Kabay nga Indi Gid Kita Mag-isol Padulong sa Kalaglagan!

“Indi kita ang sahi nga nagaisol padulong sa kalaglagan.” —HEBREO 10:39.

1. Anong mga kahimtangan ang nagdul-ong nga nadaug sang kahadlok si apostol Pedro?

ANG mga apostoles mahimo nakibot sang ginsilingan sila sang ila hinigugma nga Agalon, si Jesus, nga tanan sila magaalaplaag kag magabiya sa iya. Paano ini nga butang mahanabo—sa sini, sa iya nga tion sang labing daku nga kinahanglanon? Si Pedro nag-insister: “Bisan pa ang tanan nga iban masandad, apang ako indi.” Ang matuod, si Pedro isa ka maisog kag masidla nga tawo. Apang sang ginluiban kag gindakop si Jesus, ang mga apostoles—lakip na si Pedro—nag-alaplaag. Sang ulihi, samtang ginausisa si Jesus sa balay sang Mataas nga Saserdote nga si Caifas, si Pedro nagdayandayan sing indi mahim-os sa luwang. Samtang nagalipas ang matugnaw nga kagab-ihon, si Pedro mahimo nahangawa nga basi si Jesus kag ang bisan sin-o nga nagapakig-upod sa iya pagapatyon. Sang makilal-an si Pedro sang pila ka miron subong isa sang suod nga mga kaupdanan ni Jesus, hinadlukan sia. Tatlo ka beses nga wala niya pagbatuna ang iya kaangtanan kay Jesus. Ginpanghiwala pa gani ni Pedro nga kilala niya sia!—Marcos 14:27-31, 66-72.

2. (a) Ngaa ang mahinadlukon nga paggawi ni Pedro sang gab-i nga gindakop si Jesus wala maghimo sa iya nga “ang sahi nga nagaisol”? (b) Ano ang dapat nga mangin determinasyon naton?

² Amo yadto ang makapaluya nga tion sa kabuhi ni Pedro, isa ka tion nga pat-od gid nga ginhinulsulan niya sa nabilin nga bahin sang iya kabuhi. Apang ang paggawi ni Pedro sadto nga gab-i naghimo bala sa iya nga matalaw? Naghimo bala ini sa iya nga isa sang “sahi” nga ginlaragway sang ulihi ni apostol Pablo sang nagsulat sia: “Karon indi kita ang sahi nga nagaisol padulong sa kalaglagan”? (Hebreo 10:39) Ang kalabanan sa aton mahimo magaugyon nga ang pinamulong ni Pablo wala naaplikar kay Pedro. Ngaa? Bangod ang kahadlok ni Pedro umalagi lamang, ang makadali nga kasaypanan sa isa ka kabuhi nga may tumalagsahon nga kaisog kag pagtuo. Sing kaanggid, madamo sa aton ang may mga tion sa aton nagligad nga madumduman naton nga may kahuya, mga tion nga nadaug kita sang kahadlok nga wala makapangaman kag wala makapanindugan sing masidla sa kamatuoran subong sang luyag naton. (Ipaanggid ang Roma 7:21-23.) Makapat-od kita nga ining makadali nga mga kasaypanan wala nagahimo sa aton nga isa ka sahi nga nagaisol padulong sa kalaglagan. Apang, dapat kita mangin determinado nga indi gid kita mangin amo sina nga sahi. Ngaa? Kag paano naton malikawan nga mangin subong sina nga tawo?

Kon Ano ang Kahulugan sang Pag-isol Padulong sa Kalaglagan

3. Paano nadaug sang kahadlok sanday manalagna Elias kag Jonas?

³ Sang nagsulat si Pablo tuhoy sa “sahi nga nagaisol,” wala niya ginapatuhuyan ang mga umalagi nga pagkadula sing kaisog. Pat-od gid nga nahibaluan ni Pablo ang natabo kay Pedro kag ang iban pa kaanggid nga mga hitabo. Si Elias, isa ka masidla kag prangka nga manalagna, nadaug anay sang kahadlok kag nagpalagyo bangod sang pamahog nga patyon sia sang malauton nga si Reyna Jesebel. (1 Hari 19:1-4) Si manalagna Jonas hinadlukan man sing daku. Ginsugo sia ni Jehova sa pagkadto sa masingki kag malaut gid nga siudad sang Ninive. Gilayon nga nagsakay si Jonas sa isa ka sakayan padulong sa Tarsis—3,500 kilometros sa pihak nga direksion! (Jonas 1:1-3) Apang, ining matutom nga mga manalagna ni si apostol Pedro indi malaragway sing makatarunganon subong ang sahi nga nagaisol. Ngaa indi?

4, 5. (a) Paano kita ginabuligan sang konteksto nga mahibaluan ang buot silingon ni Pablo sang “kalaglagan” sa Hebreo 10:​39? (b) Ano ang buot silingon ni Pablo sang nagsiling sia: “Indi kita ang sahi nga nagaisol padulong sa kalaglagan”?

⁴ Talupangda ang bug-os nga dinalan nga gingamit ni Pablo: “Karon indi kita ang sahi nga nagaisol padulong sa kalaglagan.” Ano ang buot niya silingon sa “kalaglagan”? Ang Griegong tinaga nga gingamit niya nagapatuhoy kon kaisa sa walay katapusan nga kalaglagan. Ini nga kahulugan nagahisanto sa konteksto. Si Pablo bag-o lang nagpaandam: “Kon kinabubut-on kita nga maghimo sing sala sa tapos nga mabaton ang sibu nga ihibalo sang kamatuoran, wala na sing bisan ano man nga halad tungod sa mga sala nga nabilin, kundi may makahaladlok nga paghulat sang paghukom kag may kalayuhon nga kaimon nga magalamon sa mga nagapamatok.”—Hebreo 10:26,27.

⁵ Gani sang nagsiling si Pablo sa iya mga masigkatumuluo, “Indi kita ang sahi nga nagaisol padulong sa kalaglagan,” ang buot niya silingon amo nga sia kag ang iya matutom nga Cristianong mga bumalasa determinado nga indi gid magtalikod kay Jehova kag mag-untat sa pag-alagad sa iya. Ang paghimo sini mahimo lamang nga magdul-ong sa dayon nga kalaglagan. Si Judas Iscariote isa nga nag-isol anay padulong sa sining kalaglagan, kaangay sang iban pa nga mga kaaway sang kamatuoran nga kinabubut-on nga nagpamatok sa espiritu ni Jehova. (Juan 17:12; 2 Tesalonica 2:3) Ini nga mga indibiduwal nalakip sa mga “matalaw” nga nag-agom sing dayon nga kalaglagan sa simbuliko nga linaw sang kalayo. (Bugna 21:8) Indi, indi gid naton luyag nga mangin amo sina nga sahi!

6. Ano nga paggawi ang luyag ni Satanas nga Yawa nga himuon naton?

⁶ Luyag ni Satanas nga Yawa nga mag-isol kita padulong sa kalaglagan. Bangod sampaton sa “malimbungon nga mga buhat,” nakahibalo sia nga ining malaglagon nga dalanon masunson nga nagasugod sa magagmay nga mga paagi. (Efeso 6:11, footnote) Kon indi matigayon sang direkta nga paghingabot ang iya mga katuyuan, ginatinguhaan niya nga paluyahon ang pagtuo sang matuod nga mga Cristiano paagi sa mas malimbungon nga mga paagi. Luyag niya pahipuson ang masidla kag makugi nga mga Saksi ni Jehova. Tan-awon naton kon ano nga mga taktika ang gingamit niya anay batok sa Hebreong mga Cristiano nga ginsulatan ni Pablo.

Kon Paano ang mga Cristiano Gin-ipit nga Mag-isol

7. (a) Ano anay ang maragtas sang kongregasyon sa Jerusalem? (b) Anong espirituwal nga mga kahimtangan ang nagluntad sa kaso sang pila sang mga bumalasa ni Pablo?

⁷ Ginapakita sang pamatuod nga ginhimo ni Pablo ang iya sulat sa mga Hebreo sang mga 61 C.E. Ang kongregasyon sa Jerusalem may magamo nga maragtas. Sang mapatay si Jesus, nag-abot ang masingki nga paghingabot, nga nagtiklod sa madamong Cristiano sa siudad nga mag-alaplaag. Apang, nagsunod ang tion sang kalinong kag ang mga Cristiano nagmuad. (Binuhatan 8:4; 9:31) Samtang nagalipas ang mga tinuig, may iban pa nga mga paghingabot kag mga kabudlayan sa pulupanag-on. Sang ginsulatan ni Pablo ang mga Hebreo, ang kongregasyon daw nagaagom liwat sing paghidait. Apang, may mga pag-ipit. Halos tatlo ka dekada na ang naglipas sugod sang gintagna ni Jesus ang kalaglagan sang Jerusalem. Ayhan ang iban nagbatyag nga ang katapusan ginpalantang sing di-makatarunganon kag mahimo nga indi na magaabot sa tion sang ila pagkabuhi. Ang iban naman, ilabi na ang mga bag-uhan sa pagtuo, wala pa matilawan paagi sa daku nga paghingabot kag diutay lamang ang nahibaluan tuhoy sa pagkinahanglan sing pagbatas sa idalom sang pagtilaw. (Hebreo 12:4) Pat-od gid nga gintinguhaan ni Satanas nga hingalitan ining mga kahimtangan. Anong “malimbungon nga mga buhat” ang gin­gamit niya?

8. Ano ang panimuot sang madamo nga Judiyo sa bag-o kag indi eksperiensiado nga Cristianong kongregasyon?

⁸ Gintamay sang Judiyong komunidad sa Jerusalem kag Judea ang bag-o kag indi eksperiensiado nga Cristianong kongregasyon. Pasad sa kaundan sang sulat ni Pablo, makakuha kita sing pila ka ideya tuhoy sa mga yaguta nga ginhimo sang matinaastaason nga Judiyong relihioso nga mga lider kag sang ila mga sumulunod sa mga Cristiano. Ayhan nagsiling sila: ‘May daku kami nga templo sa Jerusalem, nga siniglo na nga nagatindog! May dungganon kami nga mataas nga saserdote nga nagapanghikot didto, upod ang iya kabulig nga mga saserdote. Ang mga halad adlaw-adlaw nga ginadulot didto. May Kasuguan kami, nga ginpaalinton sang mga anghel kay Moises kag naghatag sing dalagku nga mga tanda sa Bukid Sinai. Ining hinali lang nag-ulhot nga sekta, ining mga Cristiano, nga nag-apostata gikan sa Judaismo, wala sila sing bisan isa sini nga mga butang!’ May epekto bala ini nga mga uligyat? Ang pila ka Hebreong mga Cristiano maathag nga naapektuhan sang mga pagyaguta. Ang sulat ni Pablo nakabulig sa ila sa husto gid nga tion.

Kon Ngaa Indi Gid Sila Dapat Mag-isol Padulong sa Kalaglagan

9. (a) Ano nga tema ang nangibabaw sa sulat sa mga Hebreo? (b) Sa anong kahulugan ang mga Cristiano nag-alagad sa mas maayo nga templo sangsa isa nga sa Jerusalem?

⁹ Usisaon naton ang duha ka rason nga ginhatag ni Pablo sa iya mga kauturan didto sa Judea sa indi gid pag-isol padulong sa kalaglagan. Una—ang kalabawon sang Cristianong sistema sang pagsimba—nagapangibabaw sa sulat sa mga Hebreo. Sa iya bug-os nga sulat, ginpatalupangod ni Pablo ini nga tema. Ang templo sa Jerusalem isa lamang ka kopya sang daku pa nga katunayan, ang espirituwal nga templo ni Jehova, ang tinukod nga “wala ginhimo sang mga kamot.” (Hebreo 9:11) Yadto nga mga Cristiano may pribilehiyo nga mag-alagad sa sadtong espirituwal nga kahimusan para sa putli nga pagsimba. Nag-alagad sila sa idalom sang mas maayo nga katipan, ang madugay-na-ginsaad nga bag-ong katipan, nga may Manugpatunga nga labaw pa kay Moises, si Jesucristo.—Jeremias 31:31-34.

10, 11. (a) Ngaa ang kaliwat ni Jesus wala magdula sang iya kinamatarong sa iya pag-alagad subong Mataas nga Saserdote sa espirituwal nga templo? (b) Sa anong mga paagi si Jesus isa ka Mataas nga Saserdote nga labaw sa isa nga nagaalagad sa templo sa Jerusalem?

¹⁰ Yadto nga mga Cristiano may mas maayo man nga Mataas nga Saserdote, si Jesucristo. Wala sia maggikan kay Aaron. Sa baylo, Mataas nga Saserdote sia “suno sa paagi ni Melquisedec.” (Salmo 110:4) Si Melquisedec, nga ang iya kaliwatan wala marekord, hari anay kag mataas nga saserdote man sang dumaan nga Salem. Sa amo isa sia ka nagakaigo nga matagnaon nga larawan ni Jesus, nga ang iya pagkasaserdote nasandig, indi sa bisan anong di-himpit tawhanon nga kaliwatan, kundi sa butang nga daku pa—sa pangako mismo ni Jehova nga Dios. Kaangay ni Melquisedec, si Jesus wala lamang mag-alagad subong Mataas nga Saserdote kundi subong Hari man, isa nga indi gid mapatay.—Hebreo 7:11-21.

¹¹ Dugang pa, indi kaangay sa mataas nga saserdote sa templo sa Jerusalem, si Jesus indi kinahanglan nga maghalad tuig-tuig. Ang iya halad amo mismo ang iya himpit nga kabuhi, nga ginhalad niya sing makaisa lamang. (Hebreo 7:27) Ang tanan nga halad nga gindulot anay sa templo mga landong lamang, mga larawan sang gindulot ni Jesus. Ang iya himpit nga halad nag-aman sing matuod nga kapatawaran sa mga kasal-anan sang tanan nga nagpakita sing pagtuo. Makalilipay, man, ang mga komento ni Pablo nga nagapakita nga ining Mataas nga Saserdote amo man ang wala nagabag-o nga si Jesus nga nakilala sang mga Cristiano sa Jerusalem. Mapainubuson sia, mainayuhon, kag isa nga “mahanuklog sa aton mga kaluyahon.” (Hebreo 4:15; 13:8) Yadtong hinaplas nga mga Cristiano may paglaum nga mag-alagad subong kabulig nga mga saserdote ni Cristo! Paano pa nila mahunahuna nga mag-isol padulong sa “maluya kag imol” nga mga butang sang garok nga Judaismo?—Galacia 4:9.

12, 13. (a) Anong ikaduha nga rason sang indi pag-isol ang ginhatag ni Pablo? (b) Ngaa ang ila nagligad nga rekord sang pagbatas nagpalig-on sa Hebreong mga Cristiano nga indi gid mag-isol padulong sa kalaglagan?

¹² Subong daw indi pa tuman, ginhatag ni Pablo sa mga Hebreo ang ikaduha nga rason sang indi gid pag-isol padulong sa kalaglagan—ang ila mismo rekord sang pagbatas. Sia nagsulat: “Padayon ninyo nga panumduma ang nagligad nga mga adlaw diin, sa tapos nga kamo masanagan, nagbatas kamo sing daku nga pagpakig-away sa idalom sang mga pag-antos.” Ginpahanumdom sila ni Pablo nga “nadayag [sila] subong nga sa teatro” sa mga pasipala kag mga kapipit-an. Ang iban nabilanggo; ang iban naman nahanuklog kag nagsakdag sa mga nabilanggo. Huo, nagpakita sila sing huwaran nga pagtuo kag pagkadi-mationg. (Hebreo 10:32-34) Apang, ngaa ginpangabay sila ni Pablo nga ‘padayon nga panumdumon’ ining masakit nga mga eksperiensia? Indi bala ina makapaluya sa buot?

¹³ Sa kabaliskaran, ang ‘pagdumdom sa nagligad nga mga adlaw’ magapahanumdom sa mga Hebreo kon paano sila ginsakdag ni Jehova sa idalom sang pagtilaw. Paagi sa iya bulig, nabatuan na nila ang madamo sa mga pagsalakay ni Satanas. Si Pablo nagsulat: “Ang Dios indi di-matarong nga malimot sang inyo binuhatan kag sang gugma nga ginpakita ninyo tungod sa iya ngalan.” (Hebreo 6:10) Huo, nadumduman ni Jehova ang ila tanan matutom nga mga buhat, ginatago ini sa iya walay latid nga memorya. Ginapahanumdom kita sang laygay ni Jesus nga magtipon sing mga bahandi sa langit. Indi makawat sang mga kawatan ining mga bahandi; indi ini maut-ot sang sapatsapat ukon sang tuktok. (Mateo 6:19-21) Sa katunayan, ining mga bahandi sarang lamang madula kon mag-isol ang isa ka Cristiano padulong sa kalaglagan. Magauyang ina sang bisan ano man nga bahandi nga gintipon niya sa langit. Isa gid ka mabaskog nga rason ang ginhatag ni Pablo sa Hebreong mga Cristiano sa indi gid paglakat sa sina nga dalanon! Ngaa pa uyangan ang ila bug-os nga tinuig sang matutom nga pag-alagad? Husto kag maayo gid nga magpadayon sa pagbatas.

Kon Ngaa Indi Gid Kita Dapat Mag-isol Padulong sa Kalaglagan

14. Anong mga hangkat ang ginaatubang naton nga kaanggid sa gin-atubang anay sang unang-siglo nga mga Cristiano?

¹⁴ Ang matuod nga mga Cristiano karon may mabaskog man nga rason agod indi mag-isol. Una, dumdumon naton kon daw ano nga pagpakamaayo para sa aton ang putli nga dagway sang pagsimba nga ginhatag ni Jehova sa aton. Kaangay sang nahaunang-siglo nga mga Cristiano, nagakabuhi kita sa isa ka tion nga ang mga miembro sang mas popular nga mga relihion nagauliga sa aton kag nagayubit sa aton, matinaastaason nga ginatudlo ang ila dalagku nga mga simbahan kag ang ila antigo nga mga tradisyon. Apang, ginapasalig kita ni Jehova nga nahamuot sia sa aton dagway sang pagsimba. Sa katunayan, ginaagom naton karon ang mga pagpakamaayo nga wala anay maagom sang unang-siglo nga mga Cristiano. Mahimo ka mamangkot, ‘Paano ina natabo?’ Ti, nagkabuhi sila sang ang espirituwal nga templo nagpanghikot. Si Cristo nangin ang Mataas nga Saserdote sini sang ginbawtismuhan sia sang 29 C. E. Nakita sang iban sa ila ang nagahimo-sing-milagro nga Anak sang Dios. Bisan sang patay na sia, may madamo pa nga milagro. Apang, subong sang gintagna, ini nga mga dulot nadula sang ulihi.—1 Corinto 13:8.

15. Ang matuod nga mga Cristiano karon nagakabuhi sa tion sang katumanan sang anong tagna, kag ano ang kahulugan sina para sa aton?

¹⁵ Apang, nagakabuhi kita sa tion sang importante nga katumanan sang tul-id nga tagna tuhoy sa templo sang Ezequiel kapitulo 40-48.a Sa amo, nakita naton ang pagpasag-uli sang kahimusan sang Dios para sa putli nga pagsimba. Ina nga espirituwal nga templo gintinluan gikan sa tanan nga dagway sang relihioso nga kahigkuan kag idolatriya. (Ezequiel 43:9; Malaquias 3:1-5) Binagbinaga ang mga bentaha nga nahatag sa aton sining pagpaninlo.

16. Anong makapaluya-sing-buot nga huyog ang gin-atubang sang unang-siglo nga mga Cristiano?

¹⁶ Sadtong unang siglo, madulom ang palaabuton para sa organisado nga Cristianong kongregasyon. Nagtagna si Jesus nga mangin daw subong ini sa isa ka bag-ong gintamnan nga triguhan nga ginsab-ugan man sing mga gamhon, amo nga sang ulihi indi makilala ang mga trigo gikan sa mga gamhon. (Mateo 13:24-30) Kag amo sini anay ang natabo. Sang talipuspusan sang unang siglo, sang ang tigulang nga si apostol Juan nagpanghikot subong katapusan nga pugong batok sa kagarukan, ang apostasya nagauswag na. (2 Tesalonica 2:6; 1 Juan 2:18) Wala madugay nga napatay ang mga apostoles, ang tuhay nga klero nga klase nagluntad, nagpigos sa panong kag nagsuksok sing lain nga panapton. Ang apostasya naglapnag subong sang gangrena. Daw ano gid ka makapaluya-sing-buot para sa matutom nga mga Cristiano! Nakita nila ang bag-o natukod nga kahimusan para sa matuod nga pagsimba nga nadaug sang isa ka nadagtaan nga dagway. Natabo ini wala pa isa ka siglo sa tapos gintukod ni Cristo ang kongregasyon.

17. Sa anong kahulugan nalabawan sang modernong-adlaw nga Cristianong kongregasyon ang unang-siglo nga katumbas sini?

¹⁷ Karon, binagbinaga ang kinatuhayan. Sa karon, ang putli nga pagsimba nagluntad na sing mas madugay sangsa tion tubtob napatay ang mga apostoles. Kutob sang ginbalhag ang nahauna nga guwa sini nga balasahon sadtong 1879, ginpakamaayo kita ni Jehova sang ginputli sing labi pa nga pagsimba. Si Jehova kag si Cristo Jesus nagsulod sa espirituwal nga templo sang 1918 sa tuyo nga tinluan ini. (Malaquias 3:1-5) Sugod sang 1919, ang kahimusan para sa pagsimba kay Jehova nga Dios amat-amat nga ginputli. Ang aton paghangop sa mga tagna kag mga prinsipio sang Biblia nangin mas maathag. (Hulubaton 4:18) Kay sin-o ini kadayawan? Indi sa di-himpit lamang nga mga tawo. Si Jehova lamang, kag ang iya Anak subong Ulo sang kongregasyon, ang makaamlig sang Iya katawhan gikan sa kagarukan sa sining malain nga tion. Kon amo, indi gid naton pagkalimtan nga pasalamatan si Jehova tungod sa pagtugot sa aton nga makapakigbahin sa putli nga pagsimba karon. Kag mamat-od kita sing malig-on nga indi gid mag-isol padulong sa kalaglagan!

18. Ano ang aton rason sa indi gid pag-isol padulong sa kalaglagan?

¹⁸ Kaangay anay sang Hebreong mga Cristiano, may yara kita ikaduha nga rason agod sikwayon ang matalaw, nagaisol nga dalanon—ang aton mismo rekord sang pagbatas. Nagsugod man kita sa pag-alagad kay Jehova sining karon lang nga tinuig ukon mga dekada na nga nagahimo sini sing matutom, nakatukod na kita sing isa ka rekord sang Cristianong mga binuhatan. Madamo sa aton ang nag-antos sing paghingabot, ayhan ini man pagkabilanggo, pagdumili, kapintas, ukon pagkadula sing propiedad. Madamo pa ang nag-atubang sing pagpamatok sang pamilya, pagyaguta, pag-uligyat, kag di-pagsapak. Kita tanan nagbatas, nagpadayon sa aton matutom nga pag-alagad kay Jehova walay sapayan sang mga kabudlayan kag mga pagtilaw sa kabuhi. Paagi sa paghimo sini, nakatukod kita sing isa ka rekord sang pagkadi-mationg nga indi malipatan ni Jehova, isa ka tambubo sang mga bahandi sa langit. Pat-od gid, nian, nga indi ini ang tion sa pag-isol padulong sa garok nga daan nga kalibutan nga gintalikdan naton! Ngaa himuon naton ang aton tanan nga lakas nga pinangabudlayan nga walay pulos? Matuod ini ilabi na karon, nga “diutay na lamang nga tion” ang nabilin sa wala pa ang katapusan.—Hebreo 10:37.

19. Ano ang binagbinagon sa amon masunod nga artikulo?

¹⁹ Huo, mamat-od kita nga “indi kita ang sahi nga nagaisol padulong sa kalaglagan”! Sa baylo, kita mangin ang “sahi nga may pagtuo.” (Hebreo 10:39) Paano kita makapat-od nga nagakabagay kita sa sina nga paglaragway, kag paano naton mabuligan ang mga masigka-Cristiano sa paghimo man sini? Binagbinagon ini sang amon masunod nga artikulo.

[Footnote]

Madumduman Mo Bala?

◻ Ano ang kahulugan sang pag-isol padulong sa kalaglagan?

◻ Anong mga pag-ipit ang mabug-at sa Hebreong mga Cristiano nga ginsulatan ni Pablo?

◻ Anong mga rason sa indi pag-isol padulong sa kalaglagan ang ginhatag ni Pablo sa mga Hebreo?

◻ Ano ang aton mga rason sa pagpamat-od nga indi gid mag-isol padulong sa kalaglagan?

[Mga Laragway sa pahina 15]

Ang pagkahadlok ni Pedro wala maghimo sa iya nga ang “sahi nga nagaisol padulong sa kalaglagan”