Ginpangita Namon Anay ang Ginharian

PANUGIRON NI OLIVE SPRINGATE

Bag-o lang mapatay ni Nanay ang kandila kag nagguwa sa kuwarto pagkatapos mabatian ang amon pangamuyo. Gilayon ako nga ginpamangkot sang akon manghod nga lalaki: “Olive, paano kita makita kag mabatian sang Dios sa likod sining tisa nga mga dingding?”

“SILING ni Nanay sarang niya makit-an ang tanan,” sabat ko, “bisan ang yari sa aton mga tagipusuon.” Isa ka mahinadlukon sa Dios nga babayi si Nanay kag makugi nga bumalasa sang Biblia, kag napalaton niya sa amon nga mga kabataan ang madalom nga ­pagtahod sa Dios kag sa mga prinsipio sang Biblia.

Ang amon mga ginikanan mga katapo sang Anglikanong Iglesia sa diutay nga banwa sang Chatham, bahin sang Kent County, Inglaterra. Walay sapayan nga si Nanay regular nga sumilimba, nagapati sia nga ang pagka-Cristiano nagakahulugan sing labaw sangsa pagpamati lamang sa sermon sa simbahan sing makaisa kada semana. Nakapat-od man sia nga may isa lamang ka matuod nga iglesia ang Dios.

Apresasyon sa Kamatuoran sang Biblia

Sang 1918, sang manuglima ako ka tuig, nakatigayon si Nanay sing mga tomo nga natig-uluhan Studies in the Scriptures, nga ginsulat ni Charles T. Russel, ang unang presidente sang Watch Tower Bible and Tract Society. Pila ka tuig sang ulihi, samtang nagapuyo sa diutay nga duog nga gintawag Wigmore, nakilala si Nanay sang isa sang mga Bible Student, subong amo anay ang pagkakilala sa mga Saksi ni Jehova. Ginbaton niya ang bulig sa pagtuon sa Biblia nga The Harp of God, kag paagi sa sini nasapwan niya ang mga sabat sa madamo niya nga pamangkot sa Biblia. Kada semana ginadul-ong sang koreo ang duag rosa nga kard nga may naimprinta nga mga pamangkot sa tagsa ka kapitulo sini. Ginapakita man sang kard kon diin sa libro masapwan ang mga sabat.

Sang 1926 ang akon mga ginikanan, ang akon manghod nga babayi nga si Beryl, kag ako nag-untat sa pagtambong sa Anglikanong Iglesia bangod nadisgusto kami sa pag-entra sang iglesia sa politika, subong man sa madamo dimakatarunganon nga panudlo sini. Ang isa ka daku nga panudlo sini amo nga paantuson sing dayon sang Dios ang mga tawo sa kalayo sang impierno. Ang akon iloy, nga nagapangita gid sang kamatuoran sang Biblia, nakombinsi nga ang Anglikanong Iglesia indi amo ang matuod nga iglesia.

Wala madugay sang ulihi, subong sabat sa hanuot nga mga pangamuyo ni Nanay, ginduaw kami ni G. Jackson, isa ka Bible Student. Sa sulod sing halos duha ka oras, nakigsugilanon sia sa amon ni Nanay, nagasabat sang amon mga pamangkot gikan sa Biblia. Upod sa iban pa nga butang, nalipay kami sa paghibalo, nga ang amon mga pangamuyo dapat ipatuhoy kay Jehova nga Dios, ang Amay ni Jesucristo, kag indi sa isa ka misteryoso nga Trinidad. (Salmo 83:18; Juan 20:17) Apang para sa akon ang indi gid malipatan nga ginpamangkot ni Nanay amo ang: “Ano ang buot silingon sang pagpangita anay sa Ginharian?”​—⁠Mateo 6:⁠33.

Madalom nga naapektuhan sang pasad sa Biblia nga sabat ang amon kabuhi. Sugod sadto mismo nga semana, nagsugod kami sa pagtambong sa mga miting sang mga Bible Student kag sa pagpaambit sa iban sang mga butang nga amon natun-an. Kombinsido kami nga nasapwan namon ang kamatuoran. Pila ka bulan sang ulihi, sang 1927, ginbawtismuhan si Nanay subong simbulo sang iya pagdedikar nga alagaron si Jehova, kag sang 1930, ako naman ang ginbawtismuhan.

Pagsulod sa Payunir nga Pag-alagad

Ang amon pamilya nagtambong sa Kongregasyon sang Gillingham, nga ginahuman sang mga 25 ka tawo. Ang pila sa ila bug-os tion nga mga ministro, ginatawag subong mga payunir, kag ang tanan may langitnon nga paglaum. (Filipos 3:​14, 20) Makalalaton ang ila kakugi. Walay sapayan subong isa ka tin-edyer, nagpayunir ako sing makadali sa Belgium sadtong maaga nga bahin sang 1930. Ginpadabdab sini ang akon handum para sa dugang nga pag-alagad sa Ginharian. Sadto nga tion nagpakigbahin kami sa pagpanagtag sa tagsa ka klero sang kopya sang polyeto nga The Kingdom, the Hope of the World.

Sang ulihi ginpamatukan sing tuman sang akon amay ang amon Cristianong hilikuton, kag gani bangod sini, nagpa-London ako sang 1932 agod mag-eskwela sa kolehiyo. Sang ulihi nagmaestra ako sa sulod sing apat ka tuig kag sadto nga tion nakig-angot ako sa Kongregasyon sang Blackneath, isa sang apat lamang sadto ka kongregasyon sa London. Didto sadto nga nabatian namon ang mga balita tuhoy sa pagkabilanggo kag pag-antos sang amon mga Cristianong kauturan nga lalaki kag babayi sa Alemanya sa idalom ni Hitler bangod nagdumili sila sa pagsakdag sa mga hilikuton ni Hitler sa inaway.

Sang 1938, sang mismo nga bulan nga nabayaran ko ang akon utang sa akon mga libro, ginbayaan ko ang akon trabaho agod tumanon ang akon handum nga magpayunir. Dungan kami nga nagpayunir sang akon manghod nga si Beryl sa London, apang nagpuyo sia sa lain nga puluy-an sang mga payunir. Ang akon una nga kaupod sa pagpayunir amo si Mildred Willet, nga sang ulihi namana kay John Barr, isa karon ka katapo sang Nagadumala nga Hubon sang mga Saksi ni Jehova. Upod sa iban sa amon grupo, nagabisikleta kami padulong sa teritoryo kag nagapabilin didto sa bilog nga adlaw, sa masami walay sapayan sang ulan.

Ang panganod sang inaway nagakulap na sadto sa Europa. Ang mga pumuluyo gintudluan sa paggamit sing gas-mask, kag ginsugdan ang pag-ibakwit sa mga kabataan palayo sa mga siudad ukon sa mga banwa sa tion sang inaway. Ang akon nasuptan nga kuwarta hustuhan lamang nga ibakal sing isa ka paris sang sapatos, kag imposible ang magpangayo sing pinansial nga bulig gikan sa akon mga ginikanan. Apang indi bala nga si Jesus nagsiling, ‘Igahatag ining tanan iban nga butang kon pangitaon mo anay ang ginharian?’ (Mateo 6:33) Nagatuo ako sing bug-os nga ihatag ni Jehova ang akon tanan nga ginakinahanglan, kag ginhimo niya ini sing bugana sa sulod sadtong mga tinuig. Sang panahon sang inaway ginadugangan ko ang akon diutay nga rasyon paagi sa akon pinulutan nga mga utanon nga nahulog sa trak. Kag pirme ako makatigayon sing pagkaon paagi sa pagbarter sing literatura sa Biblia sa mga prutas kag mga utanon.

Ang akon manghod nga babayi nga si Sonia natawo sang 1928. Siete anyos lamang sia sang gindedikar niya ang iya kabuhi kay Jehova. Si Sonia nagasiling nga bisan sa amo niya ka hoben nga pang-idaron, ang pagpayunir amo ang iya nangin tulumuron. Sang 1941, pagkatapos ginsimbuluhan ang iya pagdedikar paagi sa bawtismo sa tubig, nalab-ot niya ang amo nga tulumuron sang gintangdo sila ni Nanay subong mga payunir sa Caerphilly, South Wales.

Ang Amon Ministeryo sang Tiempo-Guerra

Sang Septiembre 1939, nagsugod ang Ikaduhang Inaway Kalibutanon, kag ang aton Cristianong mga kauturan nga lalaki kag babayi sa Britanya ginbilanggo sa pareho man nga rason nga ginbilanggo ang ila mga masigkatumuluo sa Nazi nga Alemanya​—⁠ang ila neutral nga tindog tuhoy sa pagpakigbahin sa inaway. Ang pagbombardiyo sa Inglaterra nagsugod sadtong Hulyo 1940. Kada gab-i ang pagbombardiyo makabulungol, apang sa bulig ni Jehova nahimo namon nga makatulogtulog kag nahaulian sing kusog para sa pagbantala sa masunod nga adlaw.

Kon kaisa nagakadto kami sa amon teritoryo nga ginabantalaan lamang masapwan nga ang kalabanan sang mga balay nagkalaguba. Sang Nobiembre 1940 isa ka bomba ang nagtupa pila ka yarda lamang ang kalayuon gikan sa balay diin nagapuyo ang madamo sa amon, nagwasak sa mga bintana sa linibo ka pidaso. Nawasak ang mabug-at nga puwertahan sa atubangan, kag naguba ang simburyo. Pagkatapos makapaligad sing gab-i sa air-raid, nagbululag kami kag nagpuyo sa mga balay sang iban nga mga Saksi.

Wala madugay sang ulihi nakabaton ako sing asaynment padulong sa Croydon, sa Greater London. Ang akon kaupod nga payunir amo si Ann Parkin, nga ang iya manghod nga lalaki nga si Ron Parkin nangin manughituhog sang ulihi sang Komite sang Sanga sa Puerto Rico. Sang ulihi nagsaylo ako sa Bridgend, South Wales, diin nagpadayon ako sa pagpayunir, nagpuyo sing anom ka bulan sa isa ka salakyan nga ginaguyod sang kabayo. Gikan didto nagabisikleta kami sing anom ka kilometro pakadto sa pinakamalapit nga daku nga kongregasyon, sa Port Talbot.

Sa sini nga tion ang publiko nangin maakigon sa amon, nagatawag sa amon nga mga conchies, (nagadumili sa serbisyo militar bangod sang konsiensia). Bangod sini ginbudlayan kami sa pagpangita sing dalayunan, apang gintatap kami ni Jehova suno sa iya ginsaad.

Sang ulihi, walo sa amon ang gintangdo subong mga espesyal payunir sa Swansea, isa ka pantalan nga banwa sa South Wales. Samtang labi nga nagainit ang inaway, amo man ang pag-ihig-ihig sa amon. Ang mga tinaga nga “talamayon nga mga tawo” kag “mga matalaw” ginasulat sa dingding sang amon balay para sa mga payunir. Ini nga kapintas ginsugyot sing daku sang mga report sa pamantalaan nga nagapakamalaut sa amon bangod sang amon neutral nga tindog. Sang ulihi, isa-isa nga ginpamilanggo ang pito sa amon. Nabilanggo ako sing isa ka bulan sa bilangguan sang Cardiff sang 1942, kag sang ulihi ang akon manghod nga si Beryl ginbilanggo man didto. Bisan pa nga puraot kami sa materyal kag nag-antos sing pagyaguta kag pasipala, manggaranon kami sa espirituwal.

Samtang, si Nanay kag Sonia nagapayunir sa Caerphilly kag may kaanggid man nga mga eksperiensia. Ang pinakauna nga pagtuon sa Biblia nga gindumalahan ni Sonia amo ang isa ka babayi nga iya ginpangakuan nga duawon sa Biernes sang gab-i. Nagsalig si Sonia nga updan sia ni Nanay, apang nagpaathag si Nanay: “May iban ako nga kaladtuan. Ikaw ang nangako, gani magkadto ka nga nagaisahanon lamang.” Walay sapayan nga 13 anyos lamang si Sonia, naglakat sia sing isahanon, kag ang babayi nag-uswag sing maayo kag sang ulihi nangin isa ka dedikado nga Saksi.

Tapos-Guerra nga Hilikuton​—⁠Dayon Gilead

Sang matapos ang Unang Inaway Kalibutanon sang 1945, nagapanghikot ako sa nabaw-ing nga teritoryo sa Whaley Bridge, Der­by­shire. Pagkaaga ginpahibalo ang umalagi nga paghidait, ginduaw kag ginpaumpawan namon ang mga tawo nga sadto nga tion nalapyo na sing tuman sa inaway kag sa mga kahalitan sini​—⁠mga ilo, balo, kag baldado nga mga lawas.

Pila ka bulan sang ulihi, nagpanawag sing mga boluntaryo ang Sosiedad sa pagbantala sa Ireland, ang Isla Esmeralda. Sadto nga tion may yara lamang mga 140 ka Saksi ni Jehova sa isla, gani ginkabig ini nga teritoryo para sa pagmisyonero. Sa sulod sang pila lamang ka bulan, mga 40 ka espesyal payunir ang gin-asayn didto, kag isa ako sa ila.

Sa tapos makapanghikot sing malip-ot sa Cole­raine kag sa Cooks­town sa aminhan, gin-asayn ako, upod sa tatlo pa nga iban, sa Dro­ghe­da sa sidlangan nga baybayon. Walay sapayan nga ang mga taga-Ireland kinaugali nga mainabyanon kag maabiabihon, ang relihioso nga pagkamaynadampigan mabaskog. Gani sa bilog nga isa ka tuig, pila lamang ka bulig sa pagtuon sa Biblia ang amon napahamtang sa publiko (sa pagkamatuod isa lamang ka libro kag pila ka polyeto).

Sadtong tion sang amon pagtiner sa Dro­ghe­da, nagabisikleta ako pakadto sa lainlain nga mga talamnan sang ang isa ka bataon nga mangunguma hinali nga nag-ulhot sa madabong nga katamnan sa higad sang dalan. Nanghulonghulong sia sa dalan, nian namangkot sing mahinay: “Isa bala ikaw sang mga Saksi ni Jehova?” Sang magsiling ako nga huo, nagpadayon sia: “Nagbaisay kami sing grabe sang akon nobya tuhoy sa inyo sang nagligad nga gab-i, kag nagbulagay kami. Nag-insister sia nga mga Komunista kamo, subong sang ginasiling sang Katoliko nga mga pari kag sang mga pamantalaan, apang nangatarungan ako nga indi gid ini matuod, bangod nagapamalabalay kamo sing dayag.”

Ginhatagan ko sia sing isa ka polyeto nga mabasa niya, nga iya gintago sa iya bulsa, kag nagsugtanay kami nga magkitaay kag magsugilanon sing dugang pa pagkagab-i, sanglit nagsiling sia: “Kon makit-an ako nga nagapakighambal sa imo, pahalinon ako sa akon trabaho.” Sadto nga gab-i duha sa amon ang nakigkita sa iya kag ginsabat ang iya madamo nga pamangkot. Daw kombinsido sia nga amo ini ang kamatuoran, kag nangako sia nga makadto sa amon balay sa masunod nga gab-i agod makatuon sing dugang pa. Wala gid sia makaulpot, gani ginhunahuna namon nga basi nakilal-an sia sang nag-agi nga iban nga mga siklista sadtong una nga gab-i kag mahimo nga ginpahalin sia sa trabaho. Pirme namon ginapamensar kon bala nangin Saksi sia.

Pagkatapos nga nakatambong sa distrito nga kombension sa Brigh­ton sa bagatnan nga baybayon sang Inglaterra sang 1949, nakabaton ang pila sa amon sing imbitasyon sa Watchtower Bible School of Gilead sa Estado sang New York. Beinte-seis tanan halin sa Britanya ang nagtambong sa ika-15 nga klase, nga nagradwar sadtong Hulyo 30, 1950, sadtong internasyonal nga kombension sa Yankee Stadium.

Ang Amon Ministeryo sa Brazil

Sang nagsunod nga tuig gin-asayn ako sa Saõ Paulo, Brazil, isa sang labing mauswagon nga mga siudad sa kalibutan. Sadto nga tion may yara lamang ini anom ka kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova, apang sa karon may yara sing halos 600 sini! Daw ano nga kabaliskaran ini sangsa pagpanghikot didto sa Ireland! Madamo nga balay sa Saõ Paulo ang mga mansyon, napalibutan sing mataas nga salsalon nga mga pader kag sing denihon sing artistiko nga salsalon nga mga ganhaan. Ginatawag namon ang tag-iya sang balay ukon ang kabulig nga babayi paagi sa pagpamalakpak.

Samtang nagalakat ang mga tinuig, madamo sing bag-o nga mga asaynment. Nakatigayon ako sing pribilehiyo nga makabulig sa pagporma sing bag-o nga mga kongregasyon sa madamo nga mga duog sa suludlon nga mga Estado sang Saõ Paulo, lakip ang isa sa Jundiaí sang 1955 kag ang isa pa sa Piracicaba sang 1958. Sang ulihi, sang 1960, ang akon manghod nga si Sonia amo ang nangin kaupod ko nga misyonera, kag gin-asayn kami sa Pôrto Alegre, ang kapital sang estado sang Rio Grande do Sul. Paano sia, mahimo nga ginahunahuna mo, nakakadto sa Brazil?

Si Sonia kag si Nanay nagpadayon sa pagpayunir sa Inglaterra pagkatapos sang Ikaduhang Inaway Kalibutanon. Apang sang maaga nga bahin sang 1950, gin-operahan si Nanay bangod sang kanser nga naghimo sa iya nga tuman kaluya sa pagpamalaybalay, bisan pa nga masarangan niya ang magdumala sing pagtuon sa Biblia kag paghimo sing mga sulat. Nagpadayon si Sonia sa pagpayunir, kag sa amo man nga tion nagabulig sa pag-atipan kay Nanay. Sang 1959, nakatigayon si Sonia sang pribilehiyo nga magtambong sa ika-33 nga klase sang Gilead kag gin-asayn sa Brazil. Samtang, si Beryl ang nag-atipan kay Nanay tubtob sang mapatay sia sang 1962. May bana na sadto si Beryl, kag sia kag ang iya pamilya matutom nga nagaalagad kay Jehova.

Sa Brazil, madamo nga tawo ang nabuligan namon ni Sonia sa pagdedikar kag pagpabawtismo. Apang, ang isa sang mga problema sang kalabanan nga mga taga-Brazil amo ang paglegalisar sang ila pag-asawahay. Bangod mabudlay ang pagkuha sing diborsio sa Brazil, nangin kinaandan para sa mga mag-asawa ang magpuyo nga wala sing kasal. Amo sini ilabi na ang kaso kon ang isa ka tiayon nagbulag sa iya una legal nga tiayon.

Amo sina ang kahimtangan sang isa ka babayi, nga si Eva, sang makilala ko sia. Naglakat ang iya bana kag wala sing may nakahibalo kon diin sia nagkadto, gani agod makit-an sia, ginpaanunsio namon ini sa radyo. Sang makit-an ang iya bana, gin-updan ko sia padulong sa isa pa ka siudad agod papirmahon ang iya bana sa isa ka dokumento nga magahilway kay Eva agod mahimo niya nga legal ang iya relasyon sa diminyo nga lalaki nga iya ginapuyopuyo. Sa una nga bista sa atubangan sang hukom, ginpamangkot niya kami ni Eva kon ngaa luyag niya tadlungon ang iya kahimtangan sa pag-asawahay. Nakibot ang hukom kag subong man nakombinsi sang ginpaathag namon ini sa iya.

Sa isa pa ka okasyon, gin-updan ko ang isa sang akon mga ginatun-an sa Biblia agod mangita sing isa ka abogado nga mag-uyat sang iya kaso. Sa liwat isa ka maayo nga panaksi ang nahimo tuhoy sa pag-asawahay kag sa talaksan sa moral sang Dios. Sadto nga tion tuman ka daku ang gasto sa pagkuha sing diborsio sa amo nga ang duha ka magtiayon dapat nga magtrabaho agod mabayaran ang mga balayran. Apang para sa sining bag-o nga mga estudyante sang Biblia, takus ini sing pagpaninguha. Nakatigayon kami ni Sonia sing pribilehiyo nga mangin mga testigo sa ila kasal, kag sang ulihi, upod sa ila tatlo ka tin-edyer nga kabataan, namati kami sa isa ka malip-ot nga pamulongpulong sa Biblia sa ila puluy-an.

Isa ka Mabuganaon, Mapinadyaon nga Kabuhi

Sang gindedikar namon ni Sonia ang amon kabuhi kay Jehova kag nangin mga payunir, ginhandum namon, kon posible, nga ang bug-os tion nga ministeryo amo ang mangin bug-os kabuhi namon nga karera. Wala namon masyado ginpaligban kon ano ang matabo sa amon kon magtigulang kami ukon magbalatian ukon makasugata sing problema sa pinansial. Apang, subong sang ginsaad ni Jehova, wala gid kami ginpabayaan.​—⁠Hebreo 13:⁠6.

Ah, huo, ang kakulangon sa kuwarta nangin problema kon kaisa. Isa ka bes, isa ka tuig nga parsley nga tinapay lamang ang amon ginapanyaga sang akon kaupod, apang wala gid kami nagutman, ukon nga ginkulang kami sing pangunang mga kinahanglanon.

Sa pagligad sang mga tinuig, ang amon kapagsik nabuhinan. Sadtong tungatunga sang 1980, pareho kami nga gin-operahan sing seryoso nga nagresulta sa daku nga pagtilaw sa amon, bangod naapektuhan sing tuman ang amon pagbantala nga hilikuton. Sang Enero 1987, gin-agda kami nga mangin katapo sang ulong talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Brazil.

Ang amon daku nga pamilya sang kapin sa isa ka libo nga mga ministro nahamtang sa 140 kilometros sa guwa sang Saõ Paulo sa isa ka matahom nga punsok sang mga tinukod, diin nagaimprinta kami sing mga literatura sa Biblia para sa Brazil kag sa iban nga bahin sang South America. Nabaton namon diri ang mahigugmaon nga pag-atipan gikan sa debotado nga mga alagad sang Dios. Sadtong una ko nga pag-abot sa Brazil sang 1951, may yara mga 4,000 ka manugbantala sang mensahe sang Ginharian, apang sa karon may yara kapin sa 366,000! Ang aton maluluy-on langitnon nga Amay sa pagkamatuod nagdugang sa amon ‘sang tanan iban nga butang’ bangod ginpangita namon anay ang iya Ginharian.​—⁠Mateo 6:⁠33.

[Piktyur sa pahina 22]

Si Olive upod ni Mildred Willet sa kilid sang information cart, 1939

[Piktyur sa pahina 25]

Sanday Olive kag Sonia Springate