Ang Imo Kabuhi—Ano ang Katuyuan Sini?
“Ginatuytuyan ko ang akon tagipusuon nga may kaalam . . . tubtob makita ko kon ano ang kaayuhan sa mga anak sang mga tawo . . . para sa kadamuon sang mga adlaw sang ila kabuhi.”—MANUGWALI 2:3.
1, 2. Ngaa indi malain nga mangin interesado sing makatarunganon sa kaugalingon?
INTERESADO ka sa imo kaugalingon, indi bala? Normal ina. Busa nagakaon kita kada adlaw, nagatulog kita kon kita ginakapoy, kag luyag naton nga mangin kaupod sang mga abyan kag mga hinigugma. Kon kaisa nagahampang kita, nagalangoy, ukon nagahimo sing iban pa nga butang nga naluyagan naton, nagapabanaag sing timbang nga interes sa aton kaugalingon.
2 Ini nga interes sa kaugalingon nagahisanto sa ginpasulat sang Dios kay Solomon: “Wala na sing maayo pa sa tawo sangsa magkaon sia kag mag-inom kag magkalipay ang iya kalag sa kaayuhan sang iya kinabudlayan.” Pasad sa inagihan, si Solomon nagdugang: “Ini man nakita ko, bisan ako, nga ini nagagikan sa kamot sang matuod nga Dios. Kay sin-o bala ang nagakaon kag nagainom sing labi pa sa akon?”—Manugwali 2:24, 25.
3. Anong makalilibog nga mga pamangkot ang nasapwan sang kalabanan nga indi masabat?
3 Apang nakahibalo ikaw nga ang kabuhi indi lamang pagkaon, pag-inom, pagtulog, kag paghimo sing maayo. Kita may mga kasakit, kapaslawan, kag palaligban. Kag daw tuman gid kasako sa aton agod binagbinagon ang kahulugan sang aton kabuhi. Indi bala nga amo sina ang nagakatabo sa imo? Si Vermont Royster, anay editor sang The Wall Street Journal, pagkatapos mahinambitan ang aton madamo nga ihibalo kag ikasarang, nagsulat: “Yari ang butang nga makatilingala. Kon hunahunaon naton ang tuhoy sa tawo, ang iya mga palaligban, ang iya duog sa sining uniberso, ang nahibaluan lamang naton amo ang kon san-o nagsugod ang kabuhi. Yara gihapon ang mga pamangkot tuhoy sa kon sin-o kita kag kon ngaa nagaluntad kita kag kon diin kita nagapadulong.”
4. Ngaa luyag sang kada isa sa aton nga masabat ang mga pamangkot nga nagadalahig sa aton?
4 Paano mo sabton ang mga pamangkot: Sin-o kita? Ngaa yari kita diri? Kag diin kita nagapadulong? Sang nagligad nga Hulyo, si G. Royster napatay. Sa banta mo nakita na bala niya ang makaalayaw nga mga sabat? May kaangtanan sina, May paagi bala nga makita mo ini? Kag paano ini makabulig sa imo nga maagom ang mas malipayon, mas makahulugan nga kabuhi? Tan-awon naton.
Ang Pangunang Tuburan sang Paghangop
5. Ngaa dapat kita magdangop sa Dios kon nagapangita sing paghangop sa mga pamangkot nahanungod sa kahulugan sang kabuhi?
5 Kon kita nagakinaugalingon, nga nagapangita sing katuyuan sa aton kabuhi, mahimo nga diutay lamang ukon wala gid kita sing kadalag-an, subong sa natabo sa kalabanan nga kalalakin-an kag kababayin-an, bisan pa sa mga may madamo sing ihibalo kag inagihan. Apang wala kita ginpabay-an nga magkinaugalingon. Ang aton Manunuga naghatag sing bulig. Kon hunahunaon mo ini, indi bala nga sia ang tunay nga Tuburan sang paghangop kag kaalam, kay sia “naggikan sa walay katubtuban tubtob sa walay katubtuban” kag may bug-os nga ihibalo tuhoy sa uniberso kag maragtas? (Salmo 90:1, 2) Gintuga niya ang mga tawo kag nakita ang bug-os nga inagihan sang tawo, gani sia amo ang Isa nga dapat naton pangayuan sing paghangop, indi ang dihimpit nga mga tawo, nga limitado lamang ang ihibalo kag paghantop.—Salmo 14:1-3; Roma 3:10-12.
6. (a) Paano nag-aman ang Manunuga sing kinahanglanon nga paghangop? (b) Paano nadalahig si Solomon?
6 Bisan pa nga wala naton ginapaabot nga ihutik sang Manunuga sa aton dulunggan ang pahayag nahanungod sa kahulugan sang kabuhi, gin-aman niya ang tuburan sang paghangop—ang iya inspirado nga Pulong. (Salmo 32:8; 111:10) Ang tulun-an sang Manugwali labi na nga bilidhon sa sining kaangtanan. Gin-inspirar sang Dios ang manunulat sini, amo kon ngaa “ang kaalam ni Solomon naglabaw sa kaalam sang tanan nga katawhan sa Sidlangan.” (1 Hari 3:6-12; 4:30-34) Nagdayaw gid ang isa ka nagaduaw nga reyna sa “kaalam ni Solomon” sa bagay nga nakasiling sia nga ang katunga wala pa masugid kag ang mga nagapamati sa iya kaalam magamalipayon gid.a (1 Hari 10:4-8) Makatigayon man kita sing paghangop kag kalipay gikan sa balaan nga kaalam nga gin-aman sang aton Manunuga paagi kay Solomon.
7. (a) Ano ang ginhinakop ni Solomon nahanungod sa kalabanan nga hinimuan sa idalom sang mga langit? (b) Ano ang nagailustrar sa matinuuron nga mga pagtulutimbang ni Solomon?
7 Ginapakita sang Manugwali ang hatag-Dios nga kaalam, nga nag-apektar sa tagipusuon kag utok ni Solomon. Bangod may tion, manggad, kag paghangop nga himuon ini, gin-usisa ni Solomon “ang tanan nga butang nga ginhimo sa idalom sang langit.” Nakita niya nga ang kalabanan sini “wala sing pulos kag pagpanikasog sa hangin,” nga isa ka inspirado nga pagtulutimbang nga dapat naton dumdumon kon nagahunahuna tuhoy sa aton katuyuan sa kabuhi. (Manugwali 1:13, 14, 16) Si Solomon prangka, matinuuron. Halimbawa, binagbinaga ang iya pinamulong nga masapwan sa Manugwali 1:15, 18. Nakahibalo ikaw nga sa sulod sang mga siglo gintilawan sang mga tawo ang nanuhaytuhay nga porma sang gobierno, kon kaisa hanuot nga nagapaninguha nga lubaron ang mga problema kag pauswagon ang pangabuhi sang tawo. Apang, natadlong gid bala sang bisan ano nga gobierno ang tanan nga “tiko” nga butang sining dihimpit nga sistema? Kag mahimo nga nakita mo nga kon mas madamo ang ihibalo sang tawo, mas madali niya mahangpan nga sa malip-ot nga pagkabuhi sang tawo, indi gid posible nga matadlong sing bug-os ang mga kahimtangan. Ini nga ihibalo nagahatag sing kabang-awan sa madamo, apang indi gid man sa aton.
8. Anong mga siklo ang madugay na nga nagaluntad?
8 Ang isa pa ka butang nga dapat binagbinagon amo ang sulit-sulit nga mga siklo nga nagaapektar sa aton, subong sa pagbutlak kag pagtunod sang adlaw ukon sa pagbulubalhin sing direksion sang hangin kag tubig. Yari na ini sang panahon nanday Moises, Solomon, Napoléon, kag sang aton mga kalolohan. Kag nagapadayon ini. Sa kaanggid, “ang isa ka kaliwatan nagataliwan, kag ang isa ka kaliwatan nagaabot.” (Manugwali 1:4-7) Gikan sa punto-de-vista sang tawo, diutay lamang ang nagbag-o. Ang dumaan kag moderno nga katawhan may kaanggid nga mga hilikuton, mga paglaum, mga ambisyon, kag mga hinimuan. Bisan pa nga sa tawhanon nga paagi, ang pila ka indibiduwal nakahimo sing talalupangdon nga ngalan ukon tumalagsahon sa katahom ukon abilidad, diin na sia karon? Patay na sia kag mahimo nga nalipatan na. Indi lamang ina pagpabutyag sing malain nga hitabo. Indi gani mahingadlan sang kalabanan nga mga tawo ang ila mga kalolohan ukon masugid kon diin sila natawo kag nalubong. Mahangpan mo kon ngaa nakita gid ni Solomon ang pagkawalay pulos sang mga hinimuan kag mga panikasog sang tawo.—Manugwali 1:9-11.
9. Paano kita mahimo mabuligan sang pagtigayon sing realistiko nga paghangop sa kahimtangan sang katawhan?
9 Sa baylo nga paslawon kita, ining balaan nga paghangop sa sadsaran nga kahimtangan sang tawo mahimo nga may positibo nga epekto, nagapahulag sa aton nga likawan ang pag-angot sing sayop nga mga kabilihanan sa mga tulumuron ukon mga paghimud-os nga madula kag malipatan man lang sa ulihi. Dapat ini magbulig sa aton nga tulutimbangon kon ano ang makuha naton gikan sa kabuhi kag kon ano ang ginatinguhaan naton nga himuon. Sa pag-ilustrar, sa baylo nga mangin mga madumilion sa kaugalingon, makasapo kita sing kalipay sa timbang nga pagkaon kag pag-inom. (Manugwali 2:24) Kag, subong sang makita naton, si Solomon may tuman ka positibo kag optimistiko nga konklusion. Sa malip-ot, dapat naton pabilihan sing tudok ang aton kaangtanan sa aton Manunuga, nga makabulig sa aton sa pagtigayon sing malipayon, matinuyuon nga palaabuton sing dayon. Si Solomon nagpadaku: “Ang katapusan sang butang, sang nabatian na ang tanan, amo: Magkahadlok sa matuod nga Dios kag magtuman sa iya mga sugo. Kay amo ini ang bug-os nga katungdanan sang tawo.”—Manugwali 12:13.
Katuyuan sa Tapos Mabinagbinag ang mga Siklo sang Kabuhi
10. Sa anong paagi ginpaanggid ni Solomon ang mga sapat kag mga tawo?
10 Ang balaan nga kaalam nga ginbinagbinag sa Manugwali dugang nga makabulig sa aton sa pagtulutimbang sang aton katuyuan sa kabuhi. Paano? Sa bagay nga realistiko nga ginpatalupangod ni Solomon ang iban pa nga kamatuoran nga ayhan talagsa lang naton ginahunahuna. Ang isa amo ang mga pagkaanggid sang mga tawo kag mga sapat. Ginpaanggid ni Jesus ang iya mga sumulunod sa mga karnero, apang ang mga tawo kinaandan na nga indi maluyag ipaanggid sa mga sapat. (Juan 10:11-16) Apang si Solomon naghatag sing dimapanghiwala nga mga katunayan: “Ang matuod nga Dios nagpili sa [mga anak sang mga tawo], agod makita nila nga sila mga sapat lamang. Kay ang nagakahanabo sa mga anak sang mga tawo nagakahanabo sa mga sapat, kag pareho lang ang nagakahanabo sa ila. Subong nga ang isa nagakapatay, sa amo nagakapatay ang isa; . . . amo nga wala sing kinalabaw ang tawo sa mga sapat, kay ang tanan nga butang wala sing pulos. . . . Sila tanan gikan sa yab-ok, kag sila tanan nagabalik sa yab-ok.”—Manugwali 3:18-20.
11. (a) Paano malaragway ang tipiko nga siklo sang kabuhi sang isa ka sapat? (b) Ano ang imo balatyagon sa sinang pag-usisa?
11 Hunahunaa ang isa ka sapat nga nawili ka sa pagtan-aw, ayhan isa ka rock badger ukon isa ka koneho. (Deuteronomio 14:7; Salmo 104:18; Hulubaton 30:26) Ukon mahanduraw mo ang isa ka squirrel; may yara kapin sa 300 ka sahi sa bug-os nga kalibutan. Ano ang siklo sini sa kabuhi? Pagkatapos ini mabun-ag, ginabatiti ini sang iloy sa sulod sang pila ka semana. Sa dili madugay may balahibo na ini kag mahimo na makaguwa sa pugaran. Makita mo ini nga nagaduludalagan nga nagatuon sa pagpangita sing pagkaon. Apang sa masami daw nagahuluhampang lamang ini, nga nagakalipay sa iya pagkabatan-on. Pagkatapos nga magdaku sing isa ka tuig ukon kapin pa, nagapangita ini sing tiayon. Nian nagahimo ini sing pugaran ukon puluy-an kag nagaatipan sing mga anak. Kon may makita ini nga bastante nga mga berry, nut, kag liso, ang pamilya sang squirrel mahimo nga magadaku kag may tion sa pagpasangkad sang ila puluy-an. Apang sa sulod lamang sang pila ka tuig, ang sapat nagatigulang kag madali nga maaksidente kag magmasakit. Sa edad nga mga dies anyos nagakapatay ini. May diutay ini nga kinatuhayan sa lainlain nga sari sang squirrel, apang sa kabilugan, amo sina ang iya siklo sang kabuhi.
12. (a) Sing realistiko, ngaa ang siklo sang kabuhi sang madamong tawo kaangay sang iya sang kinaandan nga sapat? (b) Ano ang mahimo naton hunahunaon sa masunod nga tion nga makita naton ang sapat nga ginahunahuna naton?
12 Kalabanan nga tawo wala nagapamatok sa sinang siklo para sa sapat, kag haluson nila ginapaabot nga ang squirrel may makatarunganon nga katuyuan sa kabuhi. Apang, ang kabuhi sang madamo nga tawo indi gid man tuhay sa sina, indi bala? Nagakabun-ag sila kag ginaatipan subong mga lapsag. Nagakaon sila, nagadaku, kag nagahampang subong mga pamatan-on. Sa dili madugay nagahamtong sila, nagaminyo, kag nagapangita sing duog nga puy-an kag sing mga paagi sa pag-aman sing pagkaon. Kon magamadinalag-on sila, nagadaku sila kag nagapasangkad sang ila puluy-an (pugaran) diin padakuon ang kabataan. Apang ang mga dekada madasig nga nagalipas, kag sila nagatigulang. Kon indi sing maaga pa, mahimo sila mapatay pagkatapos sang 70 ukon 80 ka tuig nga puno sing “mabudlay kag masakit nga mga butang.” (Salmo 90:9, 10, 12) Ayhan mahunahuna mo ining masubo nga mga katunayan sa masunod nga tion nga makakita ka sing squirrel (ukon iban pa nga sapat nga mahunahuna mo).
13. Anong resulta ang matuod sa mga sapat kag mga tawo?
13 Makita mo kon ngaa ginpaanggid ni Solomon ang kabuhi sang mga tawo sa mga sapat. Sia nagsulat: “Kay sa tagsa ka butang may gintalana nga tion, . . . tion sa pagkatawo kag tion sa pagkapatay.” Inang naulihi nga nagakatabo, ang kamatayon, magkaanggid para sa tawo kag sapat, “subong nga ang isa nagakapatay, sa amo nagakapatay ang isa.” Sia nagdugang: “Sila tanan naggikan sa yab-ok, kag sila tanan nagabalik sa yab-ok.”—Manugwali 3:1, 2, 19, 20.
14. Paano ginatinguhaan sang pila ka tawo nga bag-uhon ang kinaandan nga siklo sang kabuhi, apang ano ang epekto?
14 Indi naton dapat pagkabigon ining realistiko nga pagtulutimbang subong negatibo nga panghunahuna. Matuod, ginatinguhaan sang iban nga bag-uhon ang kahimtangan, subong sa pagpangabudlay sing dugang pa agod pauswagon ang ila materyal nga kahimtangan sangsa natigayon sang ila mga ginikanan. Mahimo sila maghinguyang sing mas madamo nga tinuig sa pag-eskwela agod makaaman sing mas mataas nga talaksan sang pagkabuhi, samtang ginatinguhaan nga pasangkaron ang ila paghangop sa kabuhi. Ukon mahimo sila magkonsentrar sa ehersisyo ukon mahalungon nga mga dieta agod makatigayon sing mas maayo nga panglawas kag malawiglawig nga kabuhi. Kag ining mga panikasog mahimo nga may pila ka benepisyo. Apang sin-o ang makapat-od nga ining mga panikasog magamadinalag-on? Bisan pa kon ini magamadinalag-on, tubtob san-o?
15. Anong prangka nga pagtulutimbang sa kabuhi sang kalabanan nga tawo ang nagakaigo?
15 Si Solomon namangkot: “Bangod nagaluntad ang madamong butang nga nagatuga sing daku nga pagkawalay kapuslanan, ano bala ang bentaha sang tawo? Kay sin-o bala ang nakahibalo kon ano ang maayo sa kabuhi sang tawo sa madamo nga adlaw sang iya kabuhi nga walay pulos, kon ginahinguyang niya ini subong sang landong? Kay sin-o bala ang makasugid sa tawo kon ano ang matabo pagkatapos niya?” (Manugwali 6:11, 12) Sanglit maabtik nga ginatapos sang kamatayon ang mga panikasog sang tawo, may daku gid bala nga bentaha sa paghimakas nga makatigayon sing madamo pa nga materyal nga butang ukon sa paghinguyang sing malawig nga tinuig sang pag-eskwela agod lamang makatigayon sing mas madamo pa nga pagkabutang? Kag sanglit ang kabuhi tuman lamang kalip-ot, nga nagalipas kaangay sang landong, wala na sing tion agod ipatuhoy liwat ang mga panikasog sa isa pa ka tawhanon nga tulumuron kon mamutikan nila ang kabang-awan; ukon makapat-od ang tawo kon ano ang matabo sa iya mga anak “pagkatapos niya.”
Tion Na sa Paghimo sing Maayong Ngalan
16. (a) Ano ang dapat naton himuon nga indi masarangan sang mga sapat? (b) Anong iban pa nga kamatuoran ang may kaangtanan sa aton hunahuna?
16 Indi kaangay sang mga sapat, kita nga mga tawo may ikasarang sa paghunahuna, ‘Ano bala ang kahulugan sang akon pagluntad? Isa lamang bala ini ka napat-od na nga siklo, nga may tion nga mabun-ag kag tion nga mapatay?’ May kaangtanan sina, dumduma ang kamatuoran sang pinamulong ni Solomon nahanungod sa tawo kag sa sapat: “Sila tanan nagabalik sa yab-ok.” Nagakahulugan bala ina nga ginatapos gid sang kamatayon ang pagluntad sang isa? Ti, ginapakita sang Biblia nga ang mga tawo wala nagapanag-iya sing dimamalatyon nga kalag nga nagalampuwas sa lawas. Ang mga tawo amo ang mga kalag, kag ang kalag nga nagapakasala nagakapatay. (Ezequiel 18:4, 20) Si Solomon nagdugang: “Ang buhi nakahibalo nga mapatay sila; apang nahanungod sa mga patay, wala sila makahibalo sing bisan ano, ukon may padya pa sila, bangod ang ila handumanan nalimtan. Ang tanan nga makita nga himuon sang imo kamot, himua ini sa imo gahom, kay sa Sheol nga imo ginakadtuan walay buluhaton ukon pahito ukon ihibalo ukon kaalam.”—Manugwali 9:5, 10.
17. Ano ang ginapabinagbinag sa aton sang Manugwali 7:1, 2?
17 Bangod sinang dimalikawan nga katunayan, binagbinaga ining pinamulong: “Ang ngalan maayo pa sa bilidhon nga lana, kag ang adlaw sang kamatayon sangsa adlaw sang pagkatawo sang isa. Maayo pa ang pagkadto sa balay sang paglalaw sangsa pagkadto sa balay sang bangkete, bangod amo ina ang katapusan sang tanan nga tawo; kag ang isa nga buhi dapat magatipig sini sa iya tagipusuon.” (Manugwali 7:1, 2) Dapat kita mag-ugyon nga ang kamatayon amo “ang katapusan sang tanan nga tawo.” Wala sing tawo nga nag-inom sing bulong, nagkaon sing sinamo nga bitamina, nagsunod sing bisan anong dieta, ukon naghimo sing bisan anong ehersisyo ang nagkabuhi sing dayon. Kag sa masami “ang ila handumanan nalipatan” wala madugay nga napatay sila. Gani ngaa ang ngalan “maayo pa sa bilidhon nga lana, kag ang adlaw sang kamatayon sangsa adlaw sang pagkatawo sang isa”?
18. Ngaa makapat-od kita nga si Solomon nagtuo sa pagkabanhaw?
18 Subong sang ginsiling na, si Solomon realistiko. Nakilala niya ang iya mga katigulangan nga sanday Abraham, Isaac, kag Jacob, nga pat-od gid nga nakahimo sing maayong ngalan sa aton Manunuga. Bangod nga kilala sing maayo si Abraham, si Jehova nga Dios nagsaad nga sia kag ang iya binhi pagapakamaayuhon. (Genesis 18:18, 19; 22:17) Huo, si Abraham may maayo nga ngalan sa Dios, nangin abyan niya. (2 Cronica 20:7; Isaias 41:8; Santiago 2:23) Nakahibalo si Abraham nga ang iya kabuhi kag ang kabuhi sang iya anak indi lamang bahin sang wala katapusan nga siklo sang pagkatawo kag kamatayon. Pat-od gid nga may kapin pa sa sini. May yara sila ginpasalig nga paglaum nga magkabuhi liwat, indi bangod nga nagapanag-iya sila sing dimamalatyon nga kalag, kundi bangod nga banhawon sila. Si Abraham nakumbinsi nga “ang Dios makasarang sa pagbanhaw [kay Isaac] bisan gikan sa mga patay.”—Hebreo 11:17-19.
19. Anong paghangop ang matigayon naton gikan kay Job tuhoy sa kahulugan sang Manugwali 7:1?
19 Amo ina ang yabi sa paghangop kon paano “ang ngalan maayo pa sa bilidhon nga lana, kag ang adlaw sang kamatayon sangsa adlaw sang pagkatawo sang isa.” Subong nga si Job nabuhi antes sa iya, nakumbinsi si Solomon nga ang Isa nga nagtuga sing tawhanon nga kabuhi sarang makapasag-uli sini. Sarang niya buhion liwat ang mga tawo nga napatay. (Job 14:7-14) Ang matutom nga si Job nagsiling: “Magapanawag ka [Jehova], kag ako magasabat sa imo. Kay sa binuhatan sang imo mga kamot magahandom ka.” (Job 14:15) Hunahunaa lamang! Para sa iya mainunungon nga mga alagad nga nagkalamatay na, ang aton Manunuga may ‘paghandom.’ (“Luyag mo liwat makita ang binuhatan sang imo mga kamot.”—The Jerusalem Bible.) Nagaaplikar sang halad-gawad ni Jesucristo, ang Manunuga sarang makabanhaw sa mga tawo. (Juan 3:16; Binuhatan 24:15) Sing maathag, ang mga tawo tuhay sa mga sapat nga nagakapatay lamang.
20. (a) San-o nga ang adlaw sang kamatayon maayo pa sa adlaw sang pagkatawo? (b) Paano naapektuhan ang madamo sang pagbanhaw kay Lazaro?
20 Nagakahulugan ini nga ang adlaw sang kamatayon mangin maayo pa sa adlaw sang pagkatawo sang isa, kon ang isa nakahimo na sa sina nga tion sing maayo nga ngalan kay Jehova, nga sarang makabanhaw sang mga matutom nga napatay. Ginpamatud-an ina sang Daku Pa nga Solomon, si Jesucristo. Halimbawa, ginbanhaw niya ang matutom nga si Lazaro. (Lucas 11:31; Juan 11:1-44) Subong sang mahanduraw mo, madamo sang mga nakasaksi sang pagbanhaw kay Lazaro ang naapektuhan sing daku, nga nagtuo sa Anak sang Dios. (Juan 11:45) Nagahunahuna ka bala nga nagbatyag sila nga wala sing katuyuan sa kabuhi, nga wala sing ideya kon sin-o sila kag kon diin sila nagapadulong? Sa kabaliskaran, nahangpan nila nga indi kinahanglan nga mangin mga sapat lamang sila nga nabun-ag, nagkabuhi sa makadali, kag nian napatay. Ang ila katuyuan sa kabuhi direkta kag suod nga naangot sa pagkilala sa Amay ni Jesus kag sa paghimo sa Iya kabubut-on. Kamusta ka? Ini bala nga paghinun-anon nakabulig sa imo nga mahangpan, ukon mahangpan sing mas maathag, kon paano ang imo kabuhi mahimo kag dapat nga may matuod nga katuyuan?
21. Anong bahin sang pagpangita sa kahulugan sang aton kabuhi ang luyag pa naton nga usisaon?
21 Apang, ang pagtigayon sing matuod kag makahulugan nga katuyuan sa kabuhi nagakahulugan sing kapin pa sa paghunahuna lamang sa kamatayon kag pagkabuhi liwat pagkatapos sina. Nagalakip ini sa kon ano ang ginahimo naton sa aton adlaw-adlaw nga pagkabuhi. Gin-athag man ina ni Solomon sa Manugwali, subong sang makita naton sa masunod nga artikulo.
[Footnote]
a “Ang sugilanon nahanungod sa Reyna sang Sheba nagapadaku sang kaalam ni Solomon, kag ang istorya masunson ginatawag nga isa ka leyenda (1 K. 10:1-13). Apang ginapakita sang konteksto nga ang pagduaw niya kay Solomon may kaangtanan gid sa negosyo kag ina halangpunon; ang pagkamaragtason sini indi dapat duhaduhaan.”—The International Standard Bible Encyclopedia (1988), Tomo IV, pahina 567.
Madumduman Mo Bala?
◻ Sa anong mga paagi magkaanggid ang mga sapat kag mga tawo?
◻ Ngaa ginapadaku sang kamatayon nga ang madamo nga panikasog kag hinimuan sang tawo wala sing kapuslanan?
◻ Paano ang adlaw sang kamatayon maayo pa sa adlaw sang pagkatawo?
◻ Ang pagtigayon naton sing makahulugan nga katuyuan sa kabuhi nagasandig sa anong kaangtanan?
[Kapsion sa pahina 10]
Paano ang imo kabuhi tuhay gid sa mga sapat?