Mainunungon nga Pagsakdag sa Inspirado nga Pulong sang Dios

“Ginsikway namon ang tinago nga mga butang nga dapat ikahuya, nga wala nagalakat nga may daya, ukon ginsimbugan ang pulong sang Dios.” —⁠2 CORINTO 4:⁠2.

1. (a) Ano ang kinahanglan agod mahimo ang hilikuton nga makit-an sa Mateo 24:​14 kag 28:​19, 20? (b) Tubtob sa anong kasangkaron matigayon ang Biblia sa mga lenguahe sang mga tawo sang pagsugod sang katapusan nga mga adlaw?

SA IYA dakung tagna tuhoy sa tion sang iya harianon nga presensia kag sang konklusyon sang daan nga sistema sang mga butang, si Jesucristo nagtagna: “Ining maayong balita sang ginharian ibantala sa bug-os napuy-an nga duta subong panaksi sa tanan nga kapungsuran; kag ugaling magaabot ang katapusan.” Ginsugo man niya ang iya mga sumulunod: “Maghimo sing mga disipulo sa mga tawo sa tanan nga kapungsuran, . . . nagatudlo sa ila nga tumanon ang tanan nga butang nga ginsugo ko sa inyo.” (Mateo 24:​14; 28:⁠19, 20) Ang katumanan sadtong mga tagna nagalakip sing madamo nga hilikuton sa pagbadbad kag pag-imprinta sang Biblia, sa pagtudlo sa mga tawo sing kahulugan sini, kag sa pagbulig sa ila nga maaplikar ini sa ila kabuhi. Daw ano nga pribilehiyo ang makigbahin sa sina nga hilikuton! Sang 1914 ang Biblia ukon ang pila ka bahin sini ginbalhag na sa 570 ka lenguahe. Apang kutob sadto ginatos pa ka dugang nga lenguahe kag madamo nga dialekto ang gindugang, kag sa madamo nga lenguahe kapin sa isa ka pagbadbad ang napatubas.⁠a

2. Anong lainlain nga mga motibo ang nag-impluwensia sa hilikuton sang mga manugbadbad kag manugbalhag sang Biblia?

² Isa kb hangkat para sa kay bisan sin-o nga manugbadbad nga kuhaon ang materyal sa isa ka lenguahe kag ipahangop ini sa mga nagabasa kag nagapamati sa iban nga lenguahe. Ginahimo sang iban nga manugbadbad sang Biblia ang ila trabaho nga nakahibalo gid nga ang ila ginabadbad amo ang Pulong sang Dios. Ang iban nawili lamang sa eskolastiko nga hangkat sang proyekto. Mahimo nga ginatamod nila ang mga kaundan sang Biblia subong mapuslanon lamang nga mga rekord sang kultura. Para sa iban, ang relihion amo ang ila palangitan-an, kag ang pagbalhag sing isa ka libro nga nagadala sang ila ngalan subong manugbadbad ukon manugbalhag isa ka bahin sang palangitan-an. Ang ila mga motibo maathag nga amo ang nagaimpluwensia kon paano nila ginahimo ang ila trabaho.

3. Paano ginatamod sang New World Bible Translation Committee ang hilikuton sini?

³ Talalupangdon ining pinamulong sang New World Bible Translation Committee: “Ang pagbadbad sa Balaan nga Kasulatan nagakahulugan sing pagbadbad sa iban nga lenguahe sang hunahuna kag mga pulong ni Jehova nga Dios . . . Serioso gid ina nga butang. Ang mga manugbadbad sa sining hilikuton, nga nagakahadlok kag nagahigugma sa Dios nga amo ang Awtor sang Balaan nga Kasulatan, nagabatyag nga may pinasahi nga salabton sa Iya nga ipaambit ang iya mga panghunahuna kag mga kapahayagan sing sibu gid kon posible. Nagabatyag man sila nga may salabton sa mausisaon nga mga bumalasa nga nagasandig sa pagbadbad sang inspirado nga Pulong sang Labing Mataas nga Dios para sa ila dayon nga kaluwasan. Bangod sining serioso nga salabton nga sa sulod sang madamo nga tinuig ining komite sang dedikado nga mga lalaki nakapatubas sing New World Translation of the Holy Scriptures.” Ang tulumuron sang komite amo ang magpatubas sang isa ka badbad sang Biblia nga maathag kag madali mahangpan kag nagahisanto sing suod sa orihinal nga Hebreo kag Griego kag makahatag sing sadsaran para sa padayon nga pagtubo sa sibu nga ihibalo.

Ano ang Natabo sa Ngalan Sang Dios?

4. Daw ano ka importante ang ngalan sang Dios sa Biblia?

⁴ Ang isa sang panguna nga mga tulumuron sang Biblia ano ang pagbulig sa mga tawo nga makilala ang matuod nga Dios. (Exodo 20:​2-7; 34:​1-7; Isaias 52:6) Gintudluan ni Jesucristo ang iya mga sumulunod nga mangamuyo nga ang ngalan sang iya Amay “pagadayawon,” tamdon nga sagrado, ukon pakabalaanon. (Mateo 6:9) Ginpasulat sang Dios ang iya personal nga ngalan sa Biblia sing kapin sa 7,000 ka beses. Luyag niya nga makilala sang mga tawo ina nga ngalan kag ang mga kinaiya sang Isa nga nagadala sini.​—⁠Malaquias 1:⁠11.

5. Paano ginpresentar sang mga manugbadbad ang ngalan sang Dios?

⁵ Madamo nga manugbadbad sang Biblia ang nagpakita sing sinsero nga pagtahod sa ngalan sang Dios kag gingamit ini sing dalayon sa ila hilikuton. Ang iban nga mga manugbadbad naggamit sing Yahweh. Ginpili sang iban ang isa ka porma sang ngalan sang Dios nga ginpasibu sa ila kaugalingon nga lenguahe nga maathag gihapon nga makilal-an sa kon ano ang makit-an sa Hebreo nga teksto, ayhan isa ka porma nga kilala na bangod sang madugay nga paggamit sini. Ang New World Translation of the Holy Scriptures nagagamit sang Jehova sing 7,210 ka beses sa mga teksto sini.

6. (a) Sining karon lang nga mga tuig, ano ang ginhimo sang mga manugbadbad may kahilabtanan sa ngalan sang Dios? (b) Daw ano kalapnag ini nga buhat?

⁶ Sining karon lang nga mga tuig, walay sapayan nga ginhuptan sang mga manugbadbad sang Biblia ang mga ngalan sang pagano nga mga diosdios subong nanday Baal kag Moloc, sa masami ginakuha nila ang personal nga ngalan sang matuod nga Dios gikan sa mga badbad sang iya inspirado nga Pulong. (Exodo 3:​15; Jeremias 32:35) Sa mga teksto subong sang Mateo 6:9 kag Juan 17:​6, 26, ang isa ka napanagtag sing lapnag nga bersion sa Albania nagabadbad sa Griegong ekspresyon para sa “ang imo ngalan” (nga amo, ang ngalan sang Dios) sing simple nga “ikaw,” subong nga yadtong mga teksto wala nagasambit sang isa ka ngalan. Sa Salmo 83:​18, ang The New English Bible kag ang Today’s English Version nagkuha sa personal nga ngalan sang Dios kag sa bisan anong reperensia nga nagapamatuod nga ang Dios may ngalan. Walay sapayan nga ang ngalan sang Dios makit-an sa daan nga mga badbad sang Hebreong Kasulatan sa kalabanan nga lenguahe, ang bag-o nga mga badbad masami nga nagakuha sini ukon nagasambit lamang sini sa marhin. Amo sini ang ginhimo sa Ingles, subong man sa madamo nga lenguahe sa Europa, Aprika, Bagatnan nga Amerika, India, kag sa mga isla sang Pasipiko.

7. (a) Ano ang ginhimo sang mga manugbadbad sang pila ka Biblia sa Aprika sa ngalan sang Dios? (b) Ano ang reaksion mo sa sini?

⁷ Sobra pa sa sini ang ginhimo sang mga manugbadbad sang Biblia sa pila ka lenguahe sa Aprika. Sa baylo nga ilisan lamang ang ngalan sang Dios sing isa ka titulo sa Kasulatan, subong sang Dios ukon Ginuo, ginasal-ot nila ang mga ngalan halin sa lokal nga relihiosong mga pagtuluuhan. Sa The New Testament and Psalms in Zulu (1986 nga bersion), ang titulo nga Dios (vNkulunkulu) ginbayluhan sing personal nga ngalan nga (uMvelinqangi) nga nahangpan sing mga taga-Zulu nga nagapatuhoy sa ‘isa ka bantog nga katigulangan nga ginasimba paagi sa tawhanon nga mga katigulangan.’ Ang isa ka artikulo sa magasin nga The Bible Translator, sang Oktubre 1992, nagreport nga sa paghanda sang Chichewa nga Biblia nga gintawag Buku Loyera, ang mga manugbadbad naggamit sing Chauta subong isa ka personal nga ngalan kabaylo sang Jehova. Si Chauta, paathag sang artikulo, amo “ang Dios nga madugay na nila ginakilala kag ginasimba.” Apang, madamo sining mga tawo ang nagasimba man sa ginapatihan nila nga mga espiritu sang mga patay. Matuod bala nga kon ang mga tawo nagapangamuyo sa “Supremo nga Persona,” nian ang bisan ano nga ngalan nga gamiton nila para sa “Supremo nga Persona” nagakabagay nga tal-us sa personal nga ngalan nga Jehova, walay sapayan sang kon ano ang nalakip sa ila pagsimba? Indi gid! (Isaias 42:​8; 1 Corinto 10:⁠20) Ang pag-ilis sa personal nga ngalan sang Dios sa isa ka butang nga nagapabatyag sa mga tawo nga ang ila tradisyunal nga mga pagpati amo gid ang matuod wala nagabulig sa ila nga mangin suod sa matuod nga Dios.

8. Ngaa ang katuyuan sang Dios nga ipakilala ang iya ngalan wala mapaslawan?

⁸ Wala mabag-o ukon napunggan sining tanan ang katuyuan ni Jehova nga ipakilala ang iya ngalan. Sa mga lenguahe sa Europa, Aprika, kag sa mga kadutaan sa Amerika, sa Sidlangan, kag sa mga kapuluan sang dagat, may mga sirkulasyon gihapon sang mga Biblia nga nagaunod sang ngalan sang Dios. May yara man kapin sa 5,400,000 ka Saksi ni Jehova sa 233 ka pungsod kag teritoryo nga sing tingob nagahinguyang sing kapin sa isa ka bilyon ka oras kada tuig sa pagsugid sa iban tuhoy sa ngalan kag katuyuan sang matuod nga Dios. Nagaimprinta sila kag nagapanagtag sang mga Biblia​—⁠isa nga nagagamit sang ngalan sang Dios​—⁠sa mga lenguahe nga ginahambal sang 3,600,000,000 ka populasyon sang duta, lakip ang Ingles, Inintsik, Ruso, Espanyol, Portuges, Pranses, kag Olandes. Nagaimprinta man sila sing mga bulig sa pagtuon sa Biblia sa mga lenguahe nga nahibaluan sang kalabanan nga populasyon sang kalibutan. Sa indi madugay ang Dios mismo magahulag sa paagi nga magatuman sang iya kapahayagan nga ang mga pungsod “makahibalo nga [sia amo si] Jehova.”​—⁠Ezequiel 38:⁠23.

Kon ang Personal nga mga Pagpati Nagaimpluwensia sa Pagbadbad

9. Paano ginapakita sang Biblia ang daku nga salabton nga ginaabaga sadtong nagagamit sa Pulong sang Dios?

⁹ Isa ka daku nga responsabilidad ang ginaabaga sang mga nagabadbad sa Pulong sang Dios subong man yadtong nagatudlo sini. Si apostol Pablo nagsiling tuhoy sa iya ministeryo kag sang iya kaupdanan: “Ginsikway namon ang tinago nga mga butang nga dapat ikahuya, nga wala nagalakat nga may daya, ukon ginsimbugan ang pulong sang Dios, kundi paagi sa pagpakilala sa kamatuoran ginarekomendar ang amon kaugalingon sa tagsa ka konsiensia sang tawo sa panulok sang Dios.” (2 Corinto 4:2) Ang pagsimbog nagakahulugan sing pagpatiko paagi sa pagdugang sing butang nga tuhay ukon manubo sing klase. Si apostol Pablo indi kaangay sang dimatutom nga mga manugbantay sang Israel sang mga adlaw ni Jeremias nga ginsaway ni Jehova bangod ginbantala nila ang ila kaugalingon nga mga ideya sa baylo sang ginsiling sang Dios. (Jeremias 23:​16, 22) Apang ano ang nagakatabo sa modernong tion?

10. (a) Paano ang mga motibo luwas sa pagkamainunungon sa Dios nakaimpluwensia sa mga manugbadbad sa moderno nga mga tion? (b) Ano nga papel ang ginapangangkon nila sing dinagakaigo?

¹⁰ Sadtong Inaway Kalibutanon II, ang isa ka komite sang mga teologo kag mga pastor nagkooperar sa Nazi nga panguluhan sa Alemanya sa pagpatubas sang ginrebisar nga “Bag-ong Testamento” nga nagdula sa tanan maayong pagpatuhoy sa mga Judiyo kag sa tanan nga tanda nga ang mga Judiyo mga kaliwat ni Jesucristo. Sining karon lang, ang mga manugbadbad nga nagpatubas sa The New Testament and Psalms: An Inclusive Version naghimo sing tuhay nga butang, gintinguhaan sini nga dulaon ang tanan nga tanda nga ang mga Judiyo may salabton sa pagkapatay ni Cristo. Yadtong mga manugbadbad nagpati man nga labi nga malipay ang dampig sa mga babayi nga mga bumalasa kon ang Dios patuhuyan, indi subong ang Amay, kundi subong Amay-Iloy kag kon si Jesus patuhuyan, indi subong Anak nga lalaki sang Dios, kundi iya Anak. (Mateo 11:27) Bangod sini, gindula nila ang prinsipio sang pagpasakop sang mga asawa sa mga bana kag ang pagkamatinumanon sang mga kabataan sa ila mga ginikanan. (Colosas 3:​18, 20) Ang mga nagpatubas sina nga badbad maathag nga wala nagailog sa determinasyon ni apostol Pablo nga indi ‘pagsimbugan ang pulong sang Dios.’ Nalimtan nila ang papel sang manugbadbad, ginaagaw ang posisyon sang awtor, nagapatubas sing mga libro nga nagahingalit sa reputasyon sang Biblia subong ang paagi agod pasanyugon ang ila kaugalingon nga mga opinyon.

11. Paano ang mga panudlo sang Cristiandad nagasumpakil sa ginasiling sang Biblia tuhoy sa kalag kag kamatayon?

¹¹ Sa kabilugan ang mga simbahan sang Cristiandad nagatudlo nga ang tawhanon nga kalag isa ka espiritu, nga nagabulag ini sa lawas sa tion sang kamatayon, kag nga dimamalatyon ini. Sa kabaliskaran, ang mas daan nga mga badbad sang Biblia sa kalabanan nga lenguahe maathag nga nagasiling nga ang mga tawo mga kalag, nga ang mga sapat mga kalag, kag nga ang kalag nagakapatay. (Genesis 12:​5; 36:​6; Numeros 31:​28; Santiago 5:20) Ginpakahuy-an sini ang mga klero.

12. Sa anong paagi ginpagumon sang pila ka bag-o nga mga bersion ang pangunang mga kamatuoran sa Biblia?

¹² Gingumon sang pila ka bag-o nga bersion karon ining mga kamatuoran. Paano? Ginalikawan nila nga badbaron sing direkta ang Hebreong nombre nga neʹphesh (kalag) sa pila ka teksto. Sa Genesis 2:​7, nagasiling sila nga ang una nga tawo “nabuhi” (sa baylo nga “nangin isa ka buhi nga kalag”). Ukon mahimo nila patuhuyan ang kabuhi sang sapat subong “tinuga” sa baylo nga “kalag.” (Genesis 1:21) Sa mga teksto subong sang Ezequiel 18:​4, 20, ginapatuhuyan nila “ang tawo” ukon “ang indibiduwal” (sa baylo sa “kalag”) nga nagakapatay. Ina nga mga pagbadbad, mahimo nga makatarunganon sa manugbadbad. Apang ano ang ila nabulig sa sinsero nga nagapangita sing kamatuoran nga ang ila hunahuna nahaylo na sing dimakasulatanhon nga mga panudlo sang Cristiandad?⁠b

13. Sa anong paagi gintago sang pila ka bersion sang Biblia ang katuyuan sang Dios tuhoy sa duta?

¹³ Sa pagtinguha nga sakdagon ang ila pagpati nga ang tanan maayo nga tawo magakadto sa langit, ang mga manugbadbad​—⁠ukon ang mga teologo nga nagarepaso sang ila trabaho​—⁠mahimo magtinguha man nga taguon ang ginasiling sang Biblia tuhoy sa katuyuan sang Dios para sa duta. Sa Salmo 37:​11, ang pila ka bersion mabasa nga ang mga mapainubuson magapanag-iya “sang duta.” Ang “duta” amo ang pagbadbad sa tinaga nga (ʼeʹrets) nga gingamit sa Hebreo nga teksto. Apang, ang Today’s English Version (nga amo ang basihan para sa mga pagbadbad sa madamo iban pa nga lenguahe) naghimo sing kapin pa nga mga pagbag-o. Walay sapayan nga ginbadbad sini nga bersion ang Griegong tinaga nga ge subong “duta” sing 17 ka beses sa Ebanghelyo ni Mateo, sa Mateo 5:5 gin-islan sini ang “duta” sing prase nga “ang ginsaad sang Dios.” Ang mga katapo sang simbahan magahunahuna sini subong ang langit. Wala sila ginsugiran sing bunayag nga, sa iya Sermon sa Bukid, si Jesucristo nagsiling nga ang mga malum-ok sing hunahuna, mahagop, ukon mapainubuson “magapanubli sang duta.”

14. Anong makagod nga motibo ang makita sa pila ka bersion sang Biblia?

¹⁴ Ang iban nga mga badbad sang Kasulatan maathag nga ginbag-o agod buligan ang mga manugbantala nga makatigayon sing mataas nga suweldo. Matuod nga ang Biblia nagasiling: “Ang manugpangabudlay takus sa iya suweldo.” (1 Timoteo 5:18) Apang sa 1 Timoteo 5:​17, diin nagsiling ini nga ang tigulang nga mga lalaki nga nagadumala sa maayo nga paagi “takus sang doble nga kadungganan,” ang lamang nga kadungganan nga ginatamod sang iban sa ila nga takus sambiton amo ang kuwarta. (Ipaanggid ang 1 Pedro 5:2.) Busa, ang The New English Bible nagasiling nga ining mga gulang “dapat hatagan sing doble nga suweldo,” kag ang Contemporary English Version nagasiling nga “takus sila sing doble nga bayad.”

Mainunungon nga Pagsakdag sa Pulong Sang Dios

15. Paano naton mahibaluan kon diin nga mga badbad sang Biblia ang dapat gamiton?

¹⁵ Ano ang buot silingon sini tanan para sa indibiduwal nga bumalasa sang Biblia kag para sa mga nagagamit sing Biblia sa pagtudlo sa iban? Sa kalabanan sang ginagamit sing lapnag nga mga lenguahe, madamo nga badbad sang Biblia ang mapilian. Mangin maalamon sa pagpili sing Biblia nga imo ginagamit. (Hulubaton 19:8) Kon ang isa ka badbad indi bunayag tuhoy sa identidad mismo sang Dios​—⁠ginakuha ang iya ngalan gikan sa iya inspirado nga Pulong sa bisan anong rason​—⁠indi ayhan nga ginbag-o man sang mga manugbadbad ang iban pa nga bahin sang teksto sa Biblia? Kon nagaduhaduha ikaw tuhoy sa pagkamasaligan sing pagbadbad, tilawi nga ipaanggid ini sa daan nga mga badbad. Kon isa ikaw ka manunudlo sang Pulong sang Dios, pilia ang mga bersion nga malapit sa orihinal nga Hebreo kag Griego nga teksto.

16. Paano naton mapasundayag sing indibiduwal ang pagkamainunungon sa aton paggamit sa inspirado nga Pulong sang Dios?

¹⁶ Dapat kita tanan mangin mainunungon sa Pulong sang Dios. Ginahimo naton ina paagi sa pag-usisa gid sa kon ano ang ginaunod sini agod, kon posible, makahinguyang kita sing pila ka tion kada adlaw sa pagbasa sing Biblia. (Salmo 1:​1-3) Ginahimo naton ini paagi sa pag-aplikar sing bug-os sa aton kabuhi sang ginasiling sini, ginatun-an ang paggamit sang mga prinsipio kag mga halimbawa sini subong basihan sa paghimo sing maayo nga mga desisyon. (Roma 12:​2; Hebreo 5:14) Ginapakita naton nga mainunungon kita nga mga sumalakdag sang Pulong sang Dios paagi sa makugi nga pagbantala sini sa iban. Ginahimo man naton ini subong mga manunudlo paagi sa mahalungon nga paggamit sing Biblia, wala ginapatiko ini ukon ginabag-o ang ginasiling sini agod ipasibu sa aton mga ideya. (2 Timoteo 2:15) Ang gintagna sang Dios pat-od gid nga matuman. Mainunungon sia sa pagtuman sang iya Pulong. Kabay nga mangin mainunungon kita sa pagsakdag sini.

[Mga footnote]

Madumduman Mo Bala?

◻ Anong mga motibo ang nag-impluwensia sa hilikuton sang mga manugbadbad sang Biblia sa moderno nga tion?

◻ Ngaa ang mga huyog sang moderno nga badbad wala makaguba sa katuyuan sang Dios tuhoy sa iya ngalan?

◻ Paano ginpagumon sang pila ka badbad ang mga kamatuoran sang Biblia tuhoy sa kalag, kamatayon, kag duta?

◻ Sa anong mga paagi mapakita naton nga mainunungon naton nga ginasakdag ang Pulong sang Dios?

[Kapsion sa pahina 16]

Ano nga badbad sang Biblia ang dapat mo gamiton?