Dapat Bala Magbutho sa Boarding School ang Imo Anak?

HANDURAWA nga nagapuyo ikaw sa isa ka imol nga pungsod. Madamo ka sing kabataan nga nagaeskwela sa elementarya, apang sa edad nga 12, magahayskul na sila. Sa inyo lugar, ang mga hayskul nagaginutok, kulang sing kasangkapan, kag mapigaw ang mga manunudlo. Kon kaisa senemana kag binulan nga nagasira ang eskwelahan bangod sa mga welga.

May nagdaho sa imo sing isa ka matahom nga brosyur nga nagalaragway sa isa ka boarding school sa siudad. Makita mo ang mga retrato sang malipayon, nakapanapot sing mahipid nga mga estudyante, nga nagatuon sa nasangkapan sing maayo nga mga hulot-klasehan, laboratoryo, kag librarya. Ang mga estudyante nagagamit sing mga kompyuter kag nagapahunayhunay sa matinlo kag matahom nga mga kuwarto sa dormitoryo. Nabasa mo sa brosyur nga ang isa sa mga tulumuron sang eskwelahan amo ang pagbulig sa mga bumulutho nga “makatigayon sing labing maayo nga edukasyon nga masarangan nila.” Dugang pa nga nabasa mo: “Ang tanan nga bumulutho dapat magsunod sa isa ka pagsulundan sang pagginawi nga kinaandan na nga ginapaabot sa sulod sang isa ka pamilya diin ginapadaku ang pagkapormal, pagkamabuot, pagkamatinahuron sa mga ginikanan kag mga tigulang, pagkamabinuligon, pagkamabinatason, pagkamaluluy-on, pagkabunayag, kag integridad.”

Ang nagayuhum nga pamatan-on nga lalaki ginabalikwat subong nga nagasiling: “Ang akon mga ginikanan naghatag sa akon sing tumalagsahon nga pribilehiyo nga makaeskwela sa labing maayo nga eskwelahan.” Ang isa ka bata nga babayi nagasiling: “Ang pag-eskwela makapulukaw kag makakulunyag. Ang pagtuon natural lamang diri.” Pabuthuon mo bala ang imo anak nga lalaki ukon babayi sa subong sina nga boarding school?

Edukasyon kag Espirituwalidad

Luyag sang tanan matinatapon nga ginikanan nga hatagan ang ila kabataan sing malig-on nga sadsaran sa kabuhi, kag tungod sina ang maayo, timbang nga edukasyon importante. Sa masami ginabuksan sang sekular nga edukasyon ang mga ganhaan padulong sa palaabuton nga mga kahigayunan sa pagpamugon kag nagabulig sa mga pamatan-on nga mangin mga hamtong nga makasarang sa pag-atipan sa ila kaugalingon kag sa ila palaabuton nga mga pamilya.

‘Kon ang boarding school nagahatag sing maayo nga edukasyon upod ang pila ka moral nga panuytoy, ngaa indi ini paghimuslan?’ mahimo nga ipamangkot mo. Sa pagsabat sina nga pamangkot, dapat binagbinagon sing mapangamuyuon sang Cristianong mga ginikanan ang importante gid nga butang​—⁠ang espirituwal nga kaayuhan sang ila kabataan. Si Jesucristo namangkot: “Sa pagkamatuod, ano bala ang mapulos sang tawo nga maangkon ang bug-os nga kalibutan kag madula ang iya kalag?” (Marcos 8:36) Sa pagkamatuod, wala gid sing mapulos sa sini. Gani, antes mamat-od nga pabuthuon ang ila kabataan sa boarding school, dapat binagbinagon sang Cristianong mga ginikanan ang mahimo nga epekto sini sa paglaum nga kabuhi nga walay katapusan sang ila kabataan.

Ang Impluwensia sang Iban nga mga Estudyante

Ang pila ka mga boarding school mahimo nga may mataas nga talaksan sang pagtuon. Apang kamusta ang moral nga mga talaksan sang mga estudyante ukon ayhan bisan sang mga nagapalakat sini nga mga eskwelahan? Nahanungod sa sahi sang mga tawo nga magabugana sa sining “katapusan nga mga adlaw,” si apostol Pablo nagsulat: “Sa katapusan nga mga adlaw magaabot ang makahalanguyos nga mga tion. Kay ang mga tawo mangin mga mahigugmaon sang kaugalingon, mga mahigugmaon sang kuwarta, mga bugalon, mga palabilabihon, mga mapasipalahon, mga malalison sa mga ginikanan, mga dimapinasalamaton, mga dimatutom, mga wala sing kinaugali nga gugma, mga indi tampad sa bisan anong kasugtanan, mga mapatupatuon, mga wala sing pagpugong sa kaugalingon, mga mabangis, mga wala sing gugma sa kaayuhan, mga maluib, mga matig-a sing ulo, mga nagahabok sa pagpadayaw, mga mahigugmaon sa kinasadya sa baylo sang sa Dios, nga may dagway sang diosnon nga debosyon apang nagapanghiwala sang gahom sini; kag likawi ini sila.”​—⁠2 Timoteo 3:​1-5.

Ining moral kag espirituwal nga pag-usmod nagakatabo sa bug-os nga kalibutan, nga nagahangkat sa mga Saksi ni Jehova nga nagakabuhi suno sa mga prinsipio sang Biblia. Nasapwan sang mga estudyante nga nagapauli kada adlaw nga bisan ang ila limitado nga pagpakig-upod sa kalibutanon nga mga kabutho may malain gid nga impluwensia sa ila espirituwalidad. Ang pagpamatok sa sinang impluwensia mahimo gid nga makahalangkat para sa mga Saksi nga kabataan, bisan pa nga may adlaw-adlaw nga suporta, laygay, kag pagpalig-on gikan sa ila mga ginikanan.

Ano, nian, ang kahimtangan sang mga kabataan nga ginpabutho sa mga boarding school? Nahamulag sila, nadingutan sing regular espirituwal nga suporta sang mahigugmaon nga mga ginikanan. Bangod nagapuyo sila kaupod sang ila mga kabutho sing 24 ka oras sa isa ka adlaw, ang pag-ipit nga magsunod sa kadam-an nagahatag sing mas makusog nga impluwensia sa ila lamharon nga hunahuna kag tagipusuon sangsa mga estudyante nga nagapuyo sa balay. Ang isa ka estudyante nagsiling: “Tuhoy sa moral, ang isa ka boarder nagakabuhi nga may katalagman halin sa aga tubtob sa gab-i.”

Si Pablo nagsulat: “Indi magpatalang. Ang malain nga kaupdanan nagahalit sa mapuslanon nga mga batasan.” (1 Corinto 15:33) Ang Cristianong mga ginikanan indi dapat mapatalang sa paghunahuna nga ang ila kabataan indi mahalitan sa espirituwal kon makig-upod sila pirme sa mga wala nagaalagad sa Dios. Sa malawiglawig nga tion, ang diosnon nga kabataan mahimo nga magakabalan sa Cristianong mga kabilihanan kag mawasi ang tanan nga pagpabalor sa espirituwal nga mga butang. Kon kaisa masat-uman lamang ini sang mga ginikanan paghalin na sa boarding school sang ila kabataan. Nian sa masami ulihi na katama agod matadlong ang mga bagay.

Ang eksperiensia ni Clement isa ka halimbawa. Nanaysayon sia: “Antes ako magbutho sa boarding school, may gugma ako sa kamatuoran kag nagaupod sa mga kauturan sa pag-alagad sa latagon. Nalipay gid ako magkomento sa amon pangpamilya nga pagtuon sa Biblia kag sa Pagtinuon sa Libro sang Kongregasyon. Apang, sang nagbutho ako sa boarding school sa edad nga 14, ginbayaan ko sing bug-os ang kamatuoran. Sa akon lima ka tuig sa boarding school, wala gid ako makatambong sa mga miting. Bangod sang malain nga kaupdanan, naduyog ako sa droga, panigarilyo, kag lakas nga pag-inom.”

Ang Impluwensia sang mga Manunudlo

Sa bisan ano nga eskwelahan may yara malain sing moral nga mga manunudlo nga nagaabuso sang ila awtoridad. Ang iban mapintas kag mapiguson, samtang ang iban naman nagahingalit sa sekso sa ila mga estudyante. Sa mga boarding school ang mga ginahimo sang subong sina nga mga manunudlo ginapabay-an na lang nga wala ginareport.

Apang, ang iban nga mga manunudlo hanuot nga nagatinguha nga hanason ang kabataan nga mangin produktibo nga mga katapo sang katilingban, nga mangin bahin sang kalibutan sa palibot nila, nga makapahisuno. Apang diri nagautwas ang isa pa ka problema para sa mga Saksi nga kabataan. Ang mga prinsipio sang kalibutan wala pirme nagahisanto sa Cristianong mga prinsipio. Samtang ginapalig-on sang mga manunudlo ang mga estudyante nga mangin bahin sining kalibutan, si Jesus nagsiling nga ang iya mga sumulunod “indi [mangin] bahin sang kalibutan.”​—⁠Juan 17:⁠16.

Kamusta kon magautwas ang mga problema kon ginasunod sang mga kabataan ang mga prinsipio sang Biblia? Kon ang kabataan nagabutho sa lokal nga eskwelahan kag nagapuyo sa balay, masugid nila ini sa ila mga ginikanan. Matuytuyan man sang mga ginikanan ang ila kabataan kag ayhan masugilanon ang manunudlo. Subong resulta, ang mga problema kag mga di-paghangpanay masami malubad sa gilayon.

Tuhay ini sa mga boarding school. Ang mga estudyante pirme kontrolado sang ila mga manunudlo. Kon ang kabataan manindugan sa Cristianong mga prinsipio, dapat nila ini himuon nga wala ang adlaw-adlaw nga suporta sang ila mga ginikanan. Kon kaisa, ang kabataan nakapabilin nga matutom sa Dios sa idalom sina nga mga sirkunstansia. Apang, sa masami, wala sila makapabilin nga matutom. Ang bata mahimo nga magsunod sa luyag sang manunudlo.

Limitado nga Hulag

Indi kaangay sang mga unibersidad, diin ang mga estudyante masami nga may kahilwayan sa pagpakadto-pakari suno sa luyag nila, ang mga boarding school nagalatid sang hulag sang kabataan. Madamo sining mga eskwelahan ang wala nagatugot sa mga bumulutho nga magguwa luwas lamang kon Domingo, apang ang iban wala pa gani nagatugot sina. Ang isa ka 11-anyos nga estudyante sa boarding school nga si Eru nagsiling: “Ang mga awtoridad sang eskwelahan wala gid nagatugot sa amon nga magtambong sa mga miting, labi na ang magguwa sa latagon. Sa sulod sang eskwelahan, may mga relihioso nga serbisyo para lamang sa mga Katoliko kag mga Muslim. Ang tagsa ka estudyante dapat mamili sa duha ukon magaatubang sing daku nga pagpamatok gikan sa mga manunudlo kag mga estudyante. Ang mga estudyante ginapilit man sa pag-amba sing pungsudnon nga ambahanon kag mga himno sa simbahan.”

Kon ginapabutho sang mga ginikanan ang ila kabataan sa sining eskwelahan, ano nga mensahe ang ginahatag nila sa ila kabataan? Ang mensahe amo gid nga ang sekular nga edukasyon mas importante sangsa pagtipon para magsimba kag sa pagpakigbahin sa nagahimo-sing-disipulo nga hilikuton​—⁠nga mas importante pa sa integridad sa Dios.​—⁠Mateo 24:​14; 28:​19, 20; 2 Corinto 6:​14-18; Hebreo 10:​24, 25.

Sa pila ka boarding school, ang mga Saksi nga estudyante nakatuon sang Biblia sing magkaupod, apang bisan ini masami na nga mabudlay. Amo sini ang ginsiling sang isa ka 16 anyos nga pamatan-on nga si Blessing tuhoy sa boarding school nga ginabuthuan niya: “Kada adlaw ang ginatawag nga mga Cristiano nagatipon agod mangadi. Gintilawan namon nga mga Saksi nga hingyuon sila nga magtuon man kami, apang ang mga senyor nagsiling sa amon nga ang amon organisasyon wala ginakilala. Nian ginpilit nila kami nga mangadi upod sa ila. Kon mangindi kami, ginasilutan nila kami. Labi pa gid ini nga naglain sang nagdangop kami sa mga manunudlo. Maski ano na lang ang ginatawag nila sa amon kag ginasugo ang senyor nga mga estudyante nga silutan kami.”

Pagpanindugan Subong Tuhay

Kon ang mga estudyante sa boarding school maathag nga nakilal-an subong mga Saksi ni Jehova, para ini sa ila kaayuhan. Mahimo sila nga indi pagpaentrahon sang mga awtoridad sang eskwelahan sa obligado nga mga aktibidad sang butig nga relihion nga nagasumpakil sa mga pagtuluuhan sang mga Saksi. Ang mga kabutho mahimo nga magauntat sa pagpilit sa ila nga makigbahin sa dimaayo nga mga buhat kag mga paghambalanay. Mahimo nga may mga kahigayunan nga makapanaksi sa mga kabutho kag mga manunudlo. Dugang pa, ang mga nagakabuhi suno sa mga prinsipio sang Biblia indi mahimo nga duhaduhaan nga nagahimo sing malain, kag sa masami ginatahod sila sang mga manunudlo kag mga kabutho.

Apang, indi amo sina pirme ang nagakatabo. Ang pagpabilin nga tuhay masunson nga nagaresulta sa paghingabot kag pagyaguta sang mga estudyante kag mga manunudlo sa isa ka pamatan-on. Si Yinka, 15-anyos nga lalaki nga nagabutho sa boarding school, nagsiling: “Sa eskwelahan, kon makilal-an ka nga isa sang mga Saksi ni Jehova, pagadumtan ka. Bangod nahibaluan nila ang aton espirituwal kag moral nga panindugan, nagabutang sila sing mga lagpit agod masiod kita.”

Responsabilidad sang mga Ginikanan

Wala sing manunudlo, eskwelahan, ukon kolehiyo ang matarong nga makakuha sang katungdanan nga dihunon ang kabataan nga mangin dedikado nga mga alagad ni Jehova. Indi nila ini trabaho ukon responsabilidad. Ang Pulong sang Dios nagasugo nga ang mga ginikanan mismo amo ang magaatipan sa espirituwal nga mga kinahanglanon sang ila kabataan. Si Pablo nagsulat: “Kamo, mga amay, dili ninyo pagpaakiga ang inyo mga anak, kundi padayon sila nga padakua sa disiplina kag sa nagatadlong nga panghunahuna ni Jehova.” (Efeso 6:4) Paano maaplikar sang mga ginikanan ining balaan nga sugo kon ang ila kabataan nagabutho sa boarding school diin ang pagduaw mahimo nga limitado lamang sing makaisa ukon makaduha sa isa ka bulan?

Ang mga kahimtangan nagalainlain sing daku, apang ang Cristianong mga ginikanan nagapanikasog sa pagpanghikot suno sa sining inspirado nga pinamulong: “Sa pagkamatuod kon ang bisan sin-o wala nagaaman para sa ila nga yara sa iya, kag ilabi na para sa mga katapo sang iya panimalay, napanghiwala na niya ang pagtuo kag malain pa sa tawo nga wala sing pagtuo.”​—⁠1 Timoteo 5:⁠8.

May Yara Bala mga Alternatibo?

Ano ang mahimo nga himuon sang mga ginikanan kon duha lamang ang ila mapilian​—⁠boarding school ukon mapigaw sing kasangkapan nga lokal nga eskwelahan? Ang iban nga nangin sa sining kahimtangan naghimo sing kahimusan para sa pribado nga mga pagtuon agod dugangan ang edukasyon sang ila kabataan sa lokal nga eskwelahan. Ang iban nga mga ginikanan nagapain sing tion agod tudluan mismo ang ila kabataan.

Kon kaisa malikawan sang mga ginikanan ang mga problema paagi sa pagplano sing abanse sang tion kon ang ila kabataan iguigo na ang edad agod magbutho sa hayskul. Kon may magagmay kamo nga kabataan ukon nagaplano sa pagpamilya, mahimo ninyo usisaon kon bala may nagakaigo nga hayskul sa inyo lugar. Kon wala, ayhan mahimo makasaylo sa isa nga mas malapit.

Subong sang nahibaluan gid sang mga ginikanan, nagakinahanglan sing kalantip, pailob, kag madamo nga tion ang pagpatudok sa isa ka bata sang gugma para kay Jehova. Kon mabudlay ini sa bata nga nagapuyo sa balay, ano pa gid kon ang bata nagapuyo sa malayo! Sanglit ang kabuhi nga walay katapusan sang bata nadalahig, ang mga ginikanan dapat mamat-od sing hanuot kag sing mapangamuyuon kon bala ang pagpabutho sa ila kabataan sa isa ka boarding school takus sa katalagman. Daw ano nga kakulang sing pagpangaman nga isakripisyo ang espirituwal nga mga intereses sang isa ka bata tungod lamang sa mga benepisyo sang pagtuon sa isa ka boarding school! Mangin kaangay ini sang pagdalagan pasulod sa nasunog nga balay agod luwason ang isa ka diutay nga butang​—⁠kag masunog man lang gali.

Ang Pulong sang Dios nagasiling: “Ang mahalungon nga tawo nakakita sang malaut kag nagapanago sia, apang ang kulang sing eksperiensia nagapadayon kag nagaantos tungod sini.” (Hulubaton 22:3) Mas maayo nga tapnaon ang isa ka malain nga sitwasyon sangsa tadlungon ini sa ulihi. Maalamon nga hunahunaon ina kon pamangkuton mo ang imo kaugalingon, ‘Pabuthuon ko bala ang akon anak sa boarding school?’

[Kapsion sa pahina 28]

Ang Lamharon nga mga Saksi Nagapanugiron Tuhoy sa Boarding School

“Sa boarding school, ang mga Saksi nga kabataan nahamulag gikan sa espirituwal nga pagpakig-upod. Tuman gid ini ka makatalagam nga palibot nga may daku nga pag-ipit sa paghimo sing sala.”​—⁠Rotimi, nga nagbutho sa boarding school sa ulot sang mga edad nga 11 kag 14.

“Ang pagtambong sa Cristianong mga miting mabudlay gid. Makatambong lamang ako kon Domingo, kag agod mahimo ina, dapat ako magsalipotpot samtang ang mga estudyante nagalinya sa simbahan. Indi gid ako malipayon, kay didto sa balay natambungan ko anay ang tanan nga miting sa kongregasyon, kag nakaguwa ako sa ministeryo sa latagon kon Sabado kag Domingo. Ang pagbutho indi gid makapalig-on nga eksperiensia. Madamo ako sing nawasi.”​—⁠Esther, nga nabakulan pirme sang mga manunudlo bangod indi sia makigbahin sa mga serbisyo sang simbahan sa eskwelahan.

“Ang pagpanaksi sa mga kabutho indi mahapos sa boarding school. Indi mahapos ang manindugan subong tuhay. Luyag ko nga magsunod sa grupo. Ayhan nangin mas maisog ako kon nakatambong ako sa mga miting kag nakaguwa sa latagon. Apang mahimo ko lamang ina kon bakasyon, nga tatlo ka beses lang sa isa ka tuig. Kon ikaw may suga nga wala liwat mabutangan sing langis, ang kasanag magadulom. Amo man sa eskwelahan.”​—⁠Lara, nga nagbutho sa boarding school halin sa edad nga 11 tubtob 16 anyos.

“Karon nga wala na ako sa boarding school, malipayon ako bangod makatambong na ako sa tanan nga miting, makapakigbahin sa pag-alagad sa latagon, kag makabinagbinag sang adlaw-adlaw nga teksto upod sa iban pa nga katapo sang pamilya. Bisan may pila ka bentaha ang pagdayon sa eskwelahan, wala na sing importante pa sangsa akon kaangtanan kay Jehova.”​—⁠Naomi, nga nagkumbinsi sa iya amay nga kuhaon na sia sa boarding school.