Daw Ano Kalawig Mahimo Kita Mabuhi?

Bangod nagalawig sing kapin pa ang kabuhi sang mga tawo sa kabilugan, nagapahunahuna ini sa madamo, ‘Daw ano kalawig mahimo kita mabuhi?’

SUNO sa The New Encyclopædia Britannica (1995), sang una, ginapatihan sang madamo nga si Pierre Joubert amo ang nagkabuhi sing pinakamalawig. Sang 1814 napatay sia sa edad nga 113. Matuod, ginasiling nga ang iban nagkabuhi sing mas malawig pa, apang ang ila mga edad wala marekord agod mapatihan. Apang, ang sibu nga rekord nagapamatuod nga madamong tawo ang nagkabuhi sing mas malawig sangsa kay Pierre Joubert.

Natawo si Jeanne Louise Calment sa Arles, nabagatnan-sidlangan nga Pransia, sang Pebrero 21, 1875. Ang iya kamatayon sang Agosto 4, 1997—kapin sa 122 ka tuig sang ulihi—nagbantog gid. Sang 1986, si Shigechiyo Izumi sa Japan napatay sa edad nga 120. Ginlista sang Guinness Book of Records 1999 ang 118-anyos nga si Sarah Knauss subong amo ang pinakatigulang nga tawo sang ginsulat ina nga publikasyon. Natawo sia sang Septiembre 24, 1880, sa Pennsylvania, E.U.A. Sang napatay si Marie-Louise Febronie Meilleur nga taga-Quebec, Canada, sang 1998 sa edad nga 118, nag-edad sia labaw kay Sarah sing 26 ka adlaw.

Sa pagkamatuod, hinali nga nagdamo ang mga tigulang na katama. Ang mga tawo nga nagaedad sing 100 pasaka ginabanta nga magadamo sing kapin sa 2.2 milyones sa una nga katunga nga bahin sang masunod nga siglo! Sing kaanggid, ang mga tawo nga nagaedad sing 80 pasaka nagdamo halin sa 26.7 milyones sang 1970 tubtob sa 66 milyones sang 1998. Isa ina ka 147-porsiento nga pagdugang, kon ipaanggid sa 60-porsiento nga pagdugang sang kabug-usan nga populasyon sang kalibutan.

Kag indi lamang nga nagakabuhi sing mas malawig ang mga tawo. Madamo man ang nagahimo sing mga butang nga indi mahimo sang kalabanan nga 20-anyos. Sang 1990, natapos sang 82-anyos nga si John Kelley ang isa ka marathon—isa ka 42,195 metros nga palumba—sa sulod sang lima ka oras kag lima ka minuto. Sang 1991, gindalagan sang 84-anyos nga lola nga si Mavis Lindgren ina nga distansia sa sulod sang pito ka oras kag siam ka minuto. Kag sining karon lang, isa ka 91-anyos nga lalaki ang nakatapos sang New York City Marathon!

Wala ini nagapahangop nga ang mga tigulang sang una wala nakahimo sang makakilibot nga mga hinimuan. Sa edad nga 99, ang patriarka sa Biblia nga si Abraham “nagdalagan sa pagbaton” sang iya mga bisita. Sa edad nga 85, nagsiling si Caleb: “Subong sang kusog ko sadto [45 ka tuig na ang nagligad], amo ang kusog ko karon sa inaway, lunsay sa pagguwa kag sa pagsulod.” Kag ang Biblia nagasugid tuhoy kay Moises nga sang nag-edad sia sing 120, “ang iya mata wala nagdulom, kag ang iya kinaugali nga kusog wala nagbuhin.”—Genesis 18:2; Josue 14:10, 11; Deuteronomio 34:7.

Si Jesucristo naghambal tuhoy sa unang tawo, si Adan, kag sa manugtukod sing arka nga si Noe subong maragtason nga mga tawo. (Mateo 19:​4-6; 24:​37-39) Ginasiling sang Genesis nga nagkabuhi si Adan sing 930, kag si Noe sing 950. (Genesis 5:5; 9:29) Nagkabuhi gid bala ang mga tawo sing subong sina kalawig? Mahimo bala kita mabuhi sing mas malawig pa, ayhan sing walay katapusan? Palihug usisaa ang pamatuod sa masunod nga artikulo.