Ang Cristianismo nga Nagapanghikot sa Tunga sang Kagamo
ANG tanan hinali nga nag-umpisa sadtong isa ka adlaw sang Abril 1994. Ang mga presidente sang Burundi kag Rwanda napatay sa pagkahulog sang eroplano. Sa sulod lamang sang mga inoras ang makasiligni nga kasingki naglapnag sa Rwanda. Sa sulusobra lamang sa tatlo ka bulan, kapin sa 500,000 ka taga-Rwanda—lalaki, babayi, kag kabataan—ang napatay. Ginatawag sang iban ini nga tion subong ang “genocide” (pagpapas sa rasa).
Katunga sang 7.5 milyones nga pumuluyo sang Rwanda ang madasig nga nagpalagyo. Lakip sa sini amo ang 2.4 milyones nga nagdangop sa kaingod nga mga pungsod. Amo yadto ang pinakadaku kag pinakamadasig nga pagpalagyo sang mga refugee sa modernong maragtas. Ang mga refugee camp dalidali nga gintukod sa Zaire (karon Demokratiko nga Republika sang Congo), Tanzania, kag Burundi. Ang pila sini nga mga kampo—ang pinakadaku sa kalibutan—nag-aman sing dalangpan sa 200,000 ka tawo.
Lakip sa mga nagpalagyo amo ang madamo sang mga Saksi ni Jehova, ang mahigugmaon sa paghidait nga katawhan nga nagaaplikar sang mga prinsipio sang Biblia sa ila kabuhi. Bisan diin man sila nagapuyo, nagapabilin sila nga neutral kag ginaaplikar nila ang prinsipio nga makita sa sining mga pinamulong sang Isaias 2:4: “Salsalon nila ang ila mga espada nga mga punta sang arado kag ang ila mga bangkaw nga mga galab nga inughagbas. Ang pungsod indi magabayaw sing espada batok sa pungsod, kag indi na sila magtuon sing inaway.” Ang mga Saksi ni Jehova kilala sing lapnag subong isa ka relihiosong grupo nga wala makigbahin sa pagpapas sa rasa sa Rwanda.
Nagsiling si Jesucristo nga ang iya mga sumulunod “indi bahin sang kalibutan.” Apang, bangod ‘yara sila sa kalibutan,’ indi sila pirme makalikaw sa kagamo sang mga pungsod. (Juan 17:11, 14) Sadtong pagpapas sa rasa sa Rwanda, mga 400 ka Saksi ang napatay. Mga 2,000 ka Saksi kag mga interesado sa mensahe sang Ginharian ang nangin mga refugee.
Nagakahulugan bala ini nga, bangod indi sila bahin sang kalibutan, ang mga Saksi ni Jehova wala sing ginahimo sa tion ang kalamidad? Indi. Ang Pulong sang Dios nagasiling: “Kon ang isa ka utod nga lalaki ukon isa ka utod nga babayi hubo kag kulang sing kalan-on nga nagakaigo para sa adlaw, apang may isa sa inyo nga nagasiling sa ila: ‘Lakat kamo sa paghidait, magpainit-init kag magkalabusog,’ apang wala ninyo sila paghatagi sing mga kinahanglanon para sa ila lawas, ano bala ang kapuslanan sini? Busa, man, ang pagtuo, kon wala ini sing mga binuhatan, patay sa iya kaugalingon.” (Santiago 2:15-17) Ang gugma sa isigkatawo nagapahulag man sa mga Saksi nga buligan yadtong may tuhay sing relihiosong mga pagtuluuhan.—Mateo 22:37-40.
Walay sapayan nga ang mga Saksi ni Jehova sa bug-os nga kalibutan nalangkag sa pagbulig sa ila mga masigkatumuluo nga nagabatas sing mabudlay nga kahimtangan sa Rwanda, ang paghituhog sang panikasog sa pagbulig gintangdo sa Nakatundan nga Europa. Sang tig-ilinit sang 1994, isa ka grupo sang boluntaryo nga mga Saksi halin sa Europa ang dalidali nga nagbulig sa ila Cristianong mga kauturan nga lalaki kag babayi sa Aprika. Gintukod ang organisado kaayo nga mga kampo kag temporaryo nga mga ospital para sa taga-Rwanda nga mga refugee. Madamo nga panapton, habol, pagkaon, kag literatura sang Biblia ang ginpadala sa ila sa kalalangan sang eroplano ukon sang iban pa nga mga paagi. Kapin sa 7,000 ka nasit-an nga mga tawo—halos tatlo ka pilo sang kadamuon sang mga Saksi ni Jehova sa Rwanda sadto—ang nakabenepisyo sa bulig. Sang Disiembre sadto nga tuig, ang linibo ka refugee, lakip ang kalabanan nga mga Saksi ni Jehova, nagpauli sa Rwanda agod makapanugod liwat sing kabuhi.
Inaway sa Congo
Sang 1996, nag-iglab ang inaway sa nasidlangan nga puod sang Demokratiko nga Republika sang Congo. Dulunan ini sang Rwanda kag Burundi. Natabo sa liwat ang panglugos kag pagpatay. Sa tunga sang nagatinagring nga mga bala kag nasunog nga mga minuro, ang mga tawo nagpalagyo agod maluwas ang ila kabuhi. Ang mga Saksi ni Jehova nakibon sa kinagamo, kag mga 50 ang napatay. Ang pila napatay bangod sang nagtalang nga mga bala. Ang iban naman ginpatay bangod katapo sila sang isa ka partikular nga etniko nga grupo ukon nasal-an nga mga kaaway. Isa ka minuro nga may 150 ka Saksi nga nagapuyo ang ginlamon sang kalayo. Sa iban pa nga mga minuro madamo nga kabalayan kag mga Kingdom Hall ang ginsunog. Bangod wala na sing puluy-an kag pagkabutang, ang mga Saksi nagpalagyo sa iban nga mga lugar kag ginbuligan sila didto sang ila mga masigkasumilimba.
Ang inaway nagaresulta sa gutom, kay ang mga patubas ginpierde, ang mga talaguan sing pagkaon ginkawatan, kag ang mga suplay gin-utod. Mahal ang pagkaon. Sa Kisangani, sa maaga nga bahin sang Mayo 1997, ang isa ka kilo nga patatas nagabili sing mga tatlo ka dolyar, nga indi masarangan sang kalabanan nga mga tawo. Ang kalabanan nagakaon lamang sing makaisa sa isa ka adlaw. Siempre pa, ang kakulang sing pagkaon nagaresulta sa balatian. Ang malnutrisyon nagapaluya sang ikasarang sang lawas sa pagbato sa malaria, lupot, kag mga sakit sa tiyan. Ang mga kabataan amo ang labi nga naapektuhan kag nagakapatay.
Pagtulutimbang sa Kinahanglanon
Sa liwat ang mga Saksi ni Jehova sa Europa maabtik nga naghulag sa kinahanglanon. Sang Abril 1997 isa ka grupo sang mga Saksi nga nagalakip sa duha ka doktor ang nagkadto didto sakay sang eroplano nga may dala nga mga bulong kag kuwarta. Sa Goma ang lokal nga mga Saksi nag-organisar na sing mga relief committee sa pagtulutimbang sa kahimtangan agod mahatag ang gilayon nga bulig. Ginlagulad sang grupo ang siudad kag ang palibot nga mga duog. Ginpadala ang mga mensahero sa pagkuha sing mga balita gikan sa malayo nga mga lugar. Ginkuha man ang impormasyon gikan sa Kisangani, nga may kalayuon nga mga 1,000 kilometros sa katundan sang Goma. Ang lokal nga mga kauturan nagbulig sa paghituhog sang pagpanghatag sing bulig sa Goma, diin mga 700 ka Saksi ang nagapuyo.
Ang isa ka Cristianong gulang sa Goma nagsiling: “Natandog gid kami sang makita namon ang amon mga kauturan nga naglakbay sing tuman kalayo agod mabuligan kami. Antes sila mag-abot, nagbinuligay na kami. Ang mga kauturan nagpalagyo halin sa uma pakadto sa Goma. Ang pila nadulaan sing puluy-an, kag ginbayaan nila ang ila mga uma. Ginsapopo namon sila sa amon mga puluy-an kag ginhatagan sila sing panapton kag sing bisan ano man ka diutay nga pagkaon namon. Diutay lamang ang amon mahimo. Ang pila sa amon may malnutrisyon.
“Apang, ang mga kauturan halin sa Europa nagdala sing kuwarta agod makabakal kami sing pagkaon, nga maiwat kag mahal katama. Hustuhan gid ang pag-abot sang pagkaon, kay madamo ang wala na sing makaon sa ila balay. Ginpanagtag namon ang pagkaon sa mga Saksi kag sa mga indi Saksi. Kon wala makaabot ang bulig, basi madamo pa ang napatay, labi na ang mga kabataan. Ginluwas ni Jehova ang iya katawhan. Nagdayaw gid ang mga indi Saksi. Madamo ang nagkomento tuhoy sa aton paghiusa kag gugma. Ginbaton sang pila nga matuod ang aton relihion.”
Bisan nga ang pagkaon ginbakal sing lokal kag ang bulong ginhatag, madamo pa ang kinahanglan. Kinahanglan ang mga panapton kag mga habol, subong man ang mas madamo pa nga pagkaon kag bulong. Kinahanglan man ang bulig sa pagpatindog liwat sa mga balay nga nagkalaguba.
Ang Katawhan Nagahatag sing Maalwan
Ang mga kauturan sa Europa nalangkag liwat sa pagbulig. Ang opisina sang mga Saksi ni Jehova sa Louviers, Pransya, nanawagan sa mga kongregasyon sa Rhône Valley subong man sa Normandy, kag sa pila ka mga kongregasyon sa Paris. Isa pa ka Makasulatanhon nga prinsipio ang naaplikar diri: “Sia nga nagasab-ug sing halushalos magaani man sing halushalos; kag sia nga nagasab-ug sing bugana magaani man sing bugana. Maghimo ang kada isa suno sa ginpamat-od niya sa iya tagipusuon, indi nga may aligutgot ukon sa pagpilit, kay ang Dios nagahigugma sa manughatag nga malipayon.”—2 Corinto 9:6, 7.
Linibo ang malipayon nga naghimulos sa kahigayunan nga makahatag. Kinahon kag sinako nga panapton, sapatos, kag iban pa nga mga butang ang nagbaha sa mga Kingdom Hall kag nian ginpadala sa mga sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Pransya. Apat ka gatos ka boluntaryo ang nakahanda sa pagpakigbahin sa masunod nga tikang sang proyekto nga “Zaire Buligan.” Samtang nagabaha ang mga donasyon, ginklase, ginpilo, kag ginsulod sang mga boluntaryo sa kahon ang mga panapton nga gintangkas sing tig-30 sa isa ka pallet. Gindumdom sang mga bata ang ila lanubo nga mga kauturan nga lalaki kag babayi sa Aprika kag nagpadala sila sing mga hampanganan—mahining nga mga uluawto, trumpo, monyika, kag teddy bear. Ginputos ini lakip sa mga butang nga kinahanglanon sa kabuhi. Sa kabilugan, siam ka 12 metros ka container ang nabuta kag ginpadala sa Congo.
Daw ano bala kadamo nga ayuda ang ginpadala sa Sentral Aprika sa bulig sang linibo ka Saksi sa Belgium, Pransya, kag Switzerland? Sang Hunyo 1997 ang kabug-usan nga kadamuon amo ang 500 ka kilo nga bulong, 10 ka tonelada sang madamo sing protina nga biskwit, 20 ka tonelada nga iban pa nga pagkaon, 90 ka tonelada nga panapton, 18,500 ka paris nga sapatos, kag 1,000 ka habol. Ginpadala man ang mga literatura sa Biblia. Ini tanan ginpasalamatan sing daku, nga naglugpay sa mga refugee kag nagbulig sa ila nga mabatas ang ila mga pagtilaw. Ang mga suplay nagabili sing halos $1,000,000, U.S. Ini nga mga amot pamatuod sang paghiliutod kag gugma sa tunga sang mga nagaalagad kay Jehova.
Pagpanagtag sa Congo
Sang nag-inabot na ang mga bulig sa Congo, duha ka utod nga lalaki kag isa ka utod nga babayi halin sa Pransya ang nagbulig sa lokal nga mga relief committtee. Nahanungod sa pagpasalamat nga ginpakita sang mga Saksi sa Congo, si Joseline, nagsiling: “Nakabaton kami sing madamo nga sulat sang pagpasalamat. Ang isa ka pigado nga utod nga babayi naghatag sa akon sing isa ka pamuni nga human sa malachite. Ang iban naghatag sa amon sang ila mga retrato. Sang malakat na kami, ang utod nga mga babayi naghalok sa akon, naghakos sa akon, kag naghibi. Naghibi man ako. Madamo ang nagkomento sing subong sa, ‘Si Jehova mabuot. Si Jehova nagadumdom sa amon.’ Gani nahibaluan nila nga ini nga pagpanghatag para sa kadayawan sang Dios. Sang nanagtag kami sing pagkaon, gindayaw sang mga kauturan nga lalaki kag babayi si Jehova paagi sa mga ambahanon sa Ginharian. Makatalandog gid yadto.”
Si Loic, nga isa ka doktor, isa ka katapo sang grupo. Madamo ang nagginutok sa Kingdom Hall kag mapailubon nga naghulat sang ila turno agod magpabulong sa iya. Agod makabulig man, isa ka taga-Congo nga utod nga babayi ang nagluto kag nagpanagtag sing mga 40 ka doughnut sa mga nagahulat sa pagpatan-aw sa doktor. Sanglit mga 80 ka tawo ang nagahulat, ang kada isa nakabaton sing tigtunga nga doughnut.
Bulig sa mga Indi Saksi
Ining buhat sa kaluoy wala lamang ginhatag sa mga Saksi ni Jehova. Nabuligan man ang iban, kaangay sa madamo sadtong 1994. Nahisuno ini sa Galacia 6:10, nga nagasiling: “Sa pagkamatuod, nian, samtang may kahigayunan kita, magbuhat kita sang maayo ayon sa tanan, apang labi na gid sa mga may labot sa aton sa pagtuo.”
Ang mga Saksi nanagtag sing bulong kag panapton sa pila ka elementarya nga eskwelahan kag isa ka balay-alaypan sa Goma. Ang balay-alaypan ginapuy-an sang 85 ka bata. Sa mas nauna nga paglakbay sa pagtulutimbang sa kahimtangan, ginduaw sang grupo ang balay-alaypan kag nangako nga hatagan sila sing 50 ka kahon sang madamo sing protina nga biskwit, mga kinahon nga panapton, 100 ka habol, mga bulong, kag mga hampanganan. Ang kabataan naglinya sa luwang kag nagkanta para sa mga bisita. Masunod ginpabutyag nila ang ila pinasahi nga pangabay—mahimo bala sila mahatagan sing football agod makahampang sila sing soccer?
Pila ka semana sang ulihi gintuman sang grupo ang ila pangako nga magdala sing suplay. Nakadayaw sa kaalwan kag sa nabasa niya sa literatura sa Biblia nga ginhatag sa iya, ang direktor sang balay-alaypan nagsiling nga malapit na sia mangin isa ka Saksi ni Jehova. Kag nahatagan bala sing isa ka football ang mga bata? “Wala,” sabat ni Claude, ang mahughituhog sang grupo halin sa Pransya. “Ginhatagan namon sila sing duha ka football.”
Mga Refugee Camp
Indi lamang sa Congo ginhatag ang bulig. Linibo ka refugee ang nalagyo gikan sa nagainaway nga mga puod pakadto sa kaiping nga pungsod diin tatlo ka refugee camp ang dalidali nga gintukod. Nagkadto man didto ang mga Saksi agod tan-awon kon ano ang mabulig nila. Sang ginsulat ini nga report, ang mga kampo ginapuy-an sang 211,000 ka refugee, ang kalabanan naghalin sa Congo. Mga 800 ang mga Saksi kag mga anak nila kag mga indibiduwal nga interesado sa maayong balita sang Ginharian. Ang problema gid sa mga kampo amo ang kakulang sa pagkaon. Sa isa ka kampo, para na lamang sa tatlo ka adlaw ang pagkaon, kag naglakip ini sa tatlo ka tuig na nga balatong.
Walay sapayan sina, ang mga Saksi mapagsik. Bisan pa diutay lamang ang ila literatura sa Biblia, ginhiwat nila ang regular nga mga miting sa ugsaran agod pabakuron ang ila kaugalingon sa espirituwal. Masako man sila sa pagbantala sing maayong balita sang Ginharian sa iban sa mga kampo.—Mateo 24:14; Hebreo 10:24, 25.
Ang grupo sang mga Saksi nga nagahibalo sang mga kinahanglanon sang mga kauturan nagalakip sa isa ka doktor. Bisan pa pila lamang ka adlaw ang gintugot sang mga awtoridad nga magtener sila sa tagsa ka kampo, naghatag sila sing medikal nga bulig. Nagbilin sila sing bulong kag kuwarta sa Cristianong mga gulang. Gani, ang mga kauturan nakalampuwas. Nagalaum man sila nga ang mga Saksi sa mga kampo makapauli na kuntani sa ila pungsod.
Kamusta naman sa palaabuton? Gintagna ni Jesucristo nga ang aton adlaw mangin tuman kagamo, ang tion nga may inaway kag mga kakulang sing pagkaon. (Mateo 24:7) Nahibaluan sang mga Saksi ni Jehova nga ang Ginharian sang Dios lamang ang magatapos sa pag-antos nga nagaluntad karon sa duta. Sa idalom sang paggahom sini, ang aton dutan-on nga puluy-an mangin isa ka paraiso sang paghidait, kabuganaan, kag walay katapusan nga kalipay para sa matinumanon nga katawhan. (Salmo 72:1, 3, 16) Sa sini man nga tion, ang mga Saksi magabantala sing maayong balita tuhoy sinang langitnon nga Ginharian kag padayon man nga magabulig sa mga masigkasumilimba kag iban pa sa mabudlay nga mga tion.
[Blurb sa pahina 4]
Kutob sang 1994, ang mga Saksi ni Jehova sa Europa lamang nakapadala sing kapin sa 190 ka tonelada nga pagkaon, panapton, bulong, kag iban pa nga bulig sa puod sang Great Lakes sa Aprika
[Kahon sa pahina 6]
Ang Cristianong Gugma Ginaaplikar
Lakip sa malangkagon nga nakigbahin sa “Zaire Buligan” nga proyekto sa Pransya amo si Ruth Danner. Sang bata pa sia, nabilanggo sia sa mga kampo konsentrasyon sang Nazi bangod sang iya Cristianong pagtuluuhan. Nagkomento sia: “Nalipay gid kami nga makabulig sa amon mga kauturan nga lalaki kag babayi sa Aprika! Apang may butang pa nga nagpahalipay gid sa akon. Sang 1945, sang nagpauli kami halin sa Alemanya, halos wala kami sing pagkabutang. Bisan ang panapton nga ginasuksok namon hinulaman. Apang, sang ulihi, nakabaton kami sing materyal nga bulig halin sa amon espirituwal nga mga kauturan sa Amerika. Gani ini nga proyekto nagbulig sa akon nga mabalusan ang kaayo nga ginpakita sa amon sang nagligad. Isa gid ka pribilehiyo ang makigbahin sa sining isa ka daku nga panimalay sang mga kauturan nga nagaaplikar sang Cristianong gugma!”—Juan 13:34, 35.
[Retrato sa pahina 7]
Sa dili madugay—isa ka dutan-on nga paraiso nga may kabuganaan para sa tanan