Mga Ginikanan, ang Inyo Kabataan Nagakinahanglan sing Pinasahi nga Igtalupangod
“Ang imo mga anak mangin kaangay sang mga tanom nga olibo sa palibot sang imo latok.”—SALMO 128:3.
1. Paano mahimo mapaanggid ang pagsagod sing tanom kag pagpadaku sa kabataan?
SA MADAMO nga bahin, ang kabataan nagatubo kag nagalambo kaangay sang mga tanom. Busa, indi makapakibot nga ginapatuhuyan sang Biblia ang asawa sang lalaki subong “mabungahon nga balagon” kag ginapaanggid ang iya kabataan sa “mga tanom nga olibo sa palibot sang [iya] latok.” (Salmo 128:3) Masugid sa imo sang isa ka mangunguma nga indi mahapos ang magpatubo sang lamigas, ilabi na kon indi maayo ang mga kahimtangan sang klima kag duta. Subong man, sa sining makahalanguyos nga “katapusan nga mga adlaw,” tuman gid kabudlay ang magpadaku sa kabataan nga mangin napasibu sing maayo, mahinadlukon sa Dios nga mga hamtong.—2 Timoteo 3:1-5.
2. Ano sa masami ang ginakinahanglan agod makapatubas sing maayo nga ani?
2 Agod makaani sing maayo nga patubas, ang mangunguma nagakinahanglan sing mauyahon nga duta, mainit nga silak sang adlaw, kag tubig. Dugang sa paghabok kag paghilamon, dapat niya matapna ang mga sapat-sapat kag maghimo sang iban pa maamligon nga pag-atipan. Ayhan may mabudlay nga mga tion sa panahon sang pagtubo, tubtob sa pag-ani. Daw ano ka makapasubo kon ang patubas indi mangin maayo! Apang, daw ano gid ka kontento ang mangunguma kon, pagkatapos sang lakas nga pagpangabudlay, isa ka maayo nga patubas ang maani!—Isaias 60:20-22; 61:3.
3. Paano ipaanggid ang tanom kag kabataan kon tuhoy sa pagkaimportante, kag ano nga sahi sang igtalupangod ang dapat mabaton sang kabataan?
3 Ang madinalag-on, mapatubason nga tawhanon nga kabuhi pat-od gid nga mas hamili sangsa ani sang isa ka mangunguma. Busa indi makapakibot nga ang pagpadaku sa isa ka bata sing madinalag-on nagakinahanglan sing mas madamo nga tion kag panikasog sangsa pagpatubo sing mabuganaon nga patubas. (Deuteronomio 11:18-21) Ang isa ka bata nga gintanom sa katamnan sang kabuhi, kon bunyagan kag saguron sa gugma kag hatagan sing maayo nga mga dulunan, mahimo magtubo kag mamulak sa espirituwal bisan pa sa kalibutan nga puno sing manubo nga mga prinsipio sa moral. Apang kon patumbayaan ukon piguson, ang bata magakalayong sa sulod kag mahimo nga mapatay sa espirituwal. (Colosas 3:21; ipaanggid ang Jeremias 2:21; 12:2.) Sa pagkamatuod, ang tanan nga kabataan nagakinahanglan sing pinasahi nga igtalupangod!
Adlaw-adlaw nga Igtalupangod Kutob sa Pagkalapsag
4. Ano nga sahi sang igtalupangod ang ginakinahanglan sang kabataan “kutob sa pagkalapsag”?
4 Dapat hatagan sing halos dalayon nga igtalupangod sang mga ginikanan ang isa ka bag-ong nabun-ag nga bata. Apang, ang lapsag bala nagakinahanglan lamang sing pisikal ukon materyal nga igtalupangod sa adlaw-adlaw? Sa alagad sang Dios nga si Timoteo, si apostol Pablo nagsulat: “Kutob sa pagkalapsag nahibaluan mo ang balaan nga mga kasulatan, nga makapaalam sa imo sa kaluwasan.” (2 Timoteo 3:15) Gani ang nabaton ni Timoteo nga igtalupangod gikan sa iya ginikanan, bisan kutob sa pagkalapsag, espirituwal man nga sahi. Apang san-o nagasugod ang pagkalapsag?
5, 6. (a) Ano ang ginasiling sang Biblia tuhoy sa wala pa mabun-ag? (b) Ano ang nagapakita nga ang mga ginikanan dapat mabalaka sa kaayuhan sang wala pa mabun-ag nga bata?
5 Ang Griegong tinaga nga gingamit diri ni Pablo (breʹphos) ginaaplikar man sa wala pa nabun-ag nga bata. Si Elizabeth, nga iloy ni Juan Bautista, nagsiling kay Maria nga paryente niya: “Sang ang tunog sang imo panamyaw nag-abot sa akon igdulungog, ang lapsag [breʹphos] sa akon tiyan nagkibo sa daku nga kalipay.” (Lucas 1:44) Busa, bisan ang mga wala pa mabun-ag ginatawag nga mga lapsag, kag ginapakita sang Biblia nga nagahulag sila sa nagakatabo sa guwa sang tiyan. Busa dapat bala nga ang pag-atipan antes sang pagbun-ag, nga masami ginapalig-on sa karon, magalakip sang pagtalupangod sa espirituwal nga kaayuhan sang wala pa mabun-ag nga lapsag?
6 Butang ini nga dapat binagbinagon, kay ginapakita sang ebidensia nga ang wala pa mabun-ag mahimo nga makabenepisyo ukon maapektuhan sing dimaayo sang ila mabatian. Natukiban sang isa ka direktor sa musika nga ang lainlain nga tunog nga gin-ensayo niya makatilingala nga daw pamilyar sing tunog, ilabi na ang cello nga bahin. Sang ginsambit niya ang mga ngalan sang mga lanton sa iya iloy, nga isa ka propesyonal nga cellista, nagsiling sia nga amo gid ini ang mga komposisyon sa musika nga gin-ensayo niya samtang ginamabdos niya sia. Sa kaanggid, ang wala pa mabun-ag mahimo nga maapektuhan sing negatibo kon ang ila mga iloy kinabatasan nga nagatan-aw sing mga drama sa telebisyon. Busa, ang isa ka balasahon sa medisina nagsiling tuhoy sa “pagkagiyan sang kiring (fetus) sa drama.”
7. (a) Paano ginhatagan sing igtalupangod sang madamong mga ginikanan ang kaayuhan sang ila wala pa mabun-ag nga mga anak? (b) Ano ang mga ikasarang sang isa ka bata?
7 Nahibaluan ang benepisyo sang positibo nga pangpapagsik sa mga lapsag, madamong mga ginikanan ang nagasugod sa pagbasa, pagpakigsugilanon, kag pag-amba sa ila bata bisan sa wala pa ini mabun-ag. Mahimo mo man ini. Bisan pa indi mahangpan sang imo lapsag ang mga tinaga, ayhan makabenepisyo sia gikan sa imo malulot nga tingog kag sa mahigugmaon nga tono sini. Pagkatapos mabun-ag, ang bata magasugod sa paghantop sa imo mga tinaga, ayhan sing mas maaga pa sangsa ginahunahuna mo. Sa sulod sang duha ukon tatlo lamang ka tuig, ang bata makatuon sing masibod nga lengwahe paagi lamang sa pagkanadayag sa sini. Ang bata magasugod man sa pagtuon sang “putli nga hambal” sang kamatuoran sang Biblia.—Sofonias 3:9.
8. (a) Ano ang mahimo nga buot silingon sang Biblia sang nagsiling ini nga nahibaluan ni Timoteo ang balaan nga mga kasulatan “kutob sa pagkalapsag”? (b) Ano ang napamatud-an nga matuod may kaangtanan kay Timoteo?
8 Ano ang buot silingon ni Pablo sang nagsiling sia nga ‘nahibaluan [ni Timoteo] ang balaan nga mga kasulatan kutob sa pagkalapsag’? Ayhan ginapatuhuyan niya ang espirituwal nga paghanas nga nabaton ni Timoteo kutob sa pagkalapsag, indi lamang kutob sa pagkabata. Nagahisanto ini sa kahulugan sang Griegong tinaga nga breʹphos, nga nagapatuhoy sa kinaandan sa isa ka bag-ong bun-ag. (Lucas 2:12, 16; Binuhatan 7:19) Nakabaton si Timoteo sing espirituwal nga panudlo gikan sa iya iloy nga si Eunice kag sa iya lola nga si Loida kutob pa sa tion nga sarang niya madumduman. (2 Timoteo 1:5) Ang hambalanon, ‘Kon paano ginadihon ang lamharon nga sanga, ang kahoy magatubo sing amo man sina’ naaplikar gid kay Timoteo. ‘Ginhanas [sia] suno sa dalanon nga para sa iya,’ kag, subong resulta, nangin maayo sia nga alagad sang Dios.—Hulubaton 22:6; Filipos 2:19-22.
Ang Pinasahi nga Pag-atipan nga Kinahanglanon
9. (a) Ano ang dapat likawan sang mga ginikanan nga himuon, kag ngaa? (b) Samtang nagadaku ang isa ka bata, ano ang dapat himuon sang mga ginikanan, kag anong halimbawa ang dapat nila sundon?
9 Ang kabataan kaangay man sang tanom nga indi tanan palareho sing mga kinaiya, ukon nagahulag sa pareho nga mga paagi sang pag-atipan. Ang maalamon nga mga ginikanan magatahod sa mga kinatuhayan kag magalikaw sa pagpaanggid sang isa ka bata sa isa pa. (Ipaanggid ang Galacia 6:4.) Agod ang inyo kabataan magadaku nga mangin maayo nga mga hamtong, dapat ninyo panilagan ang ila kaugalingon nga personal nga mga kinaiya, nagapalambo sang mga maayo kag nagagabot sang mga malain. Ano kon mamutikan mo ang isa ka kaluyahon ukon dinakaigo nga huyog, ayhan padulong sa pagkadibunayag, materyalismo, ukon kakagod? Tadlunga ini sing malulo, kaangay sang pagtadlong ni Jesus sa mga kaluyahon sang iya mga apostoles. (Marcos 9:33-37) Sa partikular, hatagi sing komendasyon ang tagsa ka bata sing tayuyon tungod sang iya mga kusog kag maayo nga mga kinaiya.
10. Ano ang ilabi na nga ginakinahanglan sang kabataan, kag paano ini ginaaman?
10 Ang labi nga ginakinahanglan sang kabataan amo ang mahigugmaon nga personal nga igtalupangod. Si Jesus naghinguyang sing tion sa pag-aman sa mga bata sing amo sina ka pinasahi nga igtalupangod, bisan sa sadtong masako nga katapusan nga mga inadlaw sang iya ministeryo. (Marcos 10:13-16, 32) Mga ginikanan, sunda ina nga halimbawa! Dimakagod nga maghinguyang sing tion upod sa inyo kabataan. Kag indi mahuya nga ipakita sa ila ang matuod nga gugma. Haksa sila, subong sang ginhimo ni Jesus. Hatagi sila sing mainit kag mapinalanggaon nga mga hakos kag halok. Sang ang mga ginikanan sang mabuot nga lamharon nga mga hamtong ginpamangkot kon ano nga laygay ang mahatag nila sa iban pa nga mga ginikanan, ang pila sa labing masunson nga mga sabat amo: ‘Maghigugma sing bugana,’ ‘maghinguyang sing tion nga magkaupod,’ ‘palambua ang pagtahod sa isa kag isa,’ ‘mamati gid sa ila,’ ‘maghatag sing panuytoy sa baylo sang pamulongpulong,’ kag ‘mangin realistiko.’
11. (a) Paano dapat tamdon sang mga ginikanan ang paghatag sing pinasahi nga igtalupangod sa ila kabataan? (b) San-o ang mga ginikanan mahimo makatigayon sing hamili nga mga pagpaalintunay upod sa ila kabataan?
11 Ang pag-aman sing amo sina ka pinasahi nga igtalupangod isa ka kalipay. Ang isa ka madinalag-on nga ginikanan nagsulat: “Sang magagmay pa ang amon duha ka anak nga lalaki, ang paghanda sa ila sa pagtulog, pagbasa sa ila, paghabol sa ila, kag pagpangamuyo upod sa ila makalilipay.” Ina nga mga tion sang pag-updanay nagahatag sing kahigayunan sang mga pagpaalintunay nga makapalig-on sa ginikanan kag sa bata. (Ipaanggid ang Roma 1:11, 12.) Ang isa ka mag-asawa namati samtang ang ila tres-anyos nga anak nangabay sa Dios nga pakamaayuhon si “Wally.” Sunod-sunod nga mga gab-i nga ginpangamuyo niya si “Wally,” kag napalig-on sing daku ang iya mga ginikanan sang nahangpan nila nga ginapatuhuyan niya gali ang mga kauturan sa Malawi, nga sadto nga tion nagaantos sing paghingabot. Ang isa ka babayi nagsiling: ‘Sadtong apat ka tuig pa lamang ang akon edad, ginbuligan ako sang akon iloy sa pagsaulo sa mga kasulatan kag sa pag-amba sa mga ambahanon sa Ginharian samtang nagatindog ako sa isa ka siya nga nagapamala sang mga pinggan samtang nagapanghugas sia. May mahunahuna bala kamo nga mga tion nga mahimo ninyo ang hamili nga mga pagpaalintunay upod sa inyo mga kabataan?
12. Ano ang maalamon nga iaman sang Cristianong mga ginikanan para sa ila kabataan, kag anong mga paagi ang mahimo nga gamiton?
12 Ang maalamon nga Cristianong mga ginikanan nagahimos sang isa ka regular nga programa sa pagtuon. Bisan pa mahimo ninyo gamiton ang pormal nga pamangkot-kag-sabat nga paagi, makaamot bala kamo sa makalilipay nga mga pagpaalintunay paagi sa pagpasibu sang mga sesyon sa pagtuon, ilabi na para sa magagmay nga kabataan? Ayhan malakip ninyo ang pagdrowing sang mga larawan sa mga danyag sa Biblia, pagsugid sing mga sugilanon sa Biblia, ukon pagpamati sa report nga ginpahanda mo sa isa ka bata. Himua ang Pulong sang Dios nga manamit subong sang masarangan ninyo para sa inyo kabataan agod mahidlaw sila sa sini. (1 Pedro 2:2, 3) Ang isa ka amay nagsiling: ‘Sang magagmay pa ang kabataan, nagkamang kami sa salog upod sa ila kag gin-arte ang maragtason nga mga hitabo may kaangtanan sa bantog nga mga tinawo sa Biblia. Naluyagan ini sang kabataan.’
13. Ano ang kabilihanan sang mga sesyon sa pag-ensayo, kag ano ang mahimo ninyo nga ensayuhon sa sining mga tion?
13 Ang mga sesyon sa pag-ensayo nagaresulta man sa hamili nga mga pagpaalintunay bangod nagabulig ini sa kabataan sa paghanda para sa matuod-sa-kabuhi nga mga kahimtangan. Ang isa sa mga kabataan nga Kusserow—ang tanan nga 11 nagpabilin nga matutom sa Dios sadtong panahon sang paghingabot sang mga Nazi—nagsiling tuhoy sa iya mga ginikanan: “Ginpakita nila sa amon kon paano magpanghikot kag kon paano pangapinan ang amon kaugalingon paagi sa Biblia. [1 Pedro 3:15] Masunson kami nagahiwat sing mga sesyon sa pag-ensayo, nagabangon sing mga pamangkot kag nagahatag sing mga sabat.” Ngaa indi man ini paghimuon? Sarang ninyo maensayo ang mga presentasyon para sa ministeryo, kag ang ginikanan amo ang magakuha sang papel sang tagbalay. Ukon ang sesyon sa pag-ensayo mahimo magahinun-anon sang matuod-sa-kabuhi nga mga pagsulay. (Hulubaton 1:10-15) “Ang pag-ensayo sa mabudlay nga mga kahimtangan nagapalig-on sa mga ikasarang kag pagsalig sang isa ka bata,” siling sang isa ka indibiduwal. “Ang ensayo mahimo magalakip sang pagtungod sang papel sang isa ka abyan nga nagatanyag sa imo anak sing sigarilyo, alak ukon droga.” Ining mga sesyon magabulig sa inyo sa paghantop kon paano magahulag ang inyo mga anak sa subong sina nga mga kahimtangan.
14. Ngaa ang mahigugmaon kag mainawaon nga mga paghambalanay upod sa inyo kabataan tuman ka importante?
14 Sa tion sang mga pagpaalintunay upod sa inyo anak, ganyata sia sa mainawaon nga paagi subong man sang ginhimo sang manunulat sining mga pulong: “Anak ko, dili pagkalimti ang akon kasuguan, kag magbantay ang imo tagipusuon sang akon mga sugo, kay ang kalawigon sang mga adlaw kag katuigan sang kabuhi kag paghidait idugang sa imo.” (Hulubaton 3:1, 2) Indi bala ayhan matandog ang tagipusuon sang inyo anak kon mahigugmaon nga ipaathag ninyo sa iya nga ginapangabay mo ang pagkamatinumanon bangod magaresulta ini sa pagtigayon niya sing paghidait kag kalawigon sang mga adlaw—sa katunayan, sing kabuhi nga dayon sa mahidaiton nga bag-ong kalibutan sang Dios? Binagbinaga ang personalidad sang inyo anak samtang nagapangatarungan kamo gikan sa Pulong sang Dios. Himua ini sing mapangamuyuon, kag si Jehova magapakamaayo sang inyo mga panikasog. Inang mahigugmaon kag mainawaon nga pasad-sa-Biblia nga mga paghinun-anon mahimo nga may yara maayo nga mga resulta kag magadala sing mapinadayunon nga mga kaayuhan.—Hulubaton 22:6.
15. Paano ginabuligan sang mga ginikanan ang ila kabataan sa paglubad sa mga problema?
15 Bisan kon ang subong nga pagpaalintunay wala mahimo sa inyo ginplano nga panag-on sa pagtuon, indi pagtuguti nga matublag ang inyo igtalupangod sang iban nga mga butang. Pamatii sing maayo indi lamang kon ano ang ginasiling sang inyo anak kundi kon paano man ginapabutyag ang hunahuna. “Tan-awa ang imo anak,” siling sang isa ka eksperto. “Hatagi sia sang inyo lubos nga igtalupangod. Dapat kamo makahangop, indi lamang magapamati. Ang mga ginikanan nga nagapanikasog sing dugang nagahimo sing daku nga kinatuhayan sa kabuhi sang ila kabataan.” Ang kabataan sa karon masami nga nagaatubang sing mabug-at nga mga palaligban sa eskwelahan kag sa iban nga mga lugar. Subong isa ka ginikanan, pahambala ang inyo anak, kag buligi sia nga tamdon ang mga butang gikan sa pagtamod sang Dios. Kon wala kamo makapat-od kon paano lubaron ang palaligban, manalawsaw sa Kasulatan kag sa mga publikasyon nga gin-aman sang “matutom kag mainandamon nga ulipon.” (Mateo 24:45) Sa tanan nga paagi, hatagi ang inyo anak sang tanan nga pinasahi nga igtalupangod nga kinahanglanon agod malubad ang palaligban.
Pakabahandia ang Inyo Tion nga Magkaupod
16, 17. (a) Ngaa ang mga pamatan-on ilabi na nga nagakinahanglan sing pinasahi nga igtalupangod kag panudlo karon? (b) Ano ang dapat mahibaluan sang kabataan kon ginadisiplina sang ila mga ginikanan?
16 Ang mga pamatan-on nagakinahanglan sing dugang pa nga pinasahi nga igtalupangod karon sangsa nagligad bangod nagakabuhi kita sa “katapusan nga mga adlaw,” kag “makahalanguyos [ini] nga mga tion.” (2 Timoteo 3:1-5; Mateo 24:3-14) Ang mga ginikanan kag kabataan lunsay nagakinahanglan sang pangamlig nga ginahatag sang matuod nga kaalam nga “nagatipig nga buhi sa mga nagapanag-iya sini.” (Manugwali 7:12) Sanglit ang diosnon nga kaalam nagalakip sang nagakaigo nga pag-aplikar sa pasad-sa-Biblia nga ihibalo, ang kabataan nagakinahanglan sang tayuyon nga panudlo sa Pulong sang Dios. Gani, tun-i ang Kasulatan upod sa inyo mga anak. Sugiri sila nahanungod kay Jehova, ipaathag sing maayo ang iya mga kasuguan, kag pukawa ang makalilipay nga pagpaabot para sa katumanan sang iya daku nga mga saad. Isugid ina nga mga butang sa puluy-an, samtang nagalakat kamo kaupod sang inyo mga anak—sa pagkamatuod, sa tanan nagakaigo nga okasyon.—Deuteronomio 6:4-7.
17 Nakahibalo ang mga mangunguma nga indi tanan nga mga tanom nagatubo sa idalom sang palareho nga mga kahimtangan. Ang mga tanom nagakinahanglan sing pinasahi nga pag-atipan. Sa kaanggid, ang tagsa ka bata tuhay kag nagakinahanglan sing pinasahi nga igtalupangod, panudlo, kag disiplina. Halimbawa, ang matalom nga panulok sang ginikanan mahimo nga bastante na agod mag-untat ang isa ka bata sa iya malain nga ginahimo, samtang ang isa pa ka bata mahimo nga nagakinahanglan sing mas matigdas nga disiplina. Apang dapat mahibaluan sang imo tanan nga kabataan kon ngaa wala ikaw mahamuot sa pila ka hambal ukon buhat, kag ang duha ka ginikanan dapat magbuligay agod ang disiplina mapinadayunon. (Efeso 6:4) Ilabi na nga importante nga ang Cristianong mga ginikanan magahatag sing maathag nga panuytoy nga nagahisanto sa Kasulatan.
18, 19. Ano ang salabton sang Cristianong mga ginikanan sa ila kabataan, kag ano ang mahimo nga magaresulta kon ina nga buluhaton ginahimo sing maayo?
18 Ang mangunguma dapat maghimo sang buluhaton nga pagtanom kag paghabok sa husto nga tion. Kon magpalantang sia ukon magpabaya sang iya tanom, diutay lamang ukon wala sia sing maani. Ti, ang inyo magagmay nga kabataan “mga tanom” nga nagatubo nga nagakinahanglan sing pinasahi nga igtalupangod karon mismo, indi sa masunod nga bulan ukon masunod nga tuig. Indi pagpaligara ang hamili nga mga kahigayunan sa pagpasanyog sang ila espirituwal nga pagtubo nahisuno sa Pulong sang Dios kag sa paggabot sang kalibutanon nga mga panghunahuna nga mahimo bangdan sang ila pagkalaya kag pagkapatay sa espirituwal. Pakabahandia ang mga inoras kag mga inadlaw nga pribilehiyo ninyo nga ihinguyang upod sa inyo kabataan, kay ini nga mga tion madasig nga nagaligad. Pangabudlayi sing lakas nga palambuon sa inyo mga anak ang diosnon nga mga kinaiya nga kinahanglanon para sa isa ka malipayon nga pagkabuhi subong matutom nga mga alagad ni Jehova. (Galacia 5:22, 23; Colosas 3:12-14) Indi ini buluhaton sang iban; buluhaton ninyo ini, kag ang Dios magabulig sa inyo sa paghimo sini.
19 Hatagi ang inyo kabataan sing bugana nga espirituwal nga mga panublion. Tun-i upod sa ila ang Pulong sang Dios, kag himua nga magkaupod ang makalilipay nga kalingawan. Dalha ang inyo mga anak sa Cristianong mga miting, kag upda sila sa pagbantala sang Ginharian nga hilikuton. Palig-una sa inyo hinigugma nga anak ang sahi sang personalidad nga ginakahamut-an ni Jehova, kag pat-od gid nga hatagan nila kamo sing daku nga kalipay sa ulihi. Sa pagkamatuod, “ang amay sang matarong magakalipay sing daku; ang isa nga mangin amay sa isa ka maalam magakalipay man sa sa iya. Magkasadya ang imo amay kag ang imo iloy, kag magkalipay ang nag-anak sa imo.”—Hulubaton 23:24, 25.
Bugana nga Padya
20. Ano ang sekreto agod magmangin madinalag-on nga ginikanan sang mga tin-edyer?
20 Ang pagpadaku sa kabataan isa ka masibod, madugay nga asaynment. Ang pagpadaku sa sining ‘mga tanom nga olibo sa palibot sang imo latok’ agod mangin mahinadlukon sa Dios nga mga hamtong nga nagapatubas sang bunga sang Ginharian gintawag nga isa ka 20-anyos nga proyekto. (Salmo 128:3; Juan 15:8) Ini nga proyekto masami nga labi pa nga nagabudlay kon ang kabataan magalab-ot sa pagkatin-edyer, kon ang mga pag-ipit sa ila masunson nga nagadugang kag nakita sang mga ginikanan nga kinahanglan nila dugangan ang ila mga panikasog nga buligan ang ila kabataan. Apang ang sekreto agod magmadinalag-on nagapabilin nga pareho—mangin matinalupangdon, mapagsik, kag mahinangpunon. Dumduma nga ang inyo mga anak tunay nga nagakinahanglan sing personal nga igtalupangod. Mahatag ninyo ina nga igtalupangod paagi sa pagpakita sing matuod nga mahigugmaon nga kabalaka para sa ila kaayuhan. Agod buligan sila, dapat ninyo gamiton ang inyo kaugalingon paagi sa pag-aman sing tion, gugma, kag pag-ulikid nga ginakinahanglan gid nila.
21. Ano ang mangin padya sa paghatag sa kabataan sing pinasahi nga igtalupangod?
21 Ang padya sa inyo mga panikasog sa pag-atipan sa hamili nga bunga nga gintugyan ni Jehova sa inyo mangin mas makaalayaw pa sangsa bugana nga ani sang bisan sin-o nga mangunguma. (Salmo 127:3-5) Kon amo mga ginikanan, padayon nga hatagi ang inyo kabataan sing pinasahi nga igtalupangod. Himua ini para sa ila kaayuhan kag sa himaya sang aton langitnon nga Amay, nga si Jehova.
Paano Mo Sabton?
◻ Paano mapaanggid ang pagsagod sing tanom kag pagpadaku sa kabataan?
◻ Ano nga sahi sang igtalupangod ang dapat mabaton sang isa ka bata adlaw-adlaw kutob sa pagkalapsag?
◻ Anong pinasahi nga pag-atipan ang ginakinahanglan sang kabataan, kag paano ini mahimo ihatag?
◻ Ngaa hatagan ninyo sing pinasahi nga igtalupangod ang inyo kabataan?