Malandas Mo ang Kapaslawan!

BINAGBINAGA ang masubo nga kahimtangan sang isa ka 23-anyos nga lalaki. Diutay lamang ang iya tinun-an kag nagatrabaho nga may pinakamanubo nga suweldo. Imposible para sa iya ang pagminyo kag ang makaalayaw nga kabuhi. Indi katingalahan nga ang iya iloy nagasiling: “Daku gid ang iya kasubo kag kapaslawan.” Ang kaso sining lamharon nga lalaki tipiko sa iya sang minilyon pa nga iban. Tungod sang lainlain nga mga rason, ang mga tawo sang tanan nga sahi sang pangabuhi napaslawan.

Ang kapaslawan amo ang “madalom nagabalikbalik nga balatyagon ukon kahimtangan sang pagkawalay kalig-unan, pagluya sang buot, kag kasubo tuga sang nabang-awan nga mga handum, nasulod nga mga pagsumpakilay, ukon iban pa wala malubad nga mga problema.” (Webster’s Third New International Dictionary) Maeksperiensiahan naton ang kapaslawan kon ginatinguhaan gid naton nga himuon ang isa ka butang apang wala magmadinalag-on. Magabatyag kita nga daw ginabalabagan sa kada pagliso, subong nga daw ginabunggo naton ang aton ulo sa matig-a nga pader, nga wala sing tsansa nga magmadinalag-on. Kita tanan nakahangop sa balatyagon.

Ang mga mamumugon sa daw dimakaalayaw nga mga trabaho mahimo nga may mga balatyagon sang pagkawalay pulos. Kon wala ginasapak, ang mga asawa kag mga iloy nga nagabakabaka sa adlaw-adlaw nga mga kabalaka kag makapoy nga mga katungdanan mahimo magabatyag nga wala sing hinimuan, wala ginaapresyar. Ang mga pamatan-on nga may mga pagtilaw sa eskwelahan mahimo magabatyag nga napaslawan sa mga panikasog nga makakuha sing edukasyon. Ang mga katapo sang minoridad nga mga grupo mahimo nga magabatyag sing kaakig kag kasubo, nagabatyag nga mga biktima sila sang dimakatarunganon nga pag-ihig-ihig. Ang mga negosyante nga bunayag nga nagatinguha sa pag-aman sing de-kalidad nga mga produkto ukon mga serbisyo mahimo maputo bangod sang wala sing prinsipio kag dibunayag nga mga kompetinsia. Ini kag ang kaanggid nga mga eksperiensia nagatuga sing kapaslawan kag nagabilin sa madamo nga may balatyagon sang pagkawalay paglaum.

Ang isa ka maalam nga tawo nga nagkabuhi sang nagligad nga mga siglo nagpabutyag sang iya mga kapaslawan sa pulong nga sarang naton mahangpan. Ang hari sang Israel nga si Solomon nagsiling: “Nian, nagtulok ako sa tanan nga binuhatan nga ginhimo sang akon mga kamot kag kinabudlayan nga ginpangabudlayan ko sa paghimo, kag, yari karon! ang tanan walay pulos kag pagpanikasog sa hangin, kag wala sing kapuslanan sa idalom sang adlaw. Kay ano bala ang iya sang tawo sa bug-os niya nga kinabudlayan kag sang pagpaninguha sang iya tagipusuon nga ginapangabudlayan niya sa idalom sang adlaw? Kay ang tanan niya nga adlaw mga kasubo lamang kag ang iya kasakit kalisud, bisan sa kagab-ihon ang iya tagipusuon wala nagapahuway. Ini man walay pulos.” (Manugwali 2:11, 22, 23) Ang mga pinamulong ni Solomon nagapabutyag sang pagkawalay paglaum nga ginabatyag sang tuman kadamo sa panikasog nga malandas ang mga kapaslawan nga nagakuha sa ila sang isa ka makaalayaw nga kabuhi.

Ang mga tawo nga napaslawan mahimo pa nga mangin desperado. Sa grabe nga mga kaso ang iban nagbiya sang paghimakas, nagbulag sa katilingban agod magkabuhi sing wala maandan nga istilo sang pagkabuhi. Agod makuha ang ginabatyag nila nga ila, ang iban naghimo sing krimen kag kasingki. Ang dalayon nga mga pag-ipit nagguba sang mga pag-asawahay kag mga relasyon sa pamilya.

Madamo sa aton ang nanikasog sing daku sa pagpangita sing mga paagi sa paglandas sang mga kapaslawan. Walay sapayan sang ginahimo naton, mahimo pa ini nga magalain. Siling sang Hulubaton 13:​12: “Ang paglaum nga napalantang nagapasakit sang tagipusuon.” Ang aton pisikal kag espirituwal nga kaayuhan mahimo nga mabutang sa katalagman. Wala bala sing paglaum ang kahimtangan? Dapat bala kita magkabuhi upod ang dalayon nga kapaslawan subong balus tungod sang aton mga kakulangan ukon mga kasaypanan? Sarang bala mahimo ang pila ka praktikal nga mga tikang sa paglandas sang kapaslawan agod matigayon ang labi ka makaalayaw nga kabuhi? Tan-awon naton.

Pila ka mga Paagi sa Paglandas sa Kapaslawan

Kon kita may problema kag nagakinahanglan sing laygay, masami kita nagakadto sa isa ka may ihibalo, eksperiensiado nga tawo nga masaligan naton. Ang Hulubaton 3:5, 6 nagarekomendar: “Salig kay Jehova sa bug-os mo nga tagipusuon kag dili magsandig sa imo kaugalingon nga paghangop. Sa tanan mo nga dalanon kilalaha sia, kag magatuytoy sia sa imo mga banas.” Ang praktikal nga laygay sarang masapwan sa Pulong sang Dios, ang Biblia. Binagbinaga ang pila ka mga halimbawa sang kaalam nga ginahatag sini.

Ang kapaslawan mahimo maangot sa pagpangabuhi. Halimbawa, ang aton sekular nga palamugnan mahimo nga makaalayaw, apang ang manubo nga mga suweldo mahimo nga tuburan sang kapung-aw. Ginahigugma naton ang aton mga pamilya kag luyag naton ang labing maayo para sa ila. Apang, daw wala gihapon sing katapusan sa kabalaka nga masarangan ang aton pinansial nga galastuhon. Mahimo kita magatrabaho sing obertaym kag magakuha pa sing ikaduha nga trabaho. Pagligad sang pila ka tion ang kabuhi daw isa ka makakalapoy nga siklo sang pagkaon, pagtulog, kag pagtrabaho. Apang, ang mga balayran nagatangkas, ang mga utang nagadugang, kag ang kapaslawan nagadaku.

Ang nahauna nga katuyuan sang sekular nga palamugnan amo ang pag-aman sang aton mga kinahanglanon. Apang daw ano ka daku ang aton kinahanglanon? Si apostol Pablo nagsulat: “Wala kita sing nadala sa kalibutan, kag wala gid kita sing makuha pa guwa sa kalibutan. Apang, kon kita may kalan-on kag panapton, kontento kita sini.” Ginatinguhaan bala naton nga tigayunon ang labaw sa sina kag tupungan kon ano ang yara ukon masarangan sang iban? Kon amo, ginaani naton ang mga resulta sa dagway sang kapaslawan. Si Pablo nagpaandam: “Ang mga buot magmanggaranon nagakahulog sa panulay kag sa siod kag sa madamong kailigbon nga binuang kag makahalalit, nga nagatugdang sang mga tawo sa kadulaan kag kalaglagan. Kay ang gugma sa kuwarta amo ang gamot sang tanan nga kalainan, kag paagi sa sining mainit nga handum ang iban nagtalang gikan sa pagtuo kag nagsuntok sang ila mga tagipusuon sing madamong kasakitan.” (1 Timoteo 6:7-10) Ang bunayag nga pagbinagbinag sa aton materyal nga mga paghimud-os mahimo nga magapakita sang mga butang nga indi gid man naton kinahanglan. Ang pila ka rasonable nga mga pagbag-o padulong sa makinot kag mas maugdang nga istilo sang pangabuhi mahimo nga makabulig sing daku sa pagpadiutay sang aton kapaslawan.

Ang wala mapaayawan nga kinaugali nga mga handum nagtuga sing daku nga kapaslawan. Halimbawa, natural para sa isa ka lamharon nga babayi nga maghandum nga mamana kag matigayon ang kalig-unan kag mainit nga pagpalanggaanay nga nagaupod sa pamilya nga pagkabuhi. Mahimo sia magahinguyang sing madamo nga tion kag panikasog sa paghimo sang iya kaugalingon nga mas makagalanyat paagi sa pinakaulihi nga uso ukon mga bulig sa pagpatahom kag mahimo mangin maukod nga bumalasa sang mga balasahon nga nagahatag sing laygay sa uhaw ukon napaslawan sa paghigugma. Mahimo sia magatambong sa walay katapusan nga sosyal nga pagtilipon sa paglaum nga makakita sang isa nga nagakabagay​—⁠ang tanan sa walay pulos. Nagaligad ang mga tinuig, kag ang kapaslawan nangin indi na masarangan. Tungod sang pagkawalay paglaum mahimo sia masulay sa pagpamana sa isa nga indi nagakabagay. Sing malain pa, agod mapaayawan ang iya handum para sa pagpalangga, mahimo sia makahimo sing imoral nga buhat.

Sa sina nga kaso, ang pagpailob kag maayo nga desisyon kinahanglanon. Ang pagminyo sa isa ka dinagakabagay nga tawo—labi na ang isa nga kulang sing pagtuo kay Jehova—isa ka daku nga sayop. (1 Corinto 7:39; 2 Corinto 6:14, 15) Ang imoralidad dimalikawan nga nagadul-ong lamang sa kasubo kag sa pagkawalay paglaum. (Hulubaton 6:32, 33) Ang bunayag nga pag-usisa sa kaugalingon, ginaupdan sang makatarunganon nga paglubad sa problema, makabulig. Ang “mapainubuson kag mahim-ong nga espiritu” sarang makaganyat sa nagakaigo nga sahi sang tiayon sing maayo pa sa uso nga mga panapton ukon dikinaandan nga koloreti. (1 Pedro 3:3, 4) Sa baylo nga magsalig sa masunson kulang sing paghangop sa palaabuton kag walay pulos nga laygay sang kalibutanon nga mga eksperto, kinahanglan nga magdangop sa Ginhalinan sang ­pag-asawahay sa paghibalo kon ano ang ginakinahanglan agod mangin isa ka asawa nga ginahigugma kag ginapalangga. (Hulubaton, kapitulo 31) Ang mga soltero kag mga dalaga dapat manikasog sa pagpakita sang mga kinaiya nga naluyagan nila sa isa ka tiayon. Daw ano ka maalamon ang manikasog nga makig-upod sing maayo sa mga tawo nga nagatahod sa mga prinsipio sang Biblia. Kon ginaaplikar naton ini sa kabuhi, ang aton mga paglaum para sa isa ka malipayon nga pag-asawahay pat-od gid nga magaayo pa. Bisan pa indi sa gilayon makaminyo, ang pagpanghikot nahisuno sa mga Kasulatan magadala sing kalipay kag magahimo sang pagkabuhi nga diminyo nga makalilipay katama.

Ang mabug-at nga mga obligasyon mahimo magadul-ong sa aton tubtob sa punto nga maugot. Mahimo nga may pag-ipit sa tanan nga bahin. Nabalaka kita sa nagaipit nga mga kinahanglanon sang aton pamilya, kag ang aton amo mahimo nga indi gid mapaayawan. Ang mga himata mahimo magapaabot sa aton nga magbulig sa ila kada may problema. Bangod sang madamong pag-ipit, ang malaba nga listahan sang napatumbayaan nga personal nga mga butang nagakinahanglan sang aton igtalupangod. Mahimo nga ang aton tion kag mga enerhiya dapat ipaagi sa madamong lainlain nga mga direksion sa gilayon. Ang kapaslawan mahimo nga mangin kaugot, kag mahimo kita magabatyag sa pag-untat. Gani, ano ang dapat naton himuon?

Maalamon nga binagbinagon naton liwat ang aton mga prioridad. Sanglit may latid sa kon ano ang sarang naton mahimo, imposible mahatag ang tanan nga ginapangayo sang iban. Dapat naton padiutayon ang mga butang tubtob sa “mas importante nga mga butang.” (Filipos 1:10) Ti, “maayo pa ang ido nga buhi sang sa leon nga patay.” (Manugwali 9:4) Ang iban nga mga obligasyon madagmit kag indi mapahigad, samtang yadtong indi madagmit mahimo magahulat. Mahimo nga ginkuha naton ang bug-os nga responsabilidad para sa pila ka mga katungdanan nga dapat pakig-ambitan sang iban. Ang iban nga mga responsabilidad mahimo nga dulaon kon indi ini kinahanglanon. Bisan pa nga sa primero mahimo ini magatuga sing kabudlayan ukon mahimo nga magapasubo sa iban, dapat naton tahuron ang aton kaugalingon nga mga limitasyon sa pisikal kag emosyonal.

Ang nagapaluya nga balatian sarang makahatag sing tuman ka sakit nga kapaslawan, kay mahimo ini anay magabutang sa aton sa higdaan sa mga inadlaw ukon mga semana. Ang daku nga kasakit magahimo sa aton nga dimalipayon. Nagapangita sing bulong, mahimo kita magakadto sa lainlain nga mga doktor ukon magainom sing madamong bulong ukon bitamina sa paglaum nga magapaayo ini sa aton. Apang, basi padayon kita nga magaantos kag magasugod sa pagpalibog kon bala ang kabuhi takus nga panikasugan.

Mahimo nga isa ini ka problema nga sarang lamang maremedyuhan sa bag-ong kalibutan sang Dios. (2 Pedro 3:13; ipaanggid ang Isaias 33:24.) Sanglit ang mga tawo dihimpit, ang mga doktor kag mga bulong makapahaganhagan lamang sini. Sa pila ka punto mahimo nga dapat naton batunon ang aton pag-antos subong bahin sang kabuhi. Si apostol Pablo may “ungon sa unod,” ayhan isa ka balatian sa iya mga mata ukon sa iban nga bahin sang iya lawas, nga tuman kabudlay sa bagay nga pirme sia nagpangamuyo sing paumpaw. (2 Corinto 12:7-10) Apang wala pag-ayuha sang Dios si Pablo, kag mahimo nga ang apostol nakig-away sa balatian tubtob napatay sia. Nasarangan niya ang iya pag-antos, wala sia mangabay sing kaluoy, kag wala gid mawasi ang iya kalipay. (2 Corinto 7:4) Bisan nga ang matarong nga tawo nga si Job nag-antos sing daku nga kasakit, ginhuptan niya ang iya pagtuo kay Jehova, kag nagdul-ong ini sa isa ka bugana nga padya. (Job 42:12, 13) Kon kita mga alagad sang Dios, makasapo kita sing kusog sa pagpadayon paagi sa pagpamalandong sa sining mga halimbawa kag sa pagpangamuyo para sa bulig ni Jehova.—Salmo 41:1-3.

Mabakud Walay Sapayan sang mga Kapaslawan

Ang katawhan ni Jehova sarang mangin mabakud sa espirituwal walay sapayan sang bisan anong mga kapaslawan. Halimbawa, bisan pa mahimo kita magaantos sing balatian, makapabilin kita nga “mapagros sa pagtuo” paagi sa paghimulos sing bug-os sa espirituwal nga mga aman sang Dios. (Tito 2:1, 2) Samtang makabalang-aw nga imol kita sa materyal, makalilipay nga mangin manggaranon kita sa espirituwal.

Paagi sa pagsalig sa Dios para sa kaalam kag kusog, malandas naton ang mga kapaslawan nga mahimo magalutaw sa panimalay. Halimbawa, binagbinaga si Abigail, ang asawa ni Nabal. Si Nabal “matig-a kag malaut sa iya mga binuhatan,” kag ang iya mismo ngalan nagakahulugan sing “Buangbuang; Estupido.” Makapalaslaw gid ang magkabuhi upod sa sina nga tawo! Apang, si Abigal nagpabilin nga “mahangpunon” kag wala madulaan sing paglaum. Sa pagkamatuod, mahangpunon gid ang iya mga pulong kag mga buhat nga sa tion sang isa ka krisis nakombinse niya si David nga indi pagbalusan ang mga insulto kag pagkawalay kabalaslan ni Nabal paagi sa pagpatulo sing dugo kag indi pagsalig kay Jehova.—1 Samuel 25:2-38.

Bisan kon ang sitwasyon may kaangtanan sa isa nga nagapakig-upod sa Cristianong kongregasyon nagahatag sa aton sing kapaslawan, sa⁠rang kita makabatas sa kusog nga ginahatag ni Jehova. Ginpakita ini sang katunayan nga ang mahimo makapaslaw nga paggawi ni Diotrefes wala magpugong sa diosnon nga tawo nga si Gayo sa paghimo sing maayo kag busa nag-ani sing kalipay kag buganang espirituwal nga mga padya.—Binuhatan 20:35; 3 Juan 1-10.

Ang kapaslawan mahimo magaresulta kon ginahandum naton nga alagaran ang aton mga masigkatumuluo sa kongregasyon apang ginlaktawan sang ang iban gintangdo subong mga gulang ukon ministeryal nga mga alagad. Apang, sa baylo nga tugutan ang kapaslawan nga magdaug sa aton, tinguhaan naton nga pabakuron ang aton kaugalingon sa espirituwal kag tugutan ang espiritu sang Dios sa pagpatubas sang iya maayo nga bunga sa aton tubtob sa mas daku nga kasangkaron. (Galacia 5:22, 23) Sa 40 ka tuig nga ginhinguyang ni Moises sa Midian, ang Dios nagpalambo sa iya sang mas mataas nga kadakuon sang kalum-ok, pailob, kag iban pa nga mga kinaiya nga kinahanglanon sa paglandas sa mga kabudlayan kag mga kapaslawan nga pagaatubangon niya subong lider sang mga Israelinhon. Sa kaanggid, mahimo nga ginahanda kita ni Jehova para sa palaabuton nga mga pribilehiyo sa pag-alagad nga mahimo naton mabaton kon magpabilin kita nga mabakud sa espirituwal kag wala nagapadaug sa kapaslawan.

Paumpaw Gikan sa Kapaslawan—Sa Dili Madugay!

Bisan ano man ang kinaugali sini, matapos gid bala ang aton mga kapaslawan? Para sa aton, ang aton sitwasyon mahimo nga daw wala sing paglaum apang indi para sa aton Manunuga, si Jehova nga Dios. Wala sia nagakapaslawan. Paagi kay manalagna Isaias, ang Dios nagsiling: “Mangin subong sini ang akon pulong nga nagaguwa sa akon baba. Indi magbalik ini sa akon sa wala sing pulos, kundi magatigayon ini sang akon nahamut-an, kag magauswag ini sa butang nga akon ginpadal-an sini.” (Isaias 55:11) Sanglit si Jehova may labing gamhanan nga gahom kag awtoridad, wala sing butang nga imposible sa iya. (Marcos 10:27) Ang iya mga saad nga maghatag sing walay katapusan nga mga pagpakamaayo sa iya katawhan pat-od nga matuman.—Josue 21:45.

Ang pangduhaduha kag pagkawalay kapat-uran amo ang dalagkung mga elemento sa kapaslawan. Apang, sa kabaliskaran, “ang pagtuo amo ang kasiguruhan sang mga butang nga ginalauman.” (Hebreo 11:1) Ang pagtuo sa Dios nagahatag sing garantiya nga ang tanan naton nga mga paglaum pasad sa Biblia matuman sing bug-os. Ang kabilugan nga tema sang Biblia nagapatalupangod sang saad ni Jehova tuhoy sa paggahom sang Ginharian, nga sa idalom sini ang duta mangin isa ka himpit nga paraiso diin ang matarong nga mga tawo malipayon nga magakabuhi sing dayon. (Salmo 37:11, 29) Ang tanan nga butang nga malain—lakip ang kapaslawan—pagadulaon, kay ang Dios ‘magabusog sang handum sang tagsa ka butang nga buhi.’—Salmo 145:16.

Tubtob inang mga pagpakamaayo mangin katunayan, kita tanan may kapaslawan. Apang ang Makasulatanhon nga paglaum makahatag sa aton sang kaisog kag kabakud sa pagpadayon. Ang maligdong nga laygay nga masapwan naton sa Biblia magapakita sa aton kon paano gamiton ang maayo nga desisyon kag pagkarasonable sa paagi nga magadala sing kalig-unan sa aton mga kabuhi kag kalinong sa aton mga tagipusuon. Walay sapayan sang aton mga kapaslawan, maagom naton ang “paghidait sang Dios nga nagalabaw sa tanan nga paghangop.” (Filipos 4:6, 7) Gani ang pagpakig-away batok sa kapaslawan indi walay paglaum. Paagi sa bulig ni Jehova malandas naton ini sa karon kag madaug ini sa palaabuton.

[Kapsion sa pahina 31]

Ang Dios makabulig sa imo sa paglandas sang kapaslawan, subong sang pagbulig niya kanday Job, Moises, Abigail, kag Pablo