Sin-o ang Yara sa Likod Sini Tanan?
NAGAHAWAN sang iya alagyan samtang nagapanlakatan sa kagulangan sa Cambodia, nalab-ot ni Henri Mouhot, isa ka Pranses nga manuglagulad sang ika-19 nga siglo, ang malapad nga kanal nga nagapalibot sa templo. Halos isa ka kilometro halin sa ginatindugan niya, ang lima ka tore sang templo nagataas sing kapin sa 60 metros. Amo ini ang Angkor Wat, ang pinakadaku nga relihiosong monumento sa duta. Nalampuwasan na sini ang lainlain nga paniempo sa sulod sang pito ka siglo sang natukiban ini ni Mouhot.
Sa isa lamang ka pagpasiplat, masugid ni Mouhot nga ang nakulapan sing lumot nga mga tinukod ginhimo sang tawhanon nga mga kamot. “Ginpatindog sang dumaan nga manunukod nga may pagkasampaton kaangay ni Michelangelo, mas daku ini sangsa bisan ano nga nabilin sang Gresya ukon Roma,” sulat niya. Walay sapayan nga ginpabay-an ini sa sulod sang mga siglo, wala gid sia magduhaduha nga may nagdesinyo sa sining matahom nga mga tinukod.
Sing makawiwili, ang isa ka tulun-an sang kaalam nga ginsulat sang nagligad nga mga siglo naggamit sing kaanggid nga pangatarungan sa pagpaathag kon ngaa ang kalibutan sa palibot naton mahimo man nga may Desinyador. Gintuga ini. Si apostol Pablo nagsulat: “Sa pagkamatuod, ang tagsa ka balay may nagtukod, apang sia nga nagtukod sang tanan nga butang amo ang Dios.” (Hebreo 3:4) Ang iban mahimo nga indi mag-ugyon sa sining pagpaanggid, nga nagasiling: ‘Ang pagpanghikot sang kinaugali tuhay sa hinimo-sang-tawo.’ Apang, indi tanan nga sientipiko nagaugyon sa sinang pagpamatok. Sa tapos batunon nga “ang biokemiko nga mga sistema indi wala sing kabuhi nga mga butang,” si Michael Behe, kabulig nga propesor sa biochemistry sa Lehigh University, namangkot: “Mahimo bala idesinyo sing maalamon ang buhi nga biokemiko nga mga sistema?” Nian ginpakita niya nga ang mga sientipiko nagadesinyo karon sing sadsaran nga mga pagbalhin sa buhi nga mga organismo paagi sa mga metodo subong sang genetiko nga pag-enhinyero. Sing maathag, ang wala sing kabuhi kag ang buhi nga mga butang mahimo idesinyo kag himuon! Nagausisa sing tul-id sa mikroskopiko nga kalibutan sang buhi nga mga selula, ginapaathag ni Behe ang masibod sing makahayanghag nga mga sistema sang mga elemento nga nagasalig sa isa kag isa agod magpanghikot. Ang iya konklusion? “Ang resulta sining sulit-sulit nga mga panikasog sa pag-usisa sa selula—sa pag-usisa sa kabuhi sa magagmay nga butang—amo ang mabaskog, maathag, matagsing nga pagsinggit sing ‘desinyo!’ ”
Gin-usisa man sang mga kosmologo kag mga pisisista ang kalibutan kag ang uniberso kag nakita nila ang pila ka makakilibot nga mga katunayan. Halimbawa, nahibaluan nila karon nga kon may yara bisan diutay lang katama nga pagbalhin sa kadamuon sang bisan diin sa universal constant, ang uniberso mahimo nga wala sing kabuhi.a Gintawag sang kosmologo nga si Brandon Carter ini nga mga katunayan subong makakilibot nga mga paghisantuanay. Apang kon masumalang mo ang isa ka serye sang makatalanhaga, nagahiliangot nga paghisantuanay, indi ayhan magaduhaduha ikaw nga may yara isa sa likod sini?
Sa pagkamatuod, ining tanan masibod nga mga sistema kag eksakto gid nga “mga paghisantuanay” may yara Desinyador. Sin-o? “Ang pagkilala sa desinyador paagi sa sientipiko nga mga metodo mahimo nga tuman kabudlay,” ginabaton ni Propesor Behe, kag ginatugyan niya sa “pilosopiya kag teolohiya” ang pagtinguha nga masabat ang mga pamangkot. Ayhan personal ikaw nga magahunahuna nga ang pamangkot wala sing kapuslanan sa imo. Apang, kon nakabaton ka sing isa ka matahom nga pinutos nga nagaunod sang imo gid ginakinahanglan, indi ayhan nga luyag mo mahibaluan kon sin-o ang nagpadala sini sa imo?
Sa malaragwayon nga hambal, nakabaton kita sing subong sina nga pinutos—isa ka pinutos nga puno sing makalilipay nga mga dulot nga nagapaposible agod mabuhi kita kag magkalipay. Ina nga pinutos amo ang duta, upod ang tanan nga tumalagsahon sini nga mga sistema sa pagsuporta sing kabuhi. Indi bala dapat naton luyag hibaluon kon sin-o ang naghatag sa aton sini nga mga dulot?
Sing makalilipay, ang Nagpadala sang pinutos naglakip sing nasulat nga mensahe sa sini. Ang “nasulat nga mensahe” amo inang dumaan nga tulun-an sang kaalam nga ginbalikwat kaina—ang Biblia. Sa nagabukas nga pinamulong sini, ginasabat sang Biblia sing tuman ka simple kag maathag ang pamangkot tuhoy sa kon sin-o ang naghatag sa aton sang pinutos: “Sa ginsuguran gintuga sang Dios ang mga langit kag ang duta.”—Genesis 1:1.
Sa iya “nasulat nga mensahe” ginapakilala sang Manunuga ang iya kaugalingon paagi sa ngalan: “Amo sini ang ginsiling sang matuod nga Dios, si Jehova, ang Manunuga sang mga langit . . . , ang Isa nga nagpasad sang duta kag sang patubas sini, ang Isa nga naghatag sing ginhawa sa mga tawo nga yari sa sini.” (Isaias 42:5) Huo, Jehova ang ngalan sang Dios nga nagdesinyo sang uniberso kag naghimo sang mga lalaki kag mga babayi sa duta. Apang sin-o si Jehova? Ano sia nga sahi sang Dios? Kag ngaa ang tanan nga katawhan sa duta dapat magpamati sa iya?
[Footnote]
a Ang “constants” amo ang kadamuon nga daw wala nagabalhin sa bug-os nga uniberso. Ang duha ka halimbawa amo ang kadasigon sang kasanag kag ang kaangtanan sang grabidad sa masa.
[Retrato sa pahina 3]
Ang Angkor Wat gintukod sang mga tawo
[Retrato sa pahina 4]
Kon makabaton ka sing regalo, indi bala nga luyag mo mahibaluan kon sin-o ang nagpadala sini?