Pamangkot sang Amon Bumalasa
Ngaa Dapat Gamiton ang Ngalan sang Dios kay Indi Man Naton Mapat-od ang Pagmitlang Sini?
Wala sing makapat-od subong kon paano ginamitlang sa dumaan nga Hebreo ang ngalan sang Dios. Apang sing talalupangdon, mga 7,000 ka beses nga mabasa sa mga teksto sa Biblia ang personal nga ngalan sang Dios. Ginpakilala ni Jesus ang ngalan sang Dios sang yari sia sa duta, kag ginsugo niya ang iya mga disipulo nga ipangamuyo ang pagpakabalaan sina nga ngalan. (Mateo 6:9; Juan 17:6) Gani, isa lang ang pat-od—importante katama para sa mga Cristiano ang paggamit sa ngalan sang Dios. Apang, ngaa indi na mahibaluan ang pagmitlang sina nga ngalan subong? May duha ka panguna nga rason.
Una, sang nagligad nga mga duha ka libo tuig, nagluntad sa tunga sang mga Judiyo ang disparatis nga sayop ang pagsambit sa ngalan sang Dios. Kon basahon na gani sang bumalasa ini nga ngalan sa teksto sa Biblia, ginatal-usan niya ini sing “Ginuo.” Bangod sini, pagligad sang mga siglo, nalimtan na sang mga tawo kon paano mitlangon ang ngalan sang Dios.
Ikaduha, ang dumaan nga Hebreo ginsulat nga wala sing mga vowel ukon a, e, i, o, u, kaanggid sa mga pinalip-ot nga tinaga sa Ingles kag sa iban nga lenguahe. Kon ginabasa ang nasulat nga teksto, ginadugang na lang sang bumalasa ang nadula nga vowel suno sa iya madumduman. Sang ulihi, naghimo sila sing sistema agod indi malimtan ang pagmitlang sang Hebreo nga tinaga. Ang tagsa ka tinaga sa Hebreo nga Biblia ginbutangan nila sing tanda nga nagarepresentar sa mga vowel. Apang sa ngalan sang Dios, ang tanda para sa tinaga nga “Ginuo” amo lamang ang ginbutang, agod ang madumduman sang nagabasa amo ang Ginuo, ukon wala na gid ini ginbutangan sing tanda.
Bangod sini, ang nabilin na lang sa teksto amo ang apat ka letra nga ginatawag nga Tetragrammaton, nga ginapaathag sang isa ka diksionaryo nga “apat ka Hebreo nga letra nga kinaandan nga ginabadbad sing YHWH ukon JHVH, nga amo ang nagahuman sa ngalan sang Dios sa Biblia.” Mas mahapos makita kon paano ang JHVH mangin “Jehovah,” kon dugangan sing mga vowel. Ang ngalan nga Jehovah ukon Jehova pamilyar kag lapnag nga ginabaton sang mga Ilonggo.
Apang ang iban nga iskolar sa Biblia nagasiling nga ang husto nga pagmitlang amo ang “Yahweh.” Mas malapit bala ini sa orihinal nga pagmitlang? Wala sing may makapat-od. Sa pagkamatuod, ginhambal sang iban nga iskolar sa Biblia ang mga rason kon ngaa wala nila ginagamit ini nga pagmitlang. Siempre pa, ang mga ngalan sa Biblia malayo gid sa orihinal nga Hebreo kon mitlangon ini sa moderno nga lenguahe, kag halos wala sing may magsupak sa sini. Ngaa? Bangod ini nga mga ngalan nangin bahin na sang aton lenguahe kag kilala na naton. Amo man sini sa ngalan nga Jehova.
Ang mga Cristiano sang una nga siglo gintawag nga katawhan sa ngalan sang Dios. Ginabantala nila ini nga ngalan kag ginapalig-on ang iban nga magpanawag sa sini nga ngalan. (Binuhatan 2:21; 15:14; Roma 10:13-15) Gani bisan ano man ang aton lenguahe, maathag nga importante para sa Dios nga aton gamiton ang iya ngalan, hibaluon ang kahulugan sini, kag magkabuhi nahisuno sa kahulugan sini.
[Blurb sa pahina 31]
Sing talalupangdon, mga 7,000 ka beses nga mabasa sa mga teksto sa Biblia ang personal nga ngalan sang Dios