Ang Tion kag ang Walay Katubtuban—Ano Gid ang Aton Nahibaluan Tuhoy Sini?
“ANG tion daw isa sang labing makatalanhaga nga mga bahin sang eksperiensia sang tawo,” siling sang isa ka insiklopedia. Huo, halos imposible mapaathag ang tion sa simple lamang nga mga tinaga. Mahimo naton isiling nga ang tion “nagaligad,” “nagapadayon,” “nagalupad,” kag nga kita gani mismo nagahulag sa “lakat sang tion.” Apang wala gid naton mahibaluan kon ano ang aton ginahambal.
Ang tion ginhatagan sing kahulugan subong ang “kalawigon sa ulot sang duha ka hitabo.” Apang, daw ginasugiran kita sang aton eksperiensia nga ang tion wala nasandig sa mga hitabo; daw nagapadayon ini may matabo man ukon wala. Ang isa ka pilosopo nagsiling nga ang tion sa pagkamatuod wala nagaluntad kundi isa lamang ka butang nga ginahanduraw. Mahimo bala nga ini, diin ang aton madamo nga eksperiensia napasad, isa lamang sang aton handurawan?
Ang Pagtamod sang Biblia sa Tion
Ang Biblia wala gid nagahatag sing kahulugan sang tion, sa amo nagapahangop nga ayhan indi ini bug-os nga mahangpan sang tawo. Kaangay ini sang walay katapusan nga kasangkaron sang kahawaan, nga mabudlay man naton hangpon. Maathag nga ang tion isa sang mga butang nga ang Dios lamang ang makahangop sing bug-os, kay sia lamang ang “kutob sa tion nga walay latid tubtob sa tion nga walay latid.”—Salmo 90:2.
Bisan pa wala ginahatagan sing kahulugan sang Biblia ang tion, nagasambit ini tuhoy sa tion subong isa ka katunayan. Sa umpisa, ginasugiran kita sang Biblia nga gintuga sang Dios ang mga “sulo sa kahawaan”—ang adlaw, bulan, kag mga bituon—subong mga tanda sang tion, nga ‘mangin mga tanda kag sa mga panag-on kag sa mga adlaw kag sa mga tuig.’ Madamo nga hitabo ang ginrekord sa Biblia nga napasad sing malig-on sa lakat sang tion. (Genesis 1:14; 5:3-32; 7:11,12; 11:10-32; Exodo 12:40,41) Nagahambal man ang Biblia tuhoy sa tion subong isa ka butang nga dapat naton gamiton sing maalamon agod matigayon ang pagpakamaayo sang Dios sa walay katubtuban—ang paglaum nga mabuhi sing dayon.—Efeso 5:15,16.
Kabuhi nga Walay Katapusan—Makatarunganon Bala Ini?
Samtang makapalaslaw ang pagtinguha nga mahangpan kon ano gid ang tion, para sa madamo nga tawo ang ideya nga kabuhi nga walay katapusan, ukon kabuhi nga dayon, labi nga makalilibog. Ang isa ka rason sa sini mahimo nga bangod ang aton eksperiensia tuhoy sa tion pirme naangot sa siklo sang pagkabun-ag, pagdaku, pagtigulang, kag kamatayon. Sa amo, nahangpan naton ang lakat sang tion paagi sa proseso mismo sang pagtigulang. Para sa madamo, ang paghunahuna sing tuhay sa sini daw isa ka paglapas sa ideya mismo tuhoy sa tion. ‘Ngaa abi mangin eksepsion ang mga tawo sa daw nagakatabo sa tanan nga buhi nga tinuga?’ mahimo ipamangkot nila.
Ang masami nga wala matalupangdan sa sining pangatarungan amo ang katunayan nga ang mga tawo isa na ka eksepsion sa iban pa nga mga tinuga sa pila ka paagi. Halimbawa, ang mga tawo may intelektuwal nga ikasarang nga wala sa mga sapat. Walay sapayan sang mga ginapangangkon, indi sila mapahituon luwas sa kon ano ang duna sa ila. Wala sila sing artistiko nga mga dulot ukon ikasarang sa pagpakita sing gugma kag apresasyon nga ginaangkon sang mga tawo. Kon ang mga tawo ginhatagan sing kapin pa sining mga kinaiya kag ikasarang nga nagahimo sa kabuhi nga mangin makahulugan, nga indi abi posible nga hatagan man sila sing kapin pa kon tuhoy sa kabuhi mismo?
Sa pihak nga bahin, indi bala makatilingala nga ang mga kahoy, nga indi makahunahuna, nagakabuhi sing linibo ka tuig sa pila ka kaso, samtang ang intelihente nga mga tawo nagakabuhi lamang sing 70 tubtob 80 ka tuig sa promedyo? Indi bala makalilibog nga ang mga pawikan, nga wala sing mapahituon ukon artistiko nga mga ikasarang, mahimo magkabuhi sing kapin sa 200 ka tuig, samtang ang mga tawo, nga may madamo sining ikasarang, magakabuhi sing kubos pa sa katunga lamang?
Bisan pa ang tion kag ang walay katubtuban indi mahangpan sing bug-os sang tawo, ang saad nga kabuhi nga walay katapusan isa gihapon ka paglaum nga napasad gid sa Biblia. Sa sini, ang termino nga “kabuhi nga walay katapusan” mabasa sing halos 40 ka beses. Apang kon katuyuan sang Dios nga ang mga tawo dapat mabuhi sing dayon, ngaa wala pa ini matuman? Ini nga pamangkot pagabinagbinagon sa masunod nga artikulo.