Ang Misteryo sang Pagbalatian
ANG BATA NGA SI OWMADJI GINALUPOT. Nahangawa ang iya iloy nga si Hawa, nga mahubsan sia sing tubig sa lawas; nabalitaan niya nga napatay ang lapsag sang iya pakaisa didto sa minuro kasan-o lang bangod sini. Luyag dalhon sang lola ni Owmadji, nga ugangan ni Hawa, si Owmadji sa isa ka siruhano sang tribo. “Ang malaut nga espiritu amo ang ginatunaan sang pagbalatian sang bata,” siling niya. “Wala mo abi sia ginapasul-uban sing pangalap subong pangamlig, kag gani nagasugod na ang problema!”
INI nga kahimtangan kinaandan sa madamo nga bahin sang kalibutan. Minilyon ang nagapati nga ang malaut nga mga espiritu amo ang likom nga ginatunaan sang balatian. Matuod bala ini?
Pagtuga sa Misteryo
Ayhan wala ikaw nagapati nga ang dimakita nga mga espiritu amo ang ginatunaan sang balatian. Sa katunayan, ayhan matingala ikaw kon ngaa may yara nagapati sa sini, kay ginapakita sang mga sientipiko nga ang mga kagaw kag mga bakterya amo ang ginatunaan sang kalabanan nga balatian. Apang, dumduma nga wala anay mahibaluan sang katawhan ang tuhoy sa sining magamay kaayo nga mga pathogen (bakterya kag kagaw). Sang natukiban lamang ni Antonie van Leeuwenhoek ang mikroskopyo sang ika-17 nga siglo nga ang mikroskopiko nga kalibutan mahimo na makita sang tawhanon nga mata. Walay sapayan sina, bangod lamang sang mga natukiban ni Louis Pasteur sang ika-19 nga siglo nga nahangpan sang siensia ang kaangtanan sa ulot sang mga pathogen kag sang balatian.
Sanglit madugay nga tion nga wala mahibaluan sang tawo ang ginatunaan sang balatian, madamong disparatis nga ideya ang nagtuhaw, lakip ang teoriya nga ang malaut nga mga espiritu amo ang ginatunaan sang tanan nga balatian. Ang The New Encyclopædia Britannica nagahatag sang isa ka paagi nga ini mahimo nga nagtuhaw. Nagasiling ini nga gintilawan anay sang mga manugbulong sang una nga bulngon ang mga balatian paagi sa nanuhaytuhay nga sahi sang mga gamot, dahon, kag sang bisan ano pa nga butang nga magamit nila. Kon kaisa, ang pila sining remedyo epektibo. Nian gindugang sang manugbulong sa terapiya sang pagbulong ang madamong disparatis nga rito kag buhat, agod indi mahibaluan kon ano gid ang nakabulong. Sa amo, napat-od sang manugbulong nga padayon nga pangabayon sang mga tawo ang iya mga serbisyo. Sa sining paagi, ang medisina natabunan sing misteryo, kag ang mga tawo napalig-on nga maglaum sa labaw-sa-kinaugali nga bulig.
Ining tradisyunal nga mga paagi sang pagbulong ginagamit gihapon sa pila ka kadutaan. Madamo ang nagasiling nga ang balatian ginatuga sang mga espiritu sang patay nga mga katigulangan. Ginasiling sang iban nga ang Dios amo ang nagahatag sa aton sing balatian kag isa ini ka silot tungod sang aton mga sala. Bisan nahangpan sang edukado nga mga tawo ang biolohiko nga kinaugali sang balatian, mahimo gihapon sila mahadlok sa labaw-sa-kinaugali nga mga impluwensia.
Ginahingalitan sang mga manugbabaylan kag sang tradisyunal nga mga manugbulong ini nga kahadlok sang mga tawo. Ano, nian, ang aton patihan? Makabulig bala ang pagdangop sa mga espiritu sa pag-atipan sa aton kapagros? Ano ang ginasiling sang Biblia?