksihan kon paano si Jehova nagapakig-angot sa iya katawhan.” Ginatandaan ini sa akon hunahuna kag ginauyatan ang duha ka maleta, ginsugdan ko ang akon karera subong nagalakbay nga manugtatap sang Mayo 15, 1948. Antes mag-umpisa sa hilikuton sa distrito, nag-alagad ako subong manugtatap sang sirkito sing pila ka bulan.
Ang nahauna nga kompanya, ukon kongregasyon, nga gin-alagdan ko amo ang isa ka diutay nga kongregasyon sa uma sa Waseca, Minnesota. Nagsulat na ako nga daan kay Dick Cain, ang sulugon sang kompanya (subong amo anay sadto ang pagtawag sa nagadumala nga manugtatap) nga sugaton ako sa tren. Isa sia ka espesyal nga payunir, kag agod mabuhinan ang iya gasto, nagsaylo sia gikan sa iya ginaarkilahan nga kuwarto, nga sa diin ginhinguyang niya ang tigtulugnaw, padulong sa tolda, ang iya puluy-an sa tig-ilinit. Apang, ang Minnesota kon Mayo indi tion sang tig-ilinit! Sadto nga gab-i, nga nagakurog sa sulod sang tolda, nagpalibog ako kon bala bagay ako sa sining paagi sang pagkabuhi. Ginkataro ako nga nagdugay sing mga semana, apang nakapadayon ako.
Sadtong nahauna nga mga adlaw kon nagaduaw sa nanuhaytuhay nga mga kongregasyon kag mga sirkito, nagadayon ako sa mga balay sang kauturan kag nagkabuhi nga ang tanan nga kinahanglanon ko yara sa isa lamang ka maleta. Naeksperiensiahan ko ang tanan nga sahi sang dalayunan, lakip ang pagtulog sa salog sang kusina, sa mga sopa sang salas, sa magin-ot nga mga alibungan. Kon kaisa nagdayon ako sa mga balay nga sa diin ang isa ka katapo sang pamilya nagapamatok sa aton mga pagtuluuhan. Sa Wisconsin ang isa ka ditumuluo nga bana nagapamudlo sang iya mga mata sa akon sa bug-os nga semana kon ako mag-abot kag maglakat. Sang magpauli sia isa ka gab-i nga hubog, kag nabatian ko sia nga nagapamahog nga “tirohon niya sing kwan,” naghinakop ako nga tion na sadto sa paghalin. Apang ang indi makalilipay nga mga eksperiensia malaka lamang kag naghimo sang akon asaynment nga kapin ka maduagon. Nangin kahalam-utan na lang ini pagkatapos.
Nakakita Ako sing Kaupod
Nadumduman ko ini sing maayo. Sa isa ka sirkito nga asambleya sa Tiffin, Ohio, nakilala ko ang isa ka matahom kag kaki sing mata nga dalaga, nga si Leona Ehrman, nga taga-Fort Wayne, Indiana. Sia man ginpadaku sa Cristianong pagtuluuhan kag isa ka matutom nga payunir sa madamo nga tuig. Ang pirme nga paglakbay wala magtugot sa akon sa pagpangaluyag, apang nagsulatay kami. Nian, sang 1952, namangkot ako, “Sugot ka bala?” kag sia nagsiling, “Huo, sugot ako!” kag gani nagsugtanay kami. Nagpakasal kami. Pirme kami ginapamangkot kon ngaa wala gid kami magpuyo sa isa ka balay kag magpamilya, apang nagasiling kami nga may pamilya kami—mga utod nga lalaki, mga utod nga babayi, mga amay, kag mga iloy sa mga 44 ka estado nga amon gin-alagdan.—Marcos 10:29, 30.
Ang iban namangkot, ‘Wala gid bala kamo ginlapyo kag nagplano sa pag-untat?’ Huo, sing indi lang makaisa. Apang sa ulot namon nga duha, kon ang isa maluya, ang isa nagabatak. Sang isa ka tion ginsulatan ko pa gani ang akon utod nga si Verne, kag ginpamangkot sia sang posibilidad nga mag-obra ako sa iya negosyo nga pagpaminta. Nagsabat sia nga madugay na niya ini ginapaabot-abot bangod suod gid kami sang nagadaku kami. Apang, ginlaygayan niya ako nga timbangtimbangon sing mahalungon ang akon desisyon. Nian gindumdom ko ang pirme ginasulit nga mga pulong ni Utod Knorr sa mga katapo sang pamilya Bethel: “Indi kinahanglan ang daku nga panikasog sa pag-untat; kinahanglan ang kaisog kag integridad sa pagpabilin sa imo asaynment.” Isa gihapon yadto ka maayong laygay.
Wala sing bisan sin-o nga minyo nga nagalakbay nga manugtatap ang makapadugay sa iya asaynment kon wala sing asawa nga matutom kag masinakdagon, subong ni Leona sa akon. Bangod sang iya mapagsik, mahigugmaon nga personalidad kag pirme nga pagkamalipayon sa mga kongregasyon, ginpalangga sia sang linibolibo. Wala gid ako ginatak-an sa pagsiling sa iya kon daw ano ka daku ang paghigugma ko sa iya. Ina, napat-od ko, nakabulig sa iya sa pagpabilin man sa hilikuton.
Saksi sa Pagpakamaayo ni Jehova
Ang panguna nga hilikuton sang manugtatap sang distrito nasentro sa sirkito nga asambleya, nga sa diin nagaalagad sia kada semana subong tsirman, manugpamulongpulong sa publiko, kag manugtatap sang eskwelahan. Ang pagpakamaayo ni Jehova sa sining kahimusan maathag gikan sa kamatuoran nga sa ginatos ka sirkito nga asambleya nga akon nadumalahan, wala sing isa nga wala mahiwat. Matuod, ang iban gintublag, apang wala sing isa nga ginkanselar.
Sa Wooster, Ohio, sang tigpamulak sang 1950, samtang ginapangabay ko ang pag-amba sang nagatakop nga ambahanon sang sesyon sang gab-i sang Sabado, ang isa ka akig nga guban sang kapin sa isa ka libo ka manugpamatok nagporma sa guwa sang sinehan nga ginahiwatan sang asambleya. Ang guban nagdala sing mga kahon sang mabaho nga mga itlog agod ihaboy sa amon kon magguwa kami. Gani gintimbangtimbang namon ang kahimtangan kag ginhuptan namon nga nagapadayon ang programa paagi sa mga ambahanon, mga eksperiensia, kag impromptu nga mga pamulongpulong sa Biblia. Ang 800 ka Saksi nagpabilin nga kalma kag mapailubon.
Sang alas 2:00 s.a., ang tiempo matugnaw katama. Subong nga kuno abi paghanda para sa pagguwa, ginpaguwa sang mga attendant ang mga fire hose kag ginhugasan nila ang mga itlog nga nagtupa sa alagyan sa atubang. Ang guban nagporma liwat, kag ginbiyaan nila ang mainit-init nga istasyon sang bus sa malapit. Apang ang ginhimo sang mga attendant isa ka pagpatalang, kag ginpaguwa namon sing hipos ang tumalambong paagi sa alagyan sa likod. Ang tanan nakalab-ot sa ila mga awto nga wala mahaliti. Ang pagtublag sang akig nga mga guban natabo man sa iban pa nga asambleya sa Ohio, sa Canton, Defiance, kag sa Chillicothe. Apang ang kasingki sang akig nga mga guban nagbuhin, sang ang mga desisyon sang Korte Suprema sang E.U. pabor sa amon nagsugod sa pag-epekto sa mga malinapason.
Sang ulihi, nangin kinahanglanon ang pagbalhin bangod sang mga problema sa panglawas. Gani sang tunga-tunga sang katuigan 1970, maluluy-on nga gin-asayn ako sang Sosiedad nga mag-alagad subong manugtatap sang sirkito sa isa ka bahin sa bagatnan nga California nga sa diin nagalapitay ang mga kongregasyon kag may yara mga pasilidad nga mapabulngan. Samtang ang mga katungdanan sang manugtatap sang distrito nagadalahig sing kapin nga paglakbay kag pag-atipan kag pagdumala sa madamo nga sirkito, ang mga katungdanan sang manugtatap sang sirkito nagadalahig sing paghimos sing mga sirkito nga asambleya kag pag-asayn kag pag-ensayo sang mga bahin sa programa. Dugang pa, dapat man aregluhon kag alagdan ang mga Pioneer Service School. Gani ang hilikuton sang nagalakbay nga mga manugtatap, distrito man ukon sirkito, isa ka bug-os tion, makapaladya nga dalanon sang pagkabuhi.
Nagapaabot Gihapon sang Adlaw ni Jehova
Gikan sa akon pinakamaaga nga madumduman sa kapin sa 70 ka tuig nga nagligad, pirme gid ako nagbatyag sing kadagmit. Sa akon panghunahuna, ang Armagedon pirme lang nga sa masunod na nga buwas. (Bugna 16:14, 16) Kaangay sang akon amay, kag sang iya amay antes sa iya, ginkabuhi ko ang akon kabuhi suno sa ginlaygay sang apostol, “ginahunahuna ang pag-abot sang adlaw ni Jehova.” Pirme ko gintamod ang ginsaad nga bag-ong kalibutan subong isa ka ‘katunayan bisan indi pa makita.’—2 Pedro 3:11, 12; Hebreo 11:1.
Ining pagpaabot nga ginpasalop sa akon kutob sa pagkalapsag matuman sa indi madugay. “Ang baka kag ang oso magahalab,” “ang leon magakaon sing dagami kaangay sang baka,” kag “ang bata magatuytoy sa ila.” (Isaias 11:6-9) Inang makalilipay nga mga saad ginagarantiyahan sang ginsiling ni Jehova kay Juan sa Bugna 21:5: “Ang Isa nga nagalingkod sa trono nagsiling: ‘Yari karon! Ginahimo ko nga bag-o ang tanan nga butang.’ Subong man, sia nagsiling: ‘Isulat, kay ining mga pulong masaligan kag matuod.’”
[Retrato ni Lyle kag Leona Reusch sa pahina 23]