Pagdaku Upod sa Organisasyon ni Jehova sa Bagatnan nga Aprika

Panugiron ni Frans Muller

SANG ang akon magulang nga si David kag ako nagpalapit sa tren nga nagabiyahe sa gab-i nga amo sa masami ang ginasakyan namon gikan sa sentral nga estasyon sang tren sa Cape Town, nakibot kami sang makita namon ang karatula “Mga Puti Lamang.” Ang Partido Nasyonalista nagdaug sa piniliay sang 1948 kag ginsugdan nila ang pagsulundan nga apart­heid (indi pagsimpunanay sang itom kag puti nga rasa).

Sa pagkamatuod, ang indi pagsimpunanay sang mga rasa madugay na ginahimo sa Bagatnan nga Aprika, subong sang nagakatabo sa kalabanan nga mga pungsod sa Aprika sang panahon sang kolonya. Apang karon ginapatuman ini sang kasuguan, kag wala na kami ginatugutan sa pagsakay upod sa itom nga mga taga-Bagatnan nga Aprika. Kap-atan kag apat ka tuig sang ulihi, ang apart­heid ginatinguhaan nga dulaon.

Sa sulod sang bug-os nga panahon nga legal ang apart­heid, diin mabudlay mag-alagad sa paagi nga luyag namon, nag-alagad ako subong bug-os tion nga ministro sang mga Saksi ni Jehova. Sa karon, sa edad nga 65 anyos, sarang ko mabalikid ang makatilingala nga pag-uswag sang organisasyon ni Jehova sa bagatnan nga Aprika, kag ginapasalamatan ko ang pribilehiyo nga magdaku upod sa sini.

Isa ka Cristianong Panublion

Sang bata pa ang akon amay, sing temprano pa kada aga ginapabasa sa iya sing mabaskog ang Biblia sa akon lolo. Sang ulihi gintubuan ang akon Amay sing daku nga gugma sa Pulong sang Dios. Sang matawo ako sang 1928, ang akon amay nagaalagad sa konsilyo sang simbahan sang ­Dutch Re­formed ­Church sa Potgieters­rust. Sadto nga tuig ginhatagan sia sang akon tiyo sing kopya sang libro nga The Harp of God.

Apang, ginsingganan ni Papa si Mama nga sunugon ini, kay naghalin ini kuno sa isa ka sekta. Apang gintago ini ni Mama, kag isa ka adlaw sang mapulutan ini ni Papa, nagtampad sa iya ang tig-ulo nga “May Ginapaantos Bala ang Dios?” Bisan pa napat-od niya nga ang mga Bi­ble Stu­dent, subong amo sadto anay ang pagtawag sa mga Saksi ni Jehova, sayop, nadaug sia sang iya interes, kag nagsugod sa pagbasa. Indi niya mabuy-an ang libro. Sang kaagahon, sang magsaka sia sa katre, nagsiling sia: “Ma, daw indi ko mabaton, apang sila ang may kamatuoran.”

Pagkasunod nga adlaw, nagbisikleta si Papa sing 50 kilometros agod makakuha sing dugang pa nga mga libro gikan sa pinakamalapit nga Bi­ble Stu­dent. Pirme sia nagakagab-ihan sa pagbasa. Gintinguhaan pa niya gani nga kombinsihon ang ministro sang ­Dutch Re­formed nahanungod sa mga kamatuoran sang Biblia nga iya natun-an, sa paglaum nga ang iglesia maghimo sing mga pagbag-o. Wala magmadinalag-on ang iya mga panikasog, gani naghalin sia sa iglesia kag nagsugod sa pagbantala sing makugi. Ang kamatuoran sang Biblia nangin labing importante nga butang sa iya kabuhi kag sa amon puluy-an. Amo ini ang palibot nga akon gindak-an.

Sang ulihi, nagpayunir si Papa, ukon bug-os tion nga ministro. Naglakbay sia sing malayo nga mga distansia sakay sa isa ka daan nga Model T Ford agod magbantala. Pagligad sang pila ka tuig, bangod sang mga kinahanglanon sang amon nagadaku nga pamilya napilitan sia sa pag-untat sang pagpayunir, apang nagpabilin sia nga tuman ka aktibo sa pagbantala. Kon kaisa kon Domingo nagaupod kami sa iya sa paglakbay sing tubtob sa 90 kilometros agod magbantala sa banwa sang Pietersburg.

Isa ka Madinalag-on nga Negosyo

Nagbukas si Papa sang ulihi sing isa ka diutay nga re­tail nga balaligyaan. Wala madugay nagdoble ini sa kadakuon, kag nabuksan ang ikaduha pa nga balaligyaan. Ang iban sang manggaranon nga mga mangunguma nakigsosyo kay Papa, kag sang ulihi nakabukas sila sing whole­sale nga balaligyaan kag sing anom ka re­tail nga mga balaligyaan nga nahamtang sa lainlain nga mga duog.

Ang iban sang akon magulang nga mga lalaki nagbuylog man sa negosyo kag may paglaum nga magmanggaranon. Apang, nagsugod nga maapektuhan ang amon espirituwalidad. Nangin kapin kami ka kalahamut-an sa kalibutanon nga mga abyan kag mga kaingod, nga nag-agda sa amon sa ila mga sinalusalo. Sang makita ini nga katalagman, ginkomperensia ni Papa ang amon pamilya kag namat-od nga ibaligya ang negosyo kag nagsaylo kami sa Pretoria agod nga makahimo kami sing kapin pa sa pag-alagad kay Jehova. Isa lamang ka balaligyaan ang iya ginhuptan, nga ginpalakat sang ginsuwelduhan nga mga mamumugon.

Ang akon mga magulang nga mga lalaki nga sanday Koos kag David nagsugod sa pagpayunir, sa amo nagbuylog sa akon magulang nga babayi nga si Lina, kag sa akon man pinakamagulangan nga lalaki, nga, masubo hambalon, nagtalikod sang ulihi sa matuod nga pagsimba. Sa sulod sang isa ka bulan sang 1942, ang napulo ka katapo sang amon pamilya nakahinguyang sing kabilugan nga 1,000 ka oras sa pagbantala nga hilikuton. Sadto nga tuig ginsimbuluhan ko ang dedikasyon sang akon kabuhi kay Jehova paagi sa pagpatugmaw sa tubig.

Kon Ngaa Temprano Ako nga Nag-untat sa Pag-eskwela

Sang 1944, samtang malapuyot ang Inaway Kalibutanon II, ginpamangkot ako ni Gert Nel, isa ka nagalakbay nga manugtatap sang mga Saksi ni Jehova, kon bala nagaplano ako sa pagpayunir. “Huo,” sabat ko, “pagligad sang duha ka tuig, kon makatapos ako sa hayskol.”

Kaangay sang pagtamod sang madamo nga mga Saksi ni Jehova sadtong tion, nagpaandam sia: “Maghalong nga indi ka maabtan sang Armagedon nga nagaeskwela sa baylo nga magpayunir.” Sanglit indi ko luyag nga matabo ina, nag-untat ako sa pag-eskwela kag nagpayunir sang Enero 1, 1945.

Ang akon una nga teritoryo amo ang Vereeniging, malapit sa Jo­han­nes­burg, kag ang akon mga kaupod amo sanday Piet Wentzel kag Danie Otto. Sa masami kapin sa 200 ka oras kada bulan ang ginahinguyang ko sa pagbantala. Sang ulihi, si Piet ginsaylo sa siudad sang Pretoria, kag si Danie nag-untat agod magbulig sa iya tigulang na nga amay sa pagpanguma. Gani, isa lang ako nga Saksi ang nabilin sa pag-atipan sa 23 ka pagtuon sa Biblia sa Vereeniging.

Wala madugay sa tapos sadto, nakabaton ako sing sulat gikan sa sanga talatapan nga nagpadala sa akon sa Pretoria. Bisan pa wala ko mahangpi sadto ang rason kon ngaa ginhatagan ako sing bag-o nga teritoryo, narealisar ko sang ulihi nga indi maalamon nga ibilin ang walay eksperiensia nga 17 anyos sing isahanon. Daku pa nga paghanas ang kinahanglan ko kag mahimo nga luyahan ako sing buot.

Sa tapos makaalagad sa Pretoria kag makatigayon sing ginakinahanglan nga eksperiensia, gin-agda ako nga mangin espesyal payunir. Nian si Piet Wentzel kag ako naghimos sa paghatag sing praktikal nga paghanas sa pagministro sa mga pamatan-on nga nagkari sa Pretoria agod magpayunir. Sadto si Piet gin-asayn subong nagalakbay nga manugtatap didto. Sang ulihi napangasawa niya ang akon utod nga babayi nga si Lina, kag nagaalagad sila karon sa sanga talatapan sang Bagatnan nga Aprika.

Lakip sa mga nagkari agod magpayunir sa Pretoria amo si Martie Vos, isa ka makabibihag nga lin-ay nga ginpadaku sa isa ka Saksi nga pamilya. Nagluyagay kami, apang mga tin-edyer pa kami, kag mga bata pa kaayo nga magpakasal. Apang, sang ginpadala kami sa iban nga mga duog, nagsulatay kami.

Pag-alagad sa Bethel kag Gilead nga Eskwelahan

Sang 1948, gin-agda ako nga mag-alagad sa sanga talatapan sang Watch Tower Society sa Cape Town. Sadto, wala sing tingob nga puluy-an para sa 17 sa amon nga nagpangabudlay sa tatlo ka ginaarkilahan nga mga opisina kag isa ka diutay nga pabrika sa malapit. Ang iban sa amon nagdayon sa mga pamilya, kag ang iban naman nangasera.

Sa kada adlaw sang pagtrabaho ang 17 ka katapo sang pamilya Bethel nagatipon para sa pang-aga nga pagsimba sa hulot ilislan sang diutay nga pabrika. Madamo sa amon ang kinahanglan mangita sang iya palanyagahon. Nian, pagkatapos sang pagtrabaho sa bug-os nga adlaw, nagapauli kami sa amon mga ilistaran sa nanuhaytuhay nga mga bahin sang Cape Town. Sa isa sining mga paglakbay, subong nasambit ko na, nga ang akon utod nga si David kag ako nakibot sa karatula nga nagapahibalo, “Mga Puti Lamang.”

Sang una ko nga pag-abot sa talatapan sang Cape Town, narealisar ko nga madamo pa ako sing dapat matun-an, gani ginpamangkot ko si Utod Phillips, ang amon manugtatap sang sanga: “Ano ang dapat ko himuon agod makalagas ako?”

“Frans,” sabat niya, “indi pagkabalak-i ang paglagas. Magpadayon ka lang!” Gintinguhaan ko nga himuon ina, kag natun-an ko nga paagi sa pagdungan sa organisasyon ni Jehova kon tuhoy sa espirituwal nga pagkaon kag pagtuytoy nga ginaaman sini, ang isa ka tawo magapadayon sa pagtubo upod sa sini.

Sang 1950, gin-agda ako sa ika-16 nga klase sang Watch­tower Bi­ble ­School of Gil­ead para sa paghanas sa mga misyonero. Ang eskwelahan nahamtang sadto sa ­South Lansing, Nueva York, mga 400 kilometros sa aminhan sang Brook­lyn, Nueva York. Samtang nagatrabaho sing temporaryo sa bug-os kalibutan nga ulong-talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Brook­lyn, nasaksihan ko ang sentro sang kitaon nga organisasyon ni Jehova. Ang bug-os kalag nga debosyon sang mga nagapanguna didto nagpuno sa akon sing daku nga apresasyon sa organisasyon ni Jehova.

Ang Akon Padayon nga Pag-alagad

Pagbalik ko sa Bagatnan nga Aprika, gintangdo ako sa pag-alagad subong nagalakbay nga manugtatap sa naaminhan nga Transvaal, nga akon gindak-an. Sa tapos magsulatay sing anom ka tuig, si Martie kag ako nagpakasal sang Disiembre 1952, kag nagbuylog sia sa akon sa paglakbay nga hilikuton. Makatalandog gid ang apresasyon nga ginpakita sang amon Cristianong kauturan sa amon mga pagduaw.

Halimbawa, isa ka bes samtang nagaalagad kami sa isa ka kongregasyon sa isa ka komunidad nga panguma ang palangabuhian, nagdayon kami sa isa ka pamilya nga nangayo sa amon sing pasaylo bangod wala sila sing gatas para sa tsa ukon kape. Sang ulihi natukiban namon nga ginbaligya nila ang ila isa-isa gid lang nga galatasan nga baka para makatigayon sing bastante nga kuwarta sa pagbakal sing gasolina nga gamiton sa pagdala sa amon sa malayo nga mga bahin sang ila teritoryo agod makapanaksi sa mga mangunguma. Ginahigugma gid namon ang subong sina nga sahi sang kauturan!

Kon kaisa ginbatyag ko nga indi ako sangkol para sa hilikuton sa sirkito, labi na sa paglubad sang mga problema nga nagadalahig sa may edad na nga mga tawo. Isa ka bes nagbatyag ako sing daku nga kaluya nga ginsingganan ko si Martie nga indi sia dapat makibot kon himuon kami nga mga payunir bangod sang akon kakulang sing eksperiensia. Ginpasalig niya ako nga malipay sia sa pag-alagad sa bisan anong katungdanan basta lamang makapabilin kami sa bug-os tion nga ministeryo.

Handurawa ang amon kakibot sang pag-abot namon sa masunod nga kongregasyon kag ang amon sulat nag-unod sing asaynment nga mag-alagad sa hilikuton sa distrito! Sa halos duha ka tuig, naglakbay kami sa kabug-usan sang Bagatnan nga Aprika kag Namibia, nga sadto gintawag nga Bagatnan-Katundan nga Aprika. Apang, bangod sang apart­heid nga sistema, masami kami nabudlayan sa amon hilikuton. Masunson kami nga wala ginahatagan sing permiso sa pagsulod sa mga banwa sang mga itom kag kon kaisa wala kami ginahatagan sing permiso para sa mga asambleya.

Sang 1960, halimbawa, nakatigayon kami sing permiso nga maghiwat sing isa ka distrito nga kombension sa Soweto. Ang itom nga kauturan gikan sa malayo nga mga kongregasyon nakabakal na sing mga tiket para sa tren kag sa bus agod makatambong, apang nabatian sang gobierno ang amon plano kag ginkanselar nila ang permiso. Sing mainandamon, ginpalapitan namon ang isa ka mainabyanon nga superintendente sa isa ka banwa nga 20 kilometros ang kalayuon sa pihak nga bahin sang Jo­han­nes­burg. Maluluy-on nga ginhatagan niya kami sing mas maayo pa gani nga mga pasilidad, kag nahiwat namon ang isa ka dalayawon nga kombension, nga gintambungan sang kapin sa 12,000!

Daw ano ka daku ang ginbag-o sang kahimtangan sining karon nga mga tinuig! Karon, nga nabungkag na ang apart­heid, makatipon kami sing hilway sa bisan diin nga mga duog sang mga itom, sang mga puti, sang mga mulato, ukon sang mga Indian. Ang tanan, walay sapayan sang rasa, makalingkod sing tingob kag nagainupuray. Ang hambal lamang ang nagaimpluwensia sa isa ka tawo kon diin niya luyag magpungko.

Isa ka Masakit nga Leksion

Sang 1947, ang akon amay nakahimo sing daku nga sala. Ang iya balaligyaan, nga kapin sa 200 kilometros ang kalayuon gikan sa ginapuy-an nila sang akon iloy, nagluya bangod sang madayaon nga pagdumala sa sini, gani nagbalik sia diri sing isahanon agod dumalahan ini. Ang malawig nga panahon nga nahamulag sia kay Mama nagresulta sa iya pagkahulog sa pagsulay. Subong resulta, gindisfellow­ship sia.

Ginpatudok sini sa akon sa isa ka masakit kag personal nga paagi nga ang pagkamakugihon para sa kamatuoran sang Biblia indi pa tuman. Ang tanan dapat magsunod sa mga prinsipio sang Biblia. (1 Corinto 7:⁠5) Pagligad sang madamo nga tinuig, nakabalik liwat si Papa sa Cristianong kongregasyon kag matutom nga nag-alagad tubtob sang mapatay sia sang 1970. Ang akon palangga nga iloy nagpabilin nga matutom tubtob sang mapatay sia sang 1991.

Dugang Pa nga mga Pagpakamaayo

Sang 1958, si Martie kag ako nagtambong sa pinakadaku nga kombension nga nahiwat sang mga Saksi ni Jehova, sa Yankee Stadium kag sa Polo Grounds sa Nueva York. Sobra gid ang amon kalipay nga bahin kami sang dalayawon nga organisasyon ni Jehova. Indi gid namon malipatan ang eksperiensia nga kaupod kami sang dakung kadam-an sang kapin sa 253,000 sadtong Domingo sang hapon. Para sa amon, isa ini ka katunayan sang ‘dakung kadam-an gikan sa tanan nga kapungsuran’ nga nagatipon sing mahidaiton. (Bugna 7:​9, 10) Si Martie nagpabilin sa Nueva York agod mag-eskwela sa Gil­ead nga Eskwelahan, kag ako akon nagbalik sa hilikuton sa distrito sa Bagatnan nga Aprika.

Sang 1959, sang makabalik na si Martie gikan sa ika-32 nga klase sang Gil­ead nga Eskwelahan, gin-agda kami nga mag-alagad sa sanga talatapan sang Bagatnan nga Aprika, nga sadto nahamtang sa Elands­fontein, sidlangan sang Jo­han­nes­burg. Sa sulod sang mga tinuig, nakita ko ang pag-uswag sang organisasyon sa madamo gid nga mga paagi, labi na ang pag-uswag sini sa gugma kag kahanuklog. Natun-an ko nga ginatuytuyan ni Jehova ang iya organisasyon paagi kay Jesucristo kag gamiton niya ang mga tawo nga nagaboluntaryo sang ila kaugalingon.

Sang 1962, nagbalik ako sa Brook­lyn, Nueva York, agod magtambong sa napulo-ka-bulan nga kurso sa paghanas para sa sanga. Nangin mabuligon ini, sang gintangdo ako subong manugtatap sang sanga sang Bagatnan nga Aprika sang 1976. Ang mga Komite sang Sanga gintangdo sang 1967, gani ang paghimo sing importante nga mga desisyon salabton na karon sang lima ka eksperiensiado nga Cristianong mga gulang.

Ang Kabuhi sa Idalom sang Apartheid

Ang kasuguan sang apartheid nakaapektar sa pagpanghikot sang amon sanga. Sang gintukod ang Puluy-an Bethel sa Elandsfontein sang 1952, ginpatuman sang kasuguan nga magpatindog sing isa ka dugang pa nga tinukod sa likod para sa itom kag mulato nga kauturan. Ginpatuman man sang kasuguan nga dapat sila magkaon nga napain sa mga puti sa gintawag nga Aprikano nga mga ilistaran. Sang ulihi, ginhimos nga magkaon sila sa kusina sang Bethel. Amo sini ang kahimusan sa pagkaon sang mag-abot kami sa Bethel sang 1959. Batok gid ang akon kabubut-on sa sining pagpainay bangod lamang sang rasa.

Sang ulihi, ginbawi sang gobierno ang permiso para sa amon itom nga kauturan nga magpuyo sa tinukod sa likod sang mayor nga Puluy-an Bethel. Ining kauturan dapat magpuyo sa duog sang mga itom nga mga 20 kilometros ang kalayuon. Ang iban nagpuyo sa ginaarkilahan nga mga balay kag ang iban pa gid sa mga ilistaran para sa soltero nga mga lalaki. Ining dikalahamut-an nga kahimtangan nagpadayon sa madamo nga tinuig.

Pagsangkad sang Bethel

Samtang, ang Bethel sa Elandsfontein dapat padakuon. Sa tapos ini mapasangkad sing makatlo, nalab-ot namon ang limite sang amon propiedad. Ang Nagadumala nga Hubon nagsugo nga dapat kami mangita sing bag-ong propiedad sa isa ka lokalidad diin ang lokal nga mga awtoridad ginalauman nga magatugot sa amon sa pagpatindog sing Bethel complex diin makapuyo man ang amon itom nga kauturan. Kada aga ang pamilya Bethel nagapangamuyo nga kabay nga buksan ni Jehova ang dalan para sa sini.

Daw ano nga adlaw sang pagkasadya sang sa katapusan nakakita kami sing isa ka nagakabagay nga lote sa guwa nayon sang Krugersdorp, sa katundan sang Jo­han­nes­burg! Apang, gin-obligar kami liwat nga magpatindog sing tuhay nga tinukod para sa amon itom nga kauturan. Nagsunod kami apang indi kami makakuha sing permiso para sa kapin sa 20 ka itom nga tawo nga magdayon didto. Maayo na lang, sang tungatunga sang dekada 80, nagsugod sa pagbag-o ang kahimtangan. Ginpahugak sang gobierno ang iya kasuguan tuhoy sa apart­heid, kag dugang pa nga itom, mulato, kag Indian nga kauturan nga lalaki ang gintawag sa pag-alagad upod sa amon sa Bethel.

May yara kami karon isa ka malipayon, nahiusa nga pamilya Bethel, diin ang mga indibiduwal, walay sapayan sang rasa ukon duag, makapuyo sa bisan diin nga mga tinukod nga pilion nila. Subong man, sa tapos sang tinuig nga pagpanikasog, nahatagan kami sang ulihi sing legal nga pagkilala subong isa ka relihion. Isa ka lokal nga legal nga asosasyon ang ginporma nga narehistro subong “Mga Saksi ni Jehova sang Bagatnan nga Aprika.” May kauturan na kami karon nga mga lalaki nga may awtoridad sa pagkasal, kag sa mga duog nga ginaistaran sang mga itom, ang mga Kingdom Hall daw uhong nga nagainulhot.

Nag-uswag gid sing daku ang organisasyon ni Jehova sugod sang una nga mga adlaw sang nag-alagad ako sa sanga talatapan sang Cape Town! Halin sa isa ka magamay nga pamilya sang 17 ka katapo nga wala sing Puluy-an Bethel, nagdaku na kami karon padulong sa isa ka pamilya Bethel sang kapin sa 400 ka katapo, nga may modernong mga tinukod sang Bethel nga nasangkapan sing moderno nga mga kompyuter, mga makina nga rotary, kag isa ka matahom nga Puluy-an Bethel! Huo, nakatigayon ako sing pribilehiyo sa pagdaku upod sa organisasyon ni Jehova sa Bagatnan nga Aprika. Nag-uswag kami halin sa mga 400 ka manugbantala sang Ginharian sang magsugod ako sa ministeryo sang mga 50 ka tuig nga nagligad tubtob sa halos 55,000 karon!

Ginapasalamatan ko si Jehova nga, sa nagligad nga 39 ka tuig, may yara ako isa ka masinakdagon nga asawa sa akon kiliran. “Ang akon tagayan nagaawas.” (Salmo 23:⁠5) Si Martie kag ako nagapasalamat nga bahin kami sang ginatuytuyan sang espiritu nga organisasyon ni Jehova kag determinado kami nga magpadayon sa pag-alagad kay Jehova sa iya balay, sa Bethel, kag magdungan upod sa iya nagaabante nga organisasyon.

[Mapa sa pahina 19]

(For fully formatted text, see publication)

ANGOLA

ZAIRE

ZAMBIA

ZIMBABWE

BOTSWANA

NAMIBIA

SWAZILAND

LESOTHO

SOUTH AFRICA

Pretoria

Johannesburg

Cape Town

Port Elizabeth

SOUTH ATLANTIC OCEAN

INDIAN OCEAN

MOZAMBIQUE CHANNEL

[Piktyur sa pahina 20]

Sanday Piet Wentzel kag Frans Muller (wala) sa hilikuton bilang mga payunir sang 1945

[Piktyur sa pahina 23]

Sanday Frans kag Martie Muller