Legal nga Pag-amlig sa Maayong Balita

TUBTOB nga ang tawo nagatukod sing mga siudad, nagatukod man sia sing mga pader. Ilabi na sang una nga panahon, ining mga pamakod isa ka pangamlig. Gikan sa ibabaw sini nga pamakod, ang mga manug-amlig makapakig-away sa pag-amlig sa mga pader agod indi mabuhuan ukon maguba sang mga nagasalakay. Indi lamang ang mga pumuluyo sang siudad ang maamligan kundi sa masami ang nagapuyo man sa mga kabanwahanan sa palibot nga nagadangop sa sulod sang mga pader.​—⁠2 Samuel 11:​20-24; Isaias 25:⁠12.

Sing kaanggid, ang mga Saksi ni Jehova nagpatindog sing isa ka pader​—⁠isa ka legal nga pader​—⁠sang pangamlig. Wala gintukod ini nga pader agod painon ang mga Saksi gikan sa katilingban, kay ang mga Saksi ni Jehova kilala subong mainabyanon, mabinugnuhon nga mga tawo. Sa baylo, ginpabakod sini ang legal nga mga garantiya sang sadsaran nga mga kahilwayan sa tanan nga tawo. Sa amo man nga tion, ginaamligan ang legal nga mga kinamatarong sang mga Saksi agod mangin hilway ang ila pagsimba. (Ipaanggid ang Mateo 5:​14-16.) Ini nga pader nag-amlig sang ila pagsimba kag sang ila kinamatarong sa pagbantala sang maayong balita sang Ginharian sang Dios. Ano ining pader, kag paano ini gintukod?

Pagtukod sing Isa ka Legal nga Pader sang Pangamlig

Bisan pa ang mga Saksi ni Jehova may relihioso nga kahilwayan sa kalabanan nga kadutaan, sa pila ka pungsod nangin sentro sila sang wala sing sadsaran nga mga pag-atake. Kon ang ila kahilwayan sa pagsimba paagi sa pagtipon sing tingob ukon sa pamalaybalay nga pagbantala ginadumilian, ginahusay nila ang mga butang sa legal nga paagi. Linibo na ang kadamuon sang legal nga mga kaso nga nadalahig ang mga Saksi sa bug-os nga duta.a Indi tanan nga kaso nagdaug. Apang kon ang desisyon sang manubo nga mga korte indi pabor sa ila, pirme sila nagaapelar sa mga korte suprema. Ano ang resulta?

Sa sulod sang mga dekada sang ika-20 nga siglo, ang legal nga mga kadalag-an sa madamo nga kadutaan nagpahamtang sing masaligan nga mga sulundan sa masunod nga mga kaso nga gin-apelar sang mga Saksi ni Jehova. Kaangay sang mga tisa ukon mga bato nga ginhimo nga pader, ining paborable nga mga desisyon nagpahamtang sing isa ka legal nga pader sang pangamlig. Gikan sa sining natukod na nga legal nga mga pagsulundan, ginpadayon sang mga Saksi ang pagpakig-away para sa relihioso nga kahilwayan agod mapadayon nila ang ila pagsimba.

Subong halimbawa, binagbinaga ang kaso nga Murdock v. Commonwealth of Pennsylvania, nga ginpamatbatan sang Korte Suprema sang Estados Unidos sang Mayo 3, 1943. Ang ginbangon nga hulusayon sa sini nga kaso amo ini: Dapat bala nga maggawad sing lisensia sa pagbaligya ang mga Saksi ni Jehova kon nagapanagtag sila sang ila relihioso nga literatura? Nanindugan ang mga Saksi ni Jehova nga indi nila kinahanglan nga himuon ini. Ang ila pagbantala nga hilikuton indi​—⁠kag indi gid​—⁠isa ka negosyo. Ang ila tulumuron, indi agod makakuwarta, kundi ang pagbantala sing maayong balita. (Mateo 10:8; 2 Corinto 2:17) Tuhoy sa nangin desisyon sa Murdock, gin-ugyunan sang Korte ang mga Saksi, nagasiling nga ang bisan ano nga kasuguan sa pagbayad sing buhis para sa isa ka lisensia sa pagnegosyo agod makapanagtag sing relihioso nga literatura indi suno sa konstitusyon.b Ini nga desisyon nangin importante nga sulundan, kag sugod sadto nagmadinalag-on ang mga Saksi sa ila pag-apelar sa madamo nga mga kaso nga nagagamit sini subong awtoridad. Ang pamatbat sa Murdock nangin isa ka malig-on nga tisa sang legal nga pader sang pangamlig.

Ina nga mga kaso nakabulig gid agod amligan ang relihioso nga kahilwayan sang tanan nga tawo. Tuhoy sa naamot sang mga Saksi sa pagpangapin sa mga kinamatarong sibil sa Estados Unidos, ang University of Cincinnati Law Review nagsiling: “Ang mga Saksi ni Jehova may daku nga bahin sa pag-athag sang kasuguan sa konstitusyon, ilabi na sa pagpasangkad sa kasangkaron sang pag-amlig sa paghambal kag sa relihion.”

Pagpabakod sa Pader

Sa tagsa ka legal nga kadalag-an, ang pader labi nga nagabakod. Binagbinaga ang pila ka mga desisyon sang katuigan 1990 nga nakahatag sing kaayuhan sa mga Saksi ni Jehova, subong man sa tanan nga mahigugmaon sa kahilwayan, sa bug-os nga kalibutan.

Gresya. Sang Mayo 25, 1993, ang Korte sang Tawhanon nga Kinamatarong sa Europa nagsakdag sang kinamatarong sang isa ka Griego nga banwahanon sa pagtudlo sang iya relihioso nga mga pagpati sa iban. Ang kaso nagdalahig kay Minos Kokkinakis, nga 84 anyos na sadto. Subong isa sang mga Saksi ni Jehova, gindakop si Kokkinakis sing kapin sa 60 ka beses kutob sang 1938, ginpaatubang sing 18 ka beses sa korte sang Gresya, kag ginpriso sing kapin sa anom ka tuig. Ginsilutan sia bangod sang kasuguan sa Gresya sang katuigan 1930 nga nagadumili sa pagpangumbertir​—⁠isa ka kasuguan nga ginbangdan sang mga 20,000 ka pag-aresto sa mga Saksi ni Jehova kutob sang 1938 tubtob sang 1992. Nagdesisyon ang Korte sang Europa nga ang panguluhan sang Gresya naglapas sang relihioso nga kahilwayan ni Kokkinakis kag ginbayaran sia sing $14,000 nga danyos. Sa desisyon sini, gindeklarar sang korte nga ang mga Saksi ni Jehova isa gid ka “kilala nga relihion.”​—⁠Tan-awa Ang Lalantawan sang Septiembre 1, 1993, pahina 27-31.

Mexico. Sang Hulyo 16, 1992, isa ka daku nga tikang sa pagpangapin sa relihioso nga kahilwayan ang ginhimo sa Mexico. Sadto nga petsa ginpatuman ang Kasuguan sa Relihioso nga mga Asosasyon kag Publiko nga Pagsimba. Paagi sa sini nga kasuguan, ang isa ka relihioso nga grupo mangin legal subong relihioso nga institusyon paagi sa pagparehistro. Sang nagligad, ang mga Saksi ni Jehova, kaangay sang iban nga relihion sa pungsod, nagaluntad apang indi legal. Sang Abril 13, 1993, ang mga Saksi nagparehistro. Sing makalilipay, sang Mayo 7, 1993, ginrehistro sila sing legal subong La Torre del Vigía, A. R., kag Los Testigos de Jehová en México, A. R., lunsay relihioso nga asosasyon.​—⁠Tan-awa ang Awake!, Hulyo 22, 1994, pahina 12-14.

Brazil. Sang Nobiembre 1990, ang National Institute of Social Security (INSS) sang Brazil nagpahibalo sa sanga talatapan sang Watch Tower Society nga ang boluntaryo nga mga ministro sa Bethel (ang ngalan sang mga pasilidad sang sanga sang mga Saksi ni Jehova) wala na ginakilala subong relihioso nga mga ministro kag busa napaidalom na sa mga kasuguan para sa mamumugon sa Brazil. Gin-apelar sang mga Saksi ang desisyon. Sang Hunyo 7, 1996, ang Judicial Advisory of the Office of the Attorney General sa Brasília nagpaguwa sing desisyon nga nagakilala sa mga ministro sa Bethel subong mga miembro sang isa ka legal relihioso nga organisasyon, indi subong sekular nga mga empleyado.

Japan. Sang Marso 8, 1996, ang Korte Suprema sang Japan nagpaguwa sing isa ka desisyon tuhoy sa isyu sa edukasyon kag relihioso nga kahilwayan​—⁠sa kaayuhan sang tanan sa Japan. May paghiusa nga nagdesisyon ang korte nga ginlapas sang Kobe Municipal Industrial Technical College ang kasuguan paagi sa pagpauntat sa pag-eskwela kay Kunihito Kobayashi bangod sang iya pagdumili nga maghanas sa martial arts. Amo ini ang nahauna nga desisyon sang Korte Suprema pasad sa relihioso nga kahilwayan nga ginapasalig sang Konstitusyon sang Japan. Sa pagsunod sang iya nahanas sa Biblia nga konsiensia, nagpati ining pamatan-on nga Saksi nga ining paghanas wala nahisuno sa mga prinsipio sang Biblia nga makita sa Isaias 2:​4, nga nagasiling: “Ang ila mga espada salsalon nila nga mga punta sang arado, kag ang ila mga bangkaw nga mga galab nga inughagbas. Ang pungsod indi magbayaw sing espada batok sa pungsod, kag indi na sila magtuon sing inaway.” Ang desisyon sang Korte nangin sulundan sa palaabuton nga mga kaso.​—⁠Tan-awa Ang Lalantawan, Nobiembre 1, 1996, pahina 19-21.

Sang Pebrero 9, 1998, ang Mataas nga Korte sa Tokyo naghimo sing isa pa ka importante nga desisyon nga nagpalig-on sa pagtahod sang kinamatarong sang isa ka Saksi nga si Misae Takeda sa pagdumili sang pagbulong nga wala nahisuno sa sugo sang Biblia nga ‘maglihi sa dugo.’ (Binuhatan 15:​28, 29) Ini nga kaso gin-apelar sa Korte Suprema, kag mahibaluan pa kon bala sakdagon ang desisyon sang Mataas nga Korte.

Pilipinas. Sa isa ka desisyon nga ginpapanaug sang Marso 1, 1993, ang Korte Suprema sang Pilipinas nahiusa nga nagdesisyon pabor sa mga Saksi ni Jehova sa isa ka kaso nga naglakip sa mga pamatan-on nga Saksi nga ginpahalin sa eskwelahan bangod matinahuron sila nga nagdumili sa pagsaludo sa bandera.

Ang tagsa ka paborable nga desisyon sang korte kaangay sang ginadugang nga bato ukon tisa nga nagapapag-on sa legal nga pader nga nagaamlig sa mga kinamatarong indi lamang sang mga Saksi ni Jehova kundi sang tanan nga tawo.

Pag-amlig sa Pader

Ang mga Saksi ni Jehova legal nga narehistro sa 153 ka kadutaan, nga may madamo makatarunganon nga kahilwayan, subong sang iban ginakilala nga mga relihion. Sa tapos sang mga dekada nga paghingabot kag pagdumili sa Nasidlangan nga Europa kag sa anay Unyon Sobyet, ang mga Saksi ni Jehova legal na nga ginakilala karon sa mga pungsod subong sang Albania, Belarus, Czech Republic, Georgia, Hungario, Kazakstan, Kyrgyzstan, Romania, kag Slovakia. Apang, sa pila ka kadutaan karon, lakip sa mga pungsod sa Nakatundan nga Europa nga may madugay na natukod nga hudisyal nga sistema, ang mga kinamatarong sang mga Saksi ni Jehova serioso nga ginahangkat ukon ginasikway. Ang mga manugpamatok aktibo nga nagatinguha nga ‘magpahito sing kalainan paagi sa kasuguan’ batok sa mga Saksi. (Salmo 94:20) Ano ang ila ginhimo?c

Luyag sang mga Saksi ni Jehova nga magkooperar sa tanan nga mga panguluhan, apang luyag man nila nga may legal nga kahilwayan sa pagpadayon sang ila pagsimba. Ginapatihan gid nila nga ang bisan ano nga mga kasuguan ukon mga desisyon sa korte nga nagadumili sa ila sa pagsunod sa mga sugo sang Dios​—⁠lakip ang sugo nga ibantala ang maayong balita​—⁠indi nagakaigo. (Marcos 13:10) Kon indi mahusay sing matawhay, ang mga Saksi ni Jehova magadala sini sa korte, magahimo sing mga pag-apelar nga kinahanglanon agod maangkon ang legal nga pangamlig sa pagpadayon sang ila ginhatag-sang-Dios nga kinamatarong sa pagsimba. Ang mga Saksi ni Jehova nagasalig gid sa saad sang Dios: “Ang bisan ano nga hinganiban nga gamiton batok sa imo indi magmadinalag-on.”​—⁠Isaias 54:⁠17.

[Mga footnote]

[Kahon sa pahina 21]

Pag-amlig sa mga Kinamatarong sang mga Saksi ni Jehova

Ang paghingabot nga ginhimo sa mga Saksi ni Jehova nagresulta sa pag-atubang nila sa mga hukom kag sa mga opisyales sang panguluhan sa bug-os nga duta. (Lucas 21:​12, 13) Nangabudlay sing lakas ang mga Saksi ni Jehova agod amligan ang ila mga kinamatarong sing legal. Ang mga kadalag-an sa hukmanan sa madamo nga kadutaan nakabulig sa pag-amlig sa legal nga kahilwayan sang mga Saksi ni Jehova, lakip ang ila mga kinamatarong sa:

◻ pagbantala sa balay kag balay nga wala ginapunggan sang mga pagdumili nga ginapatuman sa mga negosyante​—⁠Murdock v. Commonwealth of Pennsylvania, Korte Suprema Sang Estados Unidos (1943); Kokkinakis v. Greece, European Court of Human Rights (ECHR) (1993).

◻ pagtipon sing hilway sa pagsimba​—Manoussakis and Others v. Greece, ECHR (1996).

◻ pagpamat-od suno sa ila konsiensia kon paano nila tahuron ang pungsudnon nga bandera ukon emblema​—⁠West Virginia State Board of Education v. Barnette, Korte Suprema Sang Estados Unidos (1943); Supreme Court of the Philippines (1993); Supreme Court of India (1986).

◻ pagdumili sa pagserbisyo sa militar nga nagalapas sang ila Cristianong konsiensia​—⁠Georgiadis v. Greece, ECHR (1997).

◻ pagpili sang mga pagbulong kag mga bulong nga wala nagalapas sang ila konsiensia—Malette v. Shulman, Ontario, Canada, Appeal Court (1990); Watch Tower v. E.L.A., Superior Court, San Juan, Puerto Rico (1995); Fosmire v. Nicoleau, New York, U.S.A., Court of Appeals (1990).

◻ pagpadaku sang ila kabataan suno sa ila napasad-sa-Biblia nga mga pagpati bisan kon ini nga mga pagpati ginabaisan sa mga kaso tuhoy sa kon sin-o ang magapadaku sa bata​—St-Laurent v. Soucy, Supreme Court of Canada (1997); Hoffmann v. Austria, ECHR (1993).

◻ pagpanag-iya kag sa pagpalakat sang legal nga mga ahensia nga wala ginasukot sing buhis kaangay sa mga ahensia nga ginagamit sang iban kilala nga mga relihion—People v. Haring, New York, U.S.A., Court of Appeals (1960).

◻ pagbaton sing benepisyo sa buhis sa sadtong gintangdo sa espesyal bug-os tion nga pag-alagad kaangay sa ginahatag sa bug-os tion relihioso nga mga manugpangabudlay sang iban nga relihion—Brazil’s National Institute of Social Security, Brasília, (1996).

[Retrato sa pahina 20]

Si Minos Kokkinakis upod sa iya asawa

[Retrato sa pahina 20]

Si Kunihito Kobayashi

[Picture Credit Line sa pahina 19]

The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck