Indi Magkataka!
“Indi kita magkataka sa paghimo sing maayo, kay sa nagakaigo nga dag-on magaani kita kon indi kita pagkapuyon.”—GALACIA 6:9.
1, 2. (a) Sa anong mga paagi nagapangayam ang isa ka leon? (b) Interesado gid ang Yawa nga tukbon sin-o?
ANG isa ka leon nagapangayam sa nanuhaytuhay nga mga paagi. Kon kaisa ginalambatan sini ang iya tulukbon sa buho ukon sa mga alagyan. Apang kon kaisa, siling sang libro nga Portraits in the Wild, ang isa ka leon “nagahimulos lamang sang isa ka kahimtangan—halimbawa, pagsalakay sa nagakatulog nga tinday sang zebra.”
2 Ang aton “kaaway, ang Yawa,” paathag ni apostol Pedro, ‘nagaluyong kaangay sang nagangurob nga leon, nga nagapangita sang iya tulukbon.’ (1 Pedro 5:8) Bangod nahibaluan ni Satanas nga malip-ot na lang ang iya nabilin nga tion, labi pa nga ginapabudlayan niya ang mga tawo agod punggan sila sa pag-alagad kay Jehova. Apang, ining “nagangurob nga leon” labi na nga interesado sa pagtukob sa mga alagad ni Jehova. (Bugna 12:12, 17) Ang iya mga metodo sa pagpangayam kaanggid sa ginagamit sang leon. Paano?
3, 4. (a) Anong mga metodo ang ginagamit ni Satanas sa pagtukob sa mga alagad ni Jehova? (b) Bangod “makahalanguyos nga mga tion nga mabudlay pakigbagayan” ang karon nga tion, anong mga pamangkot ang ginapautwas?
3 Kon kaisa nagapanglambat si Satanas—paghingabot ukon pagpamatok nga ginatuyo sa pagbungkag sang aton integridad agod nga mag-untat kita sa pag-alagad kay Jehova. (2 Timoteo 3:12) Apang, kaangay sang leon, kon kaisa ginahimuslan lamang sang Yawa ang isa ka kahimtangan. Nagahulat sia tubtob nga magluya ang aton buot ukon matak-an, kag dayon ginahimuslan niya ang aton masubo nga kahimtangan agod hayluhon kita nga mangampo. Indi gid naton pagtugutan nga mangin mahapos nga tulukbon kita!
4 Apang, nagakabuhi kita sa pinakamabudlay nga panahon sa bug-os nga maragtas sang tawo. Sa sining “makahalanguyos nga mga tion nga mabudlay pakigbagayan,” mahimo nga madamo sa aton ang ginaluyahan sing buot ukon ginapung-awan kon kaisa. (2 Timoteo 3:1) Paano, nian, naton malikawan nga matak-an kita kag mangin mahapos nga tulukbon sang Yawa? Huo, paano naton mapamatian ang inspirado nga laygay ni apostol Pablo: “Indi kita magkataka sa paghimo sing maayo, kay sa nagakaigo nga dag-on magaani kita kon indi kita pagkapuyon”?—Galacia 6:9.
Kon Paslawon Kita sang Iban
5. Ngaa ginlapyo si David, apang ano ang wala niya paghimua?
5 Sang panahon sang Biblia, bisan gani ang matutom gid nga mga alagad ni Jehova mahimo nga ginpung-awan. “Ginalapyo ako sang akon pag-ugayong,” sulat ni salmista David. “Sa tagsa ka gab-i ginapalangoy ko ang akon higdaan; ginabunyagan ko ang akon higdaan sang akon mga luha. Ang akon mga mata nagapanghuyos tungod sa kalisod.” Ngaa subong sadto ang ginbatyag ni David? “Bangod sang tanan ko nga kasumpong,” paathag niya. Ang masakit nga mga buhat sang iban nagpabakho sang tagipusuon ni David amo kon ngaa naghibi sia sing tuman. Sa gihapon, si David wala magpalayo kay Jehova bangod sang ginhimo sa iya sang iya mga isigkatawo.—Salmo 6:6-9.
6. (a) Paano kita mahimo maapektuhan sang mga ginahambal ukon ginabuhat sang iban? (b) Paano ginahimo sang iban ang ila kaugalingon nga mangin mahapos nga tulukbon sang Yawa?
6 Sing kaanggid, ang mga ginahambal ukon ginabuhat sang iban mahimo nga magpalapyo sa aton bangod sang tuman nga pagbakho sang tagipusuon. “May yara isa nga nagahambal sing indi mapatugsilingon subong sang mga buno sang espada.” siling sang Hulubaton 12:18. Kon ang isa nga indi mapatugsilingon isa ka Cristianong utod nga lalaki ukon utod nga babayi, ang ‘buno sang espada’ mahimo mangin madalom. Ang tawhanon nga huyog mahimo nga amo ang mangakig, ayhan maghupot sing hinakit. Matuod gid ini kon ginabatyag naton nga gintratar kita sing indi maluluy-on ukon indi makatarunganon. Mahimo mabudlayan kita sa pagpakighambal sa nakasala sa aton; mahimo nga likawan pa gani naton sia sing hungod. Bangod sang hinakit, tinak-an ang iban kag nag-untat sa pagtambong sa Cristianong mga miting. Sing makapasubo, ila ‘ginhatagan sing kahigayunan ang Yawa’ nga himuslan sila subong mahapos nga tulukbon.—Efeso 4:27.
7. (a) Paano naton malikawan nga gamiton kita sang Yawa kon paslawon kita ukon saklawon sang iban? (b) Ngaa dapat naton dulaon ang paghinakit?
7 Paano naton malikawan nga mahimuslan kita sang Yawa kon paslawon ukon saklawon kita sang iban? Dapat naton tinguhaan nga indi maghupot sing hinakit. Sa baylo, himua ang una nga tikang sa pagpakighidait ukon husaya ang problema sa gilayon nga mahimo. (Efeso 4:26) Ang Colosas 3:13 nagapalig-on sa aton: ‘Padayon . . . nga magpinatawaray kamo kon ang isa may inugsumbong batok sa isa.” Ang pagpatawad labi na nga nagakaigo kon ang isa nga nakasala magabaton sang sayop nga nahimo kag nagakasubo gid bangod sini. (Ipaanggid ang Salmo 32:3-5 kag Hulubaton 28:13.) Apang, makabulig sa aton kon tandaan naton nga ang pagpatawad wala nagakahulugan nga ginakunsinte naton ukon ginapakadiutay ang mga sayop nga nahimo sang iban. Ang pagpatawad nagadalahig sang indi paghinakit. Ang paghinakit isa ka mabug-at nga lulan. Mahimo ini mangibabaw sa aton panghunahuna, ginadula ang aton kalipay. Makaapektar pa gani ini sa aton panglawas. Sa kabaliskaran, ang pagpatawad, kon nagakaigo, makahatag sa aton sing benepisyo. Kabay nga kita, kaangay ni David, indi gid paglapyuon kag indi magpalayo kay Jehova bangod sang ginhambal ukon ginhimo sa aton sang iban!
Kon Makasala Kita
8. (a) Ngaa ang iban labi gid nga ginakonsiensia kon kaisa? (b) Ano ang katalagman kon magpadaug kita sa ginatublag nga konsiensia kag mangampo kita?
8 “Nagakasandad kita sing madamo nga beses,” siling sang Santiago 3:2. Kon matabo ini, kinaugali lamang nga magbatyag kita nga nakasala. (Salmo 38:3-8) Ang pagbatyag nga nakasala kita mabaskog gid kon nagapakig-away kita batok sa isa ka kaluyahon sang unod kag nagaeksperiensia sing nagabalikbalik nga mga kapaslawan.a Ang isa ka Cristiano nga may amo sini nga problema nagpaathag: “Indi ko na luyag mabuhi pa, bangod wala ako makahibalo kon bala nakahimo ako sing indi mapatawad nga sala ukon wala. Ginbatyag ko nga maayo pa nga indi na lang ako magtinguha sa akon pag-alagad kay Jehova kay basi wala na ako sing paglaum.” Kon madaug kita sang pagbatyag nga nakasala sa bagay nga nagapangampo kita sa aton kaugalingon, ginahatagan naton ang Yawa sing kahigayunan—kag mahimo nga himuslan niya ini sa gilayon! (2 Corinto 2:5-7, 11) Ang kinahanglanon mahimo nga amo ang kapin ka balanse nga pagtamod sa nakasala nga balatyagon.
9. Ngaa dapat kita magsalig sa kaluoy sang Dios?
9 Kon makasala kita nagakaigo nga batyagon ini sa isa ka kadakuon. Apang, ang pagbatyag nga nakasala nagapadayon kon kaisa bangod ginabatyag sang isa ka Cristiano nga indi na gid sia takus sa kaluoy sang Dios. Walay sapayan, ang Biblia mahigugmaon nga nagapasalig sa aton: “Kon itu-ad ta ang aton mga sala, matutom kag matarong sia agod patawaron kita sang aton mga sala kag tinluan kita gikan sa tanan nga pagkadimatarong.” (1 Juan 1:9) May yara bala malig-on nga rason sa pagpati nga indi ina paghimuon sang Dios sa aton bahin? Dumduma, sa iya Pulong, nagasiling si Jehova nga sia “handa sa pagpatawad.” (Salmo 86:5; 130:3, 4) Sanglit indi sia makabutig, himuon niya ang ginasaad sang iya Pulong, lamang kon magpalapit kita sa iya nga may mahinulsulon nga tagipusuon.—Tito 1:2.
10. Anong makapahalipay nga pasalig ang ginbalhag sang isa ka Watchtower anay tuhoy sa pagpakig-away batok sa isa ka kaluyahon sang unod?
10 Ano ang dapat mo himuon kon nagapakig-away ikaw batok sa isa ka kaluyahon kag nahimo mo ini liwat? Indi magkataka! Ang pagbalik liwat sang isa ka kaluyahon wala nagadula sang pag-uswag nga nahimo mo na. Ang Pebrero 15, 1954 nga guwa sining balasahon nagtanyag sining makapahalipay nga pasalig: “[Mahimo] naton masapwan ang aton kaugalingon nga nagakasandad kag nagakapukan sing madamong beses bangod sang isa ka malain nga batasan nga nangin tudok gid sa aton anay pagsinalayo sangsa narealisar naton. . . . Indi madulaan sing paglaum. Indi maghinakop nga nakahimo ikaw sing indi mapatawad nga sala. Amo sina ang luyag ni Satanas nga ipangatarungan mo. Ang katunayan nga ginasubuan ikaw kag indi makahangop sa imo kaugalingon isa gid ka pamatuod nga may paglaum pa ikaw. Indi gid magkataka sa pagliso sing mapainubuson kag hanuot sa Dios, ginapangayo ang iya pagpatawad kag pagtinlo kag bulig. Kadtui sia subong sang isa ka bata nga nagakadto sa iya amay kon may problema sia, walay sapayan kon daw ano kasunson bangod sa amo gihapon nga kaluyahon, kag maluluy-on nga ihatag sa imo ni Jehova ang bulig bangod sang iya dibagay nga kaluoy kag, kon sinsero ikaw, hatagan niya ikaw sing matinlo nga konsiensia.”
Kon Ginabatyag Naton nga Kulang Pa ang Aton Ginahimo
11. (a) Ano ang dapat naton batyagon tuhoy sa pagpakigbahin sa pagbantala sang Ginharian nga hilikuton? (b) Anong mga balatyagon tuhoy sa pagpakigbahin sa ministeryo ang ginalandas sang iban nga mga Cristiano?
11 Ang hilikuton nga pagbantala sang Ginharian may importante nga bahin sa kabuhi sang isa ka Cristiano, kag ang pagpakigbahin sa sini nagadala sing kalipay. (Salmo 40:8) Apang, ginakonsiensia gid ang iban nga mga Cristiano nga indi sila makahimo sing kapin pa sa ministeryo. Ina nga balatyagon makadula pa gani sang aton kalipay kag makadul-ong sa aton pagbatyag sing kataka, nagahunahuna nga si Jehova nagabatyag nga kulang pirme ang aton ginahimo. Binagbinaga ang mga balatyagon nga ginalandas sang iban.
“Nahibaluan mo bala kon daw ano ka makakonsumo sing tion ang kaimulon?” sulat sang isa ka Cristianong utod nga babayi nga upod sa iya bana nagapadaku sing tatlo ka kabataan. “Nagakinot ako sa bisan ano nga masarangan ko. Nagakahulugan ini sing paghinguyang sing tion sa mga balaligyaan nga may manubo nga presyo, sa mga baratilyo, ukon sa pagpanahi pa gani sing mga bayo. Nagahinguyang man ako sing isa ukon duha ka oras kada semana sa [diskwento sa pagkaon] nga mga kupon—ginagunting, ginatipon, kag ginapabayluhan ini. Kon kaisa ginakonsiensia gid ako sa paghimo sining mga butang, bangod sang paghunahuna nga dapat ihinguyang ko ini nga tion sa pag-alagad sa latagon.”
“Nagdumdom ako nga indi ko gid mahigugma si Jehova sing nagakaigo,” paathag sang isa ka utod nga babayi nga may apat ka kabataan kag ditumuluo nga bana. “Gani ginbudlayan ako sa akon pag-alagad kay Jehova. Nagtinguha ako sing lakas, apang wala gid ako magbatyag nga tuman na ini. Kay man abi ninyo, wala ko ginabatyag nga may katakus ako sa akon kaugalingon, gani indi ko mahanduraw kon paano mabaton ni Jehova ang akon pag-alagad sa iya.”
Ang isa ka Cristiano nga kinahanglan mag-untat sa bug-os tion nga pag-alagad nagsiling: “Indi ko mabatas ang ideya nga indi ko matuman ang akon panaad nga alagdon si Jehova sing bug-os tion. Indi mo gid mahanduraw kon daw ano kadaku nga kapaslawan ang ginbatyag ko! Nagahibi ako karon kon madumduman ini.”
12. Ngaa ginakonsiensia gid ang iban nga mga Cristiano nga indi sila makahimo sing kapin sa ministeryo?
12 Kinaugali lamang ang maghandum nga alagdon si Jehova sing bug-os nga mahimo. (Salmo 86:12) Apang, ngaa, ginakonsiensia gid ang iban nga indi sila makahimo sing kapin pa. Para sa iban, daw may kaangtanan ini sa pagbatyag sing pagkawalay pulos, ayhan bangod sang masubo nga mga eksperiensia sa kabuhi. Sa iban nga mga kaso, ang indi nagakaigo nga pagbatyag nga nakasala mahimo nga resulta sang isa ka indi realistiko nga pagtamod sa kon ano ang ginapaabot sa aton ni Jehova. “Nagdumdom ako anay nga tubtob wala ikaw ginakapoy, kulang pa ang imo ginahimo,” baton sang isa ka Cristiano. Subong resulta, nagpahamtang sia sing tuman kataas nga mga talaksan para sa iya kaugalingon—kag dayon labi pa nga nakonsiensia sang indi niya malab-ot ini.
13. Ano ang ginapaabot sa aton ni Jehova?
13 Ano ang ginapaabot sa aton ni Jehova? Sa simple nga hambal, ginapaabot kita ni Jehova nga mag-alagad sa iya sing bug-os kalag, ginahimo ang ginatugot sang aton mga kahimtangan. (Colosas 3:23) Apang, mahimo nga may yara daku nga kinatuhayan sa ulot sang luyag naton himuon kag sang realistiko nga mahimo naton. Mahimo nga ginalimitehan kita sang edad, panglawas, pisikal nga kusog, ukon mga salabton sa pamilya. Walay sapayan, kon himuon naton ang tanan nga masarangan naton, mahimo makasalig kita nga ang aton pag-alagad kay Jehova bug-os kalag—subong ka bug-os kalag sa isa nga ang iya panglawas kag kahimtangan nagatugot sa iya nga mangin sa bug-os tion nga ministeryo.—Mateo 13:18-23.
14. Ano ang sarang mo mahimo kon nagakinahanglan ikaw sing bulig sa paghibalo kon ano gid ang nagakaigo nga paabuton mo sa imo kaugalingon?
14 Paano mo, nian, mahibaluan kon ano ang realistiko nga mapaabot mo sa imo kaugalingon? Mahimo mo ini hambalan upod sa isa ka ginasaligan, hamtong nga Cristianong abyan, ayhan isa ka gulang ukon isa ka eksperiensiado nga utod nga babayi, nga nakahibalo sang imo mga ikasarang, sang imo mga limitasyon, kag sang imo mga salabton sa pamilya. (Hulubaton 15:22) Dumduma nga sa mga mata sang Dios ang imo kabilihanan subong isa ka tawo wala ginatakus suno sa kadakuon sang imo ginahimo sa pagministeryo sa latagon. Ang tanan nga alagad ni Jehova hamili sa iya. (Hageo 2:7; Malaquias 3:16, 17) Ang imo pagbantala mahimo nga kapin ukon kubos sangsa pagbantala sang iban, apang tubtob nagarepresentar ini sang imo labi nga masarangan, nahamuot si Jehova, kag indi ka dapat makonsiensia.—Galacia 6:4.
Kon Madamo ang Ginapahimo sa Aton
15. Sa anong mga paagi madamo ang ginakinahanglan gikan sa mga gulang sa kongregasyon?
15 “Ang bisan sin-o nga ginhatagan sing madamo,” siling ni Jesus, “madamo ang kinahanglanon sa iya.” (Lucas 12:48) Sa pagkamatuod ‘madamo ang ginakinahanglan’ gikan sa mga nagaalagad subong mga gulang sa kongregasyon. Kaangay ni Pablo nagapangabudlay sila para sa kongregasyon. (2 Corinto 12:15) Nagahanda sila sing mga pamulongpulong, nagahimo sing mga pagduaw, nagahusay sing hudisyal nga mga kaso—nga wala ginapatumbayaan ang ila kaugalingon nga mga pamilya. (1 Timoteo 3:4, 5) Ang iban nga mga gulang masako man nga nagabulig sa pagpatindog sing mga Kingdom Hall, sa pagpangalagad sa Hospital Liaison Committee, kag sa pagboluntaryo sa mga asambleya kag mga kombension. Paano malikawan sining mapisan, debotado nga mga lalaki ang pagkalapyo sa idalom sining mabug-at nga mga salabton?
16. (a) Anong praktikal nga solusyon ang gintanyag ni Jetro kay Moises? (b) Anong kinaiya ang magabulig sa isa ka gulang nga ipaambit sa iban ang nagakaigo nga mga salabton?
16 Sang si Moises, isa ka maugdang kag mapainubuson nga tawo, ginakapoy na sa pag-atipan sang mga problema sang iban, ang iya ugangan nga si Jetro, nagtanyag sa iya sing isa ka praktikal nga solusyon: ipaambit ang pila ka salabton sa iban pa sangkol nga mga lalaki. (Exodo 18:17-26; Numeros 12:3) “Upod sa mapainubuson yara ang kaalam,” siling sang Hulubaton 11:2. Ang pagkamaugdang nagakahulugan nga ginakilala mo kag ginabaton ang imo mga limitasyon. Ang isa ka maugdang nga tawo wala nagapangalag-ag sa pagpabulig sa iban, ukon nagakahadlok nga basi madula niya ang pagkontrol kon ipaambit niya ang nagakaigo nga mga salabton sa iban pa sangkol nga mga lalaki.b (Numeros 11:16, 17, 26-29) Sa baylo, nalangkag sia nga buligan sila sa pag-uswag.—1 Timoteo 4:15.
17. (a) Paano mapamag-an sang mga katapo sang kongregasyon ang lulan sang mga gulang? (b) Anong mga sakripisyo ang ginahimo sang mga asawa sang mga gulang, kag paano naton mapakita sa ila nga wala naton ginapasapayanan ini?
17 Daku ang mahimo sang mga katapo sang kongregasyon agod mapamag-an ang lulan sang mga gulang. Nahangpan nga ang mga gulang may ila kaugalingon nga mga pamilya nga alatipanon, ang iban indi mangin dimakatarunganon nga kuhaon ang tion kag igtalupangod sang mga gulang. Indi man nila pagpasapayanan ang kinabubut-on nga mga sakripisyo nga ginahimo sang mga asawa sang mga gulang samtang dimakagod nga ginatugutan nila ang ila bana nga maghinguyang sing tion sa kongregasyon. Ang isa ka iloy nga may tatlo ka anak kag ang iya bana nagaalagad subong isa ka gulang nagpaathag: “Ang butang nga wala ko gid ginareklamo amo ang dugang nga lulan nga ginadala ko sing kinabubut-on sa sulod sang balay agod nga ang akon bana makaalagad subong isa ka gulang. Nahibaluan ko nga ginapakamaayo ni Jehova sing bugana ang amon pamilya bangod sang iya pag-alagad, kag wala ko ginalangutan ang tion kag kusog nga ginahatag niya. Apang, ang matuod, masami nga mas kapin nga trabaho ang ginahimo ko sa amon ugsaran kag mas kapin nga pagdisiplina ang ginahimo ko sa akon mga anak bangod masako ang akon bana.” Sing makapasubo, nasapwan sining utod nga babayi nga ang iban, sa baylo nga apresyahon ang iya dugang pa nga lulan, nagbungat sing indi mahinuklugon nga mga komento subong sang, “Ngaa wala ka nagapayunir?” (Hulubaton 12:18) Daw ano kaayo nga apresyahon ang iban sa kon ano ang ila ginahimo sa baylo nga mulayon sila sa kon ano ang indi nila mahimo!—Hulubaton 16:24; 25:11.
Bangod Wala Pa Mag-abot ang Katapusan
18, 19. (a) Ngaa indi tion karon nga magdulog sa palumba para sa kabuhi nga walay katapusan? (b) Anong sibu sa tion nga laygay ang ginhatag ni apostol Pablo sa mga Cristiano sa Jerusalem?
18 Kon mahibaluan sang isa ka manugdalagan nga malapit na sia sa katapusan sang isa ka malawig nga palumba, wala sia nagapangampo. Mahimo nga nalab-ot na sang iya lawas ang latid sang pagbatas sini—kapoy na, nainitan sing sobra, kag kulang sing tubig—apang ang kalapiton sang inangan indi tion sa pagdulog. Sing kaanggid, subong mga Cristiano yara kita sa isa ka palumba para sa padya nga kabuhi, kag tuman na kita kalapit sa inangan. Indi karon tion sa pagdulog!—Ipaanggid ang 1 Corinto 9:24; Filipos 2:16; 3:13, 14.
19 Kaanggid man sini nga kahimtangan ang naatubang sang mga Cristiano sang unang siglo. Sadtong mga 61 C.E., ginsulatan ni apostol Pablo ang mga Cristiano sa Jerusalem. Ang tion sadto malapit na matapos—ang malaut nga “kaliwatan,” ang apostata nga Judiyong sistema sang mga butang, buot na “magtaliwan.” Ang mga Cristiano sa Jerusalem labi na nga dapat mangin alisto kag matutom; dapat nila biyaan ang siudad kon makita nila ini nga ginapalibutan sang mga hangaway. (Lucas 21:20-24, 32) Sibu gid sa tion, kon amo, ang inspirado nga laygay ni Pablo: ‘Indi kamo magpakalapyo kag magpakaluya sa inyo mga kalag.’ (Hebreo 12:3) Duha ka maathag nga mga berbo ang gingamit diri ni apostol Pablo: “malapyo” (kaʹmno) kag “magluya” (e·klyʹo·mai). Suno sa isa ka eskolar sang Biblia, ining Griego nga mga tinaga “gingamit ni Aristotle tuhoy sa mga manugdalagan nga nagapahunayhunay kag natumba sa tapos sila makalabang sa inangan. Ang mga bumalasa [sang sulat ni Pablo] yara pa sadto sa palumba. Indi sila dapat magdulog sing alang-alang. Indi nila dapat pagtugutan ang ila kaugalingon nga malipong kag matumba bangod sang kalapyo. May panawagan sa liwat nga magbatas sa atubangan sang kabudlayan.”
20. Ngaa sibu sa tion para sa aton karon ang laygay ni Pablo?
20 Daw ano ka sibu sa tion ang laygay ni Pablo para sa aton karon! Sa atubangan sang nagadugang nga mga pag-ipit, mahimo may mga tion nga daw subong kita sang isa ka kapoy na nga manugdalagan nga daw malup-og na ang mga batiis. Apang kalapit na gid sang inangan, indi kita dapat magdulog! (2 Cronica 29:11) Amo gid ini ang luyag sang aton Kaaway, ang “nagangurob nga leon,” nga himuon naton. Nagapasalamat kita nga si Jehova naghimo sing mga aman nga nagahatag sing “kusog sa ginalapyo.” (Isaias 40:29) Kon ano ining mga aman kag kon paano kita makahimulos sa sini amo ang pagahambalan sa masunod nga artikulo.
[Mga footnote]
a Halimbawa, mahimo nga ang iban nabudlayan sa pagkontrol sang isa ka tudok nga personalidad, subong sang madali mag-init nga ulo, ukon sa paglandas sang problema sa masturbasyon.—Tan-awa ang Awake!, Mayo 22, 1988, pahina 19-21; Nobiembre 8, 1981, pahina 16-20; kag Questions Young People Ask—Answers That Work, pahina 198-211, nga ginbalhag sang Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
b Tan-awa ang artikulo nga “Mga Gulang—Magtangdo!” sa Oktubre 15, 1992 nga guwa sang Ang Lalantawan, pahina 20-3.
Ano ang Imo Sabat?
◻ Paano naton malikawan ang pagkataka kon paslawon kita ukon saklawon sang iban?
◻ Anong balanse nga pagtamod tuhoy sa ginatublag nga konsiensia ang magapugong sa aton sa pagpangampo?
◻ Ano ang ginapaabot sa aton ni Jehova?
◻ Paano ang pagkamaugdang makabulig sa mga gulang sa kongregasyon nga malikawan ang pagkalapyo?
◻ Ngaa ang laygay ni Pablo sa Hebreo 12:3 sibu sa tion para sa aton karon?